[Ερώτηση] Σημείο αναφοράς ο Ιάκωβος Ναυπλιώτης για θέματα διαστημάτων, εκτελέσεων, ορθοφωνίας, εκφοράς των φθόγγων κ.α.

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Ψάχνοντας για θέματα διαστημάτων, εκτελέσεων, ορθοφωνίας, εκφοράς των φθόγγων κ.α. μου δημιουργήθηκαν οι εξής απορίες: εμείς έχουμε ως σημείο αναφοράς για την ψαλτική τέχνη τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη, για τον οποίο λέμε ότι στις ηχογραφήσεις που έχουμε βρει μέχρι τώρα, ψέλνει χρησιμοποιώντας και τη μύτη του, παρ'όλα αυτά εκτελεί τέλεια διαστήματα, σωστά; (άρα δεν ισχύει αυτό που μου είπε ο δάσκαλός μου, ότι ψέλνουμε πιο σωστά διαστήματα όταν δεν χρησιμοποιούμε τη μύτη μας).
Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα τα οποία μας οδηγούν στο να πούμε ότι ο Ιάκωβος εκτελούσε τέλεια τα διαστήματα; Δεν έχουμε κάποιον προγενέστερό του για να τον συγκρίνουμε, άρα τι είναι αυτό που μας καθοδηγεί; μήπως είναι η θεωρία; και αν είναι η θεωρία, ποια θεωρία; του Χρυσάνθου και άλλων που συμφωνούν μ'αυτόν; (σχόλια σχετικά με τη Θεωρία του Χρυσάνθου αυτής καθ'εαυτής δεν θα ήθελα να γίνουν, γιατί υπάρχουν αλλού πάμπολλα).
Ευχαριστώ!

 

[tb---]

Φασματογραφικά καλούδια και άλλα μέσα ~

 

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Φασματογραφικά καλούδια και άλλα μέσα ~

αυτό που ρωτάω είναι πώς εμείς ξέρουμε ότι τα διαστήματα που δείχνει ο φασματογράφος και που λέει ο Ιάκωβος είναι τα σωστά; δεν εννοώ ότι κάνει λάθος ο φασματογράφος.....λέω, ποιό είναι το σημείο αναφοράς εκείνο με βάση το οποίο συγκρίνουμε τα διαστήματα του Ιακώβου και λέμε: Α! τα λέει σωστά!
δεν ξέρω αν έγινα κατανοητός....

 

[petrosgrc]

Ψάχνοντας για θέματα διαστημάτων, εκτελέσεων, ορθοφωνίας, εκφοράς των φθόγγων κ.α. μου δημιουργήθηκαν οι εξής απορίες: εμείς έχουμε ως σημείο αναφοράς για την ψαλτική τέχνη τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη, για τον οποίο λέμε ότι στις ηχογραφήσεις που έχουμε βρει μέχρι τώρα, ψέλνει χρησιμοποιώντας και τη μύτη του, παρ'όλα αυτά εκτελεί τέλεια διαστήματα, σωστά; (άρα δεν ισχύει αυτό που μου είπε ο δάσκαλός μου, ότι ψέλνουμε πιο σωστά διαστήματα όταν δεν χρησιμοποιούμε τη μύτη μας).

Έχουμε ως σημείο αναφοράς τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη γιατί είναι η πιο σημαντική και η πιο παλιά φωνητική καταγραφή της ζώσας παράδοσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Από εκεί κι ύστερα δεν θεωρώ ότι οι πάντες μπορούν και πολύ περισσότερο δεν θεωρώ ότι οφείλουν να ακολουθήσουν το στυλ ψαλσιματος του Ναυπλιώτη. Σε κάποιους ταιριάζει σαν πουκάμισο (π.χ. ο Μακαριστός πρώην Πατρών Νικόδημος) και άλλοι γίνονται φαιδροί προσπαθώντας ντε και καλά να μιμηθούν αυτή τη μουσική φόρμα (ονόματα δε λέμε...). Δόξα τω Θεώ υπάρχουν πολλοί εξίσου παραδοσιακοί ψάλτες από όπου μπορεί ο καθένας να επηρεασθεί αναλόγως με το τί του ταιριάζει και τί του αρέσει. Εγώ προσωπικά, αν και τον θαυμάζω και τον ακούω προσεκτικά, δε θα μπορούσα να ψάλω ποτέ με αυτόν τον τρόπο και δεν το προσπάθησα.

Σχετικά πάντως με τη μύτη και τα διαστήματα, δε νομίζω ότι έχει καμμία σχέση η ακρίβεια των διαστημάτων με το γεγονός ότι χρησιμοποιεί μύτη. Δε μας λέει κανείς ότι αν δε χρησιμοποιούσε μύτη, δε θα έλεγε αυτά τα σωστά διαστήματα.

Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα τα οποία μας οδηγούν στο να πούμε ότι ο Ιάκωβος εκτελούσε τέλεια τα διαστήματα; Δεν έχουμε κάποιον προγενέστερό του για να τον συγκρίνουμε, άρα τι είναι αυτό που μας καθοδηγεί; μήπως είναι η θεωρία; και αν είναι η θεωρία, ποια θεωρία; του Χρυσάνθου και άλλων που συμφωνούν μ'αυτόν; (σχόλια σχετικά με τη Θεωρία του Χρυσάνθου αυτής καθ'εαυτής δεν θα ήθελα να γίνουν, γιατί υπάρχουν αλλού πάμπολλα).
Ευχαριστώ!

Πολύ μεγάλη κουβέντα η οποία έχει τραβήξει εις μάκρος εδώ πέρας. Εγώ πάντως δεν ξέρω. Το μόνο που μπορώ να πω, είναι ότι το ένστικτό μου λέει ότι αυτό το ψάλσιμο είναι παραδοσιακό-βυζαντινό σε όλα του και φυσικά σωστό και στα διαστήματα εκτός των άλλων. Το νιώθω, δε χρειάζεται κανείς να μου το αποδείξει ούτε με φασματογράφο ούτε με βιβλία θεωρίας. Υποκειμενική θεώρηση θα μου πεις και πιθανόν να έχεις δίκιο· δεν είναι δυνατόν όμως τόσοι ψάλτες οι οποίοι κρατούν ζωντανή την παράδοση όπως μπορεί ο καθένας, να κάνουν λάθος στον Ναυπλιώτη.

Ο μόνος που δεν συμφωνούσε με το ψάλσιμό του και το είχε εκφράσει και γραπτώς ήταν ο σημαντικώτατος κατά τ'άλλα Κων/νος Ψάχος (όχι ως προς τα διαστήματα, αλλά άδραξα την ευκαιρία να αναφερθώ γενικώτερα) του οποίου την παράδοση κληρονόμησε ο Σπυρίδων Περιστέρης και έκανε τη λεγόμενη «Αθηναϊκή Σχολή» και η οποία κατ' εμέ αλλά και κατά τους περισσότερους θιασώτες της βυζ. μουσικής απέχει σε μεγάλο βαθμό από το να χαρακτηρισθεί «παραδοσιακή βυζαντινή» παρ' ότι προήλθε και αυτή από την Πόλη. Το ξέρω ότι δεν απαντώ ευθέως, αλλά νομίζω ότι δε θα ωφελήσει στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαντικά το να αναλωθούμε σε μουσικολογικές λεπτομέρειες οι οποίες ενδεχομένως να μη μας δώσουν ποτέ ασφαλή συμπεράσματα.

 

[haris1963]

...έχουμε ως σημείο αναφοράς για την ψαλτική τέχνη τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη, για τον οποίο λέμε ότι στις ηχογραφήσεις που έχουμε βρει μέχρι τώρα, ψέλνει χρησιμοποιώντας και τη μύτη του, παρ'όλα αυτά εκτελεί τέλεια διαστήματα, σωστά; (άρα δεν ισχύει αυτό που μου είπε ο δάσκαλός μου, ότι ψέλνουμε πιο σωστά διαστήματα όταν δεν χρησιμοποιούμε τη μύτη μας).

Να ξεκαθαρίσουμε πως άλλο πράγμα είναι η «ρινοφωνία» (ήτοι το ποσό του αέρα που εξέρχεται από τη μύτη κατά την εκφορά των φθόγγων είναι μεγαλύτερο από αυτό που εξέρχεται του στόματος) και άλλο το ψέλνει και με τη μύτη. Στον ορθό τρόπο εκφοράς των φθόγγων πρέπει να συμμετέχει και η μύτη. Όπως λένε οι δάσκαλοι ορθοφωνίας «η μύτη πρέπει να είναι ανοιχτή και να συμμετέχει «στο ποσοστό που της αντιστοιχεί». Δε νομίζω πως μπορεί να χαρακτηριστεί ρινόφωνος ο Ιάκωβος. Η τοποθέτησή του είναι ψηλά στον ουρανίσκο, προς τα πίσω (πίσω και κάτω από τη μύτη) και η τεχνική του είναι ζηλευτή καθώς παράγει λαμπρή, ζεστή, στηριγμένη φωνή. Η οποία μάλιστα, δεν «φθείρεται» γρήγορα στο πέρασμα του χρόνου (όπως οι φωνές άλλων «μεγάλων», του Χατζημάρκου και του Στανίτσα συμπεριλαμβανομένων). Μιλάμε βέβαια, κατά γενική ομολογία, για ένα φωνητικό φαινόμενο, έτσι;
Πέρα από αυτά, όντως μάλλον κάτι άλλο εννοούσε ο δάσκαλός σου, γιατί το ένρινοή όχι της φωνής δεν επηρεάζει τα διαστήματα.

