συνανέστησας σεαυτῷ ἢ ἑαυτῷ

Νυγείσης σου τῆς πλευρᾶς Ζωοδότα, κρουνοὺς ἀφέσεως πᾶσιν ἐξέβλυσας, ζωῆς καὶ σωτηρίας, σαρκὶ δὲ θάνατον κατεδέξω, ἀθανασίαν ἡμῖν δωρούμενος, οἰκήσας τάφῳ δέ, ἡμᾶς ἠλευθέρωσας, συναναστήσας ἑαυτῷ ἐνδόξως ὡς Θεός, διὰ τοῦτο βοῶμεν· Φιλάνθρωπε Κύριε, δόξα σοι.

Ξένη σου ἡ σταύρωσις, καὶ ἡ ἐν ᾅδου κάθοδος, Φιλάνθρωπε ὑπάρχει· σκυλεύσας γὰρ αὐτόν, καὶ τοὺς πάλαι δεσμίους συναναστήσας ἑαυτῷ, ἐνδόξως ὡς Θεός, τὸν Παράδεισον ἀνοίξας, ἀπολαβεῖν τούτου ἠξίωσας· διὸ καὶ ἡμῖν τοῖς δοξάζουσι τὴν σὴν τριήμερον Ἔγερσιν, δώρησαι ἱλασμὸν ἁμαρτιῶν, Παραδείσου οἰκήτορας καταξιῶν, ὡς μόνος εὔσπλαγχνος.

"Συναναστήσας σεαυτῷ" ἢ "συναναστήσας ἑαυτῷ"; Ποιό εἶναι τὸ σωστό καὶ γιατί;
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Κανονικά στήν ἀρχαία γλῶσσα πρέπει νά εἶναι αὐτοπαθής ἀντωνυμία β΄ προσώπου. Δέν γνωρίζω ἄν σέ μεταγενέστερη μορφή κατέληξε νά σημαίνει (καί νά ἀπαντᾶται) τό ἴδιο, τό ἑαυτῷ (γ΄ προσώπου) μέ τό σεαυτῷ.

 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος

Κανονικά στήν ἀρχαία γλῶσσα πρέπει νά εἶναι αὐτοπαθής ἀντωνυμία β΄ προσώπου. Δέν γνωρίζω ἄν σέ μεταγενέστερη μορφή κατέληξε νά σημαίνει (καί νά ἀπαντᾶται) τό ἴδιο, τό ἑαυτῷ (γ΄ προσώπου) μέ τό σεαυτῷ.
Όντως, βλέπουμε ότι χάνεται η αυστηρή οριοθέτησή ανάμεσά τους (και σε αυτό συμβάλλει φυσικά και η ακουστική ταύτιση, αλλά και η ταύτισή τους στον πληθυντικό). Οπότε το ἑαυτός στα αντίστοιχα χωρία δεν είναι λάθος.
Όπως καταλαβαίνετε είναι και εκδοτικό το θέμα (παράδοση χειρογράφων κ.λπ.). Υπάρχουν πάντως ύμνοι στους οποίους το σεαυτῷ υπερτερεί. π.χ.
Νίκην ἔχων Χριστέ, τὴν κατὰ τοῦ Ἅδου, ἐν τῷ Σταυρῷ ἀνῆλθες, ἵνα τοὺς ἐν σκότει θανάτου καθημένους, συναναστήσῃς σεαυτῷ, ὁ ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος.​

Φαίνεται πως το σεαυτῷ διασώζεται κυρίως στις περιπτώσεις όπου εκφέρεται με κάποια έμφαση.
πβ. Κύριος ὤν πάντων καὶ Κτίστης Θεός, τὸ κτιστὸν ἁ ἀπαθής, πτωχεύσας σεαυτῷ ἤνωσας
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«ἑαυτῷ…ἑαυτῷ»

(χφφ. Σινὰ 790 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φφ. 62v, 63r, Ott. gr. 380 στιχηράριο ιγ’ αἰ. φ. 318r, Paris. gr. 261 στιχηράριο τοῦ ἔτους 1289 φ. 227v, Bayerische Staatsbibliothek gr. 205 παρακλητικὴ μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1355-1365 φ. 142v).


«σεαυτῷ…σεαυτῷ»

(χφφ. Μ. Λαύρας Δ-45 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φ. 354r, British library Additional 29715 στιχηράριο ιβ’-ιγ’ αἰ. φ. 166r, ΕΒΕ 642 παρακλητικὴ ιγ’ αἰ. φ. 161v, Paris. gr. 358 παρακλητικὴ τοῦ ἔτους 1319 φ. 271r).


«ἑαυτῷ…σεαυτῷ»

(χφ. Vat. gr. 1820 παρακλητικὴ ιβ’ αἰ. φφ. 122v, 122αr).
 
Top