Τὰ τρία Ἀμήν (Ἀμήν, ἀμήν, ἀμήν) εἰς τὴν μυστικὴν στιγμὴν τῆς εὐλογήσεως τοῦ Ἁγίου Ἄρτου καὶ τοῦ Ἁγίου Ποτηρίου

[Gerasimos monaxos]

Μυστικῶς σημαίνει οὐχὶ εἰς ἐπήκοον τοῦ λαοῦ ...

Μυστικῶς οἱ Εὐχές, πῶς θὰ πεῖ ὁ Ἱεροψάλτης (στὸ ὄνομα τοῦ λαοῦ) τὸ Ἀμήν; Ἄρα τοῦ Ἱερέως τὸ Ἀμήν.

Και εγώ θυμάμαι, από την παιδική μου ηλικία, οι ευχές ήταν μυστικές και κανείς από τους ψάλτες δεν έλεγε το "Αμήν". Θυμάμαι μάλιστα, παλαιούς αγιορείτες ιερομονάχους (από Καυσοκαλύβια, Αγ. Άννα και Κατουνάκια) οι οποίοι, έλεγαν το 3πλό "Αμήν" οι ίδιοι, αμέσως μετά το τέλος της ευχής (είμασταν παπαδακια και το ακούγαμε γιατί καθόμασταν δίπλα στον ιερέα) και μάλισταν το τόνιζαν ιδιαίτερα (το έλεγαν με στόμφο). Ευτυχώς, στο Όρος (κυρίως σε κελιά), είναι αρκετοί, αυτοί που κρατάνε το "μυστικώς".
Δυστυχώς, οι πλειοψηφία των τωρινών κληρικών (ανεξαρτήτως βαθμού) αρέσκεται στην χάβρα ιουδαίων (προσφέροντας "ψυχαγωγία" στον κόσμο που αγαπά τον "τζερτζελέ"), με αποκορύφωμα την ώρα του χερουβικού, να πηγαίνουν κόντρα στην ένταση με τους ψάλτες, με αποτέλεσμα κανείς (από τον λαό) να μην ακούει και να μην καταλαβαίνει τίποτα (όσοι ψάλτες έχουν εκκλησιαστεί, στην πλευρά του λαού και όχι του αναλογίου, σίγουρα το έχουν διαπιστώσει).
Προφανώς, οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας, που κατάργησαν αυτήν την "χάβρα" δεν είχαν και τόσο φωτισμό Αγίου Πνεύματος

Ἡ ἀρχὴ ἔγινε. Ἀφαιρέθηκε παντελῶς τὸ μυστικῶς ἀπὸ τὸ νέον Ἱερατικόν. Καὶ μὲ τὸ σλόγκαν «ὅλοι μαζί» προχωρᾶνε.

Και μαζί με το "μυστικώς" έχει γίνει προσθαφαίρεση και σε άλλα (δεν είναι του παρόντος).

 

[Π. Δαβίδ]

Σημείωμα συντονιστή
Αγαπητοί μου,
Πιστεύω ότι α) το παρόν θέμα δεν άπτεται ιδιαιτέρως της θεματολογίας του φόρουμ
β) εξαντλήθηκε και δεν προσθέτουν κάτι καινούργιο οι απαντήσεις και ανταπαντήσεις.
Προσωπικώς σαν παιδί βίωσα και το μυστικώς (τα καλοκαίρια στο χωριό) και το εις επήκοον (τον υπόλοιπο χρόνο στην πόλη, ειδικά σε εκκλησιασμούς για κατηχητικά κλπ)
Σαν κληρικός τώρα ενεργώ με διάκριση, αναλόγως του προεστώτος της λατρείας. Καίτοι προσωπικώς κλίνω υπέρ της μυστικής αναγνώσεως των σχετικών ευχών, εν τούτοις (για να παραφράσω τον Απόστολο Παύλο) "ἔμαθον ἐν οἷς εἰμι αὐτάρκης εἶναι. οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι οἶδα καὶ περισσεύειν· ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσι μεμύημαι καὶ μυστικώς και εκφώνως!"

Συνεπώς συνιστώ να μην συνεχίσει η συζήτηση αφού μηδέν ωφελεί αλλά μάλλον θόρυβος γίνεται.

Ευχαριστώ για την συνεργασία.

