Ἡ χρήση τοῦ Ἀμήν μετά τό Ἀντιλαβοῦ...

Status
Not open for further replies.
Οπότε "Ελέησον ημάς ο Θεός... δεόμεθά σου επάκουσον και ελέησον" Απάντηση με το "Αμήν". Δεν πάει έτσι!

Στην παραπάνω εκφώνηση δεν έχουμε την παράθεση τεσσάρων ευχετικών προστακτικών. Δικαιολογείται το "Κύριε ἐλέησον"με το οποίο απαντούμε, γιατί είναι εμφαντικό, μια και προηγείται η ευχετική προστακτική "ἐπάκουσον ο Θεός... .
Με την ευκαιρία αυτή θέλω να ρωτήσω την Κυριακή της Πεντηκοστής και κατά τη διάρκεια των ευχών της γονυκλισίας, όταν ο λειτουργός εκφωνεί "Ἀντιλαβοῦ ... ἀνάστησον..." πώς απαντούμε οι ψάλτες"; Με το "Ἀμήν" ή με το "Κύριε ἐλέησον";
Η άποψή μου είναι ότι κάθε φορά καλό θα είναι να προσεγγίζουμε τα κείμενα ερμηνευτικά για να οδηγούμαστε και στη λογικώτερη απάντηση, χωρίς να παραγνωρίζουμε και τη ζωντανή παράδοσή μας.
 
Last edited by a moderator:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Με την ευκαιρία αυτή θέλω να ρωτήσω την Κυριακή της Πεντηκοστής και κατά τη διάρκεια των ευχών της γονυκλισίας, όταν ο λειτουργός εκφωνεί "Ἀντιλαβοῦ ... ἀνάστησον..." πώς απαντούμε οι ψάλτες"; Με το "Ἀμήν" ή με το "Κύριε ἐλέησον";
Ποιά εἶναι ἡ διαφορά;

Εἶναι φανερό, κύριε, ὅτι ἐπανέρχεσθε σέ θέμα πού ἔχει ἀναλυθεῖ δεόντως.
Ἄρα τό πρόβλημα σας δέν λύνεται μέ τίποτε...

Νά λέτε ὅ,τι θέλετε, ἄν σᾶς τό ἐπιτρέπουν.


 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Κι εγώ στην προκειμένη περίπτωση λέω το "Κύριε ελέησον". Και γιατί απ' ότι διάβασα είναι το ορθότερο, έστω κι αν υπάρχει και η αντίθετη άποψη, κυρίως όμως επειδή έτσι προτείνει το "Εγκόλπιο του Αναγνώστου".
Θυμήθηκα όμως και μια ιστορία που είχα διαβάσει παλιότερα (στον Κόντογλου, αν θυμάμαι καλά), και την ξαναβρήκα εδώ. Νομίζω ότι έχει κάποια σχέση με το θέμα αυτό και τον τρόπο που το προσεγγίζουμε.
 

pfilippou

Παναγιώτης Φιλίππου
Επισυνάπτω απόσπασμα από το ''Ευχολόγιον το Μέγα'' (Εν τω του Πατριαρχείου της Κωνσταντινουπόλεως Τυπογραφείω. Έτει 1803), όπου είναι σαφέστατον ότι ΚΑΙ στο ''Αντιλαβού...'' ο Χορός απαντά: "Κύριε ελέησον''.

Όπως, επίσης, στο ''Της Παναγίας, αχράντου, υπερευλογημένης...'' ΔΕΝ προβλέπεται το ''Υπεραγία Θεοτόκε σώσον ημάς''. Απλά, στο τέλος ο Χορός απαντά: ''Σοι, Κύριε'', μιας ΚΑΙ αυτή η αίτηση απευθύνεται στον Σωτήρα Χριστό και όχι στην Παναγία και στους Αγίους.
 

Attachments

  • Euxologion To Mega (Patriarxikh ekdosis 1803)_sel. 12.jpg
    Euxologion To Mega (Patriarxikh ekdosis 1803)_sel. 12.jpg
    675.1 KB · Views: 27
  • Euxologion To Mega (Patriarxikh ekdosis 1803)_sel. 13.jpg
    Euxologion To Mega (Patriarxikh ekdosis 1803)_sel. 13.jpg
    614.1 KB · Views: 35

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Κι εγώ στην προκειμένη περίπτωση λέω το "Κύριε ελέησον". Και γιατί απ' ότι διάβασα είναι το ορθότερο, έστω κι αν υπάρχει και η αντίθετη άποψη, κυρίως όμως επειδή έτσι προτείνει το "Εγκόλπιο του Αναγνώστου".
Θυμήθηκα όμως και μια ιστορία που είχα διαβάσει παλιότερα (στον Κόντογλου, αν θυμάμαι καλά), και την ξαναβρήκα εδώ. Νομίζω ότι έχει κάποια σχέση με το θέμα αυτό και τον τρόπο που το προσεγγίζουμε.

Κάποια σχέση καὶ μόνο.

Γιατὶ ψάλλουμε καὶ τὸ ἄλλο ποὺ λέει, ἐρευνᾶτε τὰς γραφάς
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Επανέρχομαι σε ένα θέμα που εξακολουθώ να υποστηρίζω ότι κακώς στους περισσότερους των ναών έχει παγιωθεί.
Προσωπικά εξακολουθώ να απαντώ στην εκφώνηση "Ἀντιλαβοῦ..." με το "Ἀμήν" που έμαθα από τα παιδικά μου χρόνια.
Επειδή υπάρχουν, ακόμη, συνάδελφοι που συνεχίζουν να απαντούν με το "Ἀμήν" θέλω να τους συμπαρασταθώ και να τους συγχαρώ, ταυτόχρονα, γιατί ακολούθησαν την παράδοση των άμεσων προγόνων τους, όπως κι εγώ.

