Ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀθάνατος ὑπάρχων καὶ καταδεξάμενος διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν σαρκωθῆναι ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας ἀτρέπτως ἐνανθρωπῆσαι, σταυρωθῆναι Χριστὲ ὁ Θεός, θανάτῳ θάνατον πατήσας, εἷς ὢν της ἁγίας Τριάδος συνδοξαζόμενος τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, σῶσον ἡμᾶς»


(χφφ. Μόσχας State Historical Museum 129 (ψαλτήριον Chludov) περὶ τὸ ἔτος 850 φ. 166v, Τορίνου Taurinensis B. VII. 30 ὡρολόγιο τέλη θ’ αἰ. φ. XIIr, Paris. gr. 331 ὡρολόγιο ια’ αἰ. φ. 102v, Paris. gr. 40 ψαλτήριο τοῦ ἔτους 1059 φ. 172v, Dumbarton Oaks (Harvard) 3 ψαλτήριο τοῦ ἔτους 1083 φ. 83v, Μ. Λαύρας Α-13 ψαλτήριο τέλη ια’ αἰ. φ. 253v, Plutei 05.05 ὡρολόγιο ια’-ιβ’ αἰ. φ. 276r, Plutei 05.23 ψαλτήριο μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1100-1110 φ. 111r, Σινὰ 44 ψαλτήριο τοῦ ἔτους 1122 φ. 197v, Paris. gr. 22 ὡρολόγιο τοῦ ἔτους 1126 φ. 227r, British Library Additional 31214 ὡρολόγιο ιβ’ αἰ. φ. 124r, Barb. gr. 320 ψαλτήριο ιβ’ αἰ. φ. 246r, Corpus Christi College 480 ψαλτήριο ιβ’ αἰ. φ. 284r, Vat. gr. 1870 ψαλτήριο ιγ’ αἰ. φ. 188v, Σινὰ 868 ὡρολόγιο ιδ’—ιε’ αἰ. φ. 64v).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Εἰσήχθη τὸ ἔτος 536 ὡς δογματικὸ τροπάριο τῶν κατηχουμένων.

Τὸ τροπάριο «Ὁ μονογενὴς Υἱός...» εἶναι εἰσοδικὸ τοῦ Πάσχα κατὰ τὸ Γεωργιανό-Ἱεροσολυμιτικὸ κανονάριο τοῦ ζ’ αἰ. (Νέα Σιὼν τ. 14 (1914) σ. 313) περιέχοντας τὸ «θανάτῳ θάνατον πατήσας» τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη...». Ἐπίσης εἶναι εἰσοδικὸ τῆς ἀρχαίας Ἱεροσολυμιτικῆς λειτουργίας «Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου», ἀναλυτικότερο τοῦ παλαιοτέρου τρισαγίου, τὸ ὁποῖο εἰσήχθη στὴ λατρεία ὡς εἰσοδικὸ κατὰ τὸν ε’ αἰ. (Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις τ. 4 σ. 234) καὶ μαρτυρεῖται στὰ πρακτικὰ τῆς δ’ οἰκουμενικῆς συνόδου (451) § 1074 ἔκδ. E. Schwartz Acta conciliorum oecumenicorum 2.1.
 
Εἰσήχθη τὸ ἔτος 536 ὡς δογματικὸ τροπάριο τῶν κατηχουμένων.

Τὸ τροπάριο «Ὁ μονογενὴς Υἱός...» εἶναι εἰσοδικὸ τοῦ Πάσχα κατὰ τὸ Γεωργιανό-Ἱεροσολυμιτικὸ κανονάριο τοῦ ζ’ αἰ. (Νέα Σιὼν τ. 14 (1914) σ. 313) περιέχοντας τὸ «θανάτῳ θάνατον πατήσας» τοῦ «Χριστὸς ἀνέστη...». Ἐπίσης εἶναι εἰσοδικὸ τῆς ἀρχαίας Ἱεροσολυμιτικῆς λειτουργίας «Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου», ἀναλυτικότερο τοῦ παλαιοτέρου τρισαγίου, τὸ ὁποῖο εἰσήχθη στὴ λατρεία ὡς εἰσοδικὸ κατὰ τὸν ε’ αἰ. (Ἰ. Φουντούλη Ἀπαντήσεις τ. 4 σ. 234) καὶ μαρτυρεῖται στὰ πρακτικὰ τῆς δ’ οἰκουμενικῆς συνόδου (451) § 1074 ἔκδ. E. Schwartz Acta conciliorum oecumenicorum 2.1.
Μου αρέσει και εκείνος ο τονισμός στη λέξη διΑ την ἡμετέραν Λές και κάνουν διαίρεση........
 

