Τυπικόν καί παγιωμένοι ήχοι

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Διαπιστώνω γράφοντας και διαβάζοντας στο forum ότι υπάρχει έντονη ανησυχία απ.ό αρκετά μέλη - ψάλτες για ποικιλία στην ακολουθία, στους ήχους κλπ...
Θα μου επιτρέψεται να καταθέσω την γνώμη μου ειδικά επί των θεμάτων:
1ον. Ο ν' ψαλμός, ως ψαλμός μετανοίας, ψάλλεται σε ήχο β' και αυτόν στην αρχαιοπρεπή του μορφή.
2ον. Το "Υπερευλογημένη" είναι θεοτοκίον β' ήχου και ψάλλεται πάντα σε β' ήχο.
3ον. Τα αναστάσιμα απολυτίκια (έτσι χαρακτηρίζονται από το ΤΕ) "Σήμερον σωτηρία" και "Αναστάς εκ του μνήματος" ως τροπάρια- απολυτίκια έχουν συγκεκριμένο ήχο Δ' και Β' αντίστοιχα.
Ας αφήσουμε τον κόσμο που γνωρίζει 2-3 ύμνους σε ένα μέλος να τα ακούει όπως πρέπει...
(Σκεφτείτε να λέγαμε - τα καθίσματα του γ' ήχου σε β' ή τα εξαποστειλάρια να άλλαζαν ήχο... ή το απολυτίκιον κάποιου αγίου στον ήχο της Κυριακής...).
Η ποικιλία της ακολουθίας είναι τεράστια ούτως ή άλλως.
Στα μάτια τα δικά μας μπορεί να είναι τα ίδια και τα ίδια. Κάνουμε όμως 8 ολόκληρες εβδομάδες να ψάλλουμε ένα τροπάριο των αίνων και άλλες 11 να πούμε ένα εωθινό.
Αν θέλουμε να αναζητήσουμε ποικιλία μπορούμε να καταφύγουμε στην παράδοσή μας.
Λ.χ.
πόσοι από εμάς λέμε Τυπικά και μακαρισμούς; δεν είναι κάτι διαφορετικό στην ακολουθία;
πόσοι ψάλλουμε αργές καταβασίες- δοξολογίες
πόσοι στιχολογούν τους αίνους; (εδώ "παίζει" οκταηχία...).
 
Last edited by a moderator:

Βασίλης Κιαμηλίδης

Βασίλης Κιαμηλίδης
Διαπιστώνω γράφοντας και διαβάζοντας στο forum ότι υπάρχει έντονη ανησυχία απ.ό αρκετά μέλη - ψάλτες για ποικιλία στην ακολουθία, στους ήχους κλπ...
Θα μου επιτρέψεται να καταθέσω την γνώμη μου ειδικά επί των θεμάτων:
1ον. Ο ν' ψαλμός, ως ψαλμός μετανοίας, ψάλλεται σε ήχο β' και αυτόν στην αρχαιοπρεπή του μορφή.
2ον. Το "Υπερευλογημένη" είναι θεοτοκίον β' ήχου και ψάλλεται πάντα σε β' ήχο.
3ον. Τα αναστάσιμα απολυτίκια (έτσι χαρακτηρίζονται από το ΤΕ) "Σήμερον σωτηρία" και "Αναστάς εκ του μνήματος" ως τροπάρια- απολυτίκια έχουν συγκεκριμένο ήχο Δ' και Β' αντίστοιχα.
Ας αφήσουμε τον κόσμο που γνωρίζει 2-3 ύμνους σε ένα μέλος να τα ακούει όπως πρέπει...
(Σκεφτήται να λέγαμε - τα καθίσματα του γ' ήχου σε β' ή τα εξαποστειλάρια να άλλαζαν ήχο... ή το απολυτίκιον κάποιου αγίου στον ήχο της Κυριακής...).
Η ποικιλία της ακολουθίας είναι τεράστια ούτως ή άλλως.
Στα μάτια τα δικά μας μπορεί να είναι τα ίδια και τα ίδια. Κάνουμε όμως 8 ολόκληρες εβδομάδες να ψάλλουμε ένα τροπάριο των αίνων και άλλες 11 να πούμε ένα εωθινό.
Αν θέλουμε να αναζητήσουμε ποικιλία μπορούμε να καταφύγουμε στην παράδοσή μας.
Λ.χ.
πόσοι από εμάς λέμε Τυπικά και μακαρισμούς; δεν είναι κάτι διαφορετικό στην ακολουθία;
πόσοι ψάλλουμε αργές καταβασίες- δοξολογίες
πόσοι στιχολογούν τους αίνους; (εδώ "παίζει" οκταηχία...).

