Χρειάζεται μια αναθεώρηση του τυπικού για τον κόσμο;

[dimskrekas]

Ἀποστολικόν ἀνάγνωσμα Κυριακῆς τῆς Σαμαρείτιδος

«...μηδενὶ λαλοῦντες τὸν λόγον εἰ μὴ μόνον Ἰουδαίοις.
»...εἰσελθόντες εἰς Ἀντιόχειαν ἐλάλουν πρὸς τοὺς Ἑλληνιστάς...
»...χρηματίσαι τε πρῶτον ἐν Ἀντιοχείᾳ τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς.​

..η αίσθηση ότι φτάνουν οι δικοί μας για την σωτηρία.
... η αίσθηση ότι οι μη οικείοι έχουν άλλες καταβολές. Δεν έχουν την εμπειρία του Θεού όπως εμείς. Δεν έχουν την πνευματική υποδομή, για να μπορέσουν να κατανοήσουν το μήνυμα του Ευαγγελίου ή ακόμη κι αν διανοητικά μπορούν, ο τρόπος της ζωής τους που δεν είναι τόσο καθαρός όσο ο δικός μας, δεν τους επιτρέπει να ζήσουν αυτό που εμείς ζούμε και, επομένως, ας περιοριστούμε σε αυτούς με τους οποίους μπορούμε να συνεννοηθούμε γιατί έχουμε κοινές παραδόσεις, παρακαταθήκες, μιλάμε κοινή γλώσσα.

...υπάρχει και εντός της Εκκλησίας ένα ρεύμα το οποίο είναι εγκλωβισμένο στην δική του αυτάρκεια. Αυτή παίρνει συνήθως την μορφή της ηθικής και δογματικής καθαρότητας, που δεν θέλει να ανοιχτεί, είτε γιατί δειλιάζει και φοβάται ότι πρέπει να ακολουθήσει νέα σχήματα για να διαλεχθεί με τον κόσμο, είτε γιατί είναι ράθυμο και ευχαριστημένο με την δική του σωτηρία, όπως πιστεύει, και αρκείται στην πεποίθηση ότι «αρκεί ο Θεός που φροντίζει για τους άλλους», είτε γιατί έχει απολυτοποιήσει την αξία της δικής του πνευματικής κατάστασης, την οποία στηρίζει στην παράδοση και τις παραπομπές σε λόγους μεγάλων Πατέρων, χωρίς να βλέπει τη ζωή εκείνων, η οποία ήταν πάντοτε ανοιχτή προς όλους. Αυτό το ρεύμα εγκλωβίζει την Εκκλησία σε μία γερασμένη νοοτροπία, φοβική, και συνήθως καλύπτει προσωπικές αμαρτίες και απωθημένα, τα οποία δεν αντιμετωπίζονται χωρίς αγάπη. Αυστηροί προς τον εαυτό μας, επιεικείς προς τους άλλους ήταν και είναι ο αληθινός τρόπος της Εκκλησίας.

Άντε μετά να μην έχεις κ άλλα άσχετα βιντεάκια, εποικοδομητικά και ψυχωφελή...προς επίρρωσιν ιδεολογικών συμπλεγμάτων μάλλον παρά προς αγαπητική οικοδόμηση, ή κ ψαλτική συζήτηση...

Ο καιρός εγγύς;

ΥΓ Κ το κυριότερο τί είναι Εκκλησία, διαφέρει της εκκλησίας; τί είναι το Τυπικό κ ποιός ο ρόλος του...καίρια αναπάντητα -κατ᾽ουσίαν- ερωτήματα

 

[π. Μάξιμος]

... προς αγαπητική οικοδόμηση, ή κ ψαλτική συζήτηση...

Σ᾿ ἔχουμε παρά-δειγμα... καί ὑπό-δειγμα...​

 

[domesticus]

Το ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί πρίν προχωρήσει οποιαδήποτε συζήτηση είναι κατά την γνώμη μου: Γιατί λατρεύει η Εκκλησία τον Θεό; Ή, ισοδύναμα: Γιατί λατρεύουμε τον Θεό ως Χριαστιανοί; Όταν απαντηθεί ικανοποιητικά αυτό το ερώτημα, τότε πιστεύω ότι θα κατανοήσουμε καλύτερα και την λογική των "αλλαγών" που έλαβαν χώρα στην λατρεία της Εκκλησίας μέσα στην δισχιλιετή ιστορία της.