 

[Παναγιώτης]

Σημείωμα συντονιστή
Αγαπητοί μου,
Πιστεύω ότι α) το παρόν θέμα δεν άπτεται ιδιαιτέρως της θεματολογίας του φόρουμ
β) εξαντλήθηκε και δεν προσθέτουν κάτι καινούργιο οι απαντήσεις και ανταπαντήσεις.
Προσωπικώς σαν παιδί βίωσα και το μυστικώς (τα καλοκαίρια στο χωριό) και το εις επήκοον (τον υπόλοιπο χρόνο στην πόλη, ειδικά σε εκκλησιασμούς για κατηχητικά κλπ)
Σαν κληρικός τώρα ενεργώ με διάκριση, αναλόγως του προεστώτος της λατρείας. Καίτοι προσωπικώς κλίνω υπέρ της μυστικής αναγνώσεως των σχετικών ευχών, εν τούτοις (για να παραφράσω τον Απόστολο Παύλο) "ἔμαθον ἐν οἷς εἰμι αὐτάρκης εἶναι. οἶδα καὶ ταπεινοῦσθαι οἶδα καὶ περισσεύειν· ἐν παντὶ καὶ ἐν πᾶσι μεμύημαι καὶ μυστικώς και εκφώνως!"

Συνεπώς συνιστώ να μην συνεχίσει η συζήτηση αφού μηδέν ωφελεί αλλά μάλλον θόρυβος γίνεται.

Ευχαριστώ για την συνεργασία.

π. Δαβίδ τὴν εὐχή σου.

Ἐλπίζω νὰ μοῦ ἐπιτραπεῖ μόνον ἡ ἀνάρτηση τῆς β' ἐκδόσεως τοῦ ἄρθρου αὐτοῦ, ὅπου μεταξὺ ἄλλων ἔχω ἐπισυνάψει εἰκόνες ἀπό:

• Ἱερατικόν 2000 (αʹ 1962), Ἀποστολικῆς Διακονίας
• Εὐχολόγιον τὸ Μέγα 1992 (1862), ἔκδ. Ἀστήρ
• Ἱερατικόν 1981 (αʹ 1962), Ἀποστολικῆς Διακονίας
• Ἱερατικὸν 1895, Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου
• Λειτουργική 1892, Α.Γ. Παλαμᾶ, ἐπανέκδ. Ἀδελφ. Καρτσωναίων 2017
• Λειτουργική 1884, π. Π. Ρομπότου - Ἰ.Ε. Μεσολωρᾶ
• Εὐχολόγιον τὸ Μέγα 1811
• Εὐχολόγιον τὸ Μέγα 1803, Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου
• Ἱερατικὸν 1803
• Ἱερατικόν 1700
• Εὐχολόγιον 1691
• Ἱερατικόν 1650 (Ἡ Θεία Λειτουργία)
• Εὐχολόγιον 1647 Goar
• Εὐχολόγιον 1622
• Ἱερατικόν 1600, BSB Cod.graec. 647
• Ἱερατικόν 1598, BSB Cod.graec. 345
• Εὐχολόγιον 1100-1199 μ.Χ., Ἐθν. Βιβλ. τῆς Γαλλίας BNF Grec 392
• Εὐχολόγιον 1000-1199 μ.Χ., Library of Congress MS 961 (Ἁγία Αἰκατερίνη τοῦ Σινᾶ)
• Εὐχολόγιον 1000-1099 μ.Χ., Library of Congress MS 959 (Ἁγία Αἰκατερίνη τοῦ Σινᾶ)
• Εὐχολόγιον 800 μ.Χ. Barberini Gr. 336 (Βαρβερινός κώδ. 336)
• L’ Euchologio Berberini Gr. 336, Stefano Parenti ed Elena Velkovska, Roma 1995.

Εὐχαριστῶ γιὰ τὴν φιλοξενία.

 

[AntoniosM]

Μπορεί να ακούγεται λίγο γελοία και βλακώδης η ερώτηση μου αλλά γιατί τα αμήν δεν λέγονται μυστικώς και χαμηλοφώνως; Ο λαός και οι ιεροψάλτες (μιλώντας για περιπτώσεις που τηρείται το «μυστικώς») ακούνε τα αμήν χωρίς να γνωρίζουν σε ποια εκφώνηση ή ευχή «απαντούν». Ή μήπως στο σημείο που αναφέρονται οι πηγές «Ὁ Διάκονος· Ἀμήν» εννοείται από τα προηγούμενα του ιερέως «μυστικώς»;

 

[neoklis]

Εμμέσως σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο "Βυζαντινή Θεολογία" του π. Ιωάννου Μάγιεντορφ (σ.444).