Συμμετοχή του λαού στην ψαλμωδία - ένα παράδειγμα

alexchrys

Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος
Χαίρετε!
Θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μια σημερινή εμπειρία μου, καθώς και τη χαρά που μου δημιούργησε αυτή!
Σήμερα εκκλησιάστηκα στον Ι. Ν. Αγίου Στυλιανού Γκύζη και βρέθηκα προ των εξής γεγονότων (είναι ο πρώτος ναός στην Αθήνα που τα συναντώ, τουλάχιστον μαζεμένα όλα) :
-Στον πεντηκοστό ψαλμό βρίσκονταν στο Ναό πάνω από πενήντα άτομα
-Στο Ευαγγέλιο της Θείας Λειτουργίας η εκκλησία είχε ήδη γεμίσει!
-Υπήρχε γενικά πολλή ησυχία
-Ο περίφημος δίσκος που περιέρχεται την ώρα του Κοινωνικού (!) περιήλθε μεν, αλλά σε άλλη ώρα
-Περίπου 10 άτομα πάνω στα δύο αναλόγια
-Υπήρχε μεν ένας μηχανικός ισοκράτης, αλλά διακριτικά χρησιμοποιούμενος και ελάχιστα στη Θεία Λειτουργία
-Ο λαός συνέψαλλε/απήγγειλε μεγαλοφώνως με τους ψάλτες στα παρακάτω σημεία:
1) καταβασίες
2) τιμιωτέρα
3) άγιος Κύριος
4) Δοξολογία
5) Αντίφωνα Θείας Λειτουργίας
6) απολυτίκια μετά την μικρή είσοδο
7) Λειτουργικά
8) Πιστεύω
9) Άξιον εστί
10) Πάτερ ημών
11) Ευλογήσω τον Κύριον (ψάλθηκε κατά τη διάρκεια της Θείας Κοινωνίας, αφού είχε ήδη ειπωθεί Κοινωνικό και το "Του Δείπνου Σου" αργό)
12) Είδομεν το φως
13) Είη το όνομα Κυρίου

Αξίζει να σημειώσω ότι, στα σημεία 2, 4, 5, 8, 9, 10, 12, 13 προηγήθηκε προτροπή του πρωτοψάλτη από μικροφώνου (το λεγόμενον "όλοι μαζί!"), ενώ στα υπόλοιπα βοήθησε η επιλογή απλών μαθημάτων (σημ: το άξιον εστί ήταν το "συνειθισμένον"). Φυσικά η χρονική αγωγή π.χ. της Τιμιωτέρας ήταν για αυτό το λόγο λίγο πιο αργή από την συνηθισμένη. Η συμμετοχή του λαού (ειδικά των κυριών :) ) ήταν "μαζική".

Το θεωρώ εξαιρετικό που είδα επιτέλους σε μια ενορία να συμμετέχει τόσο πολύ ο λαός. Δεν ξέρω αν γίνεται μονίμως ή συνέβη εκτάκτως. Πάντως είναι πολύ όμορφο και τελικά ίσως είναι από τα κύρια ζητούμενα στη λειτουργική πράξη μιας ενορίας. Ελπίζω να γίνεται και σε άλλες ενορίες ανά την Ελλάδα.

Πέρυσι είχε τύχει να εκκλησιαστώ στην ίδια ενορία σε μια ακολουθία Χαιρετισμών (νομίζω της Γ΄ εβδομάδος). Τότε ο πρωτοψάλτης είχε "προβάρει" για κάμποσες μέρες αρκετούς ανθρώπους του ναού. Είχε περίπου 5-6 άτομα πάνω στο αναλόγιο, άλλα 20 (τουλάχιστον) τριγύρω και είχαν μοιραστεί φυλλάδια με την Ακολουθία σε όλο το Εκκλησίασμα. Αποτέλεσμα; ΟΛΟΚΛΗΡΟ το Εκκλησίασμα μαζί έψαλε ΟΛΟΚΛΗΡΗ την Ακολουθία: όλο τον κανόνα ΚΑΙ τα Αλληλούια-Χαίρε νύμφη Ανύμφευτε, υπό την διεύθυνση του πρωτοψάλτη.