Νὰ καὶ ἄλλο ἕνα ἐρώτημα.
Μέσα στην δισχιλιετή ιστορία της Εκκλησίας ἡ λογική των "αλλαγών" εχει τελειώσει καὶ δὲν ὑπάρχει πλέον ΚΑΝΕΝΑΣ λόγος γιὰ παρόμοια λογική; Κι ἄν συμβεῖ καὶ ὑπάρξει ἐλλοχεύει «μεταπατερικός» ἤ «οἰκουμενιστικὸς» κίνδυνος;

Ἐδῶ ἄλλος συνάδελφος απόρησε πὼς μπῆκε σὲ ρωμαιοκαθολικὴ ἐκκλησία τῆς Ρώμης Κυριακὴ ἀπόγευμα καὶ παρατήρησε τέλεση Θ. Λειτουργίας.

Φαντάζομαι τὸ ἴδιο θὰ «ἁπορεῖ» τὰ ἀπογεύματα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς ὅταν ψάλλει «ἁπορημένος» τὸ Νῦν αἱ Δυνάμεις καὶ εἰσοδεύουν τὰ Προηγιασμένα Δῶρα καὶ ὁ Βασιλεύς τῆς Δόξης καὶ οἱ πιστοὶ μεταλαμβάνουν Ἀχράντων Μυστηρίων.

 

[domesticus]

...
ΥΓ Κ το κυριότερο τί είναι Εκκλησία, διαφέρει της εκκλησίας; τί είναι το Τυπικό κ ποιός ο ρόλος του...καίρια αναπάντητα -κατ᾽ουσίαν- ερωτήματα

Ἀναπάντητο παραμένει καὶ τὸ ἐρώτημα ἄν τελικὰ ἐπιτρέπεται νὰ ἐρωτοῦμε γιὰ θέματα τυπικοῦ ἤ θὰ κρουσθεῖ ὁ κώδων τῆς «αἱρέσεως».

Τελικὰ φαίνεται πὼς ὁ ζητῶν οὐ μὴ εὐρήσει. καλὸν ἐστί μόνον ἐσθίειν ἐν τῇ πάθνῃ.

 

[Deacon]

Νὰ καὶ ἄλλο ἕνα ἐρώτημα.
Μέσα στην δισχιλιετή ιστορία της Εκκλησίας ἡ λογική των "αλλαγών" εχει τελειώσει καὶ δὲν ὑπάρχει πλέον ΚΑΝΕΝΑΣ λόγος γιὰ παρόμοια λογική; Κι ἄν συμβεῖ καὶ ὑπάρξει ἐλλοχεύει «μεταπατερικός» ἤ «οἰκουμενιστικὸς» κίνδυνος;

Το ερώτημα αντιστρέφεται. Αν κάποιος εκφράσει αντιρρήσεις για την λογική της αλλαγής και όχι για αυτήν καθ' αυτήν την αλλαγή απαραίτητα, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ακραίος, ζηλωτής ου κατ' επίγνωσιν, δήθεν "καθαρός", αυτάρκης και τα τοιαύτα;

Αλλά πάλι προσπερνάμε το ερώτημα που κατά την γνώμη μου είναι "γιατί λατρεύουμε τον Θεό"; Ίσως να βολεύει να ασχολούμαστε με τα πέριξ αυτού και όχι με το ίδιο, για να υπάρξει ο απαραίτητος χώρος για την ποθητή ποικιλία. Η ποικιλία είναι εξάλλου σήμερα η πιο προβεβλημένη αρετή στα της λατρείας. Ίσως το "ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό" να είναι πλέον κάτι το πολύ μακρινό και ξένο προς το δικό μας βίωμα για να ασχοληθούμε εις βάθος με το τί είναι αυτό που μας απομακρύνει από το νόημά του.

