[Ερώτηση] Τί είναι το «κοσμικό ύφος»;

[frephraim]

Ἔχω ἀκούσει Ἁγιορεῖτες νὰ λένε νὰ προσέχουμε νὰ μὴν ψέλνουμε μὲ τὸ «κοσμικὸ ὕφος». Νομίζω ὅτι καταλαβαίνω σὲ γενικὲς γραμμὲς τί ἐννοοῦν, ἀλλὰ ἤθελα νὰ ρωτήσω ὅλους σας ἂν μπορῆτε νὰ μοῦ πῆτε πιὸ συγκεκριμένα τί συνιστοῦν νὰ ἀποφεύγουμε ὅταν ψέλνουμε. Δὲν ἐννοῶ τὶς διάφορες ἄσχημες συμπεριφορὲς ποὺ ἕνας ψάλτης μπορεῖ νὰ ἔχῃ στὸ ἀναλόγιο, ἀλλὰ ἐννοῶ μόνο πράγματα σχετικὰ μὲ τὸ ψαλτικὸ ὕφος.
Εὐχαριστῶ.

 

[dkalpakidis]

Το είχα ακούσει και από έναν γέροντα στην μονή Γρηγορίου παλαιότερα.
Βέβαια μετά στην λειτουργία έψαλε ο ίδιος Λειτουργικά του Καραμάνη πλ. β'
[Αυτό όσο αφορά το ρεπερτόριο...]

Έχουν πάντως ένα ιδιαίτερο ύφος στο οποίο ψάλλουν.
Πάντως "κοσμικό" ύφος με "κοσμικό" ύφος έχει διαφορά.

Ας πούμε...
ο "κοσμικός" Ιάκωβος Ναυπλιώτης μάλλον είχε πιο εκκλησιαστικό ύφος από κάποιον σύγχρονο "μοναχικό" ψάλτη...
Πιστεύω πάντως ότι γνωρίζεται τί πρέπει να αποφεύγουμε ως "κοσμικό" ύφος.
Την ακραία εκκοσμίκευση της ψαλτικής και την απομίμηση της εξωτερικής μουσικής.

Εύχεσθε.

 

[kostaeri]

Το είχα ακούσει και από έναν γέροντα στην μονή Γρηγορίου παλαιότερα.
Βέβαια μετά στην λειτουργία έψαλε ο ίδιος Λειτουργικά του Καραμάνη πλ. β'
[Αυτό όσο αφορά το ρεπερτόριο...]

Όλοι σχεδόν οι αγιορείτες ψάλλουν λειτουργικά. Έχουν κοσμικό ύφος???

 

[dkalpakidis]

Όλοι σχεδόν οι αγιορείτες ψάλλουν λειτουργικά. Έχουν κοσμικό ύφος???

Αυτό κατάλαβες;

 

[kostaeri]

Αν το ρεπερτόριο δεν έχει σχέση γιατί το αναφέρεις? δηλαδή, λέμε ότι κάποιος δεν ψάλλει κοσμικά αλλά έχει κοσμικό ρεπερτόριο??

και συ νομίζω, αυτό εννοείς, ότι δεν έχει σχέση τί λέμε αλλά πώς το λέμε...
και αυτό το "πώς" είναι που διακρίνει το κοσμικό από το μοναστηριακό ύφος.

 

[dkalpakidis]

Αν το ρεπερτόριο δεν έχει σχέση γιατί το αναφέρεις? δηλαδή, λέμε ότι κάποιος δεν ψάλλει κοσμικά αλλά έχει κοσμικό ρεπερτόριο??

Μπορεί το "στύλ" του να είναι πιο "εκκλησιαστικό" αλλά το ρεπερτόριο πιο κοσμικό... αυτό είναι προφανές!

και συ νομίζω, αυτό εννοείς, ότι δεν έχει σχέση τί λέμε αλλά πώς το λέμε...
και αυτό το "πώς" είναι που διακρίνει το κοσμικό από το μοναστηριακό ύφος.

Ναι, Κώστα μου, έχω όμως την άποψη ότι είναι και θέμα ρεπερτορίου και θέμα "στύλ",
το οποίο ίσως το διαφοροποιήσουμε από το "ύφος" αλλά αν ανοίξουμε τέτοια θεωρητική κουβέντα η δουλειά θα πάει μακρυά...