Δημήτρη συμφωνώ με την πιό πάνω άποψή σου, με την διευκρίνιση ότι κατά την ταπεινή μου γνώμη στην περίοδο του Τριωδίου ταιριάζει για το ομόηχον ο Ν΄ψαλμός σε πλ. δ΄. Εγώ ψάλλω του Ταλιαδώρου, ο οποίος έχει και αρκετες χρωματικές θέσεις.
Βασίλης Κιαμηλίδης
 
Δημήτρη διαφωνώ οριζοντίως και καθέτως . Το Υπερευλογημένη εάν ανατρέξεις στον Μουσικό Πανδέκτη νούμερο 2 το έχει Οκτάηχο . Τον Ν΄ψαλμό νομίζω πρέπει να λέγεται με τον ήχο της Κυριακής .Τα Αντίφωνα πρέπει να λέγονται όπως τα έχεις μάθει να τα ακούς απο μικρό παιδί , όσο για τους Μακαρισμούς άστα αυτά δεν είναι για εμάς . Τώρα για να συμετάσχει ο Λαός . Λές να ήταν τυχαίο γεγονός που ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος καθιέρωσε τους δύο χορούς ; Λοιπόν άς συγκεντρωθούμε στο θέμα καθαρά της μουσικής και αυτά είναι κανονισμένα απο τους Άγιους Πατέρες της Εκκλησίας μας .
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Και τί θα πεί "ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ"; Σε ποια έκδοση αναφέρεσαι;
Άλλο Ιωάννη τα νομίσματα μας κι άλλο το τί λέει η τάξη της Εκκλησίας.
Και το να υπακούμε στους "ψαλτικούς" κανόνες τις εκκλησίας, αλλά και στο Τυπικόν (που επιβάλλει Τυπικά και Μακαρισμούς) είναι κι αυτό ένα είδος ταπείνωσης και υπακοής στους Πατέρες τις εκκλησίας, που όπως βλέπω, τους επικαλείστε μόνο όταν αποφεύγεται να απαντήσετε στα θέματα που γράφω με σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Καλό θα είναι λοιπόν εσείς να ανατρέξετε στο ΤΜΕ σελ. 28 παρ33 "εν ταις Κυριακαίς μετά το Εωθινόν Δοξαστικόν των Αίνων, Και νυν ψάλλεται πάντοτε εις ήχον β' το Θεοτοκίον "Υπερευλογημένη"..." και μετά σελ 31 παρ. 36 "Κατά πάσαν Κυριακήν εν τη Λειτουργία ψάλλονται απαραιτήτως τα Τυπικά και οι Μακαρισμοί..."
Δημήτριος Καλπακίδης
 