 

[π. Μάξιμος]

Φαντάζομαι τὸ ἴδιο θὰ «ἁπορεῖ» τὰ ἀπογεύματα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς ὅταν ψάλλει «ἁπορημένος» τὸ Νῦν αἱ Δυνάμεις καὶ εἰσοδεύουν τὰ Προηγιασμένα Δῶρα καὶ ὁ Βασιλεύς τῆς Δόξης καὶ οἱ πιστοὶ μεταλαμβάνουν Ἀχράντων Μυστηρίων.

Δέν εἶσαι καλά πληροφορημένος. Ὑπάρχουν «ὀρκισμένοι» νά μή τελέσουν ποτέ «ἑσπερινή προηγιασμένη»...

 

[π. Μάξιμος]

...το "ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό" ...

Αὐτό σήμαινε/σημαίνει λειτουργική/τελετουργική/τυπικολογική ὁμοιομορφία;

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Δέν εἶσαι καλά πληροφορημένος. Ὑπάρχουν «ὀρκισμένοι» νά μή τελέσουν ποτέ «ἑσπερινή προηγιασμένη»...

Γιατί, όπως μου είπαν σε e-mail, η πρωι-γιασμένη, για αυτό τελείται πρωί, λόγω του ονόματος χαχα.

Να εκφράσω και την προσωπική μου άποψη: Αυτό που με ενοχλεί εμένα στο μοναχικό τυπικό είναι η επισύναψη ακολουθιών, οι ψευδείς απολύσεις, η (αναπόφευκτη) ανάγνωση μεγάλων τμημάτων της ακολουθίας που άλλοτε εψάλλοντο, η (αναπόφευκτη) περικοπή τμημάτων ακολουθίας (όπως οι ψαλμικές ωδές).

 

[π. Μάξιμος]

[Σημ. συντ.] Προστέθηκαν στο παρόν θέμα από μεταφορά μηνύματα από το κλειστό θέμα: http://analogion.com/forum/showthread.php?t=31496

 

[π. Μάξιμος]

Δέν ξέρω τί συνέβη μέ τή μετακίνηση τῶν μηνυμάτων τοῦ Ἀντώνη. Ἄς τά ἐπεξεργασθεῖ καί ὅποιοι παραθέτουν (τό ἴδιο συνέβη καί στίς παραθέσεις).

 

[π. Μάξιμος]

Ποιος μίλησε για αγιοσαββαϊτικό τυπικό και τήρησή του στις ενορίες;

Για το τυπικό του Βιολάκη, το ισχύον τυπικόν της εκκλησίας μας μιλάμε.

Από πότε το τυπικό του Βιολάκη που ακολουθούμε στις ενορίες μας, είναι "ΟΛΟ το αγιοσαββαϊτικό τυπικό";

Το ασματικό, ο ίδιος ο λαός το περιθωριοποίησε από τον 8ο αι. (μετά την εικονομαχία) και όχι από τον 14ο...

http://analogion.gr/f/17/79

O Άγιος Συμεών Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέει (PG, και ΤΟΕ, σ. 88):

«Εν ταύταις δε ταις ιεραίς μοναίς και σχεδόν πάσαις ταις εκκλησίαις, η του από των Ιεροσολύμων Τυπικού της μονής του Αγίου Σάββα τελείται τάξις»

Αυτό δεν συνέβη εν μια νυκτί...

Και εδώ από το ιστολόγιο του π. Νικολάου Μέζη, όπου επεξηγείται η πρόσθεση από τον Άγιο Συμεών των κανόνων!

http://nmnovice.blogspot.gr/2010/10/blog-post.html



Όσο για τα περί ζήλου... καλύτερα να αποφεύγονται τέτοιοι σπινθήρες.

Να είστε καλά.

Παναγιώτη,
Ὅπως παρέπεμψα στό κλειστό θέμα, αὐτά ἔχουν συζητηθεῖ καί «ἀντικρουσθεῖ» κατά κάποιο τρόπο. Μήν ἐπανέρχεσαι λοιπόν (μονόπλευρα)
Ἀπό ἐδῶ καί κάτω
http://analogion.com/forum/showthread.php?p=103388#post103388

ΥΓ. Καλά ἔκανες καί ἐπεξεργάσθηκες τό μήνυμά σου.