Ποια είναι όμως τα στοιχεία εκείνα τα οποία μας οδηγούν στο να πούμε ότι ο Ιάκωβος εκτελούσε τέλεια τα διαστήματα; Δεν έχουμε κάποιον προγενέστερό του για να τον συγκρίνουμε, άρα τι είναι αυτό που μας καθοδηγεί; μήπως είναι η θεωρία; και αν είναι η θεωρία, ποια θεωρία; του Χρυσάνθου και άλλων που συμφωνούν μ'αυτόν; (σχόλια σχετικά με τη Θεωρία του Χρυσάνθου αυτής καθ'εαυτής δεν θα ήθελα να γίνουν, γιατί υπάρχουν αλλού πάμπολλα).
Ευχαριστώ!

Αυτά όλα και η ακοή μας, βέβαια. Και οι φασματογραφήσεις μας δίνουν απτά αποτελέσματα, αν γνωρίζει ο ερευνητής το αντικείμενο. Στον Ιάκωβο έχουμε ένα «στρογγυλό» ψάλσιμο με μεγάλους μείζονες τόνους, μαλακούς ελάσσονες και ελάχιστους, φυσικές και ομαλές στην ακοή έλξεις. Ακόμα, όμοια διφωνία στο χρώμα αλλά και σαν κέντρο πενταχόρδου στο διάτονο, στοιχείο που αποτελεί παράγοντα σταθερότητας της τονικής βάσης του μέλους, ανεξάρτητα από τις μεταβολές ή παραχορδές. Δεν θα μπω σε άλλες παραμέτρους, όπως οι αναλύσεις και η «εξήγηση» που κάνει στα μέλη που ερμηνεύει, στοιχεία που αντλεί από τη ζώσα παράδοση της οποίας σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες ήταν αυθεντικός φορέας και εκφραστής.

 

[Tzanakos_B]

Να ξεκαθαρίσουμε πως άλλο πράγμα είναι η «ρινοφωνία» (ήτοι το ποσό του αέρα που εξέρχεται από τη μύτη κατά την εκφορά των φθόγγων είναι μεγαλύτερο από αυτό που εξέρχεται του στόματος) και άλλο το ψέλνει και με τη μύτη. Στον ορθό τρόπο εκφοράς των φθόγγων πρέπει να συμμετέχει και η μύτη. Όπως λένε οι δάσκαλοι ορθοφωνίας «η μύτη πρέπει να είναι ανοιχτή και να συμμετέχει «στο ποσοστό που της αντιστοιχεί». Δε νομίζω πως μπορεί να χαρακτηριστεί ρινόφωνος ο Ιάκωβος. Η τοποθέτησή του είναι ψηλά στον ουρανίσκο, προς τα πίσω (πίσω και κάτω από τη μύτη) και η τεχνική του είναι ζηλευτή καθώς παράγει λαμπρή, ζεστή, στηριγμένη φωνή. Η οποία μάλιστα, δεν «φθείρεται» γρήγορα στο πέρασμα του χρόνου (όπως οι φωνές άλλων «μεγάλων», του Χατζημάρκου και του Στανίτσα συμπεριλαμβανομένων). Μιλάμε βέβαια, κατά γενική ομολογία, για ένα φωνητικό φαινόμενο, έτσι;
Πέρα από αυτά, όντως μάλλον κάτι άλλο εννοούσε ο δάσκαλός σου, γιατί το ένρινοή όχι της φωνής δεν επηρεάζει τα διαστήματα.

Αυτά όλα και η ακοή μας, βέβαια. Και οι φασματογραφήσεις μας δίνουν απτά αποτελέσματα, αν γνωρίζει ο ερευνητής το αντικείμενο. Στον Ιάκωβο έχουμε ένα «στρογγυλό» ψάλσιμο με μεγάλους μείζονες τόνους, μαλακούς ελάσσονες και ελάχιστους, φυσικές και ομαλές στην ακοή έλξεις. Ακόμα, όμοια διφωνία στο χρώμα αλλά και σαν κέντρο πενταχόρδου στο διάτονο, στοιχείο που αποτελεί παράγοντα σταθερότητας της τονικής βάσης του μέλους, ανεξάρτητα από τις μεταβολές ή παραχορδές. Δεν θα μπω σε άλλες παραμέτρους, όπως οι αναλύσεις και η «εξήγηση» που κάνει στα μέλη που ερμηνεύει, στοιχεία που αντλεί από τη ζώσα παράδοση της οποίας σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες ήταν αυθεντικός φορέας και εκφραστής.

Συμφωνω απόλυτα με αυτά που γράφει ο Χάρις , γενικά περί ορθωφωνίας και ειδικά για το Φωνητικό φαινόμενο Ι. ΝΑΥΠΛΙΏΤΗΣ. Ακούγοντας τον , αλλά και από την μαρτυρία του Τσολακίδη, που τον έζησε στίς δόξες του , η φωνή του ηταν δυνατή ευλύγιστη, με ωραίους λαρυγκισμούς , πολύ άνετος στα χαμηλά αλλα και στα ψηλά !!! Ανοιχτή