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Και τί θα πεί "ΜΟΥΣΙΚΟΣ ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ"; Σε ποιά έκδοση αναφέρεσαι;
Άλλο Ιωάννη τα νομίσματα μας κι άλλο το τί λέει η τάξη της Εκκλησίας.
Και το να υπακούμε στους "ψαλτικούς" κανόνες τις εκκλησίας, αλλα και στο Τυπικόν (που επιβάλλει Τυπικά και Μακαρισμούς) είναι κι αυτό ένα είδος ταπείνωσης και υπακοής στούς Πατέρες τις εκκλησίας, που όπως βλέπω, τους επικαλλείσθε μόνο όταν αποφεύγεται να απαντήσετε στα θέματα που γράφω με σοβαρότητα και υπευθυνότητα.
Καλό θα είναι λοιπόν εσείς να ανατρέξεται στο ΤΜΕ σελ. 28 παρ33 "εν ταις Κυριακαίς μετά το Εωθινόν Δοξαστικόν των Αίνων, Και νυν ψάλλεται πάντοτε εις ήχον β' το Θεοτοκίον "Υπερευλογημένη"..." και μετά σελ 31 παρ. 36 "Κατά πάσαν Κυριακήν εν τη Λειτουργία ψάλλονται απαραιτήτως τα Τυπικά και οι Μακαρισμοί..."
Δημήτριος Καλπακίδης
Έτσι είναι...όχι όποτε θέλουμε τηρούμε την πατριαρχική τάξη και όποτε δεν θέλουμε πάει βόλτα....ο Βιολάκης το λέει ξεκάθαρα "εν πάσαις ταις κυριακαίς και εορτές ψάλλονται τα τυπικά και οι μακαρισμοί"....αυτό το "αυτά δεν είναι για εμάς" κ.Ιωάννη Μαυρομάτη δεν μπορώ να το κατανοήσω...μήπως ανήκεις σε άλλο δόγμα?γιατί τέτοια απαξίωση σε λεπτομέρειες του τυπικού?θα μπορούσα να κατανοήσω μια ειλικρινή απάντηση του τύπου "δεν μ αρέσουν","δεν έτυχε να τα έχω διδαχθεί"κτλ.δηλαδή ο Στανίτσας που τα έλεγε "καλογέριζε"???έλεοςςςςςςςς!!!:eek:
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Δημήτρη διαφωνώ οριζοντίως και καθέτως . Το Υπερευλογημένη εάν ανατρέξεις στον Μουσικό Πανδέκτη νούμερο 2 το έχει Οκτάηχο . Τον Ν΄ψαλμό νομίζω πρέπει να λέγεται με τον ήχο της Κυριακής .Τα Αντίφωνα πρέπει να λέγονται όπως τα έχεις μάθει να τα ακούς απο μικρό παιδί , όσο για τους Μακαρισμούς άστα αυτά δεν είναι για εμάς . Τώρα για να συμετάσχει ο Λαός . Λές να ήταν τυχαίο γεγονός που ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος καθιέρωσε τους δύο χορούς ; Λοιπόν άς συγκεντρωθούμε στο θέμα καθαρά της μουσικής και αυτά είναι κανονισμένα απο τους Άγιους Πατέρες της Εκκλησίας μας .

Κανονισμένα είναι από την Εκκλησία και τα Ψαλτικά Βιβλία
(υπάρχει Πατριαρχική εγκύκλιος για αυτά)
Εκεί:
Το "Υπερευλογημένη" είναι μόνο σε β'
Ο Ν' ψαλμός είναι μόνο σε β'.
Τα Τυπικά και οι Μακαρισμοί "ουδέποτε πρέπει να καταλιμπάνονται εκτός των Δεσποτικών εορτών" (αυτ.), όπου ψάλλονται Αντίφωνα.
Αυτά είναι κανονισμένα από τους Πατέρες τις Εκκλησίας μας! :)
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Δυστυχώς ενώ και για τα εγκεκριμένα βιβλία είχε εκδοθεί εγκύκλιος και για άλλα πολλά δεν νομίζω να τηρήθηκε ιδιαιτέρως... :(
 