 

[π. Μάξιμος]

Δέν ξέρω τί συνέβη μέ τή μετακίνηση τῶν μηνυμάτων τοῦ Ἀντώνη. Ἄς τά ἐπεξεργασθεῖ καί ὅποιοι παραθέτουν (τό ἴδιο συνέβη καί στίς παραθέσεις).

Το πρόβλημα ήταν τεχνικό, επειδή μεταφέρθηκαν από κλειστό θέμα. Θα έπρεπε να το ανοίξω πρώτα και μετά να μεταφέρω. Αλλά πού να το φανταστώ. Γιαυτό επεξεργάστηκα εγώ τα μηνύματα, αφού δεν φταίνε οι αποστολείς. Δεν έχει αλλάξει τίποτε στα κείμενα, απλά αφαιρέθηκαν κάποια ακατανόητα του λογισμικού.

 

[konstantinoupolitis]

Προς π. Μάξιμο:
Η δική μου απορία Ιεροψάλτου είναι για ποιό λόγο να κοπεί ένα θέμα που ελάχιστα είχε να κάνει με το Τυπικό και να μεταφερθεί -διασωθεί η άσχετη συνέχειά του για το Τυπικό;
Και γιατί μεταφέρατε συγκεκριμένες δημοσιεύσεις αλλά όχι την δική μου που παρά το ότι αναγνώρισα το άσχετο της συνέχειας, έθεσα και εγώ τον δικό μου προβληματισμό;
Όσο για το εάν χρειάζεται αναθεώρηση του τυπικού για τον κόσμο, το ερώτημα είναι άνευ περιεχομένου, γιατί έχει ήδη επιβληθεί μια κάκιστη αναθεώρηση, έστω και χωρίς συνοδική απόφαση.
Τελούμε εν cut και α λα καρτ και όχι μόνο στο Τυπικό. Η εικόνα της τάξεως στην Εκκλησία είναι αντίστοιχη της εφαρμογής των νόμων στην Ελλάδα. Μάλλον απόλυτα φυσιολογικό, δεν προκύπτουμε από παρθενογένεση.

 

[π. Μάξιμος]

Προς π. Μάξιμο:

Διάβασε στούς κανόνες συμμετοχής

16. Οποιαδήποτε απορία ή διαφωνία για συντονιστική ενέργεια θα πρέπει να υποβάλλεται με προσωπικό μήνυμα (ΠΜ) στους συντονιστές ή στο διαχειριστή και όχι με δημιουργία νέου θέματος ή δημόσιου μηνύματος.

Η δική μου απορία Ιεροψάλτου είναι για ποιό λόγο να κοπεί ένα θέμα που ελάχιστα είχε να κάνει με το Τυπικό και να μεταφερθεί -διασωθεί η άσχετη συνέχειά του για το Τυπικό;

Αὐτό ζητήθηκε καί ἔτσι κρίθηκε. Ὑποσυζητήσεις μεταφέρονται.

Και γιατί μεταφέρατε συγκεκριμένες δημοσιεύσεις αλλά όχι την δική μου που παρά το ότι αναγνώρισα το άσχετο της συνέχειας, έθεσα και εγώ τον δικό μου προβληματισμό;

Τά συντονιστικά μηνύματα δείχνουν τίς συνδέσεις καί τίς συνέχειες, ὅσο εἶναι δυνατόν. Γιά τό δικό σου κρίθηκε ὅτι ἀφορᾶ περισσότερο στό προηγούμενο.

ΥΓ. Ἀπάντησα μόνον ἀπό καλή πρόθεση καί διάθεση. Παρακαλῶ νά τηροῦνται οἱ κανόνες.