Γενικά πιστεύω ότι και στο Όρος [καλώς ή κακώς- κακώς για μένα] εισήχθησαν νεώτερες συνήθειες και στην μουσική και στο Τυπικό.

 

[npapadimit]

Να μην ψάλλουμε με κοσμικό ύφος εντάξει το κατάλαβα εγώ...
πως όμως να ψάλλουμε; Με μοναχικό;

Με εκκλησιαστικό θα έλεγε κάποιος αλλά θα μπλέξουμε με τους όρους.

Συνετώς, εγκαρδίως και συνειδητώς θα έλεγα εγώ...


Υ.Γ.
Μεταξύ μας έχω δει με τα μάτια μου ψάλτη σε κεντρικότατο Ναό των Αθηνών να λέει το Μέγα Προκείμενο "Μη αποστρέψεις ..."σε κατανυκτικό Εσπερινό και οι θαυμάστριες από το γυναικωνίτη να του πετάνε γαρύφαλα....
ΓΕΓΟΝΟΣ : ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ!
Έτσι πρέπει να ψάλλουμε κι εμείς.... Να ξεσηκώνουμε τα πλήθη και τα ήθη ...(και τα έθιμα...άμα θέλετε

 

[dkalpakidis]

Συνετώς, εγκαρδίως και συνειδητώς θα έλεγα εγώ...

"ἐν καθαρᾷ καρδία σὲ δοξάζειν..."
όπως πολύ πετυχημένα επιλέξατε το αναστάσιμο απόστιχο του πλ β΄ για υπογραφή...

 

[npapadimit]

ΕΤΣΙ ΝΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Πιστεύω πάντως ότι γνωρίζεται τί πρέπει να αποφεύγουμε ως "κοσμικό" ύφος.
Την ακραία εκκοσμίκευση της ψαλτικής και την απομίμηση της εξωτερικής μουσικής.

+1000000000
Σωστός.

 

[Dimitri]

Το ψάλσιμο που αποβλέπει λίγο ή πολύ στον εντυπωσιασμό και την επίδειξη (τέχνης, φωνητικών προσόντων κτλ) γενικά αποφεύγεται στα μοναστήρια όπου προτιμάται το ανεπιτείδευτο (αν και τεχνικότατο), κατανυκτικό και εκκλησιαστικό ύφος. Το ύφος του π. Δοσιθέου Κατουνακιώτου αποτελεί υπέροχο παράδειγμα μοναχικού ύφους.

 

[π. Μάξιμος]

Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐνδείκνυται αὐτή ἡ διαφοροποίηση, ἡ ὁποία σημειωτέον δείχθηκε καί μέ τά Πατριαρχικά γιά τόν κόσμο/ἐνορίες τυπικά.
Τό πρόβλημα εἶναι ὅταν σέ ἐνορίες γίνεται προσπάθεια συστηματικῆς μοναστικοποίησης καί μέ τήρηση μοναχικῶν τυπικῶν καί ὅταν στίς Μονές (καί τοῦ Ἁγιωνύμου) παρατηρεῖται ἐκκοσμίκευση.

Παραπέμπω σέ μιά ρήση (σέ ἀνύποπτο χρόνο) τοῦ ἐκλεκτοῦ μέλους καί φίλου μου Βασίλη Ἀγροκώστα ἐδῶ, καθώς καί στήν διατριβή «Ευαγγελίας Σπυράκου, Οι Χοροί Ψαλτών κατά την Βυζαντινή Παράδοση, Αθήνα 2008» πρός τό τέλος.

 

[Π. Δαβίδ]

Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἐνδείκνυται αὐτή ἡ διαφοροποίηση, ἡ ὁποία σημειωτέον δείχθηκε καί μέ τά Πατριαρχικά γιά τόν κόσμο/ἐνορίες τυπικά.
Τό πρόβλημα εἶναι ὅταν σέ ἐνορίες γίνεται προσπάθεια συστηματικῆς μοναστικοποίησης καί μέ τήρηση μοναχικῶν τυπικῶν καί ὅταν στίς Μονές (καί τοῦ Ἁγιωνύμου) παρατηρεῖται ἐκκοσμίκευση.