Αξιέπαινες πρακτικές!
 

Δημήτρης Μαούνης

Παλαιό Μέλος
Γνωρίζετε ποιος είναι ο Πρωτοψάλτης, αλλά και ο ιερατικός προϊστάμενος του Ναού; (Στα δίπτυχα 2013 αναγράφεται ο π. Χρ. Παναγιωτόπουλος).
Για να έχουν και τα συγχαρητήρια, που δικαιούνται, ονοματεπώνυμο!
Γιατί, εκτός των άλλων, θυσιάζουν το μεράκι τους και την προσωπική τους ικανοποίηση και απόλαυση, αρκούμενοι σε συνήθη και εύκολα ψαλμωδήματα, ενώ θα προτιμούσαν να ψάλλουν μαθήματα της αρεσκείας τους.
Και αυτό δεν είναι εύκολα αποδεκτό, ιδίως αν η εν λόγω τακτική είναι συνεχής και όχι η εξαίρεση.
 

evangeloskarp

Παλαιό Μέλος
Το θεωρώ εξαιρετικό που είδα επιτέλους σε μια ενορία να συμμετέχει τόσο πολύ ο λαός. Δεν ξέρω αν γίνεται μονίμως ή συνέβη εκτάκτως. Πάντως είναι πολύ όμορφο και τελικά ίσως είναι από τα κύρια ζητούμενα στη λειτουργική πράξη μιας ενορίας. Ελπίζω να γίνεται και σε άλλες ενορίες ανά την Ελλάδα.

Μα τα αρχαία χρόνια ο κόσμος έψελνε τους πρώτους ύμνους στις πρώτες εκκλησίες.

Αργότερα στο Βυζάντιο οι πρώτοι Απόφοιτοι των σχολών βυζαντινής μουσικής

αρχίζουν και αντικαθιστούν τον κόσμο και αναλαμβάνουν τα πρώτα αναλόγια

της πόλης !

Να επανέλθουμε στα πρό - βυζαντινά χρόνια εννοείς ?.

Εγώ από όλο αυτό που γράφεις φαντάζομαι και μία χασμωδία

αν όχι σε όλο σε αρκετό από το μέρος της συμμετοχής των πιστών .
 

Χρύσανθος80

Παλαιό Μέλος
Αγαπητοί συνάδελφοι μην ξεχνάτε οτι όλα τα θέματα του Ψ είναι διαλογικά και σαφώς υποκειμενικά.
Να σας αναφέρω ένα απλό παράδειγμα: Ο ιεροψάλτης εκπροσωπεί το εκκλησίασμα επάνω στο αναλόγιο. Σίγουρα την έχετε δεί και ακούσει ο καθένας σας αυτή τη φράση.
Απο εκεί και πέρα άλλος συμφωνεί και άλλος διαφωνεί.
Απλώς εδω ο φίλος μας του άρεσε αυτό που βίωσε και μας το μετέφερε.
Ας μην μπούμε σε διαδικασία να το κρίνουμε και αυτό για τον απλούστατο λόγο οτι είμαστε μια βιωματική θρησκεία και ο κάθε Χριστιανός αναπαύεται με διαφορετικούς τρόπους κατα τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας.
Το αν είναι σωστο ή αν θέλετε πρέπον να ψάλλονται τα κομμάτια αυτά από το κόσμο , εμείς που θα σκεφτούμε αρνητικά , την ώρα της κρίσεως ας απαντήσουμε στον δίκαιο κριτή γιατί δεν αφήναμε το κόσμο να τα λέει.(και πρέπει να βρούμε καλή δικαιολογία!!!!!)
Εμείς που θα σκεφτούμε θετικά ας μεταδώσουμε λίγο απο το χάρισμά μας και στον απλό κόσμο. Ας του ανταποδώσουμε την εμπιστοσύνη του , που μας έκανε πρωτοψάλτες ή λαμπαδαρίους στους ναούς του.
 

