Τρία «Άγιος Κύριος» στα Εξαποστειλάρια

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Παραδείγματος χάριν να ίσχυε κάτι σαν το παρακάτω;
Δεν έχω στοιχεία απλά κάνω μια υπόθεση...
[Χρησιμοποιώ ως παράδειγμα την Κυριακή των Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου]
Γιατί ὄχι; Αὐτό νομίζω εἶναι τό σκεπτικό τοῦ ΤΜΕ. Ἐνδεχομένως καί μέ ἄλλους στίχους τοῦ 98 ψαλμοῦ, ὅπως ἔδειξε ὁ Shota ἀπό τό Γεωργιανό σιναϊτικό χειρόγραφο Sin. Iber. 73 του ιβ'-ιγ' αι.


 
Στο Αναστασιματάριον Πέτρου Μανουήλ Εφεσίου εκδ. 1820 εν Βουκουρεστίω [βλ. εδώ και στη σελ. 237 (σελ. 246 pdf)] υπάρχει μελοποιημένο το «Άγιος Κύριος ο Θεός ημών» με τη γνωστή μελωδία από ΔΙ και καταλήγοντας σε ΒΟΥ μία φορά και εν συνεχεία υπάρχει ξανά το «Άγιος Κύριος ο Θεός ημών» από ΔΙ και "καταλήγοντας" σε ΔΙ αλλά έχοντας ενωμένο και το «Υψούτε Κύριον...». Φαίνεται σαν να ψαλλόταν δις το «Άγιος Κύριος...» μόνο του και μετά ξανά «Άγιος Κύριος...Υψούτε Κύριον...».

Στο ειρμολόγιο των Καταβασιών (έκδοση του 1825), υπάρχει πάλι με τρεις επαναλήψεις χωρίς να αφήνει αμφιβολία ότι εννοεί Ἄγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν γ΄ και ο στίχος επιτέλους. Προφανώς, κάπου (αν όχι στο Πατριαρχείο) ψαλλόταν καθώς είναι τυπωμένο.

π. Μάξιμος;46374 said:

Σημασία ἔχει Shota, ὅτι μετά ἀπό αὐτές τίς μαρτυρίες, τό σήμερον ὑποδεικνυόμενο, νά λέγεται τό ἐφύμνιον (Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν) τρεῖς φορές καί μετά νά ἀκολουθεῖ ὁ στίχος, ἐμένα δέν μοῦ πάει. Γιατί τό Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν λέγεται ὑπό στίχους τοῦ 98 ψαλμοῦ. Πῶς ὁ στίχος ἀκολουθεῖ μετά τήν τρίτη ἐπανάληψη καί δέν μπαίνει μετά τήν δεύτερη; Ἐδῶ βλέπουμε ὅτι μετά ἀπό κάθε φορά μπαίνει στίχος.
Ἐπίσης ἡ τρίτη ἐπανάληψη, νομίζω, ἀντικαταστάθηκε ἀπό τό τροπάριον (τό λεγόμενον) ἐξαποστειλάριον.
Ὁπότε, αὐτό πού ξέραμε, 2 φορές τό Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ στίχος καί τό ἐξαποστειλάριον εἶναι πιό ὀρθό (ΤΜΕ, σ. 26, ὑπ. 11), ἄν καί ἔχουν ἐκπέσει οἱ στίχοι, μᾶλλον δύο στίχοι δημιούργησαν ἕνα.

Μάλλον θα συμφωνήσω μαζί σας. Η σύντομη αυτή δοξολογία πλέον έχει αποκτήσει τη σημασία της προπαρασκευής για το αναστάσιμο εξαποστειλάριο, και ο στίχος έχει συνδετική αξία. Άλλωστε ο στίχος σήμερα ψάλλεται και δεν λέγεται χύμα στον ήχο, όπως θα αναμενόταν σε ένα προκείμενο. Επίσης, όταν δεν ακολουθεί εξαποστειλάριο, δε λέγεται στίχος (Κυριακή των Βαΐων, Μέγα Σάββατον).
Πρόβλημα συλλογισμού ωστόσο αντιμετωπίζω με την τυπική διάταξη κατά το Σάββατο του Λαζάρου. Πριν τα (κυρίως) εξαποστειλάρια, το ΤΜΕ (σε αντίθεση με το Πεντηκοστάριο), αναφέρει διττή επανάληψη του Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν χωρίς στίχο, και ευθύς τα εξαποστειλάρια.
1. Γνωρίζει κανείς γιατί δε λέγεται ο στίχος;
2. Επί τη ευκαιρία, σε τι ήχο ψάλλεται το Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν; Σε ομόηχο με το εξαποστειλάριο (γ΄) ή λογίζεται σαν εξαποστειλάριο και διατηρεί τον β΄ ήχο όπως είναι τυπωμένο (ίσως για αυτό δε λέγεται και ο στίχος κατά το ΤΜΕ);
3. Οι Πατριαρχικοί ποια πρακτική ακολουθούν (για το Σάββατο του Λαζάρου);
 

