π. Μάξιμος
Γενικός Συντονιστής
Από Τα χαμένα μηνύματα 2017 (10 Ιουνίου - 9 Δεκεμβρίου)
Date: 22 June 2017 at 7:25:35 AM AEST
Χρήστης @Καραογλάν βασίλειος : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
***************
Ως γνωστόν , το εωθινόν αναστάσιμον Ευαγγέλιον των Κυριακών αναγινώσκεται υπό του εφημερίου «εν λευκοίς», ισταμένου εις τα δεξιά της αγίας Τραπέζης και φέροντος το φελώνιον αυτού διπλωμένου επί των ώμων.
Με όλο αυτό το τελετουργικό επιχειρείται μια απομίμησις του περιεχομένου των εωθινών ευαγγελίων: Οι Μυροφόρες «εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον, εἶδον νεανίσκον καθήμενον* ἐν τοῖς δεξιοῖς*, περιβεβλημένον *στολήν λευκήν*, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐταῖς, Μὴ ἐκθαμβεῖσθε, Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον, ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὦδε, ἴδε, ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν…»
Θα ήθελα να ερωτήσω δύο τινά:
1. Για ποιο λόγο ο εφημέριος φέρει διπλωμένο επί των ώμων του το φελώνιον (οι παλαιότεροι, τουλάχιστον, ιερείς το τηρούσαν) , το οποίο «χαλάει» κατά την επακολουθούσα προσκύνηση του Ευαγγελίου. Έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία; Εικονίζει κάτι; Πώς επικράτησε κάτι τέτοιο; Μήπως έχει και αυτό αναφορά στα γεγονότα της Αναστάσεως;
2. Μαρτυρείται κάποια άλλη τάξη αναγνώσεως του Εωθινού–αναστασίμου Ευαγγελίου γιατί παρετήτησα ότι οι Ρώσσοι δεν τηρούν την ωσάνω τάξη , αλλά το αναγινώσκει ο αρχιερεύς φέρων πλήρη την στολή αυτού ή ο πρώτος των ιερέων, μη ιερουργούντος αρχιερέως, από την «κάτω καθέδρα», το μέσο του ναού, όπως και το Ευαγγέλιο του Όρθρου των εορτών.
Ευχαριστώ για την ανοχή.
***************
Date: 22 June 2017 at 8:49:53 PM AEST
Χρήστης @Roumelis Ioannis : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο στὴν ἀρχαία ἐποχὴ τὸ ἑωθινὸ εὐαγγέλιο ἐδιαβάζετο πάλι ἀπὸ τὸν ἱερέα, ἀλλὰ ἀπ᾿ ἄμβωνος, ποὺ βρισκόταν τότε στὸ μέσο τοῦ ναοῦ μπροστὰ στὴν κεντρικὴ πύλη τοῦ θυσιαστηρίου. Ὁ ἄμβων εἰκόνιζε «τὸν ἐκκυλισθέντα λίθον» ἀπὸ τοῦ μνημείου (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, Ἑρμηνεία περὶ τοῦ θείου ναοῦ 23). Ἐκεῖ ἐκάθητο κατὰ τὴν παράλληλο διήγησι τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, ὁ ἄγγελος μὲ τὸ «λευκὸν ὡσεὶ χιὼν» ἔνδυμα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐκήρυξε στὰς μυροφόρους τὴν ἀνάστασι (Ματθ. κη΄, 2 ἑξ.)
***************
Date: 23 June 2017 at 12:00:20 AM AEST
Χρήστης @π. Μάξιμος : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Τό χρησιμοποιούμενο ὑπό τῶν Ρώσσων (καί λοιπῶν Σλαύων) βάθρο στό μέσον τοῦ ναοῦ ὡς ἡ κάτω καθέδρα, χρησιμοποιεῖται ἐν ταυτῷ καί ὡς ἄμβωνας.