Lampadarios

Καλαφάτης Θανάσης
Αυτά τα θέματα έχουν συζητηθεί επιμέρους. Ο Ν΄Ψαλμός και η Υπερευλογημένη σε ήχο Β΄, και τα δύο τροπάρια "Σήμερον Σωτηρία" και "Αναστάς" σε ήχο δ΄ και β΄ή πλ. Δ΄ αντίστοιχα. Αυτά είναι τα κλασσικά. Απο κει και πέρα οι παρεκλίσεις α γίνονται εντός ορίων:π.χ. ο Ν Ψαλμός το πολύ σε πλ. Δ΄ για το Τριιώδιο, άντε και βαρύ επειδή υπάρχει στα κλασσικά βιβλία. Επίσης για τα τροπάρια μετά την δοξολογία. έχω ήδη εκθέσει τις απόψεις μου στο σχετικό θέμα της κατηγορίας "Τυπικόν και Ψαλτική Τάξις"
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
H παγίωση ορισμένων μελωδιών εκτός από τήρηση των παραδόσεων είναι και πρακτική εφόσον μπορούν να τα ψάλλουν οι βοηθητικοί ψάλτες. Επειδή είχα συνήθως εμπειρικούς βοηθούς τους έδινα πάντα να λένε τον 50ο και έκανα ένα μικρό διάλειμα. Την εποχή που ήμουν αριστερός έλεγε πάντα ένας βοηθός μου την Υπερευλογημένη και το Σήμερον σωτηρία σε β΄ ήχο.
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Παναγιώτη, μάλλον εννοείς το "Σήμερον σωτηρία" δ' ήχο. (με μαλακό χρώμα, όπως το έχει π.χ. ο Καραμάνης).
Υ.Γ. Καλά πάει ο Ναός! :)
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Ναι ακριβώς αυτό εννοώ! :) Έπεισα και συναδέλφους στη Βουλγαρία να κάνουν το ίδιο ;)
Χαίρομαι που πάει καλά ο ναός! :)
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Αποριες.

7. Το "Την τιμιωτεραν" ειναι ειρμος σε ηχο πλ. β΄. Δεν πρεπει λοιπον να το λεμε στον ηχο των καταβασιων καθε φορα; Ο κοσμος το ξερει περισσοτερο σαν μελος του δ΄ ηχου παρα σαν μελος του πλ. β. Εχω ακουσει ψαλτες στην ακολουθια των παθων, ενω λενε τις προηγουμενες δυο ωδες του κανονα σε πλ. β, την θ΄ την "ψελνουν" σε δ΄ ή σε πλ. δ΄! ειτε γιατι δεν ξερουν το σωστο, ειτε επειδη αυτοι ξερουν μεν το σωστο, αλλα ο κοσμος το ξερει σε δ΄ ή πλ. δ΄και πώς αλλιως θα συμψαλη;
8. Κατασυνεπειαν και τα "μεγαλυνάρια"των παρακλησεων και των αλλων ακολουθιων πρπει να λεγωνται σε πλ. β΄ και οχι σε πλ. δ΄ που εχουμε συνηθισει;
9. Μηπως τελικα και το Αξιον εστιν της λειτουργιας πρπει να το λεμε σε "αρχαιοπρεπη" πλ. β΄;
10. Γνωριζω εναν ψαλτη που λεει το χερουβικο παντοτε σε ηχο πλ. β΄, γιατι, λεει, βρηκε σε παλαια χειρογραφα οτι αυτος ηταν ο αρχικος ηχος του; εχει δικιο;
11. Το "επι σοι χαιρει κεχαριτωμενη" ειναι καθισμα του πλ. δ΄ ήχου. Γιατί λοιπον μας παραδοθηκε σε αργο "αρχαιον" μελος α΄ τετραφωνο εκ του κε για την λειτουργια του μεγαλου Βασιλειου; Μηπως πρέπει να το καταργησουμε το του α΄ ήχου και να το λέμε μόνο σε πλ. δ΄;


Ἡ τιμιωτέρα πρέπει νὰ ψάλλεται σὲ ἤχο πλ. β'. Βλ. Συμβολὴ τ. 11 σ. 17.
Ὁμοίως καὶ τὰ προσόμοιά της μεγαλυνάρια (Συμβολὴ τ. 13 σ. 47), τὸ Ἄξιόν ἐστιν (Συμβολὴ τ. 11 σ. 17) καὶ τὸ χερουβικόν (Συμβολὴ τ. 13 σ. 49).
Τὸ κάθισμα Ἐπὶ σοὶ χαίρει προφανῶς ψάλλεται σὲ ἤχο πλ. δ'. Τὸ Τὴν γὰρ σὴν μήτραν Ἰωάννου τραπεζουντίου «ἦχος πλ. α'» εἶναι σύντμηση ἀποσπάσματος τοῦ μαθήματος «Ἐπὶ σοὶ χαίρει...» τοῦ Ξένου κορώνη (ἐξηγημένου ἀπὸ τὸν Χουρμούζιο στὸ χφ. Ε.Β.E./Μ.Π.Τ. 705 φφ. 76r-77v), τὸ ὁποῖο στὴ φράση « τὴν γάρ σὴν μήτραν» διέρχεται ἀπὸ τὸν πλ. α' ἦχο.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Σε κάποιο τεύχος της ΣΥΜΒΟΛΗΣ ο κ. Μανόλης Θεοδωράκης σε ένα άρθρο του για τις ακολουθίες σε αρχαϊκή μορφή χωρίς υμνογραφικά ποιήματα αναφέρει ότι οι ψαλμοί όλοι ψαλλόντουσαν στον ήχο της εβδομάδος.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την παγίωση και την καθιέρωση κάποιων ψαλμών σε συγκεκριμένους ήχους;
κι αν ναί πως προήλθαν τα όσα σήμερα συνηθίζονται;

