Στιχηρά των αίνων (και των εσπερίων): σύντομα ή αργά;

[tsak77]

Γι' αυτό το ζήτημα θα μπορούσε να ανοιχθεί θέμα...

http://analogion.com/forum/showthread.php?t=21453

 

[CHRYSOSTOMOS LASKARIS]

Ἔχω ἀκούσει ὅτι καί ὁ Σπ.Περιστέρης ἐνίοτε στόν πλάγιο τοῦ πρώτου ἔψαλλε σύντομα τούς αἴνους (ἐκ τοῦ Κε), ἴσως ὅταν ὑπῆρχε πίεση χρόνου.

Οταν ελεγε τους αινους απο ΚΕ,ελεγε και το πασα πνοη εκ του ΚΕ;;;;Το συντομο δηλ;;;;Οταν λεμε του γ ηχου τα συντομα,πρεπει να εχουμε πει το συντομο πασαπνοαριο, οπως τη Μ. Παρασκευη;;Τι θα λεγατε;

 

[ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΟΥΓΙΑΣ]

1. Όταν έλεγε τους αίνους από ΚΕ, έλεγε και το πάσα πνοή εκ του ΚΕ;;;; Το σύντομο δηλ;;;;
2. Όταν λέμε του γ ήχου τα σύντομα, πρέπει να έχουμε πει το σύντομο πασαπνοαριο, όπως τη Μ. Παρασκευή;;Τι θα λέγατε;

Για το πρώτο ερώτημά σας, αν και δεν έχω ακούσει τον αείμνηστο Μουσικολόγο, ερευνητή & Πρωτοψάλτη Σπ. Περιστέρη, πώς ακριβώς έψαλλε τους συγκεκριμένους ύμνους, σε σύντομο μέλος, θεωρώ, όμως προφανές, ότι όλα "πήγαιναν κουστούμι"! Δηλαδή, σύντομο στιχηραρικό μέλος, "το Πάσα πνοή" εκ του ΚΕ, όμοια, σύντομα και τα τροπάρια των Αίνων, εκ του ΚΕ!
2. Με το ίδιο σκεπτικό, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να ψάλλονται οι Αίνοι, κάθε Κυριακή κι όχι μόνο, όπως σωστά αναφέρετε, τη Μ. Παρασκευή.
Στην πράξη, βέβαια, δεν εφαρμόζουμε τον παραπάνω κανόνα σε κανένα ήχο, εκτός κι αν βιαζόμαστε, παρά ψάλλουμε, στους ήχους: γ', δ', βαρύ & πλ. του δ', αργοσύντομα "το Πάσα πνοή" και σύντομα τα τροπάρια, ενώ στους υπόλοιπους, όλα αργοσύντομα!

 

[neoklis]

... Με το ίδιο σκεπτικό, θα πρέπει, κατά τη γνώμη μου, να ψάλλονται οι Αίνοι, κάθε Κυριακή κι όχι μόνο, όπως σωστά αναφέρετε, τη Μ. Παρασκευή.
Στην πράξη, βέβαια, δεν εφαρμόζουμε τον παραπάνω κανόνα σε κανένα ήχο,...

....Και καλά κάνουμε, γιατί αυτό που κάνουμε είναι ότι ακολουθούμε την πρακτική που παραλάβαμε (=παράδοση). Η εξήγησή της είναι άλλο θέμα. Όταν όμως βγάζουμε ένα συμπέρασμα (=θεωρία) από μια πρακτική που παρατηρούμε, π.χ.

Όταν λέμε του γ ήχου τα σύντομα, πρέπει να έχουμε πει το σύντομο πασαπνοαριο, όπως τη Μ. Παρασκευή

και συναντήσουμε κάπου αντίθετη πρακτική π.χ.

στους ήχους: γ', δ', βαρύ & πλ. του δ', αργοσύντομα "το Πάσα πνοή" και σύντομα τα τροπάρια, ενώ στους υπόλοιπους, όλα αργοσύντομα!...

