Νομίζω πως γενικά -και εκτός ιδιαιτέρως περιπτώσεων- οι αναλύσεις που ακούμε από τους παραδοσιακούς ψάλτες, είτε αγιορείτες, είτε Κωνσταντινουπολίτες, είναι κοινές, και δεν υπήρξε ποτέ απαγορευτικό ανάμεσά τους. Δεν είπε ποτέ κάποιος ψάλτης: " Α, τί ωραία που το κάνουν αυτό στην Πόλη αλλά εγώ επειδή ψέλνω στο Όρος δεν μπορώ να το κάνω". Ο μηχανισμός σίγουρα δεν είναι αυτός. Το ιδιαίτερο "ύφος" (και αναφέρω τον όρο με κάθε επιφύλαξη) είναι ο τρόπος με τον οποίο ο κάθε ψάλτης αφομοίωσε και απέδωσε τα στοιχεία μέσα από την κοινή παράδοση. Και βέβαια ο έλεγχος μπορεί να γίνει για το αν τα στοιχεία αυτά είναι όντως από την κοινή παράδοση ή όχι.
Μέχρις εδώ, όλα καλά.
Για παράδειγμα ο Φιρφιρής είναι μια κατηγορία μόνος του ή και όχι ανάλογα με τα κριτήρια. Σημασία όμως δεν έχει αν μπορούμε να τον εντάξουμε σε ένα κοινό αγιορείτικο ύφος ή όχι. Σημασία έχει πως αυτό που λέει ο Φιρφιρής μπορεί να ενταχθεί στην κοινή παράδοσή μας.
Κι εδώ καλά. Με την υποσημείωση ότι το αυτό αντίστοιχα ισχύει και για τους πατριαρχικούς ψάλτες. Όπως δηλ. ο Φιρφιρής και ο Δανιήλ, παρά τις διαφορές τους, εντάσσονται στην ίδια ενότητα ύφους, έτσι και ο Ναυπλιώτης και ο Στανίτσας, παρά τις διαφορές τους, εντάσσονται στην ίδια ενότητα ύφους. Το λέω αυτό γιατί, όταν παλαιότερα το πρωτοέγραψα, μάλλον χλευάστηκα από γνωστούς-αγνώστους με επιχειρήματα του στυλ
"Μα ποιο πατριαρχικό ύφος; Έχει καμία σχέση ο Ναυπλιώτης με το Στανίτσα; Είσαι με τα καλά σου;" (ο σκοπός προφανής: να μειώσουν την αξία του ύφους στην ψαλτική, ώστε να πουν ότι "όπως έχει το δικό του ύφος ο Στανίτσας και η χορωδία του, έτσι έχει και το δικό του ύφος ο Λυκούργος και η ΕΛΒΥΧ"........). Δυστυχώς διαπιστώνω από το παρακάτω ότι είσαι της ίδια λογικής, Αντώνη:
Δεν ισχυρίστηκα πως η ΕΛΒΥΧ δεν έχει αναγνωρίσιμο τρόπο ερμηνείας, όπως άλλωστε και ο Φιρφιρής, ο Σφήκας κ.α. Παρατηρώ όμως από κάποιους, μια επιλεκτική ανοχή στις διαφοροποιήσεις. (Για να μην αναφέρω ξανά και ξανά την εκ των υστέρων αποδοκιμασία του ύφους που ψέλνουμε εμείς οι "Αγγελοπουλικοί" από πολλούς και γνωστούς...)
Δηλαδή, για να καταλάβω τη λογική σου:
- Ο Φιρφιρής δεν έχει καμία σχέση με το Σφήκα. Κι όμως είναι και οι δύο παραδοσιακοί ψάλτες. Άρα:
- Η ΕΛΒΥΧ δεν έχει καμία σχέση με τους δύο προηγουμένους, είναι όμως κι αυτή παραδοσιακή!!!
Μα καλά, μόλις πριν λίγο δεν μίλησες εσύ για "τρόπο με τον οποίο ο κάθε ψάλτης αφομοίωσε και απέδωσε τα στοιχεία μέσα από την κοινή παράδοση", όπου "κοινή παράδοση" = μια συγκεκριμένη και αναγνωρισμένη παράδοση ύφους (αγιορείτικο, πατριαρχικό κλπ.); Φυσικά και είναι άλλο πράγμα η διαφορά Φιρφιρή-Σφήκα από τη διαφορά τους με την ΕΛΒΥΧ, αφού ο τρόπος ερμηνείας του Φιρφιρή και του Στανίτσα από κάπου πηγάζει: υπάρχουν ψάλτες με παρόμοια στοιχεία με αυτούς, πάνω στους οποίους ΠΑΤΗΣΑΝ και με το τάλαντο που τους έδωσε ο Θεός πήγαν τη μουσική ένα βήμα πιο πέρα. Η ΕΛΒΥΧ σε ποια παράδοση πάτησε;; Ο μόνος ψάλτης που μιμήθηκε ήταν ο Λυκούργος και ο Καράς, που έκανε την αρχή, του οποίου το ψάλσιμο, ως γνωστόν, δεν πατάει σε κανέναν παραδοσιακό ψάλτη (όσο κι αν έχουν αναφερθεί κάτι Λαμπρινόπουλοι και κάτι αόριστοι "Μικρασιάτες ψάλτες", το ψάλσιμο αυτό δεν έχει προηγούμενο, καθώς είναι καθαρά εφεύρημα του εγκεφάλου και όχι διάπλαση από κάποια ακουστική παράδοση!).