Όσον αφορά την πλειονότητα των συναδέλφων που ακολούθησαν την παγίωση του "Κύριε ἐλέησον" ως απάντηση, θέλω να ρωτήσω. Δεν θεωρείτε αντιφατικό στις ίδιες εκφράσεις να απαντάτε με διαφορετικό τρόπο; Δηλαδή στις ίδιες προστακτικές (ευχετικές), τη μία φορά στο "Ἀντιλαβοῦ"...σῶσον, ἐλέησον... με το "Κύριε ἐλέησον" και την άλλη φορά στο τέλος των ακολουθιών "Δι' εὐχῶν"...ἐλέησον καί σῶσον... με το'" Ἀμήν".
Έπειτα, θεωρώ, ότι η Εκκλησία μας δεν είναι Εκκλησία των χειρογράφων, αλλά Εκκλησία της ανανεούμενης παράδοσης και οι ερευνητές της που, κάθε φορά, την συμβουλεύουν για ορισμένες αλλαγές, θα έπρεπε να αναζητήσουν να βρουν το λόγο που οδήγησε τους άμεσους προγόνους μας σε μια πολυχρόνια, κατ' αυτούς, παραδοσιακή εκτροπή. Στο ότι, δηλαδή, πάνω από μισό αιώνα, ίσως και περισσότερο, μια και αναφέρομαι στην παράδοση που εγώ έζησα, σε όλα τα μέρη της χώρας μας, απαντητικό στην εκφώνηση "Ἀντιλαβοῦ" ήταν το "Ἀμήν" και όχι το "Κύριε ἐλέησον".

Ἄμεσοι πρόγονοι; Ἔχουμε ν' ἀκούσουμε ἐδῶ μέσα ...:eek::eek::rolleyes:

Ὁ σιντοϊσμὸς καλὰ κρατεῖ ...
 
Ποιά εἶναι ἡ διαφορά;

Εἶναι φανερό, κύριε, ὅτι ἐπανέρχεσθε σέ θέμα πού ἔχει ἀναλυθεῖ δεόντως.
Ἄρα τό πρόβλημα σας δέν λύνεται μέ τίποτε...

Νά λέτε ὅ,τι θέλετε, ἄν σᾶς τό ἐπιτρέπουν.



Με κάθε σεβασμό προς το σχήμα σας, λυπάμαι για τη δεύτερη και τρίτη παρατήρησή σας. Και για τις δύο θα είχα κι εγώ αρκετά να παραθέσω.
Όμως σεβόμενος, αρχικά το ιερατικό σας σχήμα και έπειτα τη φιλοξενία των απόψεών μου στην ιστοσελίδα σας, ακολουθώ την αυτοσυγκράτηση και δεν κρατώ καμμιά είδους κακία. Προσπαθώ πάντα στις εκφράσεις μου να είμαι συνεπής προς ό,τι, μέχρι σήμερα με τη βοήθεια του Θεού, κατόρθωσα. Ίσως μερικές φορές άθελά μου και να εκτράπηκα. Ανθρώπινο είναι και ζητώ τη συγγνώμη σας, αν έχετε διαπιστώσει κάτι τέτοιο.
Το θέμα, στο οποίο επιμένω να διατηρώ τις απόψεις μου, δε θα το συνεχίσω, αφού δημιουργεί σε πολλούς προβλήματα και βλέπουν στο πρόσωπό μου ένα αρτηριοσκληρωτικό συνομιλητή ή ένα αιρετικό ή ένα συντοϊστή-προγονολάτρη με την κακή έννοια του όρου ή τον υποβολέα αντιδραστικών απόψεων ή ο,τιδήποτε άλλο.
Δεν κρύβω ότι μου αρέσει η ιστοσελίδα σας και θα παρακολουθώ με διακριτικότητα τα θέματά της.
Σας ευχαριστώ
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
...
Το θέμα, στο οποίο επιμένω να διατηρώ τις απόψεις μου, δε θα το συνεχίσω, αφού δημιουργεί σε πολλούς προβλήματα και βλέπουν στο πρόσωπό μου ένα αρτηριοσκληρωτικό συνομιλητή ή ένα αιρετικό ή ένα συντοϊστή-προγονολάτρη με την κακή έννοια του όρου ή τον υποβολέα αντιδραστικών απόψεων ή ο,τιδήποτε άλλο.
...

Νὰ διατηρεῖς ὅσες καὶ ὅ,τι ἀπόψεις θέλεις, ἐλευθερία ἔχουμε.

Τὸ πρόσωπό σου δὲν τὸ βλέπω, δὲν τὸ ξέρω, μόνο τὰ γραπτά σου βλέπω καὶ σ' αὐτὰ ἀπευθύνομαι καὶ μόνο. Στὸ Internet εἴμαστε, ὄχι σὲ ἐκκλησία ...

Ἐπίσης, ὅσο πιὸ ἔντονα γράφεις τόσο πιὸ ἔντονα σοῦ ἀπαντοῦν. Δὲν ὑπάρχει κάτι προσωπικό ...
 
Προσπαθώ πάντα στις εκφράσεις μου να είμαι συνεπής προς ό,τι, μέχρι σήμερα με τη βοήθεια του Θεού, κατόρθωσα. Ίσως μερικές φορές άθελά μου και να εκτράπηκα. Ανθρώπινο είναι και ζητώ τη συγγνώμη σας, αν έχετε διαπιστώσει κάτι τέτοιο.
Το θέμα, στο οποίο επιμένω να διατηρώ τις απόψεις μου, δε θα το συνεχίσω, αφού δημιουργεί σε πολλούς προβλήματα και βλέπουν στο πρόσωπό μου ένα αρτηριοσκληρωτικό συνομιλητή ή ένα αιρετικό ή ένα συντοϊστή-προγονολάτρη με την κακή έννοια του όρου ή τον υποβολέα αντιδραστικών απόψεων ή ο,τιδήποτε άλλο.
Δεν κρύβω ότι μου αρέσει η ιστοσελίδα σας και θα παρακολουθώ με διακριτικότητα τα θέματά της.
Σας ευχαριστώ
Αν έχετε κάτι να παραθέσετε επί του θέματος , ιδού πεδίον της δόξης λαμπρόν .
Όταν προσπαθούμε να επιβάλουμε σε όλους τους άλλους (που μας φταίνε και από πάνω !!!) αυτό που εμείς "θεωρούμε " σωστό κάτι δεν πάει καλά .

Άσχετο με το θέμα :
γράφετε !
Με κάθε σεβασμό προς το σχήμα σας, λυπάμαι για τη δεύτερη και τρίτη παρατήρησή σας. Και για τις δύο θα είχα κι εγώ αρκετά να παραθέσω.
Όμως σεβόμενος, αρχικά το ιερατικό σας σχήμα και έπειτα τη φιλοξενία των απόψεών μου στην ιστοσελίδα σας, ακολουθώ την αυτοσυγκράτηση και δεν κρατώ καμμιά είδους κακία.

