Τυγχάνει να έχω ερευνήσει λίγο το ζήτημα. Σας παραθέτω ορισμένα στοιχεία που σχετίζονται με το εννοιολόγημα "ήχος":
Ήχος είναι μία μορφή ενέργειας, όπως το φως, τα ραδιοφωνικά κύματα και άλλες. Ο ήχος ως οντότητα χαρακτηρίζεται από την ικανότητά του να διαδίδεται μέσα από πολλά υλικά, όπως π.χ. από τον αέρα, το νερό, το σίδερο και άλλα. Στην περίπτωση του αέρα (αφορά την ψαλμωδία..) ήχος παράγεται όταν τα μόριά του (του αέρα) διεγείρονται, εξ αιτίας κάποιας μεταβολής της πίεσης, και ξεκινούν να πάλλονται. Τώρα, τα παλλόμενα μόρια μεταφέρουν ταυτόχρονα και την όποια πίεση, δημιουργώντας έτσι ηχητικά κύματα, τα οποία ταξιδεύουν μέσω του αέρα. Το ανθρώπινο ακουστικό σύστημα, ως γνωστόν, αντιλαμβάνεται ηχητικά κύματα συχνότητας 20-20.000Ηz (Ηz=Χερτζ. Μονάδα μέτρησης της συχνότητας. 1 Hz ένας κύκλος/δευτερόλεπτο. 1.000 Ηz=1kHz). Ηχητικά κύματα κάτω των 20Ηz οναμάζονται υπόηχοι, ενώ αυτά με συχνότητα άνω των 20.000Ηz ονoμάζονται υπέρηχοι. Ωστόσο, τα ηχητικά κύματα (ο ήχος δηλαδή πιο απλά) έχουν ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τα οποία είναι:
1. η ένταση,
2. η τονικότητα και
3. η χροιά.
Η ένταση του ήχου είναι η "δύναμη" του ήχου. Φανερώνει πόσο μεγάλα είναι ή μικρά είναι τα ηχητικά κύματα (Η μονάδα μέτρησης της έντασης του ήχου είναι το decibel [db]). Τονικότητα (ή τόνος) ονομάζεται μία συγκεκριμένη συχνότητα δόνησης κάποιου αντικειμένου, την οποία μπορούμε και ακούμε. Για παράδειγμα, εάν πατήσουμε ένα πλήκτρο του πιάνου, θα ακουστεί μία νότα. Αυτή η νότα αντιστοιχεί σε μία συγκεκριμένη συχνότητα και έχει ένα συγκεκριμένο τόνο. Όταν λέμε χροιά, αναφερόμαστε στην ποιότητα του ήχου. Η χροιά εξαρτάται αφ' ενός από τα χαρακτηριστικά του παλλόμενου αντικειμένου που παράγει τον ήχο (μέγεθος, ποιότητα, σκληρότητα και άλλα) και αφ' ετέρου από το υλικό και το σχήμα των επιφανειών που αναπτύσσεται και ηχεί. Η χροιά είναι εκείνο τα χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί δύο ήχους της ίδιας έντασης και του ίδιου τόνου. Άλλη χροιά έχει το φωνητικό όργανο του Πρίγγου και άλλη του Στανίτσα. Η ένταση και η χροιά είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά στοιχεία που συντελούν σε μεγάλο βαθμό στην διαμόρφωση του ψαλτικού ύφους.
Σχετικά, τώρα με το πως ορίζεται ο ήχος στην θεωρία της Βυζαντινής Μουσικής, θα έλεγα τα εξής απλά: Τα εκκλησιαστικά μέλη ψάλλονται σύμφωνα με διάφορους τρόπους, ο καθένας από τους οποίους έχει ένα ξεχωριστό μελωδικό άκουσμα. Οι διάφοροι αυτοί τρόποι οναμάζονται ήχοι. Κάθε ήχος διαλαμβάνει ορισμένα χαρακτηριστικά γνωρίσματα, τα οποία καθορίζουν το ήθος του, το "συναίσθημά" του, αν θέλετε. Τα χαρακτηριστικά αυτά γνωρίσματα στην θεωρία τα συναντούμε ως συστατικά στοιχεία των ήχων, που είναι, όπως γνωρίζετε, τα εξής:
1. η βάση,
2. τα διαστήματα,
3. οι δεσπόζοντες φθόγοι,
4. οι μελωδικές έλξεις και
5. οι καταλήξεις.