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Μου αρέσει και εκείνος ο τονισμός στη λέξη διΑ την ἡμετέραν Λές και κάνουν διαίρεση........
Τί ακριβώς έχει ο τονισμός και με ποια λογική φαίνεται σαν να κάνουν διαίρεση;
 
Γιατί μᾶς φωνάζεις, ἀγαπητέ ;;;;;;
Αἰτία δηλώνει καί ὄχι διαίρεση!
Ακριβώς έτσι Πάτερ μου. ΓΙΑ την ημετέραν και όχι εκείνος ο βαρύς τονισμός στο Α του διά που παραπέμπει σε πράξη διαίρεσης.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ακριβώς έτσι Πάτερ μου. ΓΙΑ την ημετέραν και όχι εκείνος ο βαρύς τονισμός στο Α του διά που παραπέμπει σε πράξη διαίρεσης.
Καί ἡ αἰτία τῆς σωτηρίας μας τονίζεται μουσικῶς.
 

outierhs ouths

Νέο μέλος
Μου αρέσει και εκείνος ο τονισμός στη λέξη διΑ την ἡμετέραν Λές και κάνουν διαίρεση........
Πολλοί τονισμοί (όπως ο συγκεκριμένος) που μπορεί να σας ξενίζουν, σχετίζονται με την μουσική και δεν γίνονται κατα λάθος...
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Πολλοί τονισμοί (όπως ο συγκεκριμένος) που μπορεί να σας ξενίζουν, σχετίζονται με την μουσική και δεν γίνονται κατα λάθος...
Ἐκτός αὐτοῦ, ἐάν τονιζόταν στό "ί" "δία", θα νόμιζα ὅτι ὁ ψάλλων ἔγινε νεοειδωλολάτρης καί προσεύχεται στό Δία...
 

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Μια σύντομη απάντηση στο θέμα του τονισμού των προθέσεων (από την διατριβή μου).
Πολύ ωραία ανάλυση. Σκεφτόμουν τον τελευταίο καιρό πως κάποιες δισυλλαβες προθέσεις τονίζονται διαφορετικά, ανάλογα με την πτώση του ουσιαστικού που ακολουθεί. Ασφαλώς έχουν και διαφορετικό νόημα ανα περίπτωση. Έτσι λέμε "μετά του πατρός μου" χωρις να το τονίζουμε, ενώ "θα μιλήσω μετά τον κύριο διευθυντή" και το τονίζουμε. Τα σκεφτόμουν όλα αυτά (και δεν ξέρω αν ισχύουν) με αφορμή την εκφωνητικη απαγγελία των περισσότερων διακόνων και ιερέων που τονίζουν το "υπέρ" στις αιτήσεις, ενώ νομίζω δε θα έπρεπε.
Είχα λοιπόν την απορία αν στα αρχαία όλες οι τονιζομενες συλλαβές τονίζονται ή αν υπάρχουν άτονες συλλαβές στις οποίες σημαινουμε τονικά σημάδια, όπως και στα νέα ελληνικα.
 

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Πολύ ωραία ανάλυση. Σκεφτόμουν τον τελευταίο καιρό πως κάποιες δισυλλαβες προθέσεις τονίζονται διαφορετικά, ανάλογα με την πτώση του ουσιαστικού που ακολουθεί. Ασφαλώς έχουν και διαφορετικό νόημα ανα περίπτωση. Έτσι λέμε "μετά του πατρός μου" χωρις να το τονίζουμε, ενώ "θα μιλήσω μετά τον κύριο διευθυντή" και το τονίζουμε. Τα σκεφτόμουν όλα αυτά (και δεν ξέρω αν ισχύουν) με αφορμή την εκφωνητικη απαγγελία των περισσότερων διακόνων και ιερέων που τονίζουν το "υπέρ" στις αιτήσεις, ενώ νομίζω δε θα έπρεπε.
Είχα λοιπόν την απορία αν στα αρχαία όλες οι τονιζομενες συλλαβές τονίζονται ή αν υπάρχουν άτονες συλλαβές στις οποίες σημαινουμε τονικά σημάδια, όπως και στα νέα ελληνικα.

Άλλο ο γλωσσολογικός τόνος, όπως πολύ σωστά γράφει και στη διατριβή του ο κ. Αρβανίτης και άλλο ο γραμματικός. Οι έννοιες καθορίζονται από τους κανόνες της γραμματικής. Αναλόγως με ποια πτώση συντάσσεται μία πρόθεση στην αρχαία ελληνική, αλλάζει και η έννοια. Το πώς θα τονιστεί στην πράξη τώρα η πρόθεση είναι μία φυσική κίνηση της φωνής, δεν έχει σχέση με τη Σημασιολογία, είναι καθαρά δηλαδή σε επίπεδο Φωνολογίας.
 
Top