 

[domesticus]

Το ερώτημα αντιστρέφεται. Αν κάποιος εκφράσει αντιρρήσεις για την λογική της αλλαγής και όχι για αυτήν καθ' αυτήν την αλλαγή απαραίτητα, κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ακραίος, ζηλωτής ου κατ' επίγνωσιν, δήθεν "καθαρός", αυτάρκης και τα τοιαύτα;

Συνήθως, τὰ τελευταία χρόνια τὸ ἐρώτημα δύσκολα ἀντιστρέφεται, ἀλλὰ δὲν ἔχετε ἀδικο στὴν διαμαρτυρία σας, τουλάχιστον σεῖς, γιατὶ μὲ ἄλλους ...

Αλλά πάλι προσπερνάμε το ερώτημα που κατά την γνώμη μου είναι "γιατί λατρεύουμε τον Θεό"; Ίσως να βολεύει να ασχολούμαστε με τα πέριξ αυτού και όχι με το ίδιο, για να υπάρξει ο απαραίτητος χώρος για την ποθητή ποικιλία. Η ποικιλία είναι εξάλλου σήμερα η πιο προβεβλημένη αρετή στα της λατρείας. Ίσως το "ἦσαν ἅπαντες ὁμοθυμαδὸν ἐπὶ τὸ αὐτό" να είναι πλέον κάτι το πολύ μακρινό και ξένο προς το δικό μας βίωμα για να ασχοληθούμε εις βάθος με το τί είναι αυτό που μας απομακρύνει από το νόημά του.

Μὰ ἀκριβῶς ἡ ἐνασχόληση μὲ τὰ πέριξ εἶναι ποὺ προβληματίζει καὶ ὁδηγεῖ στὴν διερεύνηση τυχὸν ἀλλαγῆς, ὥστε νὰ ἐκλείψουν οἱ λόγοι τῆς «ποικιλίας». Ἑκτὸς κι ἄν θεωρεῖτε πὼς σήμερα ὑπάρχει ὁμοιομορφία.

Πάντως παλαιόθεν ὑπήρχαν τοπικὲς παραδόσεις. Λ.χ. στὰ Ἑπτάνησα γίνεται δεκτὴ ἡ χρήση τοῦ μουσικοῦ ὀργάνου ἑντὸς τοῦ ναοῦ. Ἡ αἱτιολογία εἶνια σεβασμὸς στὴν τοπικὴ παράδοση κι ἄν ζητήσεις νὰ φύγει ἁπλὰ δὲν θὰ γίνει καὶ θὰ δημιουργηθεῖ τοπικὸ σχίσμα.

Ἀλλοῦ λένε στὸν Ἐπιτάφιο τὸ Ἄρατε πύλας , ἀλλοὺ δὲν τὸ λένε. Ἀλλοῦ λένε ὠδὲς κανόνων δειγματοληπτικὰ, ἀλλοῦ βάζουν καὶ τοὺς στίχους τῶν ὠδῶν. Στὴ Θεσσαλονίκη ὑπάρχει ἑνορία ὅπου τηρεῖται πλῆρες ἁγιοσαββαϊτικὸ τυπικὸ καὶ κατὰ τὴν χρονικὴ διάρκεια κατὰ παράβασιν τοῦ ΤΜΕ καὶ οὐδεὶς λέει κάτι.

Ἄν αὐτὰ δὲν εἶναι πέριξ, θέλετε νὰ πῶ κι ἄλλα; Ὑπάρχουν πολλὰ καὶ τὸ ξέρετε, αὐτὸ εἶναι ποὺ μὲ λυπεῖ.

 

[Deacon]

Συνήθως, τὰ τελευταία χρόνια τὸ ἐρώτημα δύσκολα ἀντιστρέφεται, ἀλλὰ δὲν ἔχετε ἀδικο στὴν διαμαρτυρία σας, τουλάχιστον σεῖς, γιατὶ μὲ ἄλλους ...