Attachments

  • Ειρμολόγιον Καταβασιών, 1825.pdf
    217 KB · Views: 67
  • ΤΜΕ Βαΐων.jpg
    31.2 KB · Views: 24
  • ΤΜΕ Μέγα Σάββατον.jpg
    37.5 KB · Views: 22
  • TME Λαζάρου.jpg
    38.5 KB · Views: 21

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μάλλον θα συμφωνήσω μαζί σας. Η σύντομη αυτή δοξολογία πλέον έχει αποκτήσει τη σημασία της προπαρασκευής για το αναστάσιμο εξαποστειλάριο, και ο στίχος έχει συνδετική αξία. Άλλωστε ο στίχος σήμερα ψάλλεται και δεν λέγεται χύμα στον ήχο, όπως θα αναμενόταν σε ένα προκείμενο. Επίσης, όταν δεν ακολουθεί εξαποστειλάριο, δε λέγεται στίχος (Κυριακή των Βαΐων, Μέγα Σάββατον).
Τό «Ἅγιος Κύριος» ψαλλόταν καί καθημερινές καί ἄλλες ἑορτές. Πρόκειται γιά αὐτοτελές ἐξαποστειλάριον. Σέ καθημερινή ἔχει διατηρηθεῖ τό Σάββατον τοῦ Λαζάρου καί σέ δεσποτική τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ.
Δές αὐτά:
http://www.analogion.com/forum/showthread.php?p=13661#post13661
http://www.analogion.com/forum/showthread.php?p=13666#post13666

Καί τό «Δεῦτε προσκυνήσωμεν...» στίχος εἶναι πού ψάλλεται.
Ὅ, τι (γνωρί)ζοῦμε σήμερα δέν σημαίνει ὅτι ἔτσι ἦταν πάντα.


Πρόβλημα συλλογισμού ωστόσο αντιμετωπίζω με την τυπική διάταξη κατά το Σάββατο του Λαζάρου. Πριν τα (κυρίως) εξαποστειλάρια, το ΤΜΕ (σε αντίθεση με το Πεντηκοστάριο), αναφέρει διττή επανάληψη του Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν χωρίς στίχο, και ευθύς τα εξαποστειλάρια.
1. Γνωρίζει κανείς γιατί δε λέγεται ο στίχος;
Ὅμοια περίπτωση ἔχουμε καί τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ. Ἐκεῖ ἄλλα γράφει...
Πρόκειται γιά διάφορες προελεύσεις πληροφοριῶν καί τάξεων, πού δέν μποροῦμε ὅλες νά τίς ἐξιχνιάσουμε...
Καί «πρόβλημα συλλογισμού» θά ὑπάρχει...


2. Επί τη ευκαιρία, σε τι ήχο ψάλλεται το Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν; Σε ομόηχο με το εξαποστειλάριο (γ΄) ή λογίζεται σαν εξαποστειλάριο και διατηρεί τον β΄ ήχο όπως είναι τυπωμένο;
Ἐδῶ ἔγιναν συνθέσεις ἀπό ἐκλεκτά μέλη τοῦ φόρουμ, τούς κ.κ. Λιναρδάκη καί Τσακίρογλου. Ἐπιλέγουμε... Καί σέ β΄ ἦχο (συνήθως) ψάλλεται καί μετά τό ἀλλάζουμε...


 
π. Μάξιμος;73540 said:
Καί τό «Δεῦτε προσκυνήσωμεν...» στίχος εἶναι πού ψάλλεται.

Ναι έτσι είναι, αλλά αν δεν κάνω λάθος δεν είναι στίχος προκειμένου, αλλά εισοδικός και ανήκει στο τελευταίο αντίφωνο της λειτουργίας (94ος ψαλμός, Σῶσον ἡμᾶς Ὑἰὲ Θεοῦ, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια), η δε ψαλμώδηση του πάντα γινόταν, γιατί εξυπηρετούσε λειτουργική ανάγκη: την είσοδο των ιερέων για πρώτη φορά στο βήμα (ασματικό τυπικό).

π. Μάξιμος;73540 said:
Ὅ, τι (γνωρί)ζοῦμε σήμερα δέν σημαίνει ὅτι ἔτσι ἦταν πάντα.

