[Ερώτηση] Στίχος «Του Ποιήσαι εν αυτοίς κρίμα έγγραπτον»

Αgis

Μέλος
Σε μερικά μουσικά βιβλία του Όρθρου (αλλά και από κάποιους ιεροψάλτες στην εκτέλεση του πρώτου στιχηρού των Αίνων της Κυριακής) παρατηρείται ότι ο στίχος του ποιήσαι εν αυτοίς κρίμα έγγραπτον περικόπτεται και ξεκινάει από το δόξα αύτη έσται πάσι. Ποιό είναι το ορθό;
Σας ευχαριστώ
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Αgis;58267 said:
Σε μερικά μουσικά βιβλία του Όρθρου (αλλά και από κάποιους ιεροψάλτες στην εκτέλεση του πρώτου στιχηρού των Αίνων της Κυριακής) παρατηρείται ότι ο στίχος του ποιήσαι εν αυτοίς κρίμα έγγραπτον περικόπτεται και ξεκινάει από το δόξα αύτη έσται πάσι. Ποιό είναι το ορθό;
Σας ευχαριστώ
Ἀφοῦ χρησιμοποιεῖς τή λέξη «περικόπτεται», μόνος βγάζεις τό συμπέρασμα ποιό εἶναι τό σωστό.
Ὁ στίχος, ὅπως τόν βλέπεις στό Ὡρολόγιον καί στά Ἐγκόλπια καί Συλλειτουργικά, εἶναι «Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον. Δόξα αὕτη ἔσται πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ».
Ὑποτίθεται —καί δέν ὑποτίθεται μόνον, ἀλλά ἀπό πολλούς πραγματοποιεῖται— ὅτι εἶναι ἕνας στίχος ἀπό τούς πολλούς προηγουμένους τῆς στιχολογίας τῶν αἴνων πού ψάλλονται, καί ὅταν φτάσουμε στό στίχο «Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον. Δόξα αὕτη ἔσται πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ» ἀρχίζουν νά παρεμβάλλονται τά τροπάρια.
Τό λάθος πού ἀναφέρεις ὅτι γίνεται ἤ γράφεται ἔχει ἐπισημανθεῖ (μεταξύ ἄλλων) ἐδῶ κι ἐδῶ.


 

neoklis

Νεοκλής Λευκόπουλος, Γενικός Συντονιστής
Όμως, με δεδομένο (όπου συμβαίνει αυτό) ότι οι προηγούμενοι στίχοι δεν ψάλλονται, το νόημα του στίχου μένει ξεκρέμαστο, καθότι εξαρτάται από τον στίχο :
«Αἱ ὑψώσεις τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ λάρυγγι αὐτῶν, καὶ ῥομφαῖαι δίστομοι ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν.
Τοῦ ποιῆσαι ἐκδίκησιν ...
Τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ...
Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον...».
Έτσι ενώ όλοι οι άλλοι στίχοι έχουν αυτοτελές νόημα, ο συγκεκριμένος δεν έχει. Δεν είναι αυτός λόγος ώστε να αρχίζει α΄στίχος από το «Δόξα αὕτη ἔσται ...»;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Όμως, με δεδομένο (όπου συμβαίνει αυτό) ότι οι προηγούμενοι στίχοι δεν ψάλλονται, το νόημα του στίχου μένει ξεκρέμαστο, καθότι εξαρτάται από τον στίχο :
«Αἱ ὑψώσεις τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ λάρυγγι αὐτῶν, καὶ ῥομφαῖαι δίστομοι ἐν ταῖς χερσὶν αὐτῶν.
Τοῦ ποιῆσαι ἐκδίκησιν ...
Τοῦ δῆσαι τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ...
Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον...».
Έτσι ενώ όλοι οι άλλοι στίχοι έχουν αυτοτελές νόημα, ο συγκεκριμένος δεν έχει. Δεν είναι αυτός λόγος ώστε να αρχίζει α΄στίχος από το «Δόξα αὕτη ἔσται ...»;
Τί σχολαστικισμοί εἶναι αὐτοί;
Κι ἐμένα δέν μοῦ λέει τίποτε τό «Δόξα αὕτη ἔσται πᾶσι τοῖς ὁσίοις αὐτοῦ»· κάτι προϋποθέτει. Ἄν πιάσουμε τί σημαίνουν οἱ στίχοι ξεκομμένοι, εἴτε στόν ἑσπερινό, εἴτε στό ὄρθρο (ᾠδές κλ.π.) δέν βγάζουμε ἄκρη.
Σημασία ἔχει ὅτι ἀπ᾿ ὅταν χάθηκε ἡ ἀκριβής ἀρχαία τάξη τῆς στιχολογίας τῶν ψαλμῶν, ἐφευρέθηκαν ἄλλα, ὅπως ἰσχύει καί γιά τή γενικότερη τάξη.

