Χορός Δημ. Νεραντζή - «Το αληθινόν φως», Αθ. Παναγιωτίδη

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Μία από τις καλύτερες μελοποιήσεις του Ιδιομέλου των Αίνων των Θεοφανείων «Το αληθινόν φως επεφάνη» ανήκει στο μελίρρυτο μακαριστό πρωτοψάλτη Αθανάσιο Παναγιωτίδη και καταγράφηκε εξ' αφορμής της «Βυζαντινής Συμφωνίας» που έδωσε με τη χορωδία του Σωματείου Ιεροψαλτών Θεσσαλονίκης «Αγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός» στο Βασιλικό Θέατρο Θεσ/νίκης τον Ιούνιο του 1955, εμπεριέχεται δε στο έντυπο φυλλάδιο που κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά με τα μουσικά κείμενα της εν λόγω συναυλίας σε καταγραφή και επιμέλεια του κ. Αστερίου Δεβρελή, απ' όπου και παρατίθεται.

Εντυπωσιάζει η μελοποιητική πλαστικότητα του μέλους! Εκτός από την κλασική μελοποίηση του Εμμανουήλ Πρωτοψάλτου στη φράση «επίγειον το φαινόμενον», που καταλήγει στον κάτω Δι, αφού η γη είναι χαμηλά σε αντιδιαστολή με τον ουρανό που ακολουθεί, ο Παναγιωτίδης τονίζει έτι περισσότερο τη φράση «υπέρ τους ουρανούς», ανεβάζοντας το μέλος στα ουράνια και αναδεικνύοντας έτσι το ύψος των νοημάτων! Η φράση «το νοούμενον» λέγεται αργά, κατά τη μελοποίηση του Κωνσταντίνου Πρίγγου, δηλώνοντας την προσπάθεια του νοός να κατανοήσει τα ακατάληπτα μυστήρια! Και αργότερα, όμως, θα βάλει την πινελιά του ο Παναγιωτίδης, στη φράση «διά καταδύσεως», όπου όντως το μέλος κάνει κατάδυση στον κάτω Δι.

Αν και πρέπει σε ιδιωτικά αρχεία να σώζεται η «Βυζαντινή Συμφωνία» πλήρης, αφού τμήμα της έστειλε και ο Παναγιωτίδης στο Φραγκίσκο Μανιάτη, απ' όπου έχουν κάπως διαδοθεί στους φιλομούσους κάποια αποσπάσματά της, εντούτοις το μέλος αυτό παραμένει εξαιρετικά δυσεύρετο. Προς τούτο αναζητήθηκε για την ανάρτηση άλλη χορωδιακή εκτέλεση, αφού η καταγραφή του μέλους έγινε εξ' αρχής για χορό. Είναι ευτυχής η συγκυρία να έχει εκτελεστεί η παρούσα σύνθεση από το χορό του κ. Δημητρίου Νεραντζή, που ο Παναγιωτίδης θεωρούσε ως τον καλύτερο μαθητή του, κατά τη συναυλία μνήμης προς το δάσκαλό του που έδωσε στις 14-1-1991 στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός». Το μέλος παρατίθεται στην εκτέλεση αυτή.

Σημειωτέον πως ο κ. Νεραντζής έχει κάνει μία ελάχιστη διασκευή σε 2 αναλύσεις και έχει προσθέσει κάποιους χρόνους σε καταλήξεις, που δεν αλλοιώνουν όμως την αρχική σύνθεση, όπως βλέπουμε κι από την παράθεση. Ακόμη, παρατηρούμε πως η πρακτική του ισοκρατήματος του χορού του ακολουθεί πιστά τη συντηρητική γραμμή του Αθανασίου Παναγιωτίδη, κατά την οποία το ισοκράτημα παραμένει στη βάση του ήχου και μετακινείται μόνο σε επί μακρόν αλλαγές πενταχόρδου, εν προκειμένω κατεβαίνει μόνο στον κάτω Δι στις αντίστοιχες καταλήξεις. Επίσης, ακούγεται πιο σιγά από το μέλος ώστε να μην το καλύπτει και να αναδεικνύεται ο λόγος.

Καλή ακρόαση!

 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
ΥΓ: Γνωρίζει κανείς το όνομα του μονωδού; Δε μου φαίνεται να μοιάζει και πολύ η φωνή του με αυτή του χοράρχη.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
ΥΓ: Γνωρίζει κανείς το όνομα του μονωδού; Δε μου φαίνεται να μοιάζει και πολύ η φωνή του με αυτή του χοράρχη.

Βεβαιότατα ΔΕΝ είναι ο χοράχης. Έχω μια υποψία, αλλά διατηρώ επιφυλάξεις...

δ
 

tb---

τσοπάνης
Σημαντικότατο στοιχείο ότι οι ισοκράτες εκφέρουν λόγο και όχι ήχο. Λόγος στον λόγο.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Βεβαιότατα ΔΕΝ είναι ο χοράχης. Έχω μια υποψία, αλλά διατηρώ επιφυλάξεις...

δ

Σκέφτομαι να άρω τις επιφυλάξεις μου κ να δώσω τα αρχικά του μονωδού που υποψιάζομαι...Π.Φ.


δ
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Συμφωνώ, και στα δικά μου αυτιά ο Παύλος Φορτωμάς είναι (δήλος ποιείται και από το κλείσιμο ο > ου στο νοούμενον).
 
Top