Ευτυχώς ή δυστυχώς(;), το έχω διαπιστώσει πολλάκις μέχρι τώρα.

π. Μάξιμος;73540 said:
Ὅμοια περίπτωση ἔχουμε καί τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ. Ἐκεῖ ἄλλα γράφει...

Μάλιστα, είχα ξεχάσει ότι τα εξαποστειλάρια της Κυριακής του Θωμά είναι σε γ΄. Άρα, καταρρίπτεται το επιχείρημα ότι λόγω διαφορετικού ήχου δε λέγεται ο στίχος, και το μόνο που μπορώ να σκεφτώ, είναι ότι ο στίχος του εν λόγω εξαποστειλαρίου για κάποιο λόγο που αγνοώ συνδέθηκε αυστηρά με την Κυριακή. Ωστόσο, μπορούμε να τον βρούμε και στα σταυρώσιμα καθίσματα του Τριωδίου (παράρτημα).
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μανουήλ δομέστικος;73543 said:
Ναι έτσι είναι, αλλά αν δεν κάνω λάθος δεν είναι στίχος προκειμένου, αλλά εισοδικός και ανήκει στο τελευταίο αντίφωνο της λειτουργίας (94ος ψαλμός, Σῶσον ἡμᾶς Ὑἰὲ Θεοῦ, ψάλλοντάς σοι ἀλληλούια), η δε ψαλμώδηση του πάντα γινόταν, γιατί εξυπηρετούσε λειτουργική ανάγκη: την είσοδο των ιερέων για πρώτη φορά στο βήμα (ασματικό τυπικό).
Στό ᾀσματικό τυπικό ἔχουμε ὁλόκληρα ἀντίφωνα ὡς εἰσοδικά. Μήν τό μπερδεύεις μέ τόν ἕνα στίχο τῆς σημερινῆς πράξεως. Σέ μουσικούς κώδικες ἔχουμε μελοποιημένους καί τούς στίχους τῶν ἀντιφώνων.

Ὑπάρχουν μελοποιήσεις στίχων προκειμένων ἀποστολικῶν ἀναγνωσμάτων. Δέν τίς γνωρίζεις; Βέβαια ὁ π. Παπαγιάννης στό Ἀντιφωνάριον δέν υἱοθετεῖ κάτι τέτοιο. Ὑπάρχουν ὅμως, πού δείχνουν τήν ἀρχαία τάξη.

Ἐξ ἄλλου δέν ὑπάρχει διαφορά προκειμένων - ἀντιφώνων. Στίχοι μέ ἐφύμνια εἶναι.

 
Last edited:
Ὑπάρχουν μελοποιήσεις στίχων προκειμένων ἀποστολικῶν ἀναγνωσμάτων. Δέν τίς γνωρίζεις; Βέβαια ὁ π. Παπαγιάννης στό Ἀντιφωνάριον δέν υἱοθετεῖ κάτι τέτοιο. Ὑπάρχουν ὅμως, πού δείχνουν τήν ἀρχαία τάξη.

Ομολογώ ότι δεν το γνώριζα. Πολύ ενδιαφέρον. Αυτό που ήξερα είναι ότι λεγόντουσαν χύμα από το μονοφωνάρη, και ο χορός έψαλλε το προκείμενο.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
χύμα από το μονοφωνάρη,
Ἀφοῦ ἀναφέρεσαι σέ «μονοφωνάρη», δές καί στό προηγούμενο τί συμπλήρωσα.

Καί ὁ καθηγητής κ. Στάθης στίς ἀποκαταστάσεις ᾀσματικῶν ἀκολουθιῶν δέν ἔχει μελοποιημένους καί τούς στίχους;

ΥΓ. Βασικά δέν ὑπάρχει τίποτε «χῦμα»...


 
Last edited:
Καί ὁ καθηγητής κ. Στάθης στίς ἀποκαταστάσεις ᾀσματικῶν ἀκολουθιῶν δέν ἔχει μελοποιημένους καί τούς στίχους;

Ναι, θυμάμαι χαρακτηριστικά τον 90ο και τον 50ο ψαλμό στην παννυχίδα... Εντάξει λοιπόν, συνεχίζω να κάνω διαπιστώσεις (<<Ὅ,τι ζοῦμε σήμερα δέν σημαίνει ὅτι ἔτσι ἦταν πάντα>>). Όσο ζεις, μαθαίνεις.
 