Αυτή η μοναχοποίηση των ενοριών ήταν κάτι που μου έκανε τρομερή εντύπωση όταν επέστρεψα από την Αγγλία στα τέλη της δεκαετίας του 90. Η απάντησή μου όταν στο αναλόγιο διάφοροι βοηθοί (ή και κληρικοί) μου λένε "να το κάνουμε όπως στο άγιο όρος" είναι εἰτε "να έχουμε και ακτημοσύνη τότε!", είτε "πότε γίνεται η κουρά σου;" κλπ κλπ.

 

[Στράτος]

Όλοι σχεδόν οι αγιορείτες ψάλλουν λειτουργικά. Έχουν κοσμικό ύφος???

Νομίζω ότι γι αυτό παίζει ρόλο το γεγονός ότι ειδικά απ τις αρχές της 10ετίας του '80 και μετά μπήκαν στο Αγιο Όρος νέοι μοναχοί οι οποίοι χρησιμοποιούσαν Καραμάνη κι αυτό τελικά έμεινε...

 

[dimskrekas]

Νομίζω ότι γι αυτό παίζει ρόλο το γεγονός ότι ειδικά απ τις αρχές της 10ετίας του '80 και μετά μπήκαν στο Αγιο Όρος νέοι μοναχοί οι οποίοι χρησιμοποιούσαν Καραμάνη κι αυτό τελικά έμεινε...

Αυτό που ισχυερίζεσθε δεν ισχύει έτσι. Ούτε οι εκδόσεις Αθωνικών Βιβλίων ήδη από τη δεκαετία του 30, ούτε τα χφφ, μα ούτε και οι παλαιότερες ηχογραφήσεις που έχουμε σας επιβεβαιώνουν.

Συγκεκριμένες συνθέσεις του Καραμάνη ψάλλονται κυρίως στην έρημο του Όρους ήδη από τις πρώτες έντυπες εμφανίσεις τους ( τέλη δεκαετίας 50).

Δ.

 

[erasitexnis]

κατα την ταπεινή μου γνώμη δεν πρεπει να υπαρχει διαχορισμός υφους σε μοναστηριακό και σε ενοριακό, αλλα σε κοσμικό και σε εκκλησιατικο -"πνευματικό"- οπως προαναφερθηκε μπορει καποιος σε ενορια να ψελνει πνευματικα και καποιος μοναχος -αν και σπανιο- να ψελνει κοσμικα. Κατ εμε το κοσμικο υφος οπως ειπε και ο κος Κουμπαρουλης ειναι οταν η ψαλτικη γινεται αυτοσκοπος με αποτελεσμα ο ψαλτης να επιδιωκει την επιδειξη φωνης μουσικης καταρτισης κτλ. με σκοπο την αυτοπροβολη του και το "ταισμα" του εγωισμου του και της ματεοδοξιας του. Συνειδητη πνευματικη και λειτουργικη ζωη του ψαλτη και ψαλτικο υφος συμβαδιζουν. Οπως και οι τραγουδιστες μπορουν και αποδιδουν το νοημα του τραγουδιου (ερωτας, προδοσια, μοναξια κτλα.) προσπαθοντας να νιωσουν κατα το ελαχιστο τα συναισθηματα που εκφραζει το καθε το τραγουδι και αν εχουν και βιωματα η αποδοση ειναι ακομη ποιο "αυθεντικη" ετσι και και στην ψαλμωδια (σε τελειως διαφορετικο επιπεδο βεβαια απλα εκανα μια απλοικη συγκριση αποδοσης μουσικου κειμενου) τα πνευματικα βιωματα και η κατανοηση των ψαλλομενων μπορουν να κανουν την αποδοση τον υμνων αληθινη και να ακουμπαει οσο το δυνατον την καρδια και οχι μονο τα αυτια του εκκλησιασματος....σε αλλη περιπτωση οσο μουσικολογος και καλλιφωνος να ειναι ο αλλος γινεται "χαλκος ηχων και κυμβαλον αλλαλαζων", κατι σαν οπερα ας πουμε...

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Κοσμικό ύφος είναι κατ' εμέ οι πολλές τσαλκάντζες και τα ξεφωνίσματα, που μετατρέπουν την εκκλησία σε όπερα, ή σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης. Δεν τα έχει ανάγκη η μουσική μας αυτά. Ούτε επίσης έχει ανάγκη τους πολλούς και νυσταγμένους αμανέδες που προκαλούν νύστα στη σύναξη και μετατρέπουν την εκκλησία σε... τζαμί.

