Zambelis Spyros
Παλαιό Μέλος
Φιλόλαος, (5ος αι. π.Χ.)· φιλόσοφος από τον Τάραντα, οπαδός του Πυθαγόρα , σύγχρονος του Σωκράτη. Στα Φυσικά του, από τα οποία έχει διασωθεί ένα απόσπασμα, αναλύει και εξηγεί τις πυθαγορικές αρχές για τη μουσική. Για τα σχόλιά του στους πυθαγόρειους λόγους ορμήθηκε από τον Τίμαιο του Πλάτωνα . Ο Νικόμαχος αναλύει τις απόψεις του Φιλόλαου, διαδόχου του Πυθαγόρα , οπως τον αποκαλεί, στο κεφάλαιο 9: "Μαρτυρία των ειρημένων από του Φιλολάου" (Εγχειρ. 16-18 Mb).
Ο Α. Ε. Chaignet, στο βιβλίο του Pythagore et la philosophie pythagoricienne (2 τόμοι, Παρίσι 1873), δημοσιεύει τα αποσπάσματα του Φιλόλαου και του Αρχύτα. Και αναλύει (τ. Ι, 225 κε.) τις πυθαγόρειες αρχές -όπως εκφράστηκαν από τον Φιλόλαο- σχετικά με τη σύνθεση της αρμονίας (μία συλλαβή, 4η, και μία διοξειών, 5η), τη διαίρεση του τόνου σε δίεση (13/27) και αποτομή (14/27), το κόμμα, το σχίσμα κτλ.
Βλ. επίσης, Walter Burkert, Weisheit und Wissenschaft, Studien zu Pythagoras, Philolaos und Platon, Νυρεμβέργη 1962, σσ. XVI+495· ιδιαίτερα, σσ. 365-378.
http://www.musipedia.gr/
~~~~~~~~~~
Νικόμαχος, κεφάλαιο 9:
"Μαρτυρία των ειρημένων από του Φιλολάου"
Εγχειρ. 16-18 Mb
Μαρτυρία τῶν εἰρημένων ἀπὸ τοῦ Φιλολάου.
Ὅτι δὲ τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν δηλωθεῖσιν ἀκόλουθα καὶ
οἱ παλαιότατοι ἀπεφαίνοντο, ἁρμονίαν μὲν καλοῦντες
τὴν διὰ πασῶν, συλλαβὰν δὲ τὴν διὰ τεσσάρων _πρώτη
γὰρ σύλληψις φθόγγων συμφώνων_, δι᾽ ὀξειᾶν δὲ τὴν
διὰ πέντε _συνεχὴς γὰρ τῇ πρωτογενεῖ συμφωνίᾳ τῇ
διὰ τεσσάρων ἐστὶν ἡ διὰ πέντε ἐπὶ τὸ ὀξὺ προχω-
ροῦσ_α, σύστημα δὲ ἀμφοτέρων συλλαβᾶς τε
καὶ δι᾽ ὀξειᾶν ἡ διὰ πασῶν _ἐξ αὐτοῦ τούτου ἁρμονία
κληθεῖσα, ὅτι πρωτίστη ἐκ συμφωνιῶν συμφωνία ἡρ-
μόσθ_η δῆλον ποιεῖ Φιλόλαος ὁ Πυθαγόρου διάδοχος
οὕτω πως ἐν τῷ πρώτῳ φυσικῷ λέγων. ἀρκεσθησόμεθα
γὰρ ἑνὶ μάρτυρι διὰ τὴν ἔπειξιν, εἰ καὶ πολλοὶ περὶ
τοῦ αὐτοῦ τὰ ὅμοια πολλαχῶς λέγουσιν. ἔχει δὲ οὕ-
τως ἡ τοῦ Φιλολάου λέξις. ἁρμονίας δὲ μέγεθος
συλλαβὰ καὶ δι᾽ ὀξειᾶν. τὸ δὲ δι᾽ ὀξειᾶν μεῖζον τᾶς
