Bασίλης;9783 said:
θα περίμενα κατι σαν τον δεσπότην και ΤΟΝ αρχιερέα ως δύο πρόσωπα...
Bασίλης;9783 said:
αλλά σαν έκφραση "Τον Δεσπότην και αρχιερέα" δεν σας κάνει πιο πολύ για ένα και το αυτό πρόσωπο;;;;
Κατά την ταπεινή μου γνώμη, αυτή
("Τον Δεσπότην και τον Αρχιερέα ημών) πρέπει να ήταν πραγματικά η αρχική μορφή του κειμένου, και το μέγεθός του μέλους περίπου το διπλό απ' ότι σήμερα (για να υπάρχει όρθότητα του νοήματος, αλλά και ό απαιτούμενος χρόνος για να γίνουν
και οι δύο τελετουργικοί ασπασμοί των Αγίων Εικόνων, από τα δύο πρόσωπα που υπονοούνται απ' το κείμενο (δεδομένου ότι
ποτέ μέχρι την Άλωση ο Πατριάρχης - και πολύ περισσότερο κανείς άλλος Επίσκοπος- δεν είχε την προσωνυμία "Δεσπότης" (= πολιτικός Ανώτατος Άρχοντας ενός Έθνους).
Τα πράγματα άλλαξαν μετά την Άλωση, όταν ο Πατριάρχης, λόγω των προνομίων των δοθέντων από τον Πορθητή, ανέλαβε ευθύνες ως "Ρουμ μιλλέτ βαλεσί" ("Γενάρχης Ρωμαίων =ανώτατος πολιτικός 'Αρχων των Ρωμαίων, υπόλογος - επί ποινή θανάτου τις πιο πολλές φορές- για το γένος των Ρωμιών- απ' ευθείας στο Σουλτάνο
και μόνο σ' αυτόν.
Έτσι ο Πατριάρχης όντας πλέον -στην πραγματικότητα αλλά και στην συνείδηση των Ορθοδόξων Ελλήνων - ο μόνος νόμιμος διάδοχος του Δεσποτικού(= Βασιλικού- Αυτοκρατορικού) αξιώματος προσεταιρίζεται και την προσφώνηση και τον πολυχρονισμό του Δεσπότου. Επειδή όμως δεν έπαυσε ο βασικός του τίτλος να είναι "Αρχιερεύς" γι' αυτό οι δύο τίτλοι συμπίπτουν σε ένα πρόσωπο πλέον, το κείμενο τροποποιείται και παίρνει την σημερινή του μορφή, και το μέλος συντμάται.
(Βαθμιαία λόγω μιμήσεως αλλά και επειδή στα όρια της επαρχίας τους είχαν κατ' αναλογία τις ίδιες "εθναρχικές" αρμοδιότητες, προσεταιρίστηκαν τον τίτλο του "Δεσπότου" και οι υπόλοιποι Αρχιερείς)
Εκτός από τον Πολυχρονισμό του Αυτοκράτορα, ο Πατριάρχης "οικειοποιείται" και την αυτοκρατορική Στολή. Η σημερινή "Αρχιερατική Στολή" είναι η αυτοκρατορική ενδυμασία την οποία είχε δικαίωμα μόνον αυτός να φορά, ως Γενάρχης των Ρωμαίων.
[Γι' αυτό το λόγο, ακόμα και σήμερα, όταν υπάρχει στο Πατριαρχείο, Πατριαρχικό και Συνοδικό Συλλείτουργο, μόνον ο Πατριάρχης φορά Μίτρα (=αυτοκρατορικό στέμα) και φέρει ποιμαντορική Ράβδο (= σκήπτρο). Όλοι οι υπόλοιποι Αρχιερείς του Θρόνου δεν φέρουν Ράβδο και φορούν
μόνον επανωκαλύμαυχο. (= βέβαια και αυτά βαθμηδόν επεκτάθηκαν- κακώς- και εις τους άλλους Αρχιερείς όταν χοροστατούν, για τους λόγους που αναφέρθηκαν και πιο πάνω).
apostolos έγραψε
"οι κανονάρχαι (γιατί κανονικά, είναι ΔΥΟ που εκτελούν το "Κέλευσον", ένας από το δεξιό αναλόγιο και ένας από το αριστερό) μένουν ΑΚΙΝΗΤΟΙ στις θέσεις των μέχρι να σηκώσει χέρι ο αρχιερεύς να τους ευλογήση."και
"η μετάνοιες γίνονται μέχρι κάτω"
και αυτό είναι αυτοκρατορικό κατάλοιπο:
η προσκύνηση στον Αυτοκράτορα ήταν εδαφιαία (ως Αντιβασιλέως του Θεού επί της γης) και δεν εδικαιούτω ο προσκυνών να σαλεύσει, πριν να του μιλήσει ή να του νεύσει ο Αυτοκράτωρ, δίνοντάς του την άδεια...
Στην εποχή μας, που ο Πατριάρχης και οι Επίσκοποι δεν είναι (
(και) πολιτικοί Άρχοντες,
πολύ σωστά κάνουν και κατεβαίνουν στο
"Αρχιερέα", αφού δεν είναι (πλέον και) "Δεσπόται"...
Όσο για την εδαφιαία μετάνοια παρατηρείται στις μέρες μας το εξής τραγελαφικό: πολλοί (ιερείς- ιεροψάλτες)κάνουν (κάνουμε) εδαφιαία μετάνοια κατά (την θυμίαση ή και )την εκζήτηση ευχής από τον Αρχιερέα, και δεν κάνουμε (κάνουν) εδαφιαία μετάνοια κατά την θυμίαση ή την προσκήνηση των Αγίων Εικόνων, ή των Αγίων Λειψάνων....
(κι όμως γίνεται... το έχω δει με τα μάτια μου...)
κατα την ταπεινή μου γνώμη μια απλή μετάνοια (και εννοείται φυσικά άνευ Σταυρού!) είναι αρκετή ως ένδειξη τιμής προς τη Χάρη της Αρχιερωσύνης....(στο Πατριαρχείο μόνον, ίσως θα μπορούσε να διατηρηθεί η εδαφιαία ως αρχαίο έθιμο συμφώνως με τα προεκτεθέντα.)
(διασαφινίζω ότι τα προεκτεθέντα αποτελούν συμπεράσματα από μικρή έρευνα που έκανα για να ικανοποιήσω την προσωπική μου περιέργεια, και το τελευταίο αποτελεί προσωπική γνώμη. Με χαρά θα ακούσω άλλες γνώμες καθώς και συμπληρώσεις- διορθώσεις απ' όσους έχουν να προσκομίσουν περισσότερες γνώσεις σχετικά....)