Φιλικά
Δημήτριος Καλπακίδης
 

vagelis

Antonia Xristoforaki Linardaki.
Σε κάποιο τεύχος της ΣΥΜΒΟΛΗΣ ο κ. Μανόλης Θεοδωράκης σε ένα άρθρο του για τις ακολουθίες σε αρχαϊκή μορφή χωρίς υμνογραφικά ποιήματα αναφέρει ότι οι ψαλμοί όλοι ψαλλόντουσαν στον ήχο της εβδομάδος.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την παγίωση και την καθιέρωση κάποιων ψαλμών σε συγκεκριμένους ήχους;
κι αν ναί πως προήλθαν τα όσα σήμερα συνηθίζονται;

Φιλικά
Δημήτριος Καλπακίδης

Δημητρη
Εχεις αυτο το αρθρο ; Αν ναι , μπορεις να το ανεβασεις ; Ευχαριστω .
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Δημητρη
Εχεις αυτο το αρθρο ; Αν ναι , μπορεις να το ανεβασεις ; Ευχαριστω .
Αγαπητέ κ. Λιναρδάκη,

το έχω το άρθρο αλλά δεν μπορώ να το ανεβάσω γιατί...

α) Πνευματικά δικαιώματα.

β) Ο συντάκτης και ο εκδότης είναι μέλη του ΨΑΛΤΟΛΟΓΙΟΥ και μπορούν να απαντήσουν.

γ) Αναφέρεται σε ακολουθίες χωρίς ύμνους κατ΄ ουσίαν και έχει ενδιαφέρον από απόψεως έρευνας του Εκκλησιαστικού Τυπικού.

δ) Καλό είναι να "δείτε" μια συνδρομή σας ή και του Ναού (μα καλά τους Ιερείς δεν τους ενδιαφέρουν τα θέματα αυτά; :D) στην ΣΥΜΒΟΛΗ.
Έχει πολλά και ενδιαφέροντα θέματα...