μόνον το γεγονός ότι επανέρχεστε δημοσίως και όχι με π.μ. δεν δείχνει κάτι τέτοιο ( σε μένα τουλάχιστον που είμαι κακεντρεχής :mad:)
 
P

PANROUST

Guest
Ανεβάζω το άρθρο του Δρ. Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου
( μουσικολόγος-τυπικολόγος πτυχ. κοινωνικῆς θεολογίας) όπου δημοσιεύτηκε στα ''ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ'' (Αρ.φύλλου 367,ΜΑΡΤΙΟ-ΑΠΡΙΛΙΟ 2012),με θέμα:
῾Η αἴτησις «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον...» καὶ ἡ ἀπάντησίς της

Ποιοί στὴν πραγματικότητα εἶναι παραδοσιακοὶ καὶ ποιοί νεωτεριστές

Σὲ προηγούμενο ἄρθρο μου εἶχα γράψει ὅτι πολλοὶ σήμερα θεωροῦν ὡς τυπικὸ μόνον ὅσα οἱ ἴδιοι ξέρουν ἢ κατανοοῦν ἢ παρανοοῦν ἢ γνωρίζουν, χωρὶς νὰ ἀντιλαμβάνωνται ὅτι ἡ λειτουργικὴ παράδοσι τῆς ᾿Εκκλησίας δὲν ἐξαντλεῖται στὶς λίγες δεκαετίες ποὺ διαρκεῖ ἡ ἐκκλησιαστικὴ διακονία ἑνὸς ἀνθρώπου. Γι᾿ αὐτὸ εἶναι συχνὸ τὸ φαινόμενο νὰ δημιουργοῦνται παρεξηγήσεις γύρω ἀπὸ λειτουργικὰ θέματα ἢ νὰ ὑπάρχῃ σύγχυσι ἐννοιῶν, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ εἶναι ἐνίοτε ἀδύνατη ἡ συνεννόησι ἀκόμη καὶ σὲ «εὔκολα» θέματα. Στὸ προηγούμενο φύλλο τῶν ῾Ιεροψαλτικῶν Νέων φιλοξενήθηκε τὸ 1ο μέρος κειμένου ἐκ-λεκτοῦ ἱεροψάλτου τῶν ᾿Αθηνῶν, στὸ ὁποῖο ὑποστηρίζει ὅτι στὴν διακονικὴ αἴτησι «᾿Αντι-λαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον καὶ διαφύλαξον ἡμᾶς, ὁ Θεός, τῇ σῇ χάριτι» ἡ ὀρθὴ ἀπόκρισις τοῦ λαοῦ εἶναι τὸ «᾿Αμὴν» καὶ ὄχι τὸ «Κύριε, ἐλέησον». Σημειώνει μεταξὺ ἄλλων ὅτι ἀπὸ τὸ 1955 γνωρίζει ὡς ἀπάντησι τὸ «᾿Αμήν», ὅτι αὐτὸ διδάχτηκε ἀπὸ τοὺς δασκάλους του, ὅτι ἑπομένως αὐτὸ δὲν εἶναι ἁπλὴ συνήθεια ἀλλὰ σεβαστὴ παράδοσι τῆς ᾿Εκκλησίας, ἄρα πρέπει νὰ τηρῆται τὸ «᾿Αμήν», καὶ ὅτι ὅσοι δὲν σέβονται αὐτὴν τὴν πολύχρονη παράδοσι, ποὺ μᾶς παρέδωσαν οἱ πρόγονοί μας, εἶναι νεωτεριστὲς καὶ ἀνήκουν σὲ μία κυριαρχοῦσα τάσι πρὸς ἀναθεώρησι καὶ ἀνανέωσι τῶν πάντων, διότι δὲν θεωροῦν τοὺς προγόνους μας τόσο νουνεχεῖς, εἰδήμονες καὶ κατατοπισμένους στὰ λειτουργικὰ θέματα. Σημειώνει ὅτι μπορεῖ κανεὶς στὸ διαδίκτυο νὰ βρῇ μία παλαιὰ ἠχογράφησι ἀπὸ τὴν Μητρόπολι ᾿Αθηνῶν ἐπὶ ἐποχῆς Σπύρου Περιστέρη μὲ τὴν ἀκολουθία τῆς ἀναστάσεως τὸ 1986, ἀπὸ τὴν ὁποία συμπεραίνει ὅτι μέχρι τότε ἐπικρατοῦσε τὸ «᾿Αμὴν» ὡς ἀπάντησι στὴν αἴτησι «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον». ᾿Επίσης ἀναφέρει ὅτι στὸ ἐκδιδόμενο σήμερα ὑπὸ τῆς ᾿Αποστολικῆς Διακονίας «᾿Εγκόλπιον ἀναγνώστου καὶ ψάλτου» ὑπάρχει παρέμβασι στὸ σημεῖο αὐτὸ καὶ ὑποδεικνύεται ὡς ἀπόκρισις τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ἀντὶ τοῦ ὀρθοῦ «᾿Αμήν», δίνοντας ἔτσι τὴν ἐντύπωσι στὸν ἀναγνώστη ὅτι στὴν παλαιὰ ἔκδοσι τοῦ ἐγκολπίου ὡριζόταν ὡς ἀπάντησι τὸ «᾿Αμήν». ᾿Επισημαίνει ἀκόμη ὁ ἀρθρογράφος ὅτι τὸ «᾿Αμὴν» ἀποπέμφθηκε ἀπὸ τοὺς νεωτεριστὲς χωρὶς κάποια τεκμηρίωσι καὶ ὅτι θὰ πρέπει αὐτὸ καὶ ἄλλα τέτοια «λάθη» ἢ νὰ διορθωθοῦν ἢ νὰ τεκμηριωθοῦν μὲ ἐπιχειρήματα. Βεβαίως εἶναι σεβαστὴ ἡ ἄποψι τοῦ ἀγαπητοῦ πρωτοψάλτου γιὰ τὸ ποιά εἶναι ἡ σωστὴ ἀπάντησι στὴ διακονικὴ αἴτησι, ἀνεξαρτήτως ἂν κάποιος συμφωνῇ ἢ διαφωνῇ μαζί του, καὶ ἐδῶ κατ᾿ ἀρχὰς δὲν προτίθεμαι νὰ ἀντικρούσω τὰ ἐπιχειρήματά του. Θέλω μόνο νὰ ἐπισημάνω ὅτι ἐκτὸς ἀπὸ τὴν θεμιτὴ ὑποστήριξι τῶν ἀπόψεών του προβαίνει καὶ σὲ ἀδικαιολόγητους χαρακτηρισμούς, ὅτι δῆθεν ὅσοι ἀκολουθοῦν τὴν ἴδια ἄποψι μὲ αὐτὸν εἶναι παραδοσιακοὶ καὶ εὐσεβεῖς, ἐνῷ ὅσοι δέχονται τὴν ἄλλη ἄποψι εἶναι ἀσεβεῖς νεωτεριστές, ποὺ ἔχουν σκοπὸ νὰ ἀλλάξουν τὰ πάντα στὴν ἱερὰ λατρεία μας. Αὐτὴ ἡ ἰδεολογικοποίησι τοῦ θέματος εἶναι ἐνδεικτικὴ τῆς νοοτροπίας τῶν Νεοελλήνων. Δυστυχῶς σήμερα σχεδὸν ὅλοι μας προσεγγίζουμε ἀκόμη καὶ τὰ θέματα τῆς ᾿Εκκλησίας μὲ μία σύγχυσι καὶ ἕναν συναισθηματικὸ δογματισμό, συνήθως ὄχι ἀπὸ κακὴ προαίρεσι, ἀλλὰ ἀσφαλῶς ἀπὸ ἄγνοια βασικῶν πραγμάτων· ἀλλὰ μὲ τέτοιες προϋποθέσεις δὲν μπορεῖ νὰ γίνῃ διάλογος καὶ δὲν προάγεται ἡ ἐξεύρεσι λύσεων. Καὶ ἔρχομαι νὰ ἐξηγήσω μὲ κάθε δυνατὴ συντομία τὶς παρατηρήσεις μου.
