Χφφ. με εκφωνητική σημειογραφία

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἡ Ἐκφωνητικὴ Σημειογραφία ἀναπτύχθηκε ἀπὸ τὸν ΣΤ’ αἰῶνα γιὰ τὰ Βιβλικὰ Ἀναγνώσματα, ἔφτασε στὴν πλήρη ἀνάπτυξή της τὸν Η’-Θ’ αἰῶνα καὶ τὴν μεγίστη ἀκμὴ τῆς τὸν ΙΑ’-ΙΒ’ μέχρι τὸν ΙΕ’ αἰῶνα ὅταν ὅλες οἱ βιβλικὲς περικοπὲς παρασημάνθηκαν μὲ τὴν Ἐκφωνητικὴ Σημειογραφία.

Μέχρι τὸν 15ο μ.Χ. αἰῶνα ἡ μακραίωνη χειρόγραφη παράδοση μαρτυρεῖ μία ΣΤΑΘΕΡΗ ΕΚΦΩΝΗΤΙΚΗ παράδοση ποὺ ΚΑΝΟΝΑΡΧΕΙ τὸ ΧΡΕΟΣ τῆς ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑΣ γιὰ τὴν προσέγγιση τῆς ΕΚΦΩΝΗΤΙΚΗΣ ΑΠΑΓΓΕΛΙΑΣ καὶ ΟΧΙ ΑΠΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ τῶν Βιβλικῶν Ἀναγνωσμάτων τῆς Λατρείας.

Τό εἶδος αὐτό τῆς ἐκφωνητικῆς ἀπαγγελίας ἀνέπτυξε καί ἰδίαν σημειογραφίαν, εἰς τούς προχριστιανικούς μέν χρόνους, ἀπό τοῦ 3ου π.Χ. αἰῶνος, τά λεγόμενα προσῳδιακά σημεῖα (τόνους, χρόνους, πνεύματα, πάθη, συνολικῶς 12), διά τήν ἀπόδοσιν, ἀκριβῶς, τοῦ «πάθους» τῆς ῾Ελληνικῆς γλώσσης καί διά «τάς ἀναγνώσεις τῶν ποιημάτων», εἰς τήν χριστιανικήν δέ λατρείαν, ἀπό τοῦ 4ου καί 5ου αἰῶνος, τήν ἐκφωνητικήν σημειογραφίαν (14 σημάδια). Ἡ σημειογραφία αὐτή καί ἡ παράλληλος ἐκφωνητική πρᾶξις ἔφθασαν εἰς πλήρη ἀνάπτυξιν τόν 8ον καί 9ον αἰῶνα καί εἰς τήν μεγίστην των ἀκμήν τόν 11ον καί 12ον ἕως καί τόν 15ον αἰῶνα. Διά τήν ὁμοιογένειαν καί τήν σταθερότητα τῆς ἐκφωνητικῆς πράξεως ὅλαι αἱ βιβλικαί περικοπαί παρεσημάνθησαν καί παρεδόθησαν εἰς ἑκατοντάδας λαμπρῶν βυζαντινῶν χειρογράφων, τά ὁποῖα κοσμοῦν τάς βιβλιοθήκας πρωτίστως τῶν μοναστηρίων, ἀλλά καί τοῦ κόσμου ὅλου.

Ἐπίσης δές: Βουρλῆς Ἀθ., « Ὁ τρόπος ἀναγνώσεως-ἐκφωνήσεως τῶν ἁγιογραφικῶν ἀναγνωσμάτων», στό Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Εἰδική Συνοδική Ἐπιτροπή Λειτουργικῆς Ἀναγεννήσεως, Ἱερουργεῖν τό εὐαγγέλιον-Ἡ Ἁγία Γραφή στήν Ὀρθόδοξη Λατρεία. Πρακτικά Ε΄ Λειτουργικοῦ Συμποσίου Στελεχῶν Ἰερῶν Μητροπόλεων. Κλάδος Ἐκδόσεων τῆς Ἐπικοινωνιακῆς καί Μορφωτικῆς Ὑπηρεσίας τῆς Ἑκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, (Σειρά Ποιμαντική Βιβλιοθήκη 10), Ἀθήνα 2004, σσ. 387- 352.
 

Diogenes

Νέο μέλος
Top