evangeloskarp

Παλαιό Μέλος
Αγαπητοί συνάδελφοι μην ξεχνάτε οτι όλα τα θέματα του Ψ είναι διαλογικά και σαφώς υποκειμενικά.
Να σας αναφέρω ένα απλό παράδειγμα: Ο ιεροψάλτης εκπροσωπεί το εκκλησίασμα επάνω στο αναλόγιο. Σίγουρα την έχετε δεί και ακούσει ο καθένας σας αυτή τη φράση.


Αυτό ακριβώς,σε λίγο θα αντικαταστήσουν τον ιεροψάλτη γιατί τα λέει καλά το εκκλησίασμα .
 

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ

Παλαιό Μέλος

Μα τα αρχαία χρόνια ο κόσμος έψελνε τους πρώτους ύμνους στις πρώτες εκκλησίες...............................................................................................
Εγώ από όλο αυτό που γράφεις φαντάζομαι και μία χασμωδία
αν όχι σε όλο σε αρκετό από το μέρος της συμμετοχής των πιστών .
Όντως, για να μην δημιουργείται χασμωδία, θα πρέπει να ψάλλονται απλά & λιτά μαθήματα.
Κατά τη γνώμη μου, θα πρέπει, υπό προϋποθέσεις, να είναι πιο αισθητή η παρουσία και η συμμετοχή του λαού στις ψαλμωδίες, διότι τότε η βιωματική προσέγγιση των ψαλλομένων απ' όλο το Εκκλησίασμα, γίνεται πραγματικότητα και η συμμετοχή του λαού, στη Θεία λατρεία, ουσιαστική.
Μην ξεχνάμε, βέβαια και το ρόλο του ψάλτη στο λειτουργικό βίο της Εκκλησίας!
 
Last edited:

tb---

τσοπάνης
Καλημέρα. Η απλοποίηση των ψαλθέντων μπορεί να βοηθά στην αποφυγή χασμοδίας, κτλ. Από την άλλη πλευρά όμως είναι όπως μάθει κανείς το ακροατήριο. Αν είναι καλός ψάλτης τότε το εκκλησίασμα θα μάθει τα ψαλθέντα ευκολότερα. Βέβαια αυτό προϋποθέτει να ψάλλονται κατά βάση τα ίδια μαθήματα.

Αμέσως μου ήρθε στο μυαλό μια κουβέντα που κάναμε με έναν Ψάλτη, και αναφέρθηκε ότι "οι εκκλησιαζόμενοι στον Πατριαρχικό Ναό στο Φανάρι, ήξεραν απ έξω και άριστα μαθήματα όπως ,τα αργά ευλογητάρια του Όρθρου, τα κεκραγάρια και πασαπνοάρια κτλ" (αναφορά ατόμου που εκκλησιάζονταν τακτικά στον Πατριαρχικό Ναό) .
Είναι γνωστό βέβαια, ότι στον εν λόγω ναό τα μαθήματα αυτά δεν αλλάζουν.
 

Μακρυγιάννης

Κανάλια Μαγνήσιας
Ενας προβληματισμός που πάντα είχα.
Υπάρχουν άνθρωποι που από την αρχή έως το τέλος της Θ.Λ. συμμετέχουν χωρίς να χρειάζεται να ανοίξουν καν το στόμα τους και άλλοι που «ψάλλουν» την θεία λειτουργία απ την αρχή ως το τέλος χωρίς να φωνάζουν. Η δική μου απορία είναι για πιο λόγο θεωρείται ότι κάποιος «συμμετέχει» στην λατρεία αν ανοιγοκλείνει το στόμα του (ενώ όποιος δεν φωνάζει δεν συμμετέχει) και τι θα αλλάξει μ’αυτό στην πνευματική ζωή του πιστού;
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Η άποψη που έχω τουλάχιστον μέχρι αυτή την στιγμή διαμορφώσει, είναι ό,τι για κάποιο λόγο διαμορφώθηκαν διακριτοί <<ρόλοι>> μέσα στην εκκλησιαστική τάξη, και αυτό πιστεύω είναι καταστάλαγμα της εμπειρίας των Πατέρων της εκκλησίας ή των επιτροπών εν γένει, οι οποίοι και τους θέσπισαν για την <<ευταξία>> των ακολουθιών της εκκλησίας..