ΥΓ. Αὐτό τό σκεπτικό περίπου εἶχα καταθέσει κι ἐκεῖ πού παραπέμπω, ἀλλά ἀμέσως τό ἀναίρεσα
Μήπως θεωροῦνται ἀδόκιμοι; Γι᾿ αὐτό καί ἀπό πολλούς ἡ ἔναρξη ἀπό τοῦ «Δόξα αὕτη...» καί ὄχι (ὀρθῶς) ἀπό τοῦ «Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον...»;
Ἀλλά τί θά πεῖ «ἀδόκιμοι»; Ἴσως καί βλασφημῶ. Δέν τούς λέμε στή στιχολογία;
 

Π. Δαβίδ

Γενικός συντονιστής
Στη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία (και σε Προτεσταντικές ομολογίες) ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 είχε γίνει της μόδας να παραλείπονται "επιθετικοί" στίχοι των ψαλμών, μεταξύ των οποίων και ο συγκεκριμένος (το τι κουτσούρεμα τρώει ο ψαλμός ρη΄ δεν λέγεται! :rolleyes:). Το θέμα είναι ποιος, που και πότε πρωτοξεκίνησε την περικοπή του εν θέματι στίχου...
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Το θέμα είναι ποιος, που και πότε πρωτοξεκίνησε την περικοπή του εν θέματι στίχου...
Πάντως Ι.Θ.Σ. ἀπό «Τοῦ ποιῆσαι ἐν αὐτοῖς κρῖμα ἔγγραπτον...» ἀρχίζει καί στίς δύο ἐκδόσεις τῆς Ὑμνωδίας.

 

Hristakis

Παμπάλαιο φθορικό μέλος
Και στο πρώτο έντυπο της ψαλτικής το Αναστασιματάριο του 1820 έτσι παραδίδεται ο συγκεκριμένος στίχος.
 

dimskrekas

Δημήτρης Σκρέκας
Και στο πρώτο έντυπο της ψαλτικής το Αναστασιματάριο του 1820 έτσι παραδίδεται ο συγκεκριμένος στίχος.

Έτσι= Δόξα αύτη έσται πάσι τοις οσίοις αυτού. πχ. σ. 22

Δ.
 
Last edited:

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Για να υπάρχει ως στοιχείο και στο παρόν θέμα, παραθέτω το κομμάτι από το Τυπικό της Μεγάλης Εκκλησίας για το θέμα.
 

Attachments

  • Untitled-1 copy.jpg
    75.2 KB · Views: 27

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στις Τυπικές διατάξεις Αποστόλου Κώνστα του Χίου (1821) αναφέρεται επίσης οτι ξεκινούσαν από το «Δόξα αύτη έσται πάσι τοις οσίοις αυτού».
Μᾶλλον τό κατακρίνει αὐτό, γιατί πῶς ἐξηγεῖται αὐτό;
πρῶτον δὲ ἔψαλλον καὶ τοὺς λοιποὺς στίχους· ἤτοι
τὰ αἰνεῖτε αὐτὸν ἥλιος καὶ σελήνη καὶ τὰ λοιπά.
τῶρα τὰ ἄφησαν. διὰ συντομίαν·
[φ24]
καὶ μετὰ τὸ αἰνεῖτε, εὐθὺς ψάλλουν τὰ ἀναστά
σιμα στιχηρά. ἀρχινώντας εὐθὺς ἀπὸ τὸ δόξα
αὕτη ἔσται πᾶσι τοῖς ὀσίοις αὐτοῦ·

Ὁ Κώνστας καταγράφει τί συνηθίστηκε νά γίνεται, κάτι πού ἔγινε καί μέ τά Πατριαρχικά Τυπικά.

Για να υπάρχει ως στοιχείο και στο παρόν θέμα, παραθέτω το κομμάτι από το Τυπικό της Μεγάλης Εκκλησίας για το θέμα.