 

[μάρκελλος]

Ὁ ψάλτης (μοναχὸς ἢ λαϊκός, δὲν ἔχει σημασία),
ἐφόσον ψάλλει ἐκ μέρους τοῦ λαοῦ, σεμνά, λιτά, αὐστηρά, κι ὄχι (κοσμικὰ) γιὰ τὴν τέρψι τοῦ λαοῦ καὶ τὴν αὐτοπροβολή, συναισθηματικά, μελοδραματικά· ἐφόσον θεωρεῖ ἑαυτὸν ὑπηρέτη τοῦ λόγου, τὸν ὁποῖον ἐπενδύει μὲ μουσικοὺς φθόγγους· ἐφόσον ψάλλει μὲ τὸν ἴδιο τρόπο σὲ ἐκκλησάκι ἢ σὲ καθεδρικὸ ναό· ἐφόσον ἡ αὐτοσυνείδησί του ταυτίζεται μὲ τὴν συνείδησι τῆς ἐκκλησίας (ὡς κοινότητος)· ἐφόσον ἡ ψαλμωδία του εἶναι ἀπόρροια τοῦ ἔσω ἀνθρώπου, κι ὄχι (κοσμικὰ) προϊὸν τοῦ ἔξω ἀνθρώπου,
τότε ὁ ψάλτης ψάλλει κοσμίως (καὶ ἀντίθετα, ὁ κοσμικὸς … ἀκοσμίως),
τότε ἡ μορφὴ (ὁ τρόπος) τῆς ψαλμωδίας δὲν εἶναι αὐτοσκοπὸς ἀλλὰ ὁμοιογενὴς μὲ τὴν οὐσία τῆς λατρείας.

Τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «(…) Ἀλαλάξατε γὰρ τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ. Ἀλλ’ οὐδὲ ἡμεῖς τὸν τοιοῦτον διακωλύομεν ἀλαλαγμόν, ἀλλὰ τὴν ἄσημον βοήν· οὐδὲ τὴν φωνὴν τῆς αἰνέσεως, ἀλλὰ τὴν φωνὴν τῆς ἀταξίας, τὰς πρὸς ἀλλήλους φιλονεικίας, τὰς εἰκῆ καὶ μάτην ἐπαιρομένας χεῖρας ἐν τῷ ἀέρι, τοὺς ἱππαζομένους πόδας, τὰ ἄκοσμα καὶ διακεκλασμένα ἤθη (…)» (PG 56,102).

 

[MTheodorakis]

«ψάλλατε συνετῶς» (ψ. μf', 8).
«Κύριε, τὰ χείλη μου ἀνοίξεις, καὶ τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν σου» (ψ. ν', 17).
«Οὐχ ὡραῖος αἶνος ἐν στόματι ἁμαρτωλοῦ, ὅτι οὐ παρὰ Κυρίου ἀπεστάλη· ἐν γὰρ σοφίᾳ ῥηθήσεται αἶνος, καὶ ὁ Κύριος εὐοδώσει αὐτόν» (Σειρὰχ ιε', 9, 10).
«ᾄδοντες καὶ ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ» (Ἐφ. f', 19).
«ἐν χάριτι ᾄδοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ» (Κολ. γ', 16).
Τὸν ψάλτη μυεῖ ἡ ὑπηρεσία του, δηλαδὴ ἡ κατ' ἦχον στιχολογία τοῦ ψαλτηρίου.

 

[ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ]