Στούς Ρώσσους ἡ ἀκολουθία τῶν Κυριακῶν εἶναι ἡ ὑπό τοῦ ΤΑΣ Διάταξις τῆς Ἀγρυπνίας. Ἡ διάταξη στό ΤΑΣ συνοπτικώτατη, γι᾿ αὐτό ὁ π. Δοσίθεος Κανέλλος συμπληρώνει ἀπό Εὐχολόγιον Goar (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=2654) (σ. 6 - δές εἰκόνα), ὅπου ἀναφέρεται μόνον «ὁ δὲ ἱερεὺς χαλάσας τό φελώνιον», πού μᾶλλον ἀφορᾶ στό ἰσόμηκες καί ἔμπροσθεν φελώνιον, τό ὀποῖον γιά πρακτικούς λόγους σέ κάποιες τελετουργικές στιγμές ἀναδιπλωνόταν ἔμπροσθεν. Ἡ ἐρμηνεία του τόσο στή Διάταξη τῆς Ἀγρυπνίας (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=19850) ὅσο καί στό ΤΑΣ2010 γιά «περιτετυλιγμένον εἰς τόν τράχηλον» δέν γνωρίζω πόθεν προέρχεται, θά ἤθελα ὄμως νά μάθω.
Σημ. Καί Συμεών Θεσσαλονίκης ἀναφέρεται στήν ἀπό τοῦ ἄμβωνος ἀνάγνωσιν τοῦ Εὐαγγελίου στήν Παννυχίδα, τῆς ὁποίας ἐξέλιξη/συνέχεια εἶναι ἡ μοναστική ἀγρυπνία.
***************
Date: 23 June 2017 at 6:10:28 AM AEST
Χρήστης @Καραογλάν βασίλειος: συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Π. Μάξιμε και κ. Roumelis Ioannis, ευχαριστώ πολύ για την κατατοπιστική απάντησή σας.
Η αναφορά του π. Μαξίμου αφ΄ενός στην αρχική μοναδική αναφορά του Ευχολογίου του Goar «ὁ δὲ ἱερεὺς χαλάσας τό φελώνιον» και αφ΄ετέρου στα ισομήκη φελώνια (άκουσα ότι λέγονται «Της Λαοδικείας» ,τα οποία ακόμη χρησιμοποιούν οι ουνίτες της Ν. Ιταλίας) εξηγεί πλήρως τα τελούμενα , αν λάβουμε υπ΄ όψιν μας και το ότι στην σύγχρονη αγιορείτικη λειτουργική τάξη ο ιερεύς κρατεί το Ευαγγέλιο έχων καλυμμένα τα χέρια του με το φελώνι του [«λαμβάνει ἀμφοῖν χεροῖν διὰ τῆς ὤας τοῦ φαιλονίου τὸ Ἅγιον Εὐαγγέλιον (ὥστε μὴ φαίνεσθαι γυμνὰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ)»]. Πρέπει , δηλαδή , αρχικά να το αναδιπλώσει για να διευκολυνθούν οι κινήσεις του και κατόπιν να το «χαλάσει» για να κρατήσει μ΄ αυτό το Ευαγγέλιο. Ίσως αυτό δημιούργησε μια «κινησιολογία» ανάγνωσης και μεταφοράς προς προσκύνηση του Εωθινού Ευαγγελίου , η οποία διατηρήθηκε και όταν έπαψαν να υπάρχουν τα ισομήκη φελώνια και κατά συνέπεια ο πρακτικός λόγος της «κινησιολογίας» αυτής ,μετατραπείσα , όμως , σε αναδίπλωση επι του τραχήλου.
Και μια επιπόλαιη σκέψη: Μήπως εντός του κλίματος της επιχειρούμενης απομιμήσεως του περιεχομένου των εωθινών ευαγγελίων το αναδιπλωμένο επί του τραχήλου φελώνιον εικονίζει «τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον»;
Ευχαριστώ πάλιν και πολλάκις.
***************
Date: 23 June 2017 at 6:46:36 PM AEST
Χρήστης @MTheodorakis : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Ἴσως συμβολίζει τὶς πτέρυγες τοῦ εὐαγγελιζομένου ἀγγέλου.
***************
Date: 22 June 2017 at 7:25:35 AM AEST
Χρήστης @Καραογλάν βασίλειος : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
***************
Ως γνωστόν , το εωθινόν αναστάσιμον Ευαγγέλιον των Κυριακών αναγινώσκεται υπό του εφημερίου «εν λευκοίς», ισταμένου εις τα δεξιά της αγίας Τραπέζης και φέροντος το φελώνιον αυτού διπλωμένου επί των ώμων.