1) Πουθενὰ στὸ κείμενό του ὁ ἀρθρογράφος δὲν τεκμηριώνει τὴν ἄποψί του ὅτι τὸ «᾿Αμὴν» εἶναι ἡ παραδοσιακὴ ἀπάντησι στὴν συγκεκριμένη διακονικὴ αἴτησι, ἀλλὰ τὸ θεωρεῖ αὐτὸ ὡς δεδομένο· ἀντιθέτως ζητεῖ ἀπὸ τοὺς ἄλλους νὰ δώσουν τεκμήρια τῆς θέσεώς τους.
2) Οἱ ἱερὲς ἀκολουθίες τῆς ᾿Εκκλησίας δὲν συντάχτηκαν οὔτε τὸ 1950 οὔτε τὸ 1900. ῾Η ᾿Εκκλησία λατρεύει ὀρθοδόξως τὸν μόνο ἀληθινὸ Θεὸ ἐδῶ καὶ 2000 χρόνια. Οἱ σημερινὲς εὐχὲς καὶ δεήσεις τοῦ ἑσπερινοῦ, τοῦ ὄρθρου, τῆς λειτουργίας καὶ τῶν ἄλλων ἀκολουθιῶν διαμορφώθηκαν ἤδη ἀπὸ τὸν 4ο καὶ 5ο αἰῶνα. ῾Επομένως δὲν εἶναι ἰσχυρὸ ἐπιχείρημα ὅτι «αὐ-τὸ τὸ ἔλεγαν ἔτσι οἱ δάσκαλοί μου καὶ οἱ παλαιότεροι ἀπὸ ἐμένα καὶ ἔτσι τὸ θυμοῦμαι ἀπὸ μικρός», διότι τὰ λειτουργικὰ κείμενα ὑπάρχουν ἀπὸ αἰώνων καταγεγραμμένα. Δὲν στηριζόμαστε σὲ μία παράδοσι προφορική, ἀκατάγραφη, ἀβέβαιη, ποὺ ἐνδεχομένως εἶναι εὔκολο νὰ ἀλλοιωθῇ καὶ νὰ φθαρῇ, ἀλλὰ ἔχουμε στὴν διάθεσί μας πηγές, ἀρχαῖα χειρόγραφα καὶ παλαίτυπες ἐκδόσεις, ποὺ μποροῦμε νὰ ἐρευνήσουμε. Δὲν γνωρίζω λοιπὸν κάποια ἀρχαία καὶ ἀξιόπιστη πηγὴ ποὺ νὰ ὁρίζῃ τὸ «᾿Αμὴν» ὡς ἀπόκρισι στὸ «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον». Δὲν εἶδα κάποιον νὰ προσάγῃ ὡς τεκμήριο αὐτῆς τῆς ἀπόψεως μία μαρτυρία ἀπὸ ἀρχαῖο λειτουργικὸ κείμενο. Τὸ τί λέμε «σήμερα», δηλαδὴ τὰ τελευταῖα 50 κι 100 χρόνια, εἶναι μέρος τοῦ προβλήματος, εἶναι ὑπὸ ἐξέτασι, καὶ δὲν εἶναι ἀποδεικτικὸ στοιχεῖο.
3) Ἂν κάτι εἶναι λάθος, ὄχι 50 κι 100, ἀλλὰ 500 καὶ 1000 χρόνια νὰ περάσουν, δὲν γίνεται παράδοσι τῆς ᾿Εκκλησίας, δὲν ἀποκτᾷ δικαιώματα ὀρθῆς διδασκαλίας, δὲν πρόκειται ποτὲ νὰ θεωρηθῇ σωστό. Εἶναι σὰν νὰ μᾶς ποῦν οἱ προτεστάντες (τὸ φέρνω μόνο σὰν παράδειγμα)· «Ἔχουμε 500 χρόνια παράδοσι στὴν διδασκαλία μας· ἄρα εἴμαστε γνήσια μέλη τῆς ᾿Εκ-κλησίας, ποὺ σεβόμαστε τὴν μακρόχρονη παράδοσι ποὺ παραλάβαμε ἐδῶ καὶ 500 χρόνια ἀπὸ τοὺς προγόνους μας»! Τότε καὶ οἱ παπικοὶ θὰ μᾶς ποῦν ὅτι ἔχουν 1000 χρόνια ποὺ σέβονται τὴν παράδοσί τους, ἀλλὰ καὶ οἱ μονοφυσῖτες καὶ οἱ νεστοριανοὶ ἔχουν 1500 χρόνια ποὺ σέβονται τὶς δικές των παραδόσεις! Αὐτὸ ὅμως δὲν σημαίνει ὅτι οἱ παραδόσεις τους θὰ γίνουν δεκτὲς ὡς ὀρθόδοξες διδασκαλίες. Κατ᾿ ἀναλογίαν καὶ στὴν περίπτωσι τοῦ «᾿Αμὴν» ἢ τοῦ «Κύριε, ἐλέησον» σημασία δὲν ἔχει ἂν τὸ λέμε ἔτσι ἢ ἀλλιῶς τὰ τελευταῖα 40 ἢ 50 ἢ 80 χρόνια, ἀλλὰ τί μᾶς παραδίδουν οἱ λειτουργικὲς πηγὲς τῆς ᾿Εκκλησίας.
4) Γιὰ τὸ ὅτι ἡ ὀρθὴ ἀπόκρισι στὸ «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον...» εἶναι τὸ «Κύριε, ἐλέησον» καὶ ὄχι τὸ «᾿Αμὴν» εἶχε γράψει ὁ μακαριστὸς καθηγητὴς τῆς λειτουργικῆς ᾿Ιωάννης Φουν-τούλης τὸ 1975 (᾿Απάντησις ὑπ᾿ ἀριθμὸν 288), ἐξετάζοντας ἀρκετὲς πηγές, ἐκ τῶν ὁποίων ἡ ἀρχαιότερη ἦταν τοῦ 5ου αἰῶνος περίπου. Καὶ μόνο τὸ γεγονὸς ὅτι ῥωτήθηκε γι᾿ αὐτὸ τὸ θέμα δείχνει ὅτι δὲν ἐπικρατοῦσε παντοῦ τὸ ἴδιο. ᾿Αργότερα γι᾿ αὐτὸ τὸ θέμα ἔγραψαν καὶ ἄλλοι, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἐγὼ τὸ 2004 («Συμβολὴ» τεῦχος 5). ῾Επομένως ὑπάρχει συνεχὴς ἐνημέρωσι καὶ τεκμηρίωσι ἐδῶ καὶ 40 χρόνια, καὶ ὅποιος ἐνδιαφέρεται μπορεῖ νὰ ἐνημερωθῇ.
5) Παλαιότερα δὲν ἐπικρατοῦσε τὸ «᾿Αμὴν» σὲ ὅλη τὴν ῾Ελλάδα ὅπως νομίζουν πολλοί. Λεγόταν πράγματι σὲ κάποιες περιοχές, ἀλλὰ σὲ ἄλλες ἔλεγαν ἄλλοτε «Κύριε, ἐλέησον» ἄλλοτε «᾿Αμήν»· σὲ σημαντικὰ ὅμως λειτουργικὰ κέντρα μὲ αὐστηρὴ καὶ ἀρχαία παράδοσι ἐπικρα-τοῦσε καὶ ἐπικρατεῖ μέχρι σήμερα τὸ «Κύριε, ἐλέησον».
