[Ερώτηση] Ὅτε ἡ ἁμαρτωλός

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Το 3ο στιχηρό των αίνων της Μ. Τετάρτης «Ὅτε ἡ ἁμαρτωλός» τελειώνει με τη φράση «ἥν μοι δώρησαι Σωτήρ ὁ παθών ὑπέρ ἡμῶν καί σῶσον ἡμᾶς».

Πρόκειται περί ασυνταξίας ή εγώ κάνω λάθος; :confused::confused:

Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να ήταν είτε «ἥν ἡμῖν δώρησαι Σωτήρ ὁ παθών ὑπέρ ἡμῶν καί σῶσον ἡμᾶς» είτε «ἥν μοι δώρησαι Σωτήρ ὁ παθών ὑπέρ ἡμῶν καί σώσας ἡμᾶς». Μήπως δεν καταλαβαίνω κάτι καλά; :confused: Γιατί ενικός στο ένα και πληθυντικός στο άλλο;
 
Φαντάζομαι θα το λέτε έχοντας υπ΄ όψιν το προηγούμενο ιδιόμελον "Το πολυτίμητον μύρον", όπου λέει: "...ημίν δε συγχώρησιν δώρησαι, ο παθών υπέρ ημών και σώσον ημάς". Δεν νομίζω όμως ότι είναι ασυνταξία να ζητά κάποιος (ένα πρόσωπο) μετάνοια από τον Σωτήρα, ο οποίος έπαθε υπέρ ημών (όλων). Νομίζω δε ότι θα υπάρχουν κι άλλα τέτοια παραδείγματα στην υμνολογία της Εκκλησίας μας.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Κι ἐγώ νομίζω ὅτι ἀφ᾿ ἑνός τό «ὁ παθών ὑπέρ ἡμῶν καί σῶσον ἡμᾶς» εἶναι κάτι σάν σταθερό ἐπαναλαμβανόμενο ἀκροτελεύτιο πού συνηθίζουν οἱ ποιητές καί ἀφ᾿ ἑτέρου ὡς συνήθως ἔχουμε συμπεπυκνωμένο λόγο, πού μέ ὅσο τό δυνατόν λιγώτερες λέξεις, θέλει νά πεῖ πολλά ὁ ποιητής. Ἴδιον τῶν ποιητῶν...

Ὁπότε στά νεοελληνικά (κατά τόν μακαριστόν π. Ἐπιφάνιον Θεοδωρόπουλον) ἀποδίδεται:
Αὐτήν τήν μετάνοιαν δώρησε εἰς ἐμέ, Σωτήρ μου, Σύ πού ὑπέμεινες φρικτά Παθήματα ὑπέρ ἡμῶν, καί σῶσέ μας.

Σαφῶς καί τό «σώσας ἡμᾶς» στέκεται, ἀλλά ἡ ὁμοιότης τοῦ ἀκροτελεύτιου καί ὁ συμπυκνωμένος ποιητικός λόγος ἐπιτρέπει τό «σῶσον ἡμᾶς», καθώς καί ἡ ἔμφαση στήν ἐκζήτηση σωτηρίας μέ εὐχετική προστακτική.

ΥΓ. Καλά οἱ φιλόλογοι τί κάνουν;


 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Noμίζω ὅτι ἡ μετάφραση τοῦ π. Ἐπιφανίου, ποὺ παραθέτει ὁ π. Μάξιμος, ξεκαθαρίζει τὰ πράγματα.

Ἔχουμε δύο ξεχωριστὲς προτάσεις τὴν ἀναφορικὴ προσδιοριστική καὶ μιὰ δεύτερη. Καὶ οἱ δύο ἐκφέρονται μὲ προστακτικὴ ἐνῶ ἔχουν τὸ ἴδιο ὑποκείμενο: ὁ Σωτὴρ ὁ παθὼν ὑπὲρ ἡμῶν. Αὐτὸ ἐνισχύεται μὲ τὴν χρήση τοῦ παρατακτικοῦ καὶ ποὺ συνδέει ὅμοια πράγματα.
Συνεπώς, τὸ σώσας δὲν νομίζω πῶς μπορεῖ νὰ ἰσχύσει, ἀφοῦ ἡ παράταξη στὴν περίπτωσή μας συνδέει τὰ δύο ρήματα.

Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα, ἡ χρήση τοῦ ἡμᾶς πιθανῶς νὰ ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ ἡμῶν προηγουμένως, ἐπιτυγχάνοντας ὁ ποιητὴς μὲ τὴν παρήχηση τῆς ἐπαναλαμβανόμενης ἀντωνυμίας νὰ δώσει ἔμφαση, ὅπως λέει ὁ π. Μάξιμος.
Ἐπίσης, νομίζω ὅτι ἡ χρήση τοῦ α΄ ἑνικοῦ προσώπου τῆς ἀντωνυμίας (μοι) προσδίδει δραματικὸ τόνο καὶ ἀμεσότητα στὸ κείμενο, ποὺ γίνεται ἐντονότερη, ὅταν συσχετίζεται μὲ τὴν συνεχόμενη ἐπανάληψη τῆς ἴδιας ἀντωνυμίας σὲ πληθυντικὸ ἀριθμό ἀμέσως μετά.

Ἐλπίζω νὰ μὴν ἔγραψα πολὺ δυσνότητα, δὲν μοῦ ἔβγαινε καλύτερα, ἔχω σκουριάσει λίγο :eek:
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Δέν ἔγραψες δυσνόητα, οὔτε «ἐξυπνακίστικα», κατά δική σου ἔκφραση.

Συνεπώς, τὸ σώσας δὲν νομίζω πῶς μπορεῖ νὰ ἰσχύσει, ἀφοῦ ἡ παράταξη στὴν περίπτωσή μας συνδέει τὰ δύο ρήματα.
Μποροῦσε νά συνδέει καί δύο μετοχές.

Ἀπὸ κεῖ καὶ πέρα, ἡ χρήση τοῦ ἡμᾶς πιθανῶς νὰ ἐπηρεάζεται ἀπὸ τὴν παρουσία τοῦ ἡμῶν προηγουμένως, ...

Αὐτά νομίζω δημιούργησαν τήν ἀπορία στόν ἀγαπητό μας Παναγιώτη, πού βεβαίως γνωρίζει τήν ἑλληνική. Ποτέ δέν θά προέβαινε σέ ἐρώτηση φιλολογική (συντακτικῆς μορφῆς) ἄν ὄντως δέν ἦταν ἐμφανῆ γι᾿ αὐτόν κάποια πράγματα. Καί γιά νά τοῦ δημιουργήσουν ἀπορία, νά τοῦ γίνωνται ἐμφανῆ (ἐνῶ σέ ἄλλους οὐδόλως) καί νά τά φέρνει στήν ἐπιφάνεια, σημαίνει ὅτι καταλαβαίνει ἑλληνικά.


 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Μολονότι δὲν κατάλαβα τὸ νόημα τῆς τελευταίας παραγράφου τοῦ μηνύματός σας, εὐχαριστῶ γιὰ τὴν συντακτικὴ παρατήρησή σας στὴν προτελευταία.

Ἐπισημαίνω πρὸς ἀποφυγὴν παρεξηγήσεων ὅτι δὲν γνωρίζω τὸν ἀξιότιμο συντονιστή μας προσωπικά οὕτε μὲ κάποιον ἄλλο τρόπο, πέραν τοῦ forum, ὥστε νὰ ἐκφέρω οἱαδήποτε κρίση γιὰ τὴν φιλολογικὴ του κατάρτιση.
Πρόσεξα ἁπλῶς ἕνα ἐνδιαφέρον ἐρώτημα ποὺ διατύπωσε καὶ ἔγραψα μιὰ ἀπάντηση, ὅσο μπόρεσα προσεγμένη, ὅπως ἀρμόζει στοὺς συνομιλητές μου καὶ ὅπως συνηθίζω, χωρὶς δεύτερη ἄλλη σκέψη. Ἄν αὐτὸ προκάλεσε καθ᾿ οἱονδήποτε τρόπο, εὐχαρίστως νὰ ἀποσύρω τὸ μήνυμά μου.

Εὐχαριστῶ.
 
Top