Ενδιαφέροντα, για το συγκεκριμένο θέμα, είναι τα παρακάτω:
Δυστυχώς, σε πάρα πολλούς Ναούς μέσα στον κόσμο, οι “ψάλτες”, συνήθως “μεγαλοσχήμονες”, ή μάλλον αμανετζήδες, καθιστούν την Άγια Λειτουργία τελείως ανυπόφορη για τους ανθρώπους, με τα τόσο ανιαρά μουγκρητά και την τόσο αισχρή αυτοπροβολή τους.
Δεν υπάρχει, βέβαια, μόνο ένα “στυλ” ψαλμωδίας που είναι αρεστό στον Θεό, αλλά πολλά και διάφορα. Ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολο να συναντήσει κανείς ούτε ένα από τα καλά είδη που λέμε. Υπάρχουν, δόξα τω Θεώ, αρκετοί ψάλτες που κρατάνε την παράδοση.
Άνθρωποι σεμνοί και πολύ ευχάριστοι στον Θεό και στους ανθρώπους, αλλά είναι κάπως δύσκολο να τους βρει κανείς. Ας ελπίσουμε η διοικούσα Εκκλησία να τους επαναφέρει, κάποια στιγμή, στην θέση τους. Το παρακάτω άρθρο εξηγεί πώς θα έπρεπε να γίνονται τα πράγματα μέσα στο Ναό, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού.
Α. «Υμνείσθαι φωναίς αισίαις»
α. Η κατάνυξη
Η Εκκλησία ορίζει: η ψαλμωδία να γίνεται με πολλή προσοχή, κατάνυξη και συντριβή. «Μετά πολλής προσοχής και κατανύξεως τας τοιαύτας ψαλμωδίας προσάγειν τω των κρυπτών εφόρω Θεώ» (Κανών ΟΕ” της αγίας ΣΤ” Οικουμενικής)
β. Η ήπια φωνή
Η κατάνυξη κάνει τον ιεροψάλτη να υμνεί τον Θεό «φωναίς αισίαις», με ήπια φωνή, και όχι με άγριες και απειθάρχητες φωνές και ξελαρυγγιάσματα· «μήτε βοαίς ατάκτοις κεχρήσθαί, καί την φυσιν προς κραυγήν εκβιάζεσθαί» (Κανών ΟΕ” της ΣΤ΄).
Ο άγιος Νεκτάριος ο Πενταπόλεως είχε βροντώδη φωνή. Η κατάνυξη του όμως τον έκανε να ψέλνει απαλά. Έλεγε ένας αυτήκοος μάρτυρας: «Αν και είχε βροντερή φωνή, έψελνε (και μιλούσε) σιγανά, κατανυκτικά» (βλ. «Εκκλησία» φ.1-15/9/95, αρθρο κ. Αχιλλέως Γ.Χαλδαιάκη, Η μουσικότης του Αγίου Νεκταρίου).
γ. Ήθος ιεροπρεπές
Η εσωτερική κατάνυξη ρυθμίζει και την εξωτερική στάση· ρυθμίζει και τον τρόπο που στέκεται στο αναλόγιο ο ιεροψάλτης. «Τι δε εστί το ζητούμενον και ο παρ” υμών (των ιεροψαλτών) απαιτείται; Το τους θείους αναπέμποντας ύμνους φόβω πολλώ συνεσταλμένους και ευλάβεια κεκοσμημένους, ούτω προσφέρειν τούτους» (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, εις Ησ. 6,1). Με ένα λόγο, ο καλός ιεροψάλτης στέκεται στο αναλόγιο ταπεινά· σαν τον Τελώνη, και όχι καμαρωτά (σαν τον Φαρισαίο…).
δ. Οι ωφέλειες
1. Ωφελείται ο ίδιος ο ιεροψάλτης
«Πληρούσθε εν Πνεύματι λαλούντες εαυτοίς ψαλμοίς και ύμνοις και ωδαίς πνευματικές» (Εφεσ. 5:11). Σχολιάζει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Θέλεις να ευφρανθείς; Να! Σου προσφέρεται η ψαλμωδία ως πνευματικό ποτό! Μάθε να ψάλλεις, και θα δεις την ευχαρίστηση. Όσοι ψάλλουν (μετά κατανύξεως!..) γεμίζουν από άγιο Πνεύμα! Όπως γεμίζουν από ακάθαρτο πνεύμα όσοι τραγουδούν σατανικά τραγούδια» (Εις Εφεσ. 19, & λ. Τ.Μ.Ε., Προθεωρία 1).