6) Στὴν μητρόπολι ᾿Αθηνῶν ἐπὶ Σ. Περιστέρη στὴν αἴτησι «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, κ.λπ.» ἔλεγαν ἄλλοτε «᾿Αμὴν» ἄλλοτε «Κύριε, ἐλέησον», ἀλλὰ τὶς περισσότερες φορὲς ἔλεγαν «Κύριε, ἐλέησον», διότι αὐτὸ ἔλεγε πάντοτε ὁ Εὐ. Τζελᾶς. ῞Οποιος θέλει νὰ τὸ διαπιστώσῃ, ἂς δῇ τὴν ἱστοσελίδα τῆς «Συμβολῆς» (www.symbole.gr), στὸ τμῆμα 8 «᾿Ηχογραφήσεις ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς», στὴν ἑνότητα «Ψάλτες στὴν ῾Ελλάδα» (γράμμα Π). ᾿Εκεῖ γιὰ τοὺς Περιστέρη καὶ Τζελᾶ θὰ βρῇ· Χριστούγεννα 1963, κωδικὸς ἀριθμὸς ἀρχείου 1732-01, μὲ «Κύριε ἐλέησον» στὴν αἴτησι «᾿Αντιλαβοῦ» (ἐπίσης στὴν αἴτησι «῾Υπὲρ τοῦ ἀρχιεπισκόπου...» δὲν λένε «Εἰς πολλὰ ἔτη, δέσποτα»), καὶ Μεγάλη Παρασκευὴ 1980, κωδ. 1068-23. 7) Στὴν ἴδια ἱστοσελίδα ἀκοῦμε τὴν ἀπόκρισι «Κύριε, ἐλέησον» στὶς ἀκόλουθες περιπτώσεις. Μονὴ Γρηγορίου, ἔτος 1989 (κωδ. 134-06)· Μεγίστη Λαύρα, ἔτος 1984 (κωδ. ΜΤ03b), Σιμωνόπετρα 1989 (κωδ. 135-3). Εἶναι οἱ ῾Αγιορεῖτες πρὶν ἀπὸ 30 χρόνια νεωτεριστές;
8) ᾿Επίσης, Θ. Στανίτσας, 26 ᾿Οκτωβρίου (κωδ. 877-07). Φανάρι, πατριαρχικὸς ναός, ᾿Αστέρης-᾿Εμμανουηλίδης, 17/12/1989 (κωδ. 884-05). Στὸ Πατριαρχεῖο λέγουν κανονικώτατα τὸ «Κύριε, ἐλέησον», καὶ αὐτὴ εἶναι ἡ κωνσταντινουπολίτικη παράδοσι, ὅπως φαίνεται καὶ ἀπὸ τὰ κείμενα τοῦ Συλλόγου Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως, ὅπου ἐπίσης σημειώνεται τὸ «Κύριε, ἐλέησον». ᾿Επίσης Σινά, ἀγρυπνία 1983 (κωδ. 277-10, ὅπου τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ὡς ἀπάντησι τὸ ψάλλουν οἱ Σιναΐτες πατέρες). Καὶ τέλος Πάτμος, ἀγρυπνία 2010 (κωδ. 1078-1). Εἶναι τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τὸ Σινὰ καὶ ἡ Πάτμος νεωτεριστές;
9) Τὰ ἔντυπα εὐχολόγια τοῦ 17ου, 18ου, 19ου καὶ 20οῦ αἰῶνος, καθὼς καὶ τὸ εὐχολόγιον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τοῦ ἔτους 1803, ὁρίζουν ἐπίσης τὸ «Κύριε, ἐλέησον» καὶ οὔτε μία φορὰ τὸ «᾿Αμήν». ῾Ο προαναφερθεὶς καθηγητὴς ᾿Ιωάννης Φουντούλης ἐξέδωσε διάφορες λειτουργίες καὶ ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες γιὰ ἐπιστημονικοὺς καὶ ἐκπαιδευτικοὺς λόγους βάσει παλαιῶν χειρογράφων (8ου, 9ου, 12ου, 14ου, 17ου αἰῶνος) καὶ ἄλλων βοηθημάτων· πάντοτε ὁρίζεται τὸ «Κύριε, ἐλέησον» στὴν συγκεκριμένη αἴτησι.
10) Στὸ παλαιὸ ᾿Εγκόλπιον τοῦ ἀναγνώστου, ποὺ ἐξεδόθη γιὰ πρώτη φορὰ τὸ 1961, ἐπίσης ἀναφερόταν ῥητῶς τὸ «Κύριε, ἐλέησον» ὡς ἀπάντησι στὸ «᾿Αντιλαβοῦ», καὶ μάλιστα πολλὲς φορές (σελ. 5, 13, 31, 33, 35, 36, 42, 65, 73, 86). Τὸ «Συλλειτουργικὸν» τῆς Σιμωνόπετρας (1996) ἐπίσης ὁρίζει τὸ «Κύριε, ἐλέησον». Ἄρα στὴν νεώτερη ἔκδοσι τοῦ ᾿Εγκολπίου (τοῦ ἔτους 2005) κανένας νεωτεριστὴς δὲν ἀπέπεμψε κανένα «᾿Αμήν», διότι ἁπλούστατα καὶ οἱ παλαιοὶ ἔλεγαν τὸ «Κύριε, ἐλέησον»!
Συμπέρασμα. ᾿Απὸ τὰ παραπάνω τεκμήρια διαπιστώνουμε ὅτι ἡ πραγματικότητα γιὰ τὸ ποιοί εἶναι παραδοσιακοὶ καὶ ποιοί νεωτεριστὲς εἶναι πολὺ διαφορετική. Θὰ μποροῦσε κάποιος νὰ γράψῃ τώρα· «Οἱ πρόγονοί μας μᾶς παρέδωσαν νὰ ἀπαντᾶμε μὲ “Κύριε, ἐλέησον”στὴν αἴτησι “᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον κ.λπ.”. ᾿Απὸ τὸν 5ο μέχρι τὸν 21ο αἰῶνα τὰ λειτουργικὰ κείμενα παραδίδουν τὸ “Κύριε, ἐλέησον”. Οἰκουμενικὸ πατριαρχεῖο, ῞Αγιον Ὄρος, Πάτμος, Σινά, εὐ-σεβεῖς κληρικοί, παραδοσιακοὶ μοναχοὶ καὶ ἱεροψάλτες, καθηγητὲς πανεπιστημίου, εἰδικοὶ ἐρευνητές, ἐπίσης τὸ ἴδιο. ῞Οσοι λοιπὸν εἶναι παραδοσιακοὶ καὶ θέλουν νὰ φυλάττουν λειτουργικὲς θερμοπύλες λένε “Κύριε, ἐλέησον”. Οἱ ὑπόλοιποι εἶναι μία μειοψηφία ἀσεβῶν νεωτεριστῶν, οἱ ὁποῖοι ἐδῶ καὶ 60 χρόνια δὲν τεκμηριώνουν σὲ καμμία λειτουργικὴ πηγὴ τοὺς ἰσχυρισμούς των». Ἂν καὶ τὸ ἐρευνητικὸ συμπέρασμα θὰ εἶναι σωστὸ καὶ τεκμηριωμένο, ὅμως ἡ τέτοια ἰδεολογικοποίησι τοῦ θέματος θὰ εἶναι πάντοτε ἕνα σοβαρὸ λάθος. Στὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα δὲν ἔχει θέσι ἡ νοοτροπία «ὑπάρχουν δύο μερίδες, οἱ καλοὶ καὶ οἱ κακοί· καλοὶ καὶ παραδοσιακοὶ εἶναι ὅσοι συμφωνοῦν μὲ τὴν ἄποψι ποὺ δέχομαι ἐγώ· κακοὶ εἶναι ὅσοι δὲν συμφωνοῦν μαζί μου καὶ ἄρα εἶναι νεωτερισταί!»
 
