Τάκης Δ.
καί ὄχι Τάσος (συγνώμη γιά τό μπέρδεμα, τό ξέρω πώς τά ὀνόματα τό σωστότερο εἶναι νά τά λέμε ὁλόκληρα)
Πω πω πωωωω, ξέρεις τι μου κάνεις τώρα;; Θα πρέπει να διορθώσω όλα τα μηνύματα που σε έχω γράψει Τάσο!! Δε βαριέσει, ένα απλό search είναι, θα το κάνω σε κάποια φάση.
Τήν ἀπάντησή σου Νίκο τήν εἶχα δεῖ ἐδῶ καί καιρό, ὅμως διάφορες ἔτσι ἐνδοοικογενειακές δυσκολίες πού ἀντιμετωπίζω τελευταία μέ ἔχουν ἐπηρεάσει ψυχολογικά καί προσπαθῶ νά μήν ἐκθέτω τόν ἑαυτό μου σέ ἀντιπαραθέσεις, διχογνωμίες καί διαφωνίες.
Όχι βρε Τάκη, το έγραψα κι αλλού ότι με σένα μιλάμε την ίδια γλώσσα στα διαστηματικά (την επίσημη, δεν υπάρχει κι άλλη εδώ, που τα λέμε...) και μπορούμε να συνεννοηθούμε. Ποτέ δεν ένιωσα ότι αντιπαρατίθεμαι απέναντί σου. Ίσα ίσα που χαίρομαι που κατάλαβες αμέσως πράγματα που άλλοι τους τα λες 100 φορές και δεν τα καταλαβαίνουν. Ακόμα κι όταν διαφωνώ μαζί σου, παραδέχομαι ότι τα πράγματα τα θέτεις χωρίς να θέλεις να προκαλέσεις ένταση, παρά μόνο για να πεις την καθ' όλα σεβαστή άποψή σου. Μη θεωρείς επ' ουδενί λοιπόν ότι "σου τη λέω".
Ὁ λόγος πού δέν ἔγραψα τούς κλασματικούς λόγους ἀλλά τά διαστήματα μέ τούς ἀριθμούς ὅπως τούς γράφουν τά θεωρητικά, εἶναι πώς ἄν θυμᾶμαι καλά δέν ὑπάρχει ἀκόμα κάτι ἐπίσημο ἀπό τό Σύλλογο πρός Διάδοσιν τῆς Ἐθνικῆς Μουσικῆς - Σίμων Καράς. Περιμένουμε κάποιο βιβλίο πού γιά σένα δέν εἶναι σημαντικό σύμφωνα μέ τίς πληροφορίες σου, ἀλλά ποτέ δέ ξέρεις ὅμως.
Πώς δεν υπάρχει!
Εδώ έχω γράψει τι λέει ο Καράς στο Θεωρητικό του, στο Γένη και Διαστήματα και στα Αρμονικά κι έχω τοποθετηθεί. Το βιβλίο που θα βγει, όπως έγραψα κι αλλού και όπως μου είπε ο φίλος και υπεύθυνος στη σχολή Καρά Μιχάλης Μαντζούρης, δεν θα αναιρεί κάτι από αυτά, απλώς θα έχει κάποιες λεπτομέρειες παραπάνω. Για μένα αυτές είναι σημαντικές, όμως και το ότι δεν αναιρείται κάτι είναι επίσης πολύ σημαντικό. Παραμένουν λοιπόν οι λόγοι που υπάρχουν στις μελέτες του αυτές, για τους οποίους στο χρωματικό γένος, το οποίο πραγματευόμαστε εδώ, δεν υπάρχει κανένα θέμα, καθώς σε όλα τα συγγράμματα οι λόγοι είναι ίδιοι. Μόνο στο μαλακό διάτονο υπάρχει θέμα, όπως έχω εξηγήσει.
Ἀκόμα ἄλλος λόγος εἶναι πώς ὡς ἀρχάριος γράφω ἁπλά πράγματα γιά ἀρχάριους. Ἕνας πού μαθαίνει μουσική καταλαβαίνει καλύτερα ὅταν βλέπει τούς ἴδιους ἀριθμούς πού ἔχει τό θεωρητικό ἀπό τό ὁποῖο διαβάζει. Ἄς μήν τό μπερδέψουμε μέ κλασματικούς λόγους.