Ισχυρίζομαι όμως πως τα στοιχεία που συντελούν στην ερμηνεία της ΕΛΒΥΧ - έχοντας υπ' όψην πάντα πως είναι μια χορωδία- είναι μέσα από την κοινή αυτή παράδοση, και εντάσσονται μέσα στην κοινή αυτή παράδοση.
Ρε συ Αντώνη, μυαλό έχεις, γνώσεις έχεις, αλλά με το να λες εσύ ότι η ΕΛΒΥΧ εντάσσεται στην "κοινή παράδοση" του... Φιρφιρή και των υπολοίπων παραδοσιακών ψαλτών, το μόνο που κάνεις είναι να προσβάλεις αυτούς τους ψάλτες (καταρχήν), αλλά και τον εαυτό σου, δίνοντας την εικόνα ότι προσπαθείς να πείσεις για κάτι που, ακόμα και τα μικρά παιδιά ν' ακούσουν, θα καταλάβουν τη διαφορά! (μιλάμε φυσικά για το συνολικό άκουσμα και όχι για τις συγκρίσεις που κάνεις πιο κάτω, που μου θύμισαν τις σοφιστείες του Λυκούργου στη γνωστή κασσέτα, όπου προσπαθεί να αποδείξει ότι η ΕΛΒΥΧ κάνει τις αναλύσεις του... Στανίτσα από μια καταληκτική φράση με "κύλισμα"!!!)
Η κατάληξη στην οποία διαφωνείτε (ίσο-κεντήματα με γοργό πάνω σε "ολίγον", βαρεία, ίσον απόστροφος με γοργό) δεν την έχετε ακούσει έτσι ποτέ εσείς;[...] Η εκτέλεση της πεταστής με κλάσμα κατ' αυτόν τον τρόπο δεν ανήκει σε κανένα ύφος; Δεν απαντάται και δεν εκτελείτε έτσι παρά μόνο από την ΕΛΒΥΧ;
Το ολίγον με κλάσμα υπογραφόμενο από ομαλό επίσης δεν υπάρχει έτσι εκτελεσμένο στην παράδοσή μας; (Αυτές είναι οι αναλύσεις στα σημεία που αναφέρετε.)
Αντώνη, δεν θα πέσουμε στη λούμπα σου να συγκρίνουμε μία ανάλυση σε ένα σημείο της ΕΛΒΥΧ (ή οποιασδήποτε ...ΒΥΧ, είναι της μόδας εσχάτως...) με την ίδια ανάλυση στο ίδιο σημείο που θα κάνει ο Στανίτσας ή ο Φιρφιρής: η τακτική είναι γνωστή παλαιόθεν από το Λυκούργο και πλέον όσοι μας διαβάζουν δεν μασάνε κουτόχορτο... Δεν είπε κανείς ότι τα πράγματα αυτά δεν γίνονται ποτέ! Εγώ, που ακούω πολύ τον Χρύσανθο και το Δανιήλ, και "έξω πεταστές" ακούω, και "κυλίσματα" και "οξείες" και όλα τα καραδόφωνα. Δεν τα άκουσα όμως ΠΟΤΕ με τον τρόπο που ΣΥΝΟΛΙΚΑ τα αντιλαμβάνεται η ΕΛΒΥΧ, δηλ.:
α) με το άχρωμο αυτό ύφος (για να μην πω τίποτε άλλο....)
β) σε τόση συχνότητα (σε γενικό πλαίσιο μιλάμε, μη μας πεις πάλι φαιδρότητες του στυλ ότι "να, εδώ ο Δανιήλ κάνει 3 έξω πεταστές σε μία φράση", αφού ξέρεις πολύ καλά ότι δεν κάνει 100 οξείες και έξω πεταστές σε 5 μέλη...)
γ) με τόση εμμονή στη φθογγική ερμηνεία, χωρίς παρεστιγμένα και φωνητική ευστροφία, λες και εκτελούμε πεντάγραμμο
Το γεγονός βέβαια ότι οι ίδιοι οι εκπρόσωποι του ύφους, το οποίο υποτίθεται ότι ακολουθεί η ΕΛΒΥΧ, την περνάνε γενεές δεκατέσσαρες (είτε πατριαρχικοί είτε αγιορείτες), το παραβλέπω, γιατί φαίνεται να μην ιδρώνει το αυτί κανενός (ξέρουμε βέβαια κι εδώ το επιχείρημα:
"ε, τόσα ξέρει ο Δανιήλ από θεωρία, τόσα λέει"!!! Ναι, το ακούσαμε κι αυτό, όταν αναφέραμε ότι ο Δανιήλ σχολίασε δυσμενώς τις έλξεις της γνωστής σχολής στο 1ο συνέδριο του ΙΒΜ, ή μάλλον (ακόμα καλύτερα...) υπάρχει γραμμένο στο Ψαλτολόγιο!! Και καλύτερα που γράφονται και κάτι τέτοια γιατί scripta manent και δείχνουν το πόσο η γνωστή σχολή γράφει στα παλιά της τα παπούτσια όχι μόνο τους παλαιούς παραδοσιακούς ψάλτες, αλλά και όσους έχουν απομείνει σήμερα).