Ευχαριστώ για την διάκριση. Δυστυχώς, γίνεται τσουβάλιασμα τεχνηέντως ώστε να μη δίδεται σημασία στα επιχειρήματα, αλλά να βάλλεται το ήθος του συνομιλητού. Πώς να διαλεχθείς έτσι;

Μὰ ἀκριβῶς ἡ ἐνασχόληση μὲ τὰ πέριξ εἶναι ποὺ προβληματίζει καὶ ὁδηγεῖ στὴν διερεύνηση τυχὸν ἀλλαγῆς, ὥστε νὰ ἐκλείψουν οἱ λόγοι τῆς «ποικιλίας». Ἑκτὸς κι ἄν θεωρεῖτε πὼς σήμερα ὑπάρχει ὁμοιομορφία.

Δυστυχώς δεν υπάρχει ομοιομορφία, γιατί ακριβώς ασχολούμαστε με δευτερεύοντα θέματα και όχι με την ρίζα των προβλημάτων. Το ποτήριο, όμως, καθαρίζεται από μέσα προς τα έξω, όπως λέει ο Κύριος. Αν κατανοήσουμε επιτέλους σαν πιστοί γιατί λατρεύουμε τον Θεό, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα την λογική των αλλαγών, της οικονομίας, των περικοπών (κατά περίπτωση) κ.ά. που παρατηρήθηκαν στην λατρεία των εν τω κόσμω Εκκλησιών. Αν ασχοληθούμε μόνο με τα πέριξ θα καταλήξουμε να αντιλαμβανόμαστε την λατρεία σαν μέσο ποιμαντικής, κατήχησης κ.λπ. όπως διακρίνω στις απόψεις πολλών σήμερα. Δεν είναι όμως αυτό η λατρεία.

Πάντως παλαιόθεν ὑπήρχαν τοπικὲς παραδόσεις. Λ.χ. στὰ Ἑπτάνησα γίνεται δεκτὴ ἡ χρήση τοῦ μουσικοῦ ὀργάνου ἑντὸς τοῦ ναοῦ. Ἡ αἱτιολογία εἶνια σεβασμὸς στὴν τοπικὴ παράδοση κι ἄν ζητήσεις νὰ φύγει ἁπλὰ δὲν θὰ γίνει καὶ θὰ δημιουργηθεῖ τοπικὸ σχίσμα.

Για το θέμα αυτό δεν γνωρίζω και πολλές λεπτομέρειες, αλλά το όργανο είχα την εντύπωση ότι το εισήγαγε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας όταν ήταν επίσκοπος Κερκύρας.

Ἀλλοῦ λένε στὸν Ἐπιτάφιο τὸ Ἄρατε πύλας , ἀλλοὺ δὲν τὸ λένε. Ἀλλοῦ λένε ὠδὲς κανόνων δειγματοληπτικὰ, ἀλλοῦ βάζουν καὶ τοὺς στίχους τῶν ὠδῶν. Στὴ Θεσσαλονίκη ὑπάρχει ἑνορία ὅπου τηρεῖται πλῆρες ἁγιοσαββαϊτικὸ τυπικὸ καὶ κατὰ τὴν χρονικὴ διάρκεια κατὰ παράβασιν τοῦ ΤΜΕ καὶ οὐδεὶς λέει κάτι.

Ἄν αὐτὰ δὲν εἶναι πέριξ, θέλετε νὰ πῶ κι ἄλλα; Ὑπάρχουν πολλὰ καὶ τὸ ξέρετε, αὐτὸ εἶναι ποὺ μὲ λυπεῖ.

Να κάνουμε διάκριση σε κάποια πράγματα, αν δεν έχετε αντίρρηση. Είναι άλλο πράγμα οι, κατά περίπτωση και ημέρα, διατάξεις του τυπικού (π.χ. το ποιοι και πόσοι κανόνες θα ψαλλούν) και άλλο πράγμα αυτός καθ' αυτός ο κορμός του, η δομή του, αν θέλετε, και ο τύπος που διαφυλάσσει την έκφραση της πίστεως της Εκκλησίας. Για να σας δώσω να καταλάβετε τι εννοώ, λέω ένα παράδειγμα. Θα το θεωρούσα προτιμότερο να ψαλλούν (ή να διαβαστούν κατ' οικονομία) όλες οι ωδές του κανόνος με δ' μόνο τροπάρια (σημειωτέον, ότι αυτή η πρακτική φαίνεται να είναι συνηθέστατη στα Βυζαντινά χρόνια, ειδικά όπου διατηρείται ο απόηχος του Ασματικού Τυπικού π.χ. Θεσσαλονίκη), παρά να ψαλλούν εις ιδ' μόνο η α' και η γ'. Αυτό που λέω είναι ότι μεγαλύτερη σημασία έχει για την λατρεία να μείνει άθικτος ο κορμός των 9 ωδών (πλήν της β') ακόμα και με ελάχιστα τροπάρια ανά ωδή, παρά να κατακερματίζεται ο κανόνας σύμφωνα με την σημερινή πρακτική και να καταντά ένα ακατανόητο και αλλόκοτο "είδος". Το "άρατε πύλας" είναι κάτι περισσότερο τοπικής χροιάς και δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία.