Εάν ανατρέξουμε στα πρώτα χρόνια, πριν την γέννηση του Χριστού θα δούμε την περίπτωση του Δαυίδ ο οποίος είχε κατηρτίσει χορό 4000 ψαλτωδών, οι οποίοι έψαλλαν κατά τις μεγάλες εορτές (σε ανοιχτό χώρο;), όταν στα Ιεροσολυμα συννέρεαν εκατομμύρια πιστοί. Από τότε όμως διύθυνε τον χορό <<ο άρχων των ωδών>>, ο σημερινός πρωτοψάλτης δηλαδή. Οπότε μιλάμε για μεγάλο χορό, ο οποίος όμως ήταν καταρτισμένος, και οργανωμένος. Ο μεγάλος αριθμός ψαλτωδών προφανώς ήταν αναγκαίος, έτσι ώστε η ένταση της μελωδίας να είναι σε τέτοιο επίπεδο ώστε να μπορούν να την ακούουν όλοι οι πιστοί.

Άλλο παράδειγμα πολλών ψαλτωδών έχουμε στην Αγια Σοφιά, επί του Αυτοκράτορος Ιουστινιανού, 25 τον αριθμό. Εδώ βλέπουμε την μεγάλη μείωση του αριθμού των ψαλτωδών από 4000 σε 25, και αυτό προφανώς γιατί, αν και μεγαλος ο χώρος του Ιερού Ναού, ήταν αρκετός για να καλύψει τις ακουστικές ανάγκες του χώρου.. Στα επόμενα χρόνια και μέχρι την εποχή του Ναυπλιώτη, στην οποία δεν υπήρχαν εγκατεστημένα μικρόφωνα στις εκκλησίες (πρώτη φορά αν δεν κάνω λάθος μικρόφωνο έβαλε ο αοίδιμος Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας την δεκαετία του '50, υπήρχαν 2 περιπτώσεις, είτε να υπάρχουν αρκετοί χορωδοί και να βγαίνει φυσικά η ένταση της φωνής τους είτε να υπάρχει ο Πρωτοψάλτης και ο δομέστικος του, οπότε θα έπρεπε να ψάλλουν <<δυνατά>>, βγάζοντας ένταση και ίσως σε υψηλότερες βάσεις από το σύνηθες..

Οπότε βγάζουμε το συμπέρασμα ό,τι οι καιροί διέρχονται και μαζί μ'αυτούς επέρχονται και οι αναγκαίες μεταβολές...Τώρα αν είναι καλό ή κακό αυτό που συμβαίνει στην συγκεκριμμένη εκκλησία, είναι μια απάντηση η οποία θέλει σκέψη και προσοχή, γιατί μπορεί να δημιουργήσει αντεγκλήσεις και έριδες, και μόνο καλό δεν θα προξενήσει στο πιστό εκκλησίασμα..
 

alexchrys

Αλέξανδρος Χρυσανθόπουλος
Καλημέρα. :)

Δεν περίμενα χτες όταν έγραψα το προηγούμενο μήνυμα να ακολουθήσουν τόσες και τόσο ενδιαφέρουσες απόψεις!