Διαφωνώ: αυτό που πρέπει να περάσει προς τα έξω είναι ότι οι αριθμοί της κλίμακας είναι σχετικοί και στρογγυλοποιημένοι και ότι τα πρωτότυπα μεγέθη που διατυπώνονται είναι οι λόγοι. Η πρωτότυπη εικόνα λοιπόν, αυτή των λόγων, θα πρέπει να δοθεί προς τα έξω, και όχι η αλλοιωμένη των τμημάτων. Μόνη εξαίρεση στην περίπτωση του Χρυσάνθου, ο οποίος δεν δίνει λόγους για το χρωματικό γένος, ενώ για το διατονικό αυτά που έμειναν είναι τα τμήματα και κανείς δεν έκανε χρήση των λόγων, που ήταν απλώς παρμένοι από διαστήματα της ανατολικής μουσικής που παίζονταν τότε στα όργανα. Στις άλλες περιπτώσεις βέβαια, η διαφορά λόγων και τμημάτων είναι πολύ μικρή, ενώ στο Χρύσανθο μεγάλη.
Ὁ σκοπός τώρα τοῦ μηνύματός μου εἶναι νά δείξει πώς οὐσιαστικά δέν ὑπάρχουν μεγάλες διαφορές ἀπό σχολή σέ σχολή... στήν πράξη. Ἐνῶ στήν θεωρία μπορεῖ νά φαίνεται ἄσπρο μαῦρο στήν πράξη ἀλλάζουν πολλά. Οἱ διαφορές εἶναι ἐλάχιστες ἤ καί μεταλλάσσονται! Ἄς ποῦμε γιά παράδειγμα λές ἐσύ Νίκο πώς ὁ Καράς ἐκεῖνο τό ἄλλο τό πάρ΄ἄλλο. Εἶναι τόσο σημαντική αὐτή ἡ ἐμμονή στή θεωρία καί νά προσπαθοῦμε νά καταλάβουμε τί ἐννοοῦσε ὁ συγγραφέας ἤ μήπως τό βάρος θά πρέπει νά τό ρίξουμε στήν πράξη;
Μα αυτό ακριβώς είναι το πρόβλημα με τον Καρά: ότι πήρε τον β' ήχο και άλλαξε τελείως το ηχόχρωμά του στην πράξη, μετατρέποντάς τον σε σκληρό χρωματικό από μαλακός που είναι! Εδώ πέρα μου έλεγαν σε ένα μοναστήρι ότι πήγε κάποιος και έψελνε διαφορετικά το Άγιος ο Θεός και τους είπε ότι
"Εγώ είμαι της σχολής του Καρά και τα λέμε διαφορετικά, αν θέλετε μπορώ να σας δείξω" κι ευτυχώς του είπαν "Όχι, ευχαριστούμε" και με ρώτησαν αν έκαναν καλά... (δεν χρειάζεται να σας πω τι τους είπα...). Όσο για τα διαστήματα της Επιτροπής που εκτελούν (ή λένε ότι εκτελούν...) οι περισσότεροι, είπαμε ότι δεν είναι φιξαρισμένα κι ότι υπάρχει απόκλιση στην πράξη, όχι όμως και αλλαγή φιλοσοφίας. Η διαφορά του Καρά στην πράξη είναι στο μαλακό χρώμα κατά βάση και όχι στα υπόλοιπα. Οι άλλες διαστηματικές διαφορές είναι από τη λανθασμένη αντίληψη και βεβιασμένη εκτέλεση των έλξεων, που τις σημειώνουν συνεχώς και αλλάζουν τα διαστήματα.
Λοιπόν αὐτά εἶναι Νίκο τά σημαντικά. Τί νά τό κάνω νά χάνω τό χρόνο μου σέ συζητήσεις συζητήσεων ὅταν δέν ἐκτελῶ σωστά; Αὐτά ἐδῶ πού ἀνέβασα δέν ξεφεύγουν τόσο ἀπό τά πραγματικά διαστήματα στήν πράξη. Κάποια στιγμή ὅταν κυκλοφορήσει τό βιβλίο μέ τούς λόγους τοῦ Καρᾶ θά ἀνεβάσω ἕνα παράδειγμα μέ κλασματικούς καί μή λόγους καί θά δεῖς πώς ἡ διαφορά αὐτή δέν εἶναι τόσο σημαντική ὅσο νομίζεις.
Συγγνώμη αν υπερέβαλα λίγο στον τρόπο που εξέθεσα το πρόβλημα, αλλά δεν είπα ότι είναι σημαντική η διαφορά. Απλώς όταν βάζεις τα διαστήματα θα πρέπει να το κάνεις σωστά, δηλ. από τους λόγους. Άλλωστε:
Δικά σου Επιτροπής: 100-333-67 Σωστά κατ' εμέ: 90-337-71
Δικά σου Καρά: 92-300-108 Σωστά κατ' εμέ: 90-294-114
Μιλάμε δηλ. για διαφορά από 4 έως 10 cents, δηλ. το πολύ λίγο πάνω από μισό μόριο.