 

[domesticus]

Δυστυχώς δεν υπάρχει ομοιομορφία, γιατί ακριβώς ασχολούμαστε με δευτερεύοντα θέματα και όχι με την ρίζα των προβλημάτων. Το ποτήριο, όμως, καθαρίζεται από μέσα προς τα έξω, όπως λέει ο Κύριος. Αν κατανοήσουμε επιτέλους σαν πιστοί γιατί λατρεύουμε τον Θεό, θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα την λογική των αλλαγών, της οικονομίας, των περικοπών (κατά περίπτωση) κ.ά. που παρατηρήθηκαν στην λατρεία των εν τω κόσμω Εκκλησιών. Αν ασχοληθούμε μόνο με τα πέριξ θα καταλήξουμε να αντιλαμβανόμαστε την λατρεία σαν μέσο ποιμαντικής, κατήχησης κ.λπ. όπως διακρίνω στις απόψεις πολλών σήμερα. Δεν είναι όμως αυτό η λατρεία.

Σεῖς θεωρεῖτε πὼς ὑπάρχει χῶρος γιὰ ἀλλαγὴ τοῦ Τυπικοῦ τελικὰ ἤ ὄχι μὲ βάση τὸ παραπάνω σκεπτικό σας; Ἄν θέλετε ἀπαντᾶτε, δὲν ὑπάρχει καμιὰ παρεξήγηση, ἡ δημόσια ἔκθεση γιὰ κληρικὸ ἔχει δυσκολίες καὶ τὸ κατανοῶ. Ἰσως γράψτε κάτι πιὸ ἄνετα στο ἱστολόγιό σας, ποὺ παρακολουθῶ.

Για το θέμα αυτό δεν γνωρίζω και πολλές λεπτομέρειες, αλλά το όργανο είχα την εντύπωση ότι το εισήγαγε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας όταν ήταν επίσκοπος Κερκύρας.

Δυστυχῶς, τὸ 1924.

 

[Deacon]

Σεῖς θεωρεῖτε πὼς ὑπάρχει χῶρος γιὰ ἀλλαγὴ τοῦ Τυπικοῦ τελικὰ ἤ ὄχι μὲ βάση τὸ παραπάνω σκεπτικό σας; Ἄν θέλετε ἀπαντᾶτε, δὲν ὑπάρχει καμιὰ παρεξήγηση, ἡ δημόσια ἔκθεση γιὰ κληρικὸ ἔχει δυσκολίες καὶ τὸ κατανοῶ. Ἰσως γράψτε κάτι πιὸ ἄνετα στο ἱστολόγιό σας, ποὺ παρακολουθῶ.