2. Ωφελείται το εκκλησίασμα
Η ήπια φωνή ξεκουράζει το εκκλησίασμα. Ταυτόχρονα τού δημιουργεί:
• Τις κατάλληλες προϋποθέσεις να αυτοσυγκεντρωθεί και να προσευχηθεί!
• Κατά τον άγιο Διάδοχο Επίσκοπο Φωτικής, η ήπια φωνή:»Κρατά θερμή τη μνήμη του Θεού. Και προξενεί στην καρδιά έννοιες ήπιες και κατανυκτικές» (Τα 100 πρακτικά κεφάλαια, 73).
3. Και ευφραίνεται ο ουρανός
α. Ευφραίνεται ο Θεός
Ο μέγας Έλλην ιεροψάλτης και μελοποιός, αείμνηστος Ιωάννης Σακκελαρίδης (+1938), έλεγε για την ψαλμωδία: «Ουκ εν τω συσσεισμώ Κύριος, αλλ” εν φωνή αύρας καί λεπτής» (Γ” Βασιλ. 19:11-12). Και εννοούσε: Ο Κύριος δεν είναι παρών στις άγριες ψαλμωδίες («ουκ εν τω συσσεισμώ»), αλλά είναι «εν φωνή αύρας λεπτής», σε ήρεμες φωνές, που βγαίνουν από ταπεινές ψυχές, «εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων καταρτίσω αίνον» (Ψαλμ.4).
β. Ευφραίνεται η Παναγία
Ο όσιος Ιωάννης ο Κουκουζέλης, καθώς έψελνε τα μεσάνυκτα στο μοναστήρι της Μεγίστης Λαύρας, Αγίου Όρους, τον κανόνα του Ακάθιστου ύμνου, τον επισκέφθηκε η Παναγία, τον κέρασε ένα νόμισμα χρυσό, και του είπε: «Χαίροις Ιωάννη τεκνόν μου· ψαλλέ μοι και δεν θέλω σε εγκαταλείψει» (Μέγας Συναξαριστής τ. 10, σελ. 24).
Και ο όσιος Γρηγόριος, μοναχός και αυτός της Μεγίστης Λαύρας, ήταν καλλικέλαδος αηδών. Την παραμονή των Φώτων έγινε στο μοναστήρι η καθιερωμένη Θ. Λειτουργία του Μ. Βασιλείου. Καθώς ο όσιος έψαλλε τον ύμνο της Παναγίας, «επί σοι χαίρε Κεχαριτωμένη», τον επισκέπτεται ή Παναγία! Τον κέρασε ένα «φλουρί» καί του είπε: «Δέξαι σου το ψαλτικόν, ω Δομέστικε, και ευχαριστώ σοι πολλά» (Αυτόθι).
Και οι δυο τους ήσαν άγιοι. Σαν άγιοι έψελναν άγια· με ταπείνωση και συντριβή. Είχαν και αγγελική φωνή. Και τα δύο (περισσότερο το πρώτο…) γοήτευσαν την Παναγία.
Β. Η ανίερη ψαλμωδία
α. Οι άγριες φωνές
1. «Σαν τα βόδια»
Κάποτε, ο μαθητής του οσίου Πατρός ημών Παμβώ κατέβηκε από την έρημο στη μεγάλη πόλη της Αλεξανδρείας. Έκεί, εκκλησιάστηκε στον ναό του αποστόλου Μάρκου. Ένθουσιάστηκε από τα ψαλσίματα των κοσμικών ιεροψαλτών! Και ζήλεψε!.. Γυρίζει προς τον όσιο Παμβώ κάπως ταραγμένος.
—Παιδί μου, τί συμβαίνει; Γιατί είσαι ταραγμένος; του λέει ο άγιος.
—Πάτερ μου, πήγα στην Εκκλησία και άκουσα ψαλμωδίες!Εμείς εδώ τίποτα δεν ψέλνομε…
Και ο Γέρων του απάντησε:
– Τέκνον μου, έρχεται ποτέ κατάνυξη, έρχονται ποτέ δάκρυα όταν ψέλνουν και υψώνουν τη φωνή τους σαν τα βόδια; Πρέπει, τέκνον μου, με φόβο καί τρόμο, καί δάκρυα, καί στεναγμούς να άναπέμπομε τίς προσευχές μας στο Θεό! Ή δε φωνή μας να είναι σοβαρή, κατανυκτική, μέτρια καί ταπεινή. (Εύεργ. τ.Β, ύπόθεση ΙΑ”).