Απλώς μόνο να πω ότι, αν προσέξει κάποιος τον τίτλο που έβαλα, γράφω τις δύο λέξεις "ένα παράδειγμα". Αυτό σημαίνει ότι προσωπικά εντόπισα την οπτική μου στο συγκεκριμένο παράδειγμα, χωρίς να προσπαθήσω να κάνω κάποια γενίκευση. :) Ευχήθηκα να υπάρχουν κι άλλες ενορίες με τέτοια "συμπεριφορά" ακριβώς επειδή μου άρεσε και με ανέπαυσε. Φυσικά αυτό δε σημαίνει ούτε ότι είναι απολύτως σωστό ούτε ότι είναι το μόνο σωστό ως πρακτική. Εγώ είδα μια ζωντάνια μέσα στην ενορία και ένιωσα ότι είναι μια "αγκαλιά". Αυτό σχετίζεται και με το τι περιμένει κανείς από μια ενορία και με το τι βιώματα έχει. Όπως έγραψε και ο φίλος Χρύσανθος πιο πάνω, είναι κάτι το βιωματικό και σε καθέναν μπορεί να είναι διαφορετική η αίσθηση. Ακόμα και στον ίδιο άνθρωπο το ίδιο γεγονός μπορεί να έχει τελείως διαφορετικές επιδράσεις πάνω του σε διαφορετικές στιγμές.

Για τη χασμωδία... Ναι σίγουρα υπήρξε σε κάποια σημεία. Αυτό μπορεί να διορθωθεί με "εκγύμναση" του λαού με απλά μέλη.

Δεν εννοώ οι ακολουθίες να ψέλνονται από ολόκληρο το εκκλησίασμα. Ούτε να αντικατασταθούν οι ψάλτες. Αξίζει όμως, νομίζω, ειδικά στη Θεία Λειτουργία, να υπάρχει πρόσφορο έδαφος και διάθεση για περισσότερη "ψαλτική" συμμετοχή του λαού. Αυτό, ειδικά τα παιδιά, τα οδηγεί στο να αγαπήσουν περισσότερο την Λατρεία. Θέλει βέβαια προσοχή το να μην εκπέσει η Λατρεία και η συμπροσευχή σε απλή εβδομαδιαία... συναυλία (βέβαια πόσοι και πόσοι, είτε ψάλτες, είτε εκκλησίασμα, δεν αντιμετωπίζουν/με έτσι το ψάλσιμο;... δυστυχώς :( ).

Διάβασα με ιδιαίτερη προσοχή και αυτά που έγραψαν οι κ.κ. Μακρυγιάννης, evangeloskarp και Μανώλης Παπαδάκης. Θέτουν πολύ όμορφους προβληματισμούς. Ειδικά του κ. Μακρυγιάννη χτυπά πολύ βαθιά και ανοίγει ένα θέμα που αξίζει να συζητηθεί, ίσως και σε ξεχωριστή ενότητα.

Σαν απάντηση στο ερώτημα αν εννοώ να ξαναγυρίσουμε στην προβυζαντινή εποχή, να πω ότι το ερώτημα περιέχει... λογικά άλματα :) , καθότι, εγώ επαίνεσα ΜΙΑ πρακτική που είδα ΜΙΑ φορά σε ΜΙΑ ενορία. Δεν έφτασα στο σημείο να σκεφτώ "καταργούμε τους χορούς και ψάλλουμε όλο το εκκλησίασμα με διεύθυνση κάποιου".

Σαν κατακλείδα και συμπέρασμα, ξαναλέω ότι, θα ήταν ενδιαφέρον να προσπαθήσουμε στους ναούς μας (όσοι ψέλνουν, εγώ δεν είμαι ψάλτης), να κάνουμε μια τέτοια απόπειρα με κάποιους (όχι όλους) ύμνους της Θείας Λειτουργίας. Επιλέγοντας πχ πάντα τα ίδια Λειτουργικά κατ' ήχον, το εκκλησίασμα θα τα μάθει εύκολα (έχει μουσική μνήμη ο τακτικά εκκλησιαζόμενος).