Last edited:
Ανεβάζω το άρθρο του Δρ. Διονυσίου ᾿Ανατολικιώτου
( μουσικολόγος-τυπικολόγος πτυχ. κοινωνικῆς θεολογίας) όπου δημοσιεύτηκε στα ''ΙΕΡΟΨΑΛΤΙΚΑ ΝΕΑ'' (Αρ.φύλλου 367,ΜΑΡΤΙΟ-ΑΠΡΙΛΙΟ 2012),με θέμα:
῾Η αἴτησις «᾿Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον...» καὶ ἡ ἀπάντησίς της

Ποιοί στὴν πραγματικότητα εἶναι παραδοσιακοὶ καὶ ποιοί νεωτεριστές


Επειδή η αναφορά του άρθρου στην Πάτμο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για μένα, γι'αυτό και μόνο, θα παραβιάσω την υπόσχεσή μου για τη διακριτική παρακολούθηση των θεμάτων της ιστοσελίδας.
Το άρθρο του συναδέλφου το έχω διαβάσει προ πολλού. Εδώ δεν θέλω λεπτομερειακά να το σχολιάσω.
Όμως, το σημείο της αναφοράς του για το νησί της Πάτμου είναι ατυχές.
Στην Πάτμο έζησα 7 ολόκληρα χρόνια εσώκλειστος στην εκκλησιαστική της Σχολή και είχα καθηγητή τον αείμνηστο Άγγελο Παντελιό από τον οποίο πρωτοδιδάχτηκα τη Βυζαντινή Μουσική. Στα 7 συναπτά χρόνια της παρουσίας μου εκεί αυτό, που αναφέρεται στο άρθρο, του έτους 2010 δεν γινόταν. Στην Πατμιάδα σχολή πέρασα με εισαγωγικές εξετάσεις, δεύτερος στη σειρά, το έτος 1957. Στη διάρκεια των επτά χρόνων μου παρακολούθησα και αρκετές αγρυπνίες στο μοναστήρι, όπου μας πήγαιναν από τη Σχολή. Δεν είμαι τόσο ξεχασιάρης και θέλω να με διαψεύσει, όποιος έζησε εκείνα τα χρόνια στην Πάτμο, για το αν δεν ήταν απαντητικό της εκφώνησης το "αμήν". Τότε και μόνο θα αποδεχτώ το συγκεκριμένο σημείο της επιχειρηματολογίας τού αγαπητού συναδέλφου.
Ευχαριστώ
 