Με όλο αυτό το τελετουργικό επιχειρείται μια απομίμησις του περιεχομένου των εωθινών ευαγγελίων: Οι Μυροφόρες «εἰσελθοῦσαι εἰς τὸ μνημεῖον, εἶδον νεανίσκον καθήμενον* ἐν τοῖς δεξιοῖς*, περιβεβλημένον *στολήν λευκήν*, καὶ ἐξεθαμβήθησαν. ὁ δὲ λέγει αὐταῖς, Μὴ ἐκθαμβεῖσθε, Ἰησοῦν ζητεῖτε τὸν Ναζαρηνὸν τὸν ἐσταυρωμένον, ἠγέρθη, οὐκ ἔστιν ὦδε, ἴδε, ὁ τόπος ὅπου ἔθηκαν αὐτόν…»
Θα ήθελα να ερωτήσω δύο τινά:
1. Για ποιο λόγο ο εφημέριος φέρει διπλωμένο επί των ώμων του το φελώνιον (οι παλαιότεροι, τουλάχιστον, ιερείς το τηρούσαν) , το οποίο «χαλάει» κατά την επακολουθούσα προσκύνηση του Ευαγγελίου. Έχει κάποια ιδιαίτερη σημασία; Εικονίζει κάτι; Πώς επικράτησε κάτι τέτοιο; Μήπως έχει και αυτό αναφορά στα γεγονότα της Αναστάσεως;
2. Μαρτυρείται κάποια άλλη τάξη αναγνώσεως του Εωθινού–αναστασίμου Ευαγγελίου γιατί παρετήτησα ότι οι Ρώσσοι δεν τηρούν την ωσάνω τάξη , αλλά το αναγινώσκει ο αρχιερεύς φέρων πλήρη την στολή αυτού ή ο πρώτος των ιερέων, μη ιερουργούντος αρχιερέως, από την «κάτω καθέδρα», το μέσο του ναού, όπως και το Ευαγγέλιο του Όρθρου των εορτών.
Ευχαριστώ για την ανοχή.
***************
Date: 22 June 2017 at 8:49:53 PM AEST
Χρήστης @Roumelis Ioannis : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Ἀντιγράφω ἀπὸ ΦΟΥΝΤΟΥΛΗ Ι. «ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑΣ ΑΠΟΡΙΑΣ» τ. Α΄, σελ. 137, Ἐρώτ. 68:
Γιὰ τὸν ἴδιο λόγο στὴν ἀρχαία ἐποχὴ τὸ ἑωθινὸ εὐαγγέλιο ἐδιαβάζετο πάλι ἀπὸ τὸν ἱερέα, ἀλλὰ ἀπ᾿ ἄμβωνος, ποὺ βρισκόταν τότε στὸ μέσο τοῦ ναοῦ μπροστὰ στὴν κεντρικὴ πύλη τοῦ θυσιαστηρίου. Ὁ ἄμβων εἰκόνιζε «τὸν ἐκκυλισθέντα λίθον» ἀπὸ τοῦ μνημείου (Συμεὼν Θεσσαλονίκης, Ἑρμηνεία περὶ τοῦ θείου ναοῦ 23). Ἐκεῖ ἐκάθητο κατὰ τὴν παράλληλο διήγησι τοῦ εὐαγγελιστοῦ Ματθαίου, ὁ ἄγγελος μὲ τὸ «λευκὸν ὡσεὶ χιὼν» ἔνδυμα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐκήρυξε στὰς μυροφόρους τὴν ἀνάστασι (Ματθ. κη΄, 2 ἑξ.)
***************
Date: 23 June 2017 at 12:00:20 AM AEST
Χρήστης @π. Μάξιμος : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Τά αὐτά καί στό «᾿Ι. Μ. Φουντούλη, Λειτουργική (Σημειώσεις πρός χρῆσιν τῶν φοιτητῶν), Τεῦχος Ε΄. Ἀκολουθίαι τοῦ νυχθημέρου» σελ. 116.
Τό χρησιμοποιούμενο ὑπό τῶν Ρώσσων (καί λοιπῶν Σλαύων) βάθρο στό μέσον τοῦ ναοῦ ὡς ἡ κάτω καθέδρα, χρησιμοποιεῖται ἐν ταυτῷ καί ὡς ἄμβωνας.
