Τί είναι και τί δεν είναι «Βυζαντινή Μουσική»

Dimitri

Δημήτρης Κουμπαρούλης, Administrator
Staff member
Χοιροσφάκτης;106855 said:
Με ποια ακριβώς κριτήρια π.χ. ο εν λόγω πολυχρονισμός είναι βυζαντινή μουσική (έστω και "δυτικίζουσα"), ενώ τα πρώτα παραδείγματα (Ljubojevic και Εικόνα) είναι δυτική μουσική (έστω και "βυζαντινίζουσα"); Τι παραπάνω (ή λιγότερο) έχει ο πρώτος; Βέβαια ξεκαθαρίσατε ότι μπαίνουν και υποκειμενικά κριτήρια. Αν απαντήσουμε ωστόσο σε αυτό το ερώτημα, νομίζω ότι αγγίζουμε την ουσία του θέματος. Η άποψή μου είναι ότι ο πολυχρονισμός μάς φαίνεται πιο "βυζαντινός" (ενώ δεν είναι) γιατί αποδίδεται από ψάλτες και το άκουσμα μάς είναι κάπως πιο οικείο.

Το κριτήριο είναι ο τρόπος προσέγγισης (background, approach, mentality, style) του μουσικού. Ένας δυτικός μουσικός που γνωρίζει μόνο και χρησιμοποιεί δυτική μουσική (διαστήματα, ρυθμό, έκφραση κτλ) για να αποδώσει ψαλτική δημιουργεί συνήθως κάτι διαφορετικό από ένα Έλληνα ψάλτη που χρησιμοποιεί την ψαλτική του έκφραση για να αποδώσει δυτικά ή δυτικίζοντα μέλη. Δεν είναι άλλωστε ασύνηθες να διακρίνεται σχετικά εύκολα ένας ψάλτης (ή τέλος πάντων μέτοχος παραδοσιακής ψαλτικής παιδείας) από ένα μη ψάλτη στην απόδοση κοσμικής μουσικής (και μάλιστα αλλόφωνης). Και αντίστροφα ένας τραγουδιστής που ψάλλει ξεχωρίζει συνήθως σαν τη μύγα μες το γάλα.

Γενικά εγώ είμαι πιο "γενναιόδωρος". Θεωρώ ότι οι κατηγορίες 1,2,3,4 και 6 ανήκουν σε αυτό που ονομάζουμε "βυζαντινή μουσική", με διάφορες αποχρώσεις. Δεν συμφωνώ με την ταύτιση βυζαντινής μουσικής και παραδοσιακής ψαλτικής. Για αυτό υπάρχουν και δύο χωριστοί όροι. Ο ένας είναι ευρύτερος, ο άλλος στενότερος.
Ο όρος Βυζαντινή Μουσική όντως μπορεί να ειδωθεί με μια ευρεία έννοια που μπορεί ανά περίπτωση να περιλαμβάνει πολλά πράγματα, από τους έξω διπλασμούς των χορών της Αγίας Σοφίας, την κοσμική μουσική του Βυζαντίου, τα κρατήματα, τις διάφορες μουσικές από τα μέρη της αχανούς Βυζαντινής αυτοκρατορίας, τη μουσική του 4ου αιώνα στην Αίγυπτο μέχρι και τη μουσική του 15ου αιώνα στην Πόλη, τις πολυφωνικές απόπειρες της Βυζαντινής (;) και μετα-Βυζαντινής εποχής και πολλά άλλα π.χ. τα δημοτικά τραγούδια ακόμα και το σύστημα μακαμίων της Βυζαντινής ανατολής κ.α. Το ίδιο και ο όρος παραδοσιακή ψαλτική μπορεί να έχει ευρεία (αυτό που ψάλλουν οι λεγόμενοι παραδοσιακοί ψάλτες ανά τον κόσμο) και στενή έννοια (αυτό που κατά κάποιους πρέπει να ψάλλουν οι λεγόμενοι παραδοσιακοί ψάλτες ανά τον κόσμο).

Προσωπικά θα μου άρεσε να χρησιμοποιώ τον όρο παραδοσιακή ψαλτική με τη στενή έννοια (παράδοση Πατριαρχείου και Αγίου Όρους σαν σημεία αναφοράς) σαν πιό προσδιοριστικό και το χρησιμοποιώ σαν ταυτόσημο με τη «Βυζαντινή Μουσική» σε συνομιλίες με ψάλτες.
 
Top