Φιλικά
Δημήτριος Καλπακίδης
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«Γενικὰ ὅλοι οἱ ψαλμοὶ, οἱ ᾠδὲς καὶ οἱ ὕμνοι ψάλλονται στὸν ἦχο τῆς ἑβδομάδας» (Συμβολὴ τ. 19 σ. 10) εἰς τὸν ἄνευ τροπαρίων πρώϊμο μοναχικὸ κανόνα, μὲ τὸν ὁποῖον ἀσχολεῖται τὸ συγκεκριμένο ἄρθρο.
Εἰς τὸν πλήρως διαμορφωμένο μοναχικὸ κανόνα (ι'-ια' αἰ.) τυπώνεται, εἰδικά, ὁ ἦχος ὁρισμένων ψαλμῶν (βλ. Τ.Α.Σ. κεφ. β' καὶ ε'). Γιὰ τὸν ν' ψαλμὸ ἐπεκράτησε τὸ ἀναστάσιμο πεντηκοστάριο τοῦ πλ. β' ἤχου (Δ. Μπαλαγεώργου Ἡ ψαλτικὴ παράδοση τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ βυζαντινοῦ κοσμικοῦ τυπικοῦ σσ. 250-251, Γ. Στάθη Οἱ ἀναγραματισμοὶ καὶ τὰ μαθήματα τῆς βυζαντινῆς μελοποιΐας σσ. 177, 180, 197, Ε. Σπυράκου Οἱ χοροὶ ψαλτῶν κατὰ τὴν βυζαντινὴ παράδοση σ. 359, τυπικὸν Ἱ. Μ. Διονυσίου τοῦ ἔτους 1841 ἔκδ. Dmitrievskij τ. 3 σ. 567 καὶ Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ τεῦχος ε' Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου 1969 σ. 117) «Ἀναστὰς ὁ Ἰησοῦς...» καὶ τὰ ὁμόηχα πεντηκοστάρια τῶν ἑορτῶν, καὶ εἰς αὐτὸν τὸν ἦχον πρέπει νὰ ψάλλεται ὅταν συμπλέκεται μὲ πεντηκοστάριον, ἤ στὸν ἦχο τοῦ πρώτου πεντηκοσταρίου τροπαρίου.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Σε κάποιο τεύχος της ΣΥΜΒΟΛΗΣ ο κ. Μανόλης Θεοδωράκης σε ένα άρθρο του για τις ακολουθίες σε αρχαϊκή μορφή χωρίς υμνογραφικά ποιήματα αναφέρει ότι οι ψαλμοί όλοι ψαλλόντουσαν στον ήχο της εβδομάδος.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την παγίωση και την καθιέρωση κάποιων ψαλμών σε συγκεκριμένους ήχους;
κι αν ναί πως προήλθαν τα όσα σήμερα συνηθίζονται;
Ὅπως γράφεις, καί ὅπως ἀπήντησε ὁ Μανόλης, γίνεται ἀναφορά στήν πρώιμη ὑμνογραφική παραγωγή καί μάλιστα στήν μετάβαση ἀπό τό ᾀσματικό/ἐνοριακό στό μοναχικό τυπικό μέ τήν δημιουργία τροπαρίων καί μάλιστα τῶν κανόνων.
Ἐγώ θά παρέπεμπα πάλι στό· Δ. Μπαλαγεώργου Ἡ ψαλτικὴ παράδοση τῶν ἀκολουθιῶν τοῦ βυζαντινοῦ κοσμικοῦ τυπικοῦ καί στίς σσ. 255-256, ὅπου βλέπουμε ὅτι οἱ στίχοι τῶν ᾠδῶν ἐψάλλοντο στόν ἐνεστῶτα ἐνόρδινον ἦχον καί ὅταν ἔφταναν στά τροπάρια τότε ἄλλαζαν τόν ἦχο («ὑπαλλαγή» κατά κάποια ἔννοια) στόν τυχόντα ἦχο τῶν τροπαρίων.

Τό θέμα αὐτό κατ᾿ ἀκρίβειαν θά μπορούσαμε νά τό ὀνομάσουμε «...καί παγιωθέντες ἦχοι», πού θά ἔδειχνε τήν ἐξέλιξη καί μεταγενέστερη παγίωση σέ ὡρισμένα πράγματα. Αὐτό ἄλλωστε δέν συμβαίνει μέ τό Τυπικό γενικώτερα; Οἱ διατάξεις παλαιοτέρων ἤ ἀρχαιοτέρων Τυπικῶν δέν ἀναιροῦν τίς ἰσχύουσες. Καλόν καί ὠφέλιμον εἶναι νά γνωρίζουμε ὅλο καί περισσότερα καί νἀ ἀποκτοῦμε κριτική σκέψη καί νά μᾶς δίνεται καί ἡ εὐκαιρία γιά κάποιους «ἐλιγμούς», ὅταν θέλουμε.

Ἀναφορικά μέ τόν Ν΄ ψαλμό, ἐφ᾿ ὅσον ἡ ἔρευνα δείχνει ὅτι αὐτός ἐκτελεῖτο σύμφωνα μέ τόν ἦχο τοῦ (ἑνός ὑπάρχοντος) ἀκολουθοῦντος «πεντηκοσταρίου», σήμερα ἀφοῦ τό πρῶτο (καί ὄχι ἕνα) πεντηκοστάριο τροπάριο εἶναι γιά τίς Κυριακές τό «Ταῖς τῶν Ἀποστόλων, πρεσβείαις Ἐλεῆμον…» ἤ τά παρόμοια γιά τίς ἑορτές, πού τά ἔχουμε μελοποιημένα σέ β΄ ἦχο, συνεπάγεται ὅτι καί ὁ Ν΄ ψαλμός ψάλλεται σέ β΄ ἦχο. Ἀπό αὐτό τόν προβληματισμό συνειδητοποιῶ (ἄν καί ἤμουν ἀντίθετος) ὅτι τήν περίοδο τοῦ Τριῳδίου ὁ Ν΄ ψαλμός πρέπει νά ψάλλεται σέ πλ. δ΄.