Από τότε μέχρι σήμερα, το σκηνικό στις Εκκλησίες δεν άλλαξε. Ο λόγος του αγίου, "υψώνουν τη φωνή τους ως οί βόες", έχει πάντοτε ισχύ, προπαντός σήμερα, που γίνεται και χρήση μικροφώνων.
2. Η επιστήμη της μουσικοθεραπείας
Η νεοφανής επιστήμη της μουσικοθεραπείας, μετά από έρευνες κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η δυνατή μουσική αγριεύει (!) τον άνθρωπο και βλάπτει την υγεία του! (Φαντασθείτε να πηγαίνετε στην εκκλησία για να ηρεμήσετε, και να σας αρρωσταίνει και να σας αγριεύει η ψαλμωδία!..) Γι αυτό το λόγο ή ανωτέρω επιστήμη προτείνει την μουσική των «ήπιων τόνων».
Είναι εκπληκτικό αυτό που σήμερα η καινούργια αυτή επιστήμη μας προτείνει, από πολύ παλιά (6ος μ.Χ. αιώνας) ήταν ήδη νόμος της Εκκλησίας! (Κανών ΟΕ” της αγίας Έκτης, «Πενθέχτης», Οικουμενικής Συνόδου).
β. Το ήθος
Γράφει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος για τους ιεροψάλτες της εποχής του: «Μερικοί, κατά τη Θεία Λατρεία, καταφρονούν τον Θεό. Εκλαμβάνουν τα λόγια του Αγίου Πνεύματος ως κοινά!.. Τα λένε και κινούν τα χερια τους όπως-όπως. Μεταφέρουν στον ιερό Ναό τους τρόπους των μίμων και των ορχηστρών! Σείονται ολόκληροι! Σε τίποτε δε διαφέρουν από τους μανιακούς! Άθλιε και ταλαίπωρε! Έπρεπε να τρέμεις αναπέμποντας την αγγελική δοξολογία. Να δοξολογείς τον Κτίστη με τρόμο για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες σου»(Εις Ησ.6,1)
Και σήμερα υπάρχουν ιεροψάλτες, που μεταφέρουν στο αναλόγιο τους τρόπους των μίμων και των ορχηστρών (και θυμίζουν τραγουδιστές ορχήστρας!
γ. Γιατί;
Τί είναι εκείνο που τους κάνει να ψέλνουν δυνατά, κ.λ.π., και να σείονται ολόκληροι; Αλήθεια, θα έψελναν μ” αυτόν τον τρόπο, αν ο ιερός Ναός ήταν τελείως αδειανός; Γιατί; Δεν είναι τότε ό Θεός παρών; Μα δεν ψέλνουν για τον Θεό!!! Ψέλνουν για να φανούν αρεστοί (ωραίοι!) στο λαό!..Κίνητρο δηλαδή είναι το ακάθαρτο πάθος της ανθρωπαρέσκειας· της υπερηφάνειας. «Το δε βοάν και κραυγάζειν ου κατεσταλμένου (ταπεινού) ήθους, αλλά θρασέος εστί και γεγαυρωμένου», λέει ο μέγας ερμηνευτής των ιερών Κανόνων Ι. Ζωναράς.
δ. “Αγανακτεί ο ουρανός!
«Μετάστησον απ” εμού ήχον ωδών σου, και ψαλμόν οργάνων σου ουκ ακούσομαι» (Αμώς 5:23). Πάρε από μπροστά μου τα ψαλτήρια σου! Δε θέλω να τ” ακούω, λέει, διαμαρτύρεται, ο Κύριος!
ε. Συμπέρασμα:
• «Τοις ευθέσι πρέπει αίνεσις» (Ψαλμ. 32:1), Οι δίκαιοι, οι ταπεινοί τη καρδία, αυτοί πρέπει να υμνούν τον Κύριο.
• «Ψάλατε τω Κυρίω οι όσιοι αυτού» (Ψαλμ. 29:5). Τον υμνούν οι όσιοι. Γιατί αυτοί, και μόνο αυτοί, ξέρουν να υμνούν.
*Αρχ. Βασ. Μπακογιάννη, Το φριχτό μυστήριο, εκδ. Ιχνηλασία 1997.

Πηγή:http://www.agioritikovima.gr/diafor...ματικότητα-να-γίνεται-η-ψαλμωδία-μέσα-στο-ναό