Το Ευχέλαιο της Μεγάλης Εβδομάδος

[MTheodorakis]

Τὸ Εὐχέλαιον τελεῖται μὲ φελόνιον πρὸς δυσμάς (Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὴ Α' σ. 299), ἡ δὲ κανδήλα ἀνάπτεται μετὰ τὸν καθαγιασμὸ τοῦ ἐλαίου (Ἰ. Φουντούλη Ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου 1978 σ. 14).

 

[MTheodorakis]

Μαρτυρεῖται μετὰ τὴν α’ ὥρα τῆς Μ. Πέμπτης στὰ χφφ. τυπικὰ E.B.E. 2047 τυπικὸ Συμεὼν Θεσσαλονίκης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1416-1429 φ. 23r, Ξενοφῶντος 57 ιε’ αἰ. (Dmitrievskij τ. 3 σ. 252), Μεγ. Μετεώρου τοῦ ἔτους 1580 φ. 194r, Ξενοφῶντος ἄνευ ἀριθμήσεως τοῦ ἔτους 1798 (Dmitrievskij τ. 3 σ. 536), Διονυσίου σ. 479.

Κρίθηκε τότε καλὸ ἕνα εὐχέλαιο «εἰς...ἀπαλλαγὴν παντὸς...μολυσμοῦ σαρκὸς καὶ πνεύματος» πρὸ τοῦ μυστικοῦ δείπνου καὶ τοῦ νιπτῆρος στὸν ὁποῖο ὁ Σωτὴρ παρατήρησε ὅτι «οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε» (Ἰω. ιγ’ 11).

Ὅσο ἐγκατελίπετο ἡ ἁγιαστικὴ πράξη τοῦ νιπτήρα μὲ τὶς καθαρτικὲς εὐχές, τόσο ἐπικρατοῦσε τὸ εὐχέλαιο. Ὅταν πλέον ἡ λειτουργία τῆς Μ. Πέμπτης μεταφέρθηκε τὸ πρωί, τὸ εὐχέλαιο μετατέθηκε τὸ ἑσπέρας τῆς Μ. Τετάρτης.

 

[MTheodorakis]

Κατὰ παλαιότερη παράδοση, τελεῖται εὐχέλαιο τὸ Σαββάτο τοῦ Λαζάρου

(χφ. Paris. Coislin. gr. 213 εὐχολόγιο τοῦ ἔτους 1027 (Dmitrievskij τ. 2 σ. 1018), τυπικὸ Μονῆς Κεχαριτωμένης μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1110-1116 (P. G. τ. 127 στ. 1101A)).

 

[Diogenes]

τελεῖται ... πρὸς δυσμάς

Μήπως το ότι το ευχέλαιο "τελείται...προς δυσμάς" δεν ισχύει γενικώς, αλλά μόνο για τις ασκήσεις στο μάθημα της Λειτουργικής στην θεολογική σχολή της Θεσσαλονίκής; Διότι πιο μπροστά στην σελ. 298 γράφει: "Η ακολουθία του ιερού ευχελαίου τελείται κατά τις ασκήσεις στο μάθημα της Λειτουργικής...".

 

[MTheodorakis]

Ὄχι, οἱ ἀσκήσεις εἶναι τὸ πρότυπο.