Στούς Ρώσσους ἡ ἀκολουθία τῶν Κυριακῶν εἶναι ἡ ὑπό τοῦ ΤΑΣ Διάταξις τῆς Ἀγρυπνίας. Ἡ διάταξη στό ΤΑΣ συνοπτικώτατη, γι᾿ αὐτό ὁ π. Δοσίθεος Κανέλλος συμπληρώνει ἀπό Εὐχολόγιον Goar (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=2654) (σ. 6 - δές εἰκόνα), ὅπου ἀναφέρεται μόνον «ὁ δὲ ἱερεὺς χαλάσας τό φελώνιον», πού μᾶλλον ἀφορᾶ στό ἰσόμηκες καί ἔμπροσθεν φελώνιον, τό ὀποῖον γιά πρακτικούς λόγους σέ κάποιες τελετουργικές στιγμές ἀναδιπλωνόταν ἔμπροσθεν. Ἡ ἐρμηνεία του τόσο στή Διάταξη τῆς Ἀγρυπνίας (http://analogion.com/forum/showthread.php?t=19850) ὅσο καί στό ΤΑΣ2010 γιά «περιτετυλιγμένον εἰς τόν τράχηλον» δέν γνωρίζω πόθεν προέρχεται, θά ἤθελα ὄμως νά μάθω.
Σημ. Καί Συμεών Θεσσαλονίκης ἀναφέρεται στήν ἀπό τοῦ ἄμβωνος ἀνάγνωσιν τοῦ Εὐαγγελίου στήν Παννυχίδα, τῆς ὁποίας ἐξέλιξη/συνέχεια εἶναι ἡ μοναστική ἀγρυπνία.
***************
Date: 23 June 2017 at 6:10:28 AM AEST
Χρήστης @Καραογλάν βασίλειος: συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Π. Μάξιμε και κ. Roumelis Ioannis, ευχαριστώ πολύ για την κατατοπιστική απάντησή σας.
Η αναφορά του π. Μαξίμου αφ΄ενός στην αρχική μοναδική αναφορά του Ευχολογίου του Goar «ὁ δὲ ἱερεὺς χαλάσας τό φελώνιον» και αφ΄ετέρου στα ισομήκη φελώνια (άκουσα ότι λέγονται «Της Λαοδικείας» ,τα οποία ακόμη χρησιμοποιούν οι ουνίτες της Ν. Ιταλίας) εξηγεί πλήρως τα τελούμενα , αν λάβουμε υπ΄ όψιν μας και το ότι στην σύγχρονη αγιορείτικη λειτουργική τάξη ο ιερεύς κρατεί το Ευαγγέλιο έχων καλυμμένα τα χέρια του με το φελώνι του [«λαμβάνει ἀμφοῖν χεροῖν διὰ τῆς ὤας τοῦ φαιλονίου τὸ Ἅγιον Εὐαγγέλιον (ὥστε μὴ φαίνεσθαι γυμνὰς τὰς χεῖρας αὐτοῦ)»]. Πρέπει , δηλαδή , αρχικά να το αναδιπλώσει για να διευκολυνθούν οι κινήσεις του και κατόπιν να το «χαλάσει» για να κρατήσει μ΄ αυτό το Ευαγγέλιο. Ίσως αυτό δημιούργησε μια «κινησιολογία» ανάγνωσης και μεταφοράς προς προσκύνηση του Εωθινού Ευαγγελίου , η οποία διατηρήθηκε και όταν έπαψαν να υπάρχουν τα ισομήκη φελώνια και κατά συνέπεια ο πρακτικός λόγος της «κινησιολογίας» αυτής ,μετατραπείσα , όμως , σε αναδίπλωση επι του τραχήλου.
Και μια επιπόλαιη σκέψη: Μήπως εντός του κλίματος της επιχειρούμενης απομιμήσεως του περιεχομένου των εωθινών ευαγγελίων το αναδιπλωμένο επί του τραχήλου φελώνιον εικονίζει «τὸ σουδάριον, ὃ ἦν ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ, οὐ μετὰ τῶν ὀθονίων κείμενον, ἀλλὰ χωρὶς ἐντετυλιγμένον εἰς ἕνα τόπον»;
Ευχαριστώ πάλιν και πολλάκις.
***************
Date: 23 June 2017 at 6:46:36 PM AEST
Χρήστης @MTheodorakis : συζήτηση Ευαγγέλιο και Ν' ψαλμός : θέμα Τρόπος και τόπος ανάγνωσης του Εωθινού-αναστασίμου Ευαγγελίου των Κυριακών..
Ἴσως συμβολίζει τὶς πτέρυγες τοῦ εὐαγγελιζομένου ἀγγέλου.
***************
