Ψαλτικὸν Paris. gr. 397

[MTheodorakis]

Τὸ χφ. Paris. gr. 397 εἶναι Ψαλτικόν.

Τὸ χρονολογῶ στὸν ιγ' αἰ.
Ποιά ἡ γνώμη σας ἐπ' αὐτοῦ;

«Τὸ κλασσικὸν ρεπερτόριον τῶν Ψαλτικῶν περιεῖχε· τὰ προκείμενα, τὰς στιχολογίας τῶν ἑσπερινῶν τῶν Χριστουγέννων καὶ Θεοφανείων, τὸν κύκλον τῶν ἀλληλουιαρίων, τὰς ὑπακοὰς καὶ τὸ μεγαλύτερον μέρος τῶν Κοντακαρίων»

(Γρ. Στάθη Οἱ ἀναγραμματισμοὶ καὶ τὰ μαθήματα τῆς βυζαντινῆς μελοποιΐας 1979 σ. 45).

 

[Laosynaktis]

Ευχαριστίες!

Απορώ γιατί οι χρονολογήσεις (εδῶ και ο τύπος του χφ) είναι αλλού κι αλλού!
Ασφαλώς και είναι το πιθανότερο του 13ου αι, διότι μετά δεν υπάρχουν Ψαλτικά. Η παράδοση του Ψαλτικού ἔχει αφήσει κάποιες τελευταίες απηχήσεις της μέχρι και τον 15ο αι (σε μέλη που περιέχονται πια στις Παπαδικές), αλλά αυτοτελή Ψαλτικά δεν γράφονται πλέον. Περισσότερο επιβίωσε το Ψαλτικό στις Μονές της Κάτω Ιταλίας (και στην Κρυπτοφέρρη), απ' ὀπου προέρχονται και τα περισσότερα χφφ του.

 

[dimitrios.zaganas]

...
Απορώ γιατί οι χρονολογήσεις (εδῶ και ο τύπος του χφ) είναι αλλού κι αλλού!
...

Πολύ απλά, γιατί στο χφ αναπαρήγαν τότε την πρόχειρη καταγραφή του H. Omont (1886), όχι την μετέπειτα περιγραφή του Amédée Gastoué (1907), μουσικολόγου και καθηγητού Γρηγοριανής μουσικής, ο οποίος το τοποθετεί στον 13ο αι.

Για τα ψηφιοποιούμενα χφφ ΒΜ της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας, καλό είναι λοιπόν να λαμβάνει κανείς υπόψιν τον συνοπτικό Κατάλογο του A. Gastoué, Introduction à la paléographie musicale byzantine : catalogue des manuscrits de musique byzantine de la Bibliothèque nationale de Paris et des bibliothèques publiques de France, Paris 1907, σελ. 81 κεξ., ο οποίος χρήζει, προφανώς, αναθεώρησης και συμπλήρωσης...

 

[Daidalos]

late XIII • incomplete Kontakarion in short psaltikon style with Middle Byzantine round notation (monastic oktoechos notation of the Sticherarion and Heirmologion)

Content:

fol. 1: XII • fragment taken from another manuscript with akrosticha over a given heirmos, extracts between ode 3-5 (Menologion) to bind the Kontakarion.

ff. 2r-17r: Prokeimena (beginning is missing)

ff. 17r-19v: Christmas Stichologia for Hesperinos

ff. 19v-20v: Epiphany Stichologia for Hesperinos

ff. 20v-47v: Allelouiaria (f. 43v)

ff. 48r-52r: ἀρχὴ τῶν ἀναστασιμῶν ὑπακοῶν (hypakoe is a refrain, a troparion sung during the recitation of psalms and the cantica, these Resurrection hypakoai have been used between Easter and Pentecost)

ff. 52r-129r: ἀρχὴ τῶν κοντακαρίου οἴκων (strophes, oikoi, of the kontakia)

ff. 129r-134v: ἀρχὴ τῶν ἀναστασιμῶν κοντακαρίου οἴκων (strophes of Resurrection kontakion)

f. 135: XIII • Folio of a Menaion of September (Sticherarion with Middle Byzantine notation), SAV 16-21 (the folio was cut to bind the Kontakarion, only part of the original folio is preserved)

References
Thodberg, C., 1966. Der byzantinische Alleluiarionzyklus: Studien im kurzen Psaltikonstil, Monumenta Musicae Byzantinae - Subsidia, 8. Kopenhagen: E. Munksgaard.