P

PANROUST

Guest
Επειδή η αναφορά του άρθρου στην Πάτμο έχει ιδιαίτερη βαρύτητα για μένα, γι'αυτό και μόνο, θα παραβιάσω την υπόσχεσή μου για τη διακριτική παρακολούθηση των θεμάτων της ιστοσελίδας.
Το άρθρο του συναδέλφου το έχω διαβάσει προ πολλού. Εδώ δεν θέλω λεπτομερειακά να το σχολιάσω.
Όμως, το σημείο της αναφοράς του για το νησί της Πάτμου είναι ατυχές.
Στην Πάτμο έζησα 7 ολόκληρα χρόνια εσώκλειστος στην εκκλησιαστική της Σχολή και είχα καθηγητή τον αείμνηστο Άγγελο Παντελιό από τον οποίο πρωτοδιδάχτηκα τη Βυζαντινή Μουσική. Στα 7 συναπτά χρόνια της παρουσίας μου εκεί αυτό, που αναφέρεται στο άρθρο, του έτους 2010 δεν γινόταν. Στην Πατμιάδα σχολή πέρασα με εισαγωγικές εξετάσεις, δεύτερος στη σειρά, το έτος 1957. Στη διάρκεια των επτά χρόνων μου παρακολούθησα και αρκετές αγρυπνίες στο μοναστήρι, όπου μας πήγαιναν από τη Σχολή. Δεν είμαι τόσο ξεχασιάρης και θέλω να με διαψεύσει, όποιος έζησε εκείνα τα χρόνια στην Πάτμο, για το αν δεν ήταν απαντητικό της εκφώνησης το "αμήν". Τότε και μόνο θα αποδεχτώ το συγκεκριμένο σημείο της επιχειρηματολογίας τού αγαπητού συναδέλφου.
Ευχαριστώ
Να δεχτούμε ότι είναι ατυχές όσο αφορά για την Πάτμο.Τα υπόλοιπα γιατί δεν τα σχολιάζετε;Τις ίδιες απόψεις έχετε με τον συνάδελφο, όπου του απαντάει ο κ.Ανατολικιώτης.Είναι σαν να σας απαντάει σ εσάς ο κ.Ανατολικιώτης από ότι κατάλαβα...:)
 
Να δεχτούμε ότι είναι ατυχές όσο αφορά για την Πάτμο.Τα υπόλοιπα γιατί δεν τα σχολιάζετε;Τις ίδιες απόψεις έχετε με τον συνάδελφο, όπου του απαντάει ο κ.Ανατολικιώτης.Είναι σαν να σας απαντάει σ εσάς ο κ.Ανατολικιώτης από ότι κατάλαβα...:)

Είμαι ο ίδιος και σε μένα απαντάει σε επιστολή που έστειλα για το συγκεκριμένο θέμα στα "Ιεροψαλτικά Νέα". Καλώς, το αντιληφθήκατε.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα δεν έχω αδυναμία απάντησης, αλλά στην ιστοσελίδα έχω αναφέρει αρκετά και δεν θέλω επί πλέον να σας κουράζω.
Ευχαριστώ
 
P

PANROUST

Guest
Είμαι ο ίδιος και σε μένα απαντάει σε επιστολή που έστειλα για το συγκεκριμένο θέμα στα "Ιεροψαλτικά Νέα". Καλώς, το αντιληφθήκατε.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα δεν έχω αδυναμία απάντησης, αλλά στην ιστοσελίδα έχω αναφέρει αρκετά και δεν θέλω επί πλέον να σας κουράζω.
Ευχαριστώ
Λυπάμαι όπου θα το πω,αλλά με τα λεγόμενα σας δείχνετε ότι δεν έχετε καθόλου επιχειρήματα για απαντήσετε στα πιο πάνω...
Γράφετε:
Θα προσπαθήσω συνοπτικά να υποστηρίξω με επιχειρήματα αυτό, που λεπτομερειακά δεν κατόρθωσα στέλνοντας επιστολή στην εφημερίδα των ιεροψαλτικών νέων, επιχειρώντας το στον εδώ ιστότοπο.
Είπατε αναλυτικά έξι επιχειρήματα.Τα επιχειρήματα σας και ιδικά το έκτο,αναιρεί αυτό και αυτό και γιαυτό δεν θέλετε να μας κουράσετε άλλο;;;
Υποτίθεται εμείς τώρα (οι αναγνώστες των Ι.Ν.) περιμένουμε να δώσετε και εσείς τις δικέ σας απαντήσεις στον κ. Ανατολικιώτη,έστω εδώ και όχι στα Ι.Ν. αν είναι τόσο δύσκολο.Περιμένουμε...
Τώρα ''σας κουράζω,με κουράζετε και κουραστήκαμε..''δεν είναι επιχείρημα για δικαιολογήσετε αυτά όπου υποστηρίζετε.
Από κει και πέρα αν σας αρέσει να λέτε ''αμήν'',δικαίωμα σας αλλά δεν μας πείσατε με τα έξι επιχειρήματα σας.
 
Λυπάμαι όπου θα το πω,αλλά με τα λεγόμενα σας δείχνετε ότι δεν έχετε καθόλου επιχειρήματα για απαντήσετε στα πιο πάνω...