τότε δεν αλλάζουμε την πρακτική, αλλά αλλάζουμε την θεωρία, ψάχνουμε δηλαδή να αναλύσουμε και να εξηγήσουμε τους λόγους που αυτό συμβαίνει. Κατά τεκμήριο όμως, σωστό είναι αυτό που συμβαίνει. Ενδέχεται βέβαια μετά από την έρευνα σε βάθος να ανακαλύψουμε και κάποιες λάθος πρακτικές. Αυτό όμως νομίζω ότι θα είναι η εξαίρεση.

 

[Shota]

Δὲν ψάλλεται ἀργοσύντομο κεκραγάριο πρὸ συντόμων στιχηρῶν, τὰ δὲ ἀργὰ κεκραγάρια ἀντιστοιχοῦν σὲ στιχηρά τοῦ ἀργοῦ στιχηραρίου καὶ ψάλλονται μόνο πρὸ αὐτῶν.

Δὲν ψάλλεται ἀργοσύντομον πασαπνοάριον πρὸ συντόμων στιχηρῶν, τὰ δὲ ἀργὰ πασαπνοάρια ἀντιστοιχοῦν σὲ στιχηρὰ τοῦ ἀργοῦ στιχηραρίου καὶ ψάλλονται μόνο πρὸ αὐτῶν.

Προ στιχηρων ψαλλεται κανονικα η στιχολογια (του εσπερινου η των Αινων), σε συντομο μελος.

 

[tomasn54]

Πάντως ο Περιστέρης έψαλλε αργό πάσα πνοή σύντομα στιχηρα πλ.α.

 

[giorgosgoudi]

Οι όροι σύντομα και αργά, όσον αφορά τα αναστάσιμα στιχηρά δεν είναι συγκρίσιμοι σε όλους τους ήχους. Δηλαδή δεν είναι όλα τα αργά το ίδιο αργά για να τα υιοθετήσεις πακέτο. Δεν έχουν δηλαδή όλοι οι ήχοι την ίδια ανάπτυξη μέλους.

Θα λέγαμε ότι οι ήχοι που δεν πολυλέγονται δεν είναι το ίδιο είδος μέλους με τα υπόλοιπα αλλά κάποια μορφή του αργού ειρμολογικού είδους ή κάποιο μετα-στάδιο του αργού στιχηραρικού. Στο οποίο θα μπορούσαν να αποδοθούν και τα υπόλοιπα μέλη που λέγονται "αργά" και να λεχθούν λίγο ακόμα πιο αργά.

Το πότε και πώς εμφανίσθηκε αυτό το είδος μέλους είναι κι αυτό ένα ενδιαφέρον ερώτημα αν κανείς ξέρει. Δηλαδή αυτά που βάζει ο Ιωάννης Πρωτοψάλτης στο Αναστασιματάριό του, τα οποία δεν είχε ο Πέτρος στο δικό του, 100 χρόνια πριν.

Η όποια παράδοση της Παρακλητικής, γραπτή ή προφορική, δεν οφείλει να ακολουθεί μια ομοιόμορφη συμπεριφορά, ούτε ως προς τα είδη μέλους, ούτε ως προς τις μελωδίες που τάχα αντιστοιχούν στο κάθε κεφάλαιο που τυγχάνει να ονομάζεται "ήχος τάδε"...

Και φυσικά δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Όλες οι μορφές είναι εκκλησιαστικές στο ήθος τους, διαλέγεις και παίρνεις.

 

[Shota]

Οι όροι σύντομα και αργά, όσον αφορά τα αναστάσιμα στιχηρά δεν είναι συγκρίσιμοι σε όλους τους ήχους.

Σύντομα = ειρμολογικά. Αργά = στιχηραρικά.

 

[giorgosgoudi]

Τυπικά ναι, αλλά τα "στιχηραρικά" κάποιων ήχων έχουν μεγαλύτερη ανάπτυξη μέλους από τα υπόλοιπα. Κι αυτός είναι ο λόγος που δεν πολυχρησιμοποιούνται.

Κι όπως είπα και πιο πάνω, τα συγκεκριμένα στιχηραρικά (του Ι. Πρωτοψάλτου) θυμίζουν το αργό ειρμολογικό μέλος. Και είναι μάλλον αργή απόδοση των υφιστάμενων ειρμολογικών μελών, παρά σαν σύνθεση απευθείας στο στιχηραρικό μέλος. Γι' αυτό δεν υπάρχει άμεση αναλογία.