Ἐξ αὐτῶν, λοιπόν, καί ὅσων διευκρίνησε ὁ Μανόλης, δέν ἔχουμε καμμία ἀντίθεση τῆς παλαιᾶς μέ τήν σημερινή πρακτική, μᾶλλον μέ τήν σημερινή παγιωμένη ἐξέλιξη, ἡ ὁποία πρέπει νά τηρεῖται στά πλαίσια πού ἔχει παγιωθεῖ.

Τώρα τί γίνεται μέ αὐτόν τόν ψαλμό, ἄλλους, τά λειτουργικά καί τό Ἄξιόν ἐστι καί ἄλλα τά ἔχουμε πεῖ.

Καί κάτι τελευταῖο· τό Ἄξιόν ἐστι σέ δεύτερο ἦχο (ποίημα Γρηγορίου -τότε- πρωτοψάλτου) ἐνεκρίθη συνοδικῶς, ἀπαγορευθέντος παντός ἄλλου, ἐπί Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε΄ (Α. Βουδούρης : Οι μουσικοί χοροί της ΜΧΕ κατά τους κάτω χρόνους, μέρος Β΄, σελ. 21, ὑποσ. 31. Στό pdf σελ. 38).

Αὐτά, καί ἄλλα περί τῆς «Τιμιωτέρας» καί τοῦ «Χερουβικοῦ» δέστε Συμβολή τ. 13 σσ. 49-50, καί ὅλα τά ἄρθρα τοῦ Μ. Θεοδωράκη μέ τίτλο ΑΡΧΕΤΥΠΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ.
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
π. Μάξιμος;17383 said:

Ἀναφορικά μέ τόν Ν΄ ψαλμό, ἐφ᾿ ὅσον ἡ ἔρευνα δείχνει ὅτι αὐτός ἐκτελεῖτο σύμφωνα μέ τόν ἦχο τοῦ (ἑνός ὑπάρχοντος) ἀκολουθοῦντος «πεντηκοσταρίου», σήμερα ἀφοῦ τό πρῶτο (καί ὄχι ἕνα) πεντηκοστάριο τροπάριο εἶναι γιά τίς Κυριακές τό «Ταῖς τῶν Ἀποστόλων, πρεσβείαις Ἐλεῆμον…» ἤ τά παρόμοια γιά τίς ἑορτές, πού τά ἔχουμε μελοποιημένα σέ β΄ ἦχο, συνεπάγεται ὅτι καί ὁ Ν΄ ψαλμός ψάλλεται σέ β΄ ἦχο. Ἀπό αὐτό τόν προβληματισμό συνειδητοποιῶ (ἄν καί ἤμουν ἀντίθετος) ὅτι τήν περίοδο τοῦ Τριῳδίου ὁ Ν΄ ψαλμός πρέπει νά ψάλλεται σέ πλ. δ΄.

Βέβαια η σύγχρονη παράδοση (τουλάχιστον στα πρώτα κλασσικά βιβλία) προβλέπει ψαλμωδία του Ν' μόνο σε β' ήχο.
Κάποια στιγμή εμφανίζεται ο Βαρύς (στον οποίο γράφονται και τα τροπάρια!) και ακολουθεί ο πλ δ' από τον Θεοδ. Φωκαέα.
Δεν με βρίσκει αντίθετο ο προβληματισμός και το συμπέρασμά σας αλλά δεν το θεωρώ και αναγκαίο να συμβεί εφ' όσον καλώς νομίζω ότι επικράτησε το μέλος σε β' ήχο με αυτήν την "ιδιαίτερη μορφή" (ηχητικά) που έχει ο Ν' Ψαλμός
 
Last edited:
Top