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Σύμφωνα μὲ τὴν παλαιὰ παράδοση, ὅταν οἱ ἱερεῖς περνοῦσαν πρῶτα ἀπὸ τὸν βαθμὸ τοῦ ψάλτη, «μετὰ τὴν θ’ ᾠδὴν ὁ ἱερεὺς λέγει τὸ Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ τὴν ἔναρξιν τοῦ Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ ἐν ταῖς μεγάλαις δοξολογίαις»
(χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 14v· ὁμοίως χφφ. Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 5r, 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 22v, 105 εὐχολόγιο ιγ’ αἰ. (Dmitrievskij τ. 2 σ. 164 μόνο γιὰ τὸ «Ἅγιος Κύριος...»), Βατοπεδίου 320 τραπεζουντιακὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1346 (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 426), Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 11v, 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φ. 12r, Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων 311 τυπικὸ 16ου αἰ. (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 351), ΤΑΣ κεφ. ε’, Ὡρολόγιον Κρυπτοφέρρης ἔκδ. 1772 σ. 73 μόνο γιὰ τὸ «Ἅγιος Κύριος...»).
 
Last edited:

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Ευχαριστούμε πολύ κ. Θεοδωράκη για τα σημαντικά ιστορικά στοιχεία που συνεισφέρετε κατά καιρούς σε διάφορα θέματα όπως και εδώ.


Σύμφωνα μὲ τὴν παλαιὰ παράδοση, ὅταν οἱ ἱερεῖς περνοῦσαν πρῶτα ἀπὸ τὸν βαθμὸ τοῦ ψάλτη...

Πολύ ενδιαφέρον, θα μπορούσαμε να έχουμε περισσότερα στοιχεία για αυτό ίσως σε νέο θέμα; Ευχαριστώ.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Σύμφωνα μὲ τὴν παλαιὰ παράδοση, ὅταν οἱ ἱερεῖς περνοῦσαν πρῶτα ἀπὸ τὸν βαθμὸ τοῦ ψάλτη, «μετὰ τὴν θ’ ᾠδὴν ὁ ἱερεὺς λέγει τὸ Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ τὴν ἔναρξιν τοῦ Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ ἐν ταῖς μεγάλαις δοξολογίαις»
(χφ. Σινὰ 1095 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 14v· ὁμοίως χφφ. Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 5r, 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φ. 22v, 105 εὐχολόγιο ιγ’ αἰ. (Dmitrievskij τ. 2 σ. 164 μόνο γιὰ τὸ «Ἅγιος Κύριος...»), Βατοπεδίου 320 τραπεζουντιακὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1346 (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 426), Λειμῶνος 88 ΤΑΣ ιδ’ αἰ. φ. 11v, 134 ΤΑΣ τοῦ ἔτους 1428-1429 φ. 12r, Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων 311 τυπικὸ 16ου αἰ. (ὅπ. πρ. τ. 3 σ. 351), ΤΑΣ κεφ. ε’, Ὡρολόγιον Κρυπτοφέρρης ἔκδ. 1772 σ. 73 μόνο γιὰ τὸ «Ἅγιος Κύριος...»).


http://analogion.com/forum/showthread.php?t=18055
 

kkokkino

Μέλος
Γεωργιανό σιναϊτικό χειρόγραφο Sin. Iber. 73 του ιβ'-ιγ' αι.

Ἱερεὺς Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Λαός Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Ἱερεὺς Eπὶ πάντας τοὺς λαούς εἷς Χριστός ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Λαός Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Ἱερεὺς Ὅτι ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Λαός Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Ἱερεὺς Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν.

Αυτή η τάξη, με αντεστραμμένους τους δύο στίχους, και αναγνώστη αντί ιερέως, αναγράφεται εδώ http://www.saintjonah.org/services/vigil.htm
και εδώ http://www.saintjonah.org/services/matins.htm

Η ενορία (κατά την ιστοσελίδα) ανήκει στους Ρώσους της διασποράς
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«κατὰ τὸν ἦχον: Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν

στίχος α’: Ὁ κύριος ἐβασίλευσεν ὀργιζέσθωσαν λαοὶ ὁ Θεὸς ἡμῶν.

στίχος β’: Ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν χερουβὶμ σαλευθήτω ἡ γῆ ὁ Θεὸς ἡμῶν.

στίχος γ’: Κύριος ἐν Σιὼν μέγας καὶ ὑψηλὸς ἐστὶν ἐπὶ πάντας τοὺς λαοὺς ὁ Θεὸς ἡμῶν.

Κύριε εὐλόγησον ὁ Θεὸς ἡμῶν»

(χφ. Μονάχου Bayerische Staatsbibliothek gr. 320 ὡρολόγιο ιβ’ αἰ. φφ. 38v-39r).
 