Δεν έχω πρόβλημα να σας απαντήσω. Όλα ξεκινάνε από το πώς αντιλαμβάνεται κάποιος το θέμα της λατρείας, και γι' αυτό ξεκίνησα από το ερώτημα "γιατί λατρεύουμε τον Θεο;". Για μένα η απάντηση είναι απλή όσο και δύσκολη να κατανοηθεί εις βάθος με την πρώτη: Διότι οφείλουμε να τον λατρεύουμε. Είναι χρέος του Χριστιανού να λατρεύει τον Θεό ως πλάστη του και λυτρωτή του. Είναι και εντολή Του ("αὐτῷ μόνῳ λατρεύσεις" κ.λπ.). Ούτε ο Θεός έχει ανάγκη την λατρεία μας ως ανενδεής, ούτε η λατρεία γίνεται για μας, ώστε να την αντιμετωπίζουμε ως ποιμαντικό εργαλείο κατήχησης και ψυχικής (ψυχολογικής, θα έλεγα καλύτερα) ανάτασης των πιστών.
Εφόσον η λατρεία κατανοηθεί ως οφειλή και χρέος των πιστών προς τον Θεό τότε είναι ευκολότερο να δεχθούμε ότι ο τρόπος της λατρείας δεν είναι κάτι που επαφίεται στο θέλημά μας ή στην διακριτική μας ευχέρεια ως μελών μιας κοινότητας. Έτσι εκπίπτουμε σε θρησκεία, για να μη πώ, σε μια καθαρά ανθρώπινη οργάνωση που τα μέλη της καθορίζουν τα της λατρείας σύμφωνα με τις "ανάγκες" τους. Πού είναι ο Θεός σε αυτήν την περίπτωση; Ο Χριστιανός δέχεται την λατρεία ως Ιερά Παράδοση. Βιώνει την υπερβατικότητα της Ορθοδόξου Λατρείας. Αισθάνεται τον Θεό μέσα σε όλα αυτά, παρόντα και καθοδηγούντα την Εκκλησία Του.

Μετά από τα παραπάνω, δεν πιστεύω ότι μπορεί να γίνει αλλαγή στο ισχύον Τυπικό συνολικά, με την έννοια της μετάβασης σε τρόπο λατρείας ξεχασμένο και πανάρχαιο, όπως είναι το Ασματικό Τυπικό που αναφέρθηκε. Πιστεύω όμως ότι μπορεί και πρέπει να γίνει τακτοποίηση του ισχύοντος Τυπικού ώστε να αποφευχθούν υπερβολές από την μία, όπως π.χ. η πλήρης εφαρμογή του ΤΑΣ στις Ενορίες, όπως σωστά είπατε (και το οποίο εξ αρχής υπό κλίμακα εφαρμόσθηκε στις ενορίες, όπως πιστοποιεί εξάλλου και ο Άγιος Συμεών Θεσσαλονίκης σε αρκετά σημεία των έργων του), αλλά και να πάψει ο άκριτος κατακερματισμός βασικών σημείων της λατρείας από την άλλη, όπως είναι ο κανόνας που αναφέραμε και σε προηγούμενα μηνύματα, και που κατά πάγια αντίληψη των λειτουργικών θεολόγων, είναι το κατ' εξοχήν θεολογικό-δογματικό κομμάτι της λατρείας μας.

Συμπερασματικά λοιπόν, μαζί σας είμαι στο θέμα των υπερβολών, αλλά αντίθετος σε αναβιώσεις-αναπαραστάσεις αρχαίων και ξεχασμένων τυπικών που μόνο σύγχυση θα φέρουν στο πλήρωμα των πιστών.

 

[Nikolaos]

χάνουμε την ουσία

 

[Shota]

Πάντως ἐπειδὴ ἔγραψες περὶ τοῦ συντόμου στὴν ἁσματικὴ ἀκολουθία, σοῦ θυμίζω τὶς σελ. 75-77 στὴν διατριβὴ τοῦ Μπαλαγεώργου. Παραθέτει χρήσιμη άνάλυση καὶ δέχεται τὸν σύντομο χαρακτήρα τῶν ἁσματικῶν ἀκολουθιῶν μαζὶ μὲ τὴν εὐκολία συμμετοχης τοῦ λαοῦ στὴν ψαλμωδία χωρὶς βέβαια νὰ ἀποτελεῖ καὶ θέσφατο.

http://analogion.com/site/html/CathedralRite.html

Θα προσθετω πως η διαρκεια του εσπερινου του Oxford (σε συντομη εξηγηση του Αρβανιτη) ηταν ~2 ωρες, κατι που δεν ειναι και ιδιαιτερα συντομο απο την σημερινη οπτικη.