[Ερώτηση] 07. Του εν Ουρανώ Φανέντος Σημείου του Σταυρού (Απολυτίκιον)

[παππας78]

Ο ήχος του Απολυτίκιου στα μηναία είναι ο Α΄.
Ἦχος α'
Τοῦ Σταυροῦ σου ὁ τύπος νῦν ὑπὲρ ἥλιον ἔλαμψεν, ὄνπερ ἐξ ὄρους ἁγίου, τόπῳ Κρανίου ἐφήπλωσας, καὶ τὴν ἐν αὐτῷ σου Σῶτερ ἰσχὺν ἐτράνωσας, διὰ τούτου κρατύνας καὶ τοὺς πιστοὺς Βασιλεῖς ἡμῶν, οὓς καὶ περίσῳζε διαπαντὸς ἐν εἰρήνῃ, πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ σῶσον ἡμᾶς.
Στην Μουσική Κυψέλη του Στεφάνου είναι σε Πλ.Δ'.

 

[π. Μάξιμος]

Περί του ήχου του απολυτικίου των Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης

 

[MTheodorakis]

Τὸ ἀπολυτίκιο εἶναι προσόμοιο τοῦ ἀπολυτικίου τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου.


Ὁ ἦχος τοῦ ἀπολυτικίου εἶναι ὁ πλ. δ’

(χφφ. μηναῖα ἁγ. Σάβα 184 ιβ’ αἰ. φ. 27v, Paris. Suppl. gr. 564 ιβ’ αἰ. φ. 37v, Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 85v, Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 51r, Σινὰ 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 108r, RGB 173.Ι 501 ΤΑΣ ιβ' αἰ. φ. 67v, ἁγ. Σάβα 312, ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 68r, Σινὰ 1097 τυπικὸ Συμεὼν ἀρχιεπισκόπου Σινὰ τοῦ ἔτους 1214 φ. 128r, Βritish Library Additional 22507 ὡρολόγιο ιδ' αἰ. φ. 94r, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 80v, Λειμῶνος 134 ΤΑΣ-Ἀπορούμενα ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428/9 φ. 77v, Λειμῶνος 117 μηναῖον Μαΐου τοῦ ἔτους 1442 φ. 31r, ΤΑΣ κεφ. κγ’).


Πλ. α’ ἔχει τὸ χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 94r.

 

[π. Μάξιμος]

Τὸ ἀπολυτίκιο εἶναι προσόμοιο τοῦ ἀπολυτικίου τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου.

Ὁ ἦχος τοῦ ἀπολυτικίου εἶναι ὁ πλ. δ’

Προφανῶς ἀναφέρεσαι στό ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου.
Γιατί, γιά τό ἀπολυτίκιο τοῦ θέματος —ἐκεῖ πού παρέπεμψα καί γι᾿ αὐτό παρέπεμψα— ἔχεις γράψει:
Ὁ ἦχος τοῦ ἀπολυτικίου τῆς ζ’ Μαΐου παρουσιάζει τὶς ἑξῆς παραλλαγές:
α’ (ὡρολόγια ἐκδ. 1757 σ. 276, 1830 σ. 350, 1832 σ. 326, 1851 σ. 284, μηναῖον ἔκδ. 1843 σ. 24).
δ’ (χφ. Μ. Λαύρας Β-25 ὡρολόγιον ιγ’ αἰ. φ. 232r, ὡρολόγιον ἔκδ. 1900 σ. 309).
πλ. α’ (χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 94r).
πλ. δ’ (τυπικὸν Μεσσήνης σ. 150 «πρός· Τοῦ σταυροῦ σου τὸν τύπον» ὁ ἦχος δυσδιάκριτος, χφφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 85v, Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 51r, 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 108r, 1097 σιναϊτικὸν τυπικὸν τοῦ ἔτους 1214 φ. 128r, British Library Add. 22507 ὡρολόγιο ιδ' αἰ. φ. 94r, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 80v, 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φ. 77v, 117 μηναῖον Μαΐου τοῦ ἔτους 1442 φ. 31r, ΤΑΣ κεφ. κγ’).