Ἀπό ᾿κεῖ καί μετά ἔχουμε καί κρίση... (χωρίς νά «θεοποιοῦμε» καί τίποτε).


 

dkalpakidis

Dimitrios Kalpakidis
Πάντως ο Χουρμούζιος Γιαμαλής, Χαρτοφύλακας της Μ.Χ.Ε. σπεύδει να καταγράψει στο σύντομο "Ειρμολόγιο" (εκδ. 1825) την Στιχολογία των Αίνων.
 
Last edited:

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
π. Μάξιμος;81184 said:

Ἀπό ᾿κεῖ καί μετά ἔχουμε καί κρίση... (χωρίς νά «θεοποιοῦμε» καί τίποτε).

Εννοείται. Απλώς θεωρώ ότι για όποιον τηρεί τις διατάξεις του ΤΜΕ, οι όποιες "παρασπονδίες" δεν βαραίνουν πλέον τον ίδιο (τουλάχιστον άμεσα). Θεοποίηση δεν υπάρχει πάντως σε καμία περίπτωση. Όλα επιδέχονται διορθώσεων και υποδείξεων από αρμόδιους, όπως έχουμε πολλάκις αναφέρει...

Πάντως ο Γεώργιος Χουρμούζιος, Χαρτοφύλακας της Μ.Χ.Ε. σπεύδει να καταγράψει στο σύντομο "Ειρμολόγιο" (εκδ. 1825) την Στιχολογία των Αίνων.
Όπως ανέφερε και ο π. Μάξιμος παραπάνω, ο Κώνστας καταγράφει τη συνήθεια. Το ότι ο Χουρμούζιος καταγράφει τις στιχολογίες, δεν σημαίνει κάτι για τον Πατριαρχικό Ναό και την εκεί τηρουμένη τάξη (Μπορεί να τις καταγράφει με καθαρά εκπαιδευτικό σκοπό), η οποία φαίνεται περισότερο μέσα από τις μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα πράγματα εκ των έσω (Κώνστας - Βουδούρης), όπως ούτε και η προτροπή του ΤΜΕ για το αν θα έπρεπε πραγματικά να ψάλλονται ή όχι. Όπως δεν θεοποιούμε το ΤΜΕ, έτσι δεν θεοποιούμε και τον Πατριαρχικό Ναό, η τάξη του οποίου αλλάζει και αυτή μέσα στον χρόνο. Σίγουρα πάντως είναι πολύ σημαντικό που έχουμε την καταγραφή τους από έναν Πατριαρχικό.

Απλά και το θέμα αυτό είναι άλλη μία απόδειξη ότι, όσο πάμε πίσω χρονικά, βλέπουμε την λογικότητα (δηλ. την λογική πορεία των αναγνωσμάτων και των ψαλμάτων) της λατρείας μας, καθώς και την έμπραχτη (ίσως και μεταφορικά) εφαρμογή του όρου "Ακολουθία" (η λογική σειρά σκέψεων, λόγω ή έργων. Η συνεχής και συνεκτική διαδοχή τους, όπως αναφέρει ο Μπαμπινιώτης στο λεξικό της νέας Ελληνικής γλώσσας).
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Εννοείται. Απλώς θεωρώ ότι για όποιον τηρεί τις διατάξεις του ΤΜΕ, οι όποιες "παρασπονδίες" δεν βαραίνουν πλέον τον ίδιο (τουλάχιστον άμεσα). Θεοποίηση δεν υπάρχει πάντως σε καμία περίπτωση. Όλα επιδέχονται διορθώσεων και υποδείξεων από αρμόδιους, όπως έχουμε πολλάκις αναφέρει...
Λησμόνησα νά σημειώσω προηγουμένως ὅτι —ὅπως ἔχει παρατηρηθεῖ πάλιν ἀπό τόν Δ. Καλπακίδη (καί γιά ὅσους ξέρουν νά διαβάζουν...)— καί ὁ Βιολάκης ἀφήνει τό θέμα «ἀνοικτό» γράφοντας «ἀπὸ δὲ τοῦ (στίχου)...», πού (μπορεῖ νά) σημαίνει ὅτι ἔχουν ψαλλεῖ οἱ προηγούμενοι στίχοι.

Μετά, ὅπως εἶχα γράψει, ἔχουμε τό Ὡρολόγιον καί τά Ἐγκόλπια καί Συλλειτουργικά, πού δέν εἶναι «παράνομα»...


 
Top