Θα μου άρεσε να διαβάσω και άλλες απόψεις, καθότι βλέπω ότι υπάρχουν οπτικές που εγώ είτε δεν τις είχα υπόψη μου είτε τις είχα προσπεράσει.

Υ.Γ.: Για κάποιον που ζήτησε τα ονόματα, είναι εδώ, στο μπλογκ της ενορίας: http://iliaxtida.wordpress.com/plirofories/
 

ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ

Παλαιό Μέλος
Ένας προβληματισμός που πάντα είχα.
1. Υπάρχουν άνθρωποι που από την αρχή έως το τέλος της Θ.Λ. συμμετέχουν χωρίς να χρειάζεται να ανοίξουν καν το στόμα τους και άλλοι που «ψάλλουν» την θεία λειτουργία απ την αρχή ως το τέλος χωρίς να φωνάζουν.
2. Η δική μου απορία είναι για πιο λόγο θεωρείται ότι κάποιος «συμμετέχει» στην λατρεία αν ανοιγοκλείνει το στόμα του (ενώ όποιος δεν φωνάζει δεν συμμετέχει) και τι θα αλλάξει μ’αυτό στην πνευματική ζωή του πιστού;
Σ' αυτόν το γόνιμο προβληματισμό σας, "πηγαίνοντας, λίγο πιο πέρα, θα 'λεγα τα εξής:
1. Οι προσερχόμενοι στη Θ. λατρεία, δεν βρισκόμαστε στο ίδιο πνευματικό επίπεδο! Άλλοι, συμμετέχουν χωρίς, όπως σωστά παρατηρείτε, ν' ανοίξουν το στόμα τους και άλλοι, χρειάζεται να ψάλλουν, για να μπορέσουν να 'χουν ουσιαστική - βιωματική προσέγγιση και κατανόηση των ψαλλομένων!
2. Σας απάντησα, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η εξήγηση στο βάσιμο & εύλογο ερώτημά σας, έχει να κάνει με πνευματικά αίτια!
Σ' όλους τους χώρους κοινωνικοποίησης του ανθρώπου, στα πρωτογενή στάδια, προκειμένου αυτή να γίνει ουσιαστική, απαιτείται η εξωτερική - σωματική συμμετοχή (εδώ με τη φωνή) και ακολουθεί, μετά από κάποιο διάστημα, η εσωτερική - ψυχική.
Μακάρι, να φτάναμε όλοι στο επίπεδο, που θα επικοινωνούσαμε με το Θεό, χωρίς να "ανοιγοκλείνουμε το στόμα μας ή να φωνάζουμε δυνατά"! Τότε, θα είμαστε, κατά τη γνώμη μου, σε ιδανικό πνευματικό επίπεδο!
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Ἄς δοῦμε καὶ μιὰ ἐπίσημη ἄποψη:

Κανών ΙΕ΄τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου:

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν πλὴν τῶν κανονικῶν ψαλτῶν, τῶν ἐπὶ τὸν ἄμβωνα
ἀναβαινόντων καὶ ἀπὸ διφθέρας ψαλλόντων, ἑτέρους τινὰς ψάλλειν ἐν
ἐκκλησίᾳ.


Ἐδῶ ἑρμηνεία ἀπὸ Ζωναρᾶ, Βαλσαμώνα, Ἀριστηνό στὴν σελ. 16 τοῦ pdf.
 
Ἄς δοῦμε καὶ μιὰ ἐπίσημη ἄποψη:

Κανών ΙΕ΄τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου:

Περὶ τοῦ μὴ δεῖν πλὴν τῶν κανονικῶν ψαλτῶν, τῶν ἐπὶ τὸν ἄμβωνα
ἀναβαινόντων καὶ ἀπὸ διφθέρας ψαλλόντων, ἑτέρους τινὰς ψάλλειν ἐν
ἐκκλησίᾳ.