Ἐπίσης ἔχει γραφεῖ ἐκεῖ:
Τελικά μπορεῖ ὁ α΄ ἦχος νά ἦταν καί ὁ ἀρχαιότερος.
Μέ ἐνημέρωσε ὁ διάκονος τοῦ Ναοῦ, πού εἶχε πάει χθές καί σήμερα στόν Ἅγιο Κωνσταντῖνο Ὀμονοίας, ὅτι τό ἔψαλαν σέ δ΄ καί α΄.

Καί τό 1ο μήνυμα τοῦ @Κων/νος Βαγενάς:
Σας ευχαριστώ πολύ που με βγάλατε από το... συναισθηματικό αδιέξοδο. Ο παππούς μου αρκετά χρόνια πριν μου είχε μάθει το του Αγ. Κωνσταντίνου σε α΄, χωρίς να ξέρω βέβαια γιατί και χωρίς να μπορώ πλέον να μάθω. Και τώρα που το λέμε στην εκκλησία δεν μπορούσα να τον χωνέψω τον πλ. δ΄. Ευτυχώς μου δώσατε την θεωρητική υποστήριξη να το λέω όπως το 'μαθα!
Καί στό #23 .

 

[MTheodorakis]

Ἀναφέρομαι στὸ ἀπολυτίκιο τοῦ ἐν οὐρανῷ φανέντος Σταυροῦ.

Ἀλλὰ καὶ τὸ ἀπολυτίκιο τοῦ ἁγίου Κωνσταντίνου ἀνήκει στὸν πλ. δ' ἦχο, ὅπως φαίνεται ἀπὸ τὰ χειρόγραφα:

Πλ. δ’
(χφφ. Πάτμου 266 τυπικὸ μεγάλης ἐκκλησίας μεταξὺ τῶν ἐτῶν 878-944 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 1 σ. 74, ἁγ. Σάβα 266 πραξαπόστολος ἀρχῶν ια’ αἰ. φ. 166v, RGB 173.I 281 πραξαπόστολος ια’ αἰ. φ. 192r, Σινὰ 286 πραξαπόστολος ια’-ιβ’ αἰ. φ. 271v, ἁγ. Σάβα 184 μηναῖα ιβ’ αἰ. φ. 96v, ἁγ. Σάβα 208 μηναῖα ιβ’ αἰ. φ. 60r, τυπικὸ Εὐεργέτιδος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1098-1118 σ. 456, χφφ. Μ. Λαύρας Γ-5 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 87v, Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 52v, Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 95r, ἁγ. Σάβα 312 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1201 φ. 69v, Σινὰ 1097 Σιναϊτικὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1214 φ. 128v, Μ. Λαύρας Β-25 ὡρολόγιο ιγ’ αἰ. φ. 232v, E.B.E. 551 μηναῖο Μαΐου τοῦ ἔτους 1385, British Library Additional 22507 ὡρολόγιο ιδ' αἰ. φ. 94v, Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 82v, Λειμῶνος 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1429 φ. 79r, Λειμῶνος 117 μηναῖο Μαΐου τοῦ ἔτους 1442 φ. 81v, ΤΑΣ κεφ. κγ’).
δ’
(χφ. Τ. Σταυροῦ 43 τυπικὸ μεγάλης ἐκκλησίας μεταξὺ τῶν ἐτῶν 945-959 ἔκδ. J. Mateos Le Typicon de la Grande Eglise τ. 1 σ. 296, χφ. ἁγ. Σάβα 241 μηναῖα ια’ αἰ. φ. 203r, τυπικὸ Κασούλων τοῦ ἔτους 1173 σ. 131).
α’
(Σινὰ 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 110v).

 

[Κων/νος Βαγενάς]

Σήμερα, που εκκλησιάστηκα στην ενορία μου, ο ψάλτης το έψαλε σε α' (φυσικά, εφόσον έτσι αναγράφεται στο Μηναιο) και με την ευκαιρία και ενθυμουμενος πάντα το θέμα, τον ρώτησα πώς ψάλλει του Αγίου Κωνσταντίνου. Μου απάντησε πως το ψάλλει σε α', αν και γνωρίζει ότι επικρατεί ο πλ. Δ. Εγώ πάντως το ψάλλω σε α' (αν και ο Σακελλαριδης, που είχε ειρήσθω εν παρόδω διατελέσει Πρωτοψάλτης του Αγ. Κωνσταντίνου Ομονοίας, το έχει σε πλ.δ).