συλλαβᾶς ἐπογδόῳ. ἔστι γὰρ ἀπὸ ὑπάτας εἰς μέσαν
συλλαβὰ, ἀπὸ δὲ μέσας πότι νεάταν δι᾽ ὀξειᾶν, ἀπὸ
δὲ νεάτας ἐς τρίταν συλλαβά, ἀπὸ δὲ τρίτας ἐς ὑπάταν
δι᾽ ὀξειᾶν. τὸ δ᾽ ἐν μέσῳ τρίτας καὶ μέσας ἐπόγδοον,
ἁ δὲ συλλαβὰ ἐπίτριτον, τὸ δὲ δι᾽ ὀξειᾶν ἁμιόλιον, τὸ
διὰ πασᾶν δὲ διπλόον. οὕτως ἁρμονία πέντε ἐπογδόων
καὶ δυοῖν διέσεοιν. δι᾽ ὀξειᾶν τρί᾽ ἐπόγδοα καὶ δίε-
σις, συλλαβὰ δὲ δύ᾽ ἐπόγδοα καὶ δίεσις. - μεμνῆσθαι
δὲ δεῖ, ὅτι τρίτην νῦν καλεῖ τὴν ἐν τῇ ἑπταχόρδῳ
παραμέσην, πρὸ τῆς τοῦ διαζευγνύντος τόνου παρεν-
θέσεως τῆς ἐν ὀκταχόρδῳ. ἀπεῖχε γὰρ αὕτη τῆς παρα-
νεάτης τριημιτόνιον ἀσύνθετον, ἀφ᾽ οὗ διαστήματος ἡ
μὲν παρεντεθεῖσα χορδὴ τόνον ἀπέλαβε, τὸ δὲ λοιπὸν
ἡμιτόνιον μεταξὺ τρίτης καὶ παραμέσης ἀπελείφθη ἐν
τῇ διαζεύξει. εὐλόγως οὖν ἡ πάλαι τρίτη διὰ τεσσά-
ρων ἀπεῖχε τῆς νήτης, ὅπερ διάστημα νῦν ἀπ-
έλαβεν ἡ παραμέση ἀντ᾽ ἐκείνης. οἱ δὲ τοῦτο μὴ
συνιέντες αἰτιῶνται ὡς οὐκ ὄντος δυνατοῦ ἐν ἐπιτρίτῳ
λόγῳ εἶναι τρίτην ἀπὸ νήτης. ἄλλοι δὲ οὐκ ἀπιθάνως
τὸν παρεντεθέντα φθόγγον οὐχὶ μεταξὺ μέσης καὶ
τρίτης ἐντεθῆναί φασιν, ἀλλὰ μεταξὺ τρίτης καὶ παρα-
νεάτης· καὶ αὐτὸν μὲν τρίτην ἀντ᾽ ἐκείνης ἐπικληθῆναι,
τὴν δὲ πάλαι τρίτην παραμέσην ἐν τῇ διαζεύξει γενέ-
σθαι. τὸν δὲ Φιλόλαον τῷ προτέρῳ ὀνόματι τὴν παρα-
μέσην τρίτην καλέσαι καίτοι διὰ τεσσάρων οὖσαν ἀπὸ
τῆς νήτης.
Ο Α. Ε. Chaignet, στο βιβλίο του Pythagore et la philosophie pythagoricienne (2 τόμοι, Παρίσι 1873), δημοσιεύει τα αποσπάσματα του Φιλόλαου και του Αρχύτα. Και αναλύει (τ. Ι, 225 κε.) τις πυθαγόρειες αρχές -όπως εκφράστηκαν από τον Φιλόλαο- σχετικά με τη σύνθεση της αρμονίας (μία συλλαβή, 4η, και μία διοξειών, 5η), τη διαίρεση του τόνου σε δίεση (13/27) και αποτομή (14/27), το κόμμα, το σχίσμα κτλ.
Βλ. επίσης, Walter Burkert, Weisheit und Wissenschaft, Studien zu Pythagoras, Philolaos und Platon, Νυρεμβέργη 1962, σσ. XVI+495· ιδιαίτερα, σσ. 365-378.
http://www.musipedia.gr/
~~~~~~~~~~
Νικόμαχος, κεφάλαιο 9:
"Μαρτυρία των ειρημένων από του Φιλολάου"
Εγχειρ. 16-18 Mb
Μαρτυρία τῶν εἰρημένων ἀπὸ τοῦ Φιλολάου.