Ἐδῶ ἑρμηνεία ἀπὸ Ζωναρᾶ, Βαλσαμώνα, Ἀριστηνό στὴν σελ. 16 τοῦ pdf.

Ποιος θα διδάξει την τήρηση των Ιερών Κανόνων, αγαπητέ δομέστικε; Αυτοί οι οποίοι έπρεπε να το κάνουν με το παράδειγμά τους και τον λόγο τους, έχουν καταστεί καταφρονητές των.
Μακάρι ο ΙΕ΄ της εν Λαοδικεία να ήταν ο μόνος Κανόνας που έχει καταπατηθεί στην εποχή μας...
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Ποιος θα διδάξει την τήρηση των Ιερών Κανόνων, αγαπητέ δομέστικε; Αυτοί οι οποίοι έπρεπε να το κάνουν με το παράδειγμά τους και τον λόγο τους, έχουν καταστεί καταφρονητές των.
Μακάρι ο ΙΕ΄ της εν Λαοδικεία να ήταν ο μόνος Κανόνας που έχει καταπατηθεί στην εποχή μας...

Ἐξαρτᾶται τὶ ἐννοεῖς «διδάξουν»

Νὰ θέσουν ποικίλα ἱδεολογικοοικονομικοπατριωτικοεθνικὰ ἐγωιστικὰ φοβικὰ κριτήρια πασπαλισμένα μὲ μπόλικο σύνδρομο καταδίωξης πρῶτα καὶ μετὰ νὰ διδάξουν ἢ νὰ βάλουν πρώτα τὴν ἐκκλησία;

Ἔχω κουραστεῖ νὰ ἀκούω νὰ συνδέουν τοὺς ἱεροὺς Κανόνες μὲ τὰ ἔκτακτα στρατοδικεία.

Τέλος πάντων, ἐγώ ἤθελα νὰ δείξω κάτι πολὺ συγκεκριμένο, θὲς τὸ δέχεσαι θές ὄχι.

Τὴν ἐκτίμησή μου, μολονότι διαφωνοῦμε σὲ κάποια πράγματα, τὴν ξέρεις.
 
Ἐξαρτᾶται τὶ ἐννοεῖς «διδάξουν»

Νὰ θέσουν ποικίλα ἱδεολογικοοικονομικοπατριωτικοεθνικὰ ἐγωιστικὰ φοβικὰ κριτήρια πασπαλισμένα μὲ μπόλικο σύνδρομο καταδίωξης πρῶτα καὶ μετὰ νὰ διδάξουν ἢ νὰ βάλουν πρώτα τὴν ἐκκλησία;

Ἔχω κουραστεῖ νὰ ἀκούω νὰ συνδέουν τοὺς ἱεροὺς Κανόνες μὲ τὰ ἔκτακτα στρατοδικεία.

Τέλος πάντων, ἐγώ ἤθελα νὰ δείξω κάτι πολὺ συγκεκριμένο, θὲς τὸ δέχεσαι θές ὄχι.

Τὴν ἐκτίμησή μου, μολονότι διαφωνοῦμε σὲ κάποια πράγματα, τὴν ξέρεις.

Με την πράξη τους αγαπητέ δομέστικε να διδάξουν, όχι με λόγια ή με ευσεβιστικές κορώνες (με αυτά το κάνουν άλλωστε, απλά η πράξη τους τους εκθέτει).
Αυτό που ήθελες να δείξεις εσύ, βεβαίως και το δέχομαι αφού συμφωνώ με τον Ιερό Κανόνα. Όμως εκτός από τον ΙΕ΄ της Λαοδικείας υπάρχουν και πάρα πολλοί άλλοι Ιεροί Κανόνες, που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας και να τους χρησιμοποιούμε για να πορευόμαστε.
Κατά τα άλλα αμοιβαία η εκτίμηση
Υ.Γ. Για τα στρατοδικεία δεν σε πιάνω, εκτός αν έχεις κάποιο συγκεκριμένο παράδειγμα στο μυαλό σου
 
Top