Το σημαντικότερο από όλα τα επιχειρήματά μου είναι η αντιφατικότητα.
Στις ίδιες ευχετικές προστακτικές, ...σῶσον, ἐλέησον... στο "Αντιλαβοῦ..." να λέγεται το "Κύριε ἐλέησον" και στο ...ἐλέησον, σῶσον... στο "Δι' εὐχῶν..." να λέγεται το "Ἀμήν". Σε τί διαφέρουν αυτές οι εκφωνήσεις;
Παρακαλῶ δικαιολογήστε το και ερμηνευτικά, αν ἔχετε την καλωσύνη.
Ευχαριστώ
 
Last edited by a moderator:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Το σημαντικότερο από όλα τα επιχειρήματά μου είναι η αντιφατικότητα.
Στις ίδιες ευχετικές προστακτικές, ...σῶσον, ἐλέησον... στο "Αντιλαβοῦ..." να λέγεται το "Κύριε ἐλέησον" και στο ...ἐλέησον, σῶσον... στο "Δι' εὐχῶν..." να λέγεται το "Ἀμήν". Σε τί διαφέρουν αυτές οι εκφωνήσεις;
Παρακαλῶ δικαιολογήστε το και ερμηνευτικά, αν ἔχετε την καλωσύνη.
Ευχαριστώ
Καμμία ἀντιφατικότητα. Πρόκειται δύο διαφορετικά πράγματα. Τό ξαναγράψατε αὐτό, ἀλλά δέν ἀπάντησα, ἀφοῦ δέν βγαίνει τίποτε πλέον μέ σᾶς...
Τό εἶχα γράψει ὅμως καί τό ξαναγράφω πάλι γιά τούς ἀναγνῶστες:
... πρέπει νά ξεχωρίζουμε τίς διακονικές παρακελεύσεις/αἰτήματα/δεήσεις ἀπό τίς ἱερατικές εὐχές/ἐπικλήσεις/ἐκφωνήσεις.
Τό «Ἀντιλαβοῦ...» ἐντάσσεται στίς δεήσεις/συναπτές/εἰρηνικά ἐνῶ τό «Δι᾿ εὐχῶν...» εἶναι μιά ἱερατική εὐλογία καί μοιάζει μέ καταληκτική ἐκφώνηση, πού δικαιολογεῖ τό «Ἀμήν». Ὡς ἱερατική εὐλογία συναντᾶμε τό «Δι᾿ εὐχῶν...» καί στό Μέγα Ἀπόδειπνον, πού μέ τό καλό θά τελέσουμε καί φέτος.

Κι ἐγώ βάζω «Δι᾿ εὐχῶν...» σ᾿ αὐτό τό θέμα.

Καί ἐπαναλαμβάνω, ἐπειδή μέ παρεξηγήσατε...
Νά λέτε ὅ,τι θέλετε, ἄν σᾶς τό ἐπιτρέπουν.
 
Καμμία ἀντιφατικότητα. Πρόκειται δύο διαφορετικά πράγματα. Τό ξαναγράψατε αὐτό, ἀλλά δέν ἀπάντησα, ἀφοῦ δέν βγαίνει τίποτε πλέον μέ σᾶς...
Τό εἶχα γράψει ὅμως καί τό ξαναγράφω πάλι γιά τούς ἀναγνῶστες:

Τό «Ἀντιλαβοῦ...» ἐντάσσεται στίς δεήσεις/συναπτές/εἰρηνικά ἐνῶ τό «Δι᾿ εὐχῶν...» εἶναι μιά ἱερατική εὐλογία καί μοιάζει μέ καταληκτική ἐκφώνηση, πού δικαιολογεῖ τό «Ἀμήν».

Ούτε με μένα βγαίνει τίποτε, αλλά...τα πάντα τα ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Δηλαδή, το "Ἀμήν" έχει την έννοια "τέλος", όπως π.χ. με το "Fin" και "end" των ταινιών;
Θα εξακολουθήσω να συντάσσομαι με αυτούς που μου έμαθαν μουσική από τα μικρά μου χρόνια.
Ευχαριστώ
 
Last edited by a moderator:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Δηλαδή, το "Ἀμήν" έχει την έννοια "τέλος", όπως π.χ. με το "Fin" και "end" των ταινιών;
Ἀπό ποῦ βγαίνει πάλι αὐτό;:rolleyes:

Θα εξακολουθήσω να συντάσσομαι με αυτούς που μου έμαθαν μουσική από τα μικρά μου χρόνια.
Αὐτό δέν σᾶς εἶπα νά κάνετε, ἄν σᾶς τό ἐπιτρέπουν;:wink:
Συμπλήρωση: Ἐδῶ φαίνεται (καί ἔχει φανεῖ) ὅτι ἡ προσέγγισή σας στά θέματα λατρείας καί ψαλτικῆς εἶναι μόνον συναισθηματική καί μονόπλευρη, καθώς καί μονόλογη. Ὁπότε κανένας διάλογος δέν ἔχει νόημα.

Ευχαριστώ
Παρακαλῶ:)

 
Last edited:
P

PANROUST

Guest
Ούτε με μένα βγαίνει τίποτε, αλλά...τα πάντα τα ερμηνεύεται κατά το δοκούν. Δηλαδή, το "Ἀμήν" έχει την έννοια "τέλος", όπως π.χ. με το "Fin" και "end" των ταινιών;
Θα εξακολουθήσω να συντάσσομαι με αυτούς που μου έμαθαν μουσική από τα μικρά μου χρόνια.
Ευχαριστώ
Δεν σας παραξενεύει ότι οι περισσότεροι αν όχι όλοι (από εδώ μέσα στο Forums και έξω) δεν συμφωνούν με τα λεγόμενα σας;
Και εγώ στα μικρά μου χρόνια αντί για ''Κύριε ελέησον" έλεγα ''Αμήν'' γιατί έτσι άκουγα τους τριγύρω μου όπου έψελναν.Κάποια στιγμή έμαθα όχι από δάσκαλό μουσικής αλλά εκτός μουσικής, ότι αυτό ήταν λάθος και το άλλαξα.
Δηλ. τι έπρεπε να κάνω;;;Αφού δεν στέκει αυτό...δεν έχει να κάνει με την μουσική παιδεία.
Και επίσημη εγκύκλιο να βγει από την Ιερά Σύνοδο ότι ''...όχι αμήν αλλά κύριε ελέησον...'',δεν θα αλλάξετε γνώμη.Το καταλάβαμε....ότι σας είπαν αυτοί όπου σας έμαθαν μουσική.Έχουν μάλλον το αλάθητο...
 
Status
Not open for further replies.
Top