Last edited:

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἴσως ὁ ἱερεύς (πρβλ. «Μωυσῆς καὶ ᾿Ααρὼν ἐν τοῖς ἱερεῦσιν αὐτοῦ» (ψ. 98, 6)) παρέδιδε τὸ ἐξαποστειλάριο-ὑπακοή «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν», τὸ ἔπαιρνε ὁ α' χορός, ἀντιφωνοῦσε ὁ β', ὁ ἱερεὺς ἔψαλλε τοὺς στίχους τοῦ ψαλμοῦ 98, ἐνῶ μετὰ ἀπὸ κάθε στίχο ἀντιφωνοῦσε ἕνας χορὸς τὸ ἐξαποστειλάριο «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν».
 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Στην ισχύουσα πράξη πολύ δύσκολο να επανέλθει μια τέτοια συμμετοχή των Ιερέων στην ψαλμωδία.
Η ένστασή μου έχει να κάνει με την "μουσική απαιδευσιά" (όπως λέει κι ο φίλος Παναγιώτης Σόμαλης) των περισσότερων κληρικών και της ανάγκης ρυθμίσεως της βάσεως από τον πρωτοψάλτη.
Ίσως θα μπορούσαν να συμμετέχουν στην ψαλμωδία του γ' "Άγιος Κύριος..." κατά τα πρότυπα του Τρισαγίου της Θείας Λειτουργίας
(αν και υπάρχουν και αντιρρήσεις περί της τριπλής επαναλήψεως).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


«Ἱστὲον οὖν ὅτι εἰς τὸ Ἅγιος Κύριος λέγει ὁ ἱερεὺς τοῦσδε τοὺς στίχους: Ὅτι ἅγιος ἐστίν. ἕτερος: Ἐπὶ πάντας τοὺς λαούς» (χφφ. ΤΑΣ Ἐθνικῆς Βιβλιοθήκης Βουλγαρίας ἑλληνικὸ 56 ΤΑΣ ιδ' αἰ. φ. 10r, Λειμῶνος 88 ιδ' αἰ. φ. 5r, Dmitrievskij τ. 2 σ. 176· πρβλ. Dmitrievskij τ. 3 σ. 666).
 
Last edited:

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis

«κατὰ τὸν ἦχον: Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν
στίχος α’: Ὁ κύριος ἐβασίλευσεν ὀργιζέσθωσαν λαοὶ ὁ Θεὸς ἡμῶν.
στίχος β’: Ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν χερουβὶμ σαλευθήτω ἡ γῆ ὁ Θεὸς ἡμῶν.
στίχος γ’: Κύριος ἐν Σιὼν μέγας καὶ ὑψηλὸς ἐστὶν ἐπὶ πάντας τοὺς λαοὺς ὁ Θεὸς ἡμῶν.
Κύριε εὐλόγησον ὁ Θεὸς ἡμῶν»
(χφ. Μονάχου Bayerische Staatsbibliothek gr. 320 ὡρολόγιο ιβ’ αἰ. φφ. 38v-39r).

H Ευχή των Βαίων σαφώς επηρεάζεται από το θέμα του 98ου ψαλμού:
"Κύριε, ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν Χερουβίμ". Συνεπώς κάποια στιχολογία γινόταν. Και ίσως δεν είναι άστοχη η χρήση του α' στίχου του Ψαλμού ειδικά αυτή την ημέρα, Κυριακή των Βαΐων, παρά την παγιωθείσα πράξη (δηλ. της τριπλής ψαλμώδησης του "ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν" χωρίς έτερο στίχο).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ἴσως ὁ ἱερεύς (πρβλ. «Μωυσῆς καὶ ᾿Ααρὼν ἐν τοῖς ἱερεῦσιν αὐτοῦ» (ψ. 98, 6)) παρέδιδε τὸ ἐξαποστειλάριο-ὑπακοή «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν», τὸ ἔπαιρνε ὁ α' χορός, ἀντιφωνοῦσε ὁ β', ὁ ἱερεὺς ἔψαλλε τοὺς στίχους τοῦ ψαλμοῦ 98, ἐνῶ μετὰ ἀπὸ κάθε στίχο ἀντιφωνοῦσε ἕνας χορὸς τὸ ἐξαποστειλάριο «Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν».



«Καὶ εἰ ἔστι Κυριακή, λέγει ὁ ἱερεύς: Ἅγιος Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν»

(χφ. Bαλτιμόρης Walters Art Museum W. 534 ὡρολόγιο μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1440-1460 φ. 54r).
 
Last edited:
Top