Το συμπέρασμά σου όμως ότι δεν υπάρχει διαφορά στην πράξη μεταξύ σχολών βασίζεται σε λάθος δεδομένα. Κι αυτό γιατί είπαμε ότι η κυρίως διαφορά υπάρχει στον β' ήχο και όχι στον πλ. β'. Και τη διαφορά την κρίνουμε από την πράξη, γιατί στη θεωρία η διαφορά είναι και στην 2 περιπτώσεις 2 μόρια περίπου (14-16 στον β' και 18-20 στον πλ. β'). Στην πράξη λοιπόν:
-Στον πλ. β' το ΓΑ της Επιτροπής δεν εκτελείται τόσο σκληρά και πάει στο 18άρι του Καρά, οπότε δεν υπάρχει απόκλιση.
-Στον β' όμως το 14άρι της Επιτροπής είναι το μέγιστο σε διφωνική εκτέλεση και ακούμε πολλές φορές διαστήματα πιο μαλακά (Χουρμουζίου 10-12 ή παραλλαγές χρυσανθινές 8-12 ή ομοιοδιφωνικές του Αγαθοκλή 9-12) ενώ το 16άρι του Καρά είναι το... ελάχιστο κι έτσι πολλές φορές ακούμε σκληρό τον β' ήχο, κάτι που, σε συνδυασμό και με την συνεχή αλλοπρόσαλλη σκληρή έλξη στον ΓΑ, αλλάζει τα παραδοσιακά διαστήματα που ακούμε από τους πατέρες μας στα ψαλτικά.
Έχω ξαναγράψει άλλωστε ότι κανείς δεν θα κατηγορούσε τον Καρά αν έμενε μόνο στη θεωρία και στην πράξη εκτελούσε σωστά διαστήματα (κάτι τέτοιο είχε γίνει με τον Ψάχο, κάπου είχε γραφεί στο Ψαλτολόγιο).
Κάπου γράφεις πῶς τόν τόνο τόν ἔχω 200 ἐνῶ τούς ἄλλους ἀριθμούς δέν τούς ἔχω στρογγυλοποιημένους; Μά δέν ἔχω πειράξει τίποτα βρέ Νίκομου. Εἴπαμε ὅλα ξεκινοῦν ἀπό τήν διαίρεση τοῦ 1200/72 πού μᾶς δίνει τό 16.6 πού ἄν τό πολλαπλασιάσουμε μέ τό 12 μᾶς δίνει ἀκριβῶς 200.
Αυτή είναι η μέθοδος του Μαυροειδή, που δίνει όμως συγκερασμένα διαστήματα, καθώς λαμβάνει υπόψη συγκερασμένη κλίμακα και όχι τους λόγους. Με βάση τους λόγους, που είναι οι σωστοί, ο τόνος είναι πάντα επόγδοος 9/8 =204 cents και όχι ο πιανιστικός συγκερασμένος των 200 cents, που η ίδια η Επιτροπή δέχεται ότι "λανθάνει". Από τα συγκερασμένα/στρογγυλοποιημένα διαστήματα λοιπόν όντως δεν έχεις πειράξει τίποτα. Το λάθος σου είναι ότι δέχεσαι αυτά ως βάση, όπως ο Μαυροειδής. Είναι δηλ. λάθος τακτικής, κατ' εμέ, όχι αριθμητικό.
Δέ θέλω τώρα νά μπῶ σέ τέτοιες λεπτομέρειες τά εἴπαμε αὐτά. Γιά τόν ἴδιο λόγο δέν διαμαρτύρομαι ὅταν διαβάζω ἐδῶ στό ψαλτολόγιο σέ ἄλλα μηνύματα πώς δῆθεν ἕνα διάστημα ξέρω γῶ τεσσάρων μορίων νά προσπαθεῖ ὁ ἄλλος δῆθεν μέ ἐπιστημονικό τρόπο νά μοῦ ἀποδείξει μέ cents πώς εἶναι σχεδόν 6! Δέν θέλω ὁπωσδήποτε νά πείσω τόν καθέναν πώς τό ἄσπρο εἶναι ὄντως ἄσπρο. Ἄν ὑπάρχει ἰσχυρογνωμοσύνη ἀπό τήν ἄλλη πλευρά πάω πίσω καί προσπαθῶ νά τό δέχομαι ὅπως δέχεται ὁ Θεός τά δικά μου λάθη.
Δεν ξέρω για τη συζήτηση που λες, αλλά σε καταλαβαίνω, δεν βλέπεις τι τραβάω εγώ με το Γιώργο τον Κωνσταντίνου, που μου λέει ότι όσο λάθος έχει κι ο Καράς στο 7.5 του ελαχίστου, άλλο τόσο έχει και η Επιτροπή στο 8 και δεν καταλαβαίνει ότι προέρχονται από διαφορετικό λόγο, οπότε το 1ο είναι λάθος στρογγυλοποίηση κατά το συγκερασμό και το 2ο σωστό; Τι να του πεις λοιπόν εκεί; Μη δίνεις σημασία Τάκη, απλώς η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά...
