[Ερώτηση] Τα πρώτα πληρωτικά;

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Στη λειτουργία υπάρχουν καταγεγραμμένα δύο πληρωτικά.
Και τα μεν πρώτα μπήκαν κατά τη λογική σειρά μετά τις δύο ευχές των πιστών, όπως και στις υπόλοιπες ασματικές ακολουθίες (κατά τον τύπο της ευχής της απολύσεως των πιστών ή γ΄ ευχής των πιστών, η οποία συντάσσεται με πληρωτικά). Αντί δε της κεφαλοκλισίας, μετά την ειρήνη, μπαίνει η αγάπη, το σύμβολο της πίστεως και η αναφορά.
Τα δεύτερα (συζητήθηκαν και εδώ), διατηρούν ακριβώς τη δομή της ευχής της απολύσεως των ασματικών ακολουθιών (πληρωτικά, ειρήνη, κεφαλοκλισία), με μόνη διαφορά αντί του Πληρώσωμεν... <<Πάντων τῶν ἁγίων μνημονεύσαντες ἔτι καὶ ἔτι ἐν εἰρήνῃ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν>>, ίσως για αποφυγή επανάληψης του Πληρώσωμεν ή λόγω της αναφοράς και μνημόνευσης των αγίων κατά την αγία αναφορά.
Η ερώτηση μου είναι η εξής: Ποια είναι η πιο πρώιμη πηγή στην οποία αναφέρονται τα πρώτα πληρωτικά (στο βαρβερινό κώδικα αναφέρονται μόνο τα δεύτερα);
Ευχαριστώ.

 

[π. Μάξιμος]

Και τα μεν πρώτα μπήκαν κατά τη λογική σειρά μετά τις δύο ευχές των πιστών, όπως και στις υπόλοιπες ασματικές ακολουθίες (κατά τον τύπο της ευχής της απολύσεως των πιστών ή γ΄ ευχής των πιστών, η οποία συντάσσεται με πληρωτικά).
Η ερώτηση μου είναι η εξής: Ποια είναι η πιο πρώιμη πηγή στην οποία αναφέρονται τα πρώτα πληρωτικά (στο βαρβερινό κώδικα αναφέρονται μόνο τα δεύτερα);

Ὄντως ἐκεῖ μετατέθηκαν ἀπό τίς δεήσεις τῶν πιστῶν. Οἱ λόγοι ἐξηγοῦνται στό· Π. Ν. Τρεμπέλα, Αἱ τρεῖς Λειτουργίαι, σ. 87 (καί σ. 69).
Στό· Ἰ. Κογκούλη, Χ. Οἰκονόμου, Π. Σκαλτσῆ, Ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Θεσσαλονίκη 1995 Δ΄, σ. 165, ἀναφέρεται ὅτι αὐτό τό καινούργιο στοιχεῖο (ἐκ μεταθέσεως), μετά τόν διάλογο μεταξύ ἱερέα καί διακόνου μετά τήν μεγάλη εἴσοδο, μπῆκε τόν 8ο μέ 10ο αἰ..

 

[MTheodorakis]

Τὰ πρῶτα πληρωτικὰ μαρτυροῦνται στὰ χφφ.:

Ρηγίου Καλαβρίας θ’ αἰ. λειτουργία Μ. Βασιλείου ἔκδ. P. G. τ. 106 στ. 1296-1297, Κρυπτοφέρρης Γ. β. VII εὐχολόγιο ι’ αἰῶνος ἔκδ. G. Passarelli L’ Eucologio Cryptense Γ. β. VII ᾿Ανάλεκτα Βλατάδων 36 Θεσσαλονίκη 1982 σσ. 72-73 καὶ 161, Πυρομάλη ι’ αἰ. ἔκδ. εὐχολόγιο Goar σ. 155, Falascae ι’ αἰ. ἔκδ. Goar σ. 92.

 

[MTheodorakis]

Ἐπίσης τὰ πρῶτα πληρωτικὰ μαρτυροῦνται στὸ χφ. St. Petropolitanus Rossijskaja Nacionalnaja Biblioteka gr. 226 εὐχολόγιο τοῦ Οὐσπένσκυ θ' αἰ. φ. 21r.