Ὅτι δὲ τοῖς ὑφ᾽ ἡμῶν δηλωθεῖσιν ἀκόλουθα καὶ
οἱ παλαιότατοι ἀπεφαίνοντο, ἁρμονίαν μὲν καλοῦντες
τὴν διὰ πασῶν, συλλαβὰν δὲ τὴν διὰ τεσσάρων _πρώτη
γὰρ σύλληψις φθόγγων συμφώνων_, δι᾽ ὀξειᾶν δὲ τὴν
διὰ πέντε _συνεχὴς γὰρ τῇ πρωτογενεῖ συμφωνίᾳ τῇ
διὰ τεσσάρων ἐστὶν ἡ διὰ πέντε ἐπὶ τὸ ὀξὺ προχω-
ροῦσ_α, σύστημα δὲ ἀμφοτέρων συλλαβᾶς τε
καὶ δι᾽ ὀξειᾶν ἡ διὰ πασῶν _ἐξ αὐτοῦ τούτου ἁρμονία
κληθεῖσα, ὅτι πρωτίστη ἐκ συμφωνιῶν συμφωνία ἡρ-
μόσθ_η δῆλον ποιεῖ Φιλόλαος ὁ Πυθαγόρου διάδοχος
οὕτω πως ἐν τῷ πρώτῳ φυσικῷ λέγων. ἀρκεσθησόμεθα
γὰρ ἑνὶ μάρτυρι διὰ τὴν ἔπειξιν, εἰ καὶ πολλοὶ περὶ
τοῦ αὐτοῦ τὰ ὅμοια πολλαχῶς λέγουσιν. ἔχει δὲ οὕ-
τως ἡ τοῦ Φιλολάου λέξις. ἁρμονίας δὲ μέγεθος
συλλαβὰ καὶ δι᾽ ὀξειᾶν. τὸ δὲ δι᾽ ὀξειᾶν μεῖζον τᾶς
συλλαβᾶς ἐπογδόῳ. ἔστι γὰρ ἀπὸ ὑπάτας εἰς μέσαν
συλλαβὰ, ἀπὸ δὲ μέσας πότι νεάταν δι᾽ ὀξειᾶν, ἀπὸ
δὲ νεάτας ἐς τρίταν συλλαβά, ἀπὸ δὲ τρίτας ἐς ὑπάταν
δι᾽ ὀξειᾶν. τὸ δ᾽ ἐν μέσῳ τρίτας καὶ μέσας ἐπόγδοον,
ἁ δὲ συλλαβὰ ἐπίτριτον, τὸ δὲ δι᾽ ὀξειᾶν ἁμιόλιον, τὸ
διὰ πασᾶν δὲ διπλόον. οὕτως ἁρμονία πέντε ἐπογδόων
καὶ δυοῖν διέσεοιν. δι᾽ ὀξειᾶν τρί᾽ ἐπόγδοα καὶ δίε-
σις, συλλαβὰ δὲ δύ᾽ ἐπόγδοα καὶ δίεσις. - μεμνῆσθαι
δὲ δεῖ, ὅτι τρίτην νῦν καλεῖ τὴν ἐν τῇ ἑπταχόρδῳ
παραμέσην, πρὸ τῆς τοῦ διαζευγνύντος τόνου παρεν-
θέσεως τῆς ἐν ὀκταχόρδῳ. ἀπεῖχε γὰρ αὕτη τῆς παρα-
νεάτης τριημιτόνιον ἀσύνθετον, ἀφ᾽ οὗ διαστήματος ἡ
μὲν παρεντεθεῖσα χορδὴ τόνον ἀπέλαβε, τὸ δὲ λοιπὸν
ἡμιτόνιον μεταξὺ τρίτης καὶ παραμέσης ἀπελείφθη ἐν
τῇ διαζεύξει. εὐλόγως οὖν ἡ πάλαι τρίτη διὰ τεσσά-
ρων ἀπεῖχε τῆς νήτης, ὅπερ διάστημα νῦν ἀπ-
έλαβεν ἡ παραμέση ἀντ᾽ ἐκείνης. οἱ δὲ τοῦτο μὴ
συνιέντες αἰτιῶνται ὡς οὐκ ὄντος δυνατοῦ ἐν ἐπιτρίτῳ
λόγῳ εἶναι τρίτην ἀπὸ νήτης. ἄλλοι δὲ οὐκ ἀπιθάνως
τὸν παρεντεθέντα φθόγγον οὐχὶ μεταξὺ μέσης καὶ
τρίτης ἐντεθῆναί φασιν, ἀλλὰ μεταξὺ τρίτης καὶ παρα-
νεάτης· καὶ αὐτὸν μὲν τρίτην ἀντ᾽ ἐκείνης ἐπικληθῆναι,
τὴν δὲ πάλαι τρίτην παραμέσην ἐν τῇ διαζεύξει γενέ-
σθαι. τὸν δὲ Φιλόλαον τῷ προτέρῳ ὀνόματι τὴν παρα-
μέσην τρίτην καλέσαι καίτοι διὰ τεσσάρων οὖσαν ἀπὸ
τῆς νήτης.
Last edited: