06. «ἰσότυπε (;) σφραγίς ἀναλλοίωτε»

[Γιώργος Μ.]

Το επίθετο «ἰσότυπε» υπάρχει αντί του καθιερωμένου «ἀκίνητε» στο τροπάριο της θ 'ωδής της Μεταμορφώσεως («Εικὼν ἀπαράλλακτε τοῦ Ὄντος») στη μελοποίηση του μακαριστού π. Παπαγιάννη. Γνωρίζετε πού στηρίζεται η διόρθωση; (π.χ. απαντά σε χειρόγραφα ; ).

ΥΓ Το ότι απαντά σε άλλο σημείο της υμνογραφίας (συγκεκριμένα στο Δοξαστκό Εσπερινού του αγίου Φιλίππου, 14 Νοεμβρίου «καὶ γὰρ οὗτος σφραγὶς ἰσότυπος, δηλῶν τὸ ἀρχέτυπον») δεν πιστεύω ότι συνιστά από μόνο του έρεισμα για να γίνει μια τέτοια διόρθωση.

 

[alex7305]

Παραθέτω τον σχολιασμό του τροπαρίου από τον Άγιο Νικόδημο, όπου τεκμαίρεται μερικώς το "ακίνητε"

 

[Γιώργος Μ.]

Ευχαριστούμε πολυ!
Επίσης στο Λεξικό του Ιωάννη Ζωναρά (Ψευδο-Ζωναράς, 12ος αι.):
Ἀκίνητος σφραγίς. ὁ υἱὸς, κατὰ τὸ ἄτρεπτον καὶ ἀναλλοίωτον. ῥηθήσεται δὲ καὶ κινουμένη κατᾶ τὸ μή εἶναι ἄψυχος ἀλλὰ ζῶσα.

 

[π. Μάξιμος]

Ἐκ τοῦ προλόγου τῆς ἀναφορᾶς τῆς θ. λειτουργίας τοῦ Μ. Βασιλείου.
Ὄντως στά Μηναῖα δέν ὑπάρχει, ἀλλ᾿ ἴσως τοῦ φάνηκε καλλίτερη ἔκφραση δογματικά.
Μιά ἀναφορά ἐπίσης βρῆκα στό δογματικό ἔργο τοῦ Μανουήλ Καλέκα (PG 152, στ. 541).

 

[MTheodorakis]

«Εἰκὼν ἀπαράλλακτε τοῦ ὄντως, ἀκίνητε...»



(χφφ. μηναῖα ἁγ. Σάβα 705 ια’ αἰ. φ. 10v, ἁγ. Σάβα 71 ια’ αἰ. φ. 111v, Paris. Coisl. gr. 218 ια’ αἰ. φ. 42r, Vat. gr. 1926 τοῦ ἔτους 1125 φ. 72v, Biblioteca Νacional de Espana 4694 α’ ἥμισυ ιβ’ αἰ. φ. 165v, ἁγ. Σάβα 208 ιβ’ αἰ. φ. 120r, Egerton 2744 ιβ’ αἰ. φ. 114r, Vat. gr. 2292 ιβ’ αἰ. φ. 32v, Σινὰ 632 ιβ’ αἰ. φ. 40v).

 

[π. Μάξιμος]

Τελικά, θέλω νά πιστεύω, ὅτι τελείως ἐκ παραδρομῆς, τήν ὥρα πού ἔγραφε (χειρόγραφα γάρ τά μουσικά του), τοῦ ἦρθε στό νοῦ ἡ θ. λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου καί ἐντελῶς ἀκούσια ἔγραψε τό «ἱσότυπε».
Συνεπῶς, δέν τίθεται θέμα διορθώσεως ἀπό τόν μακαριστό, ὑπάρχει ὅμως θέμα διορθώσεως ἀπ᾿ ὅσους χρησιμοποιοῦν τήν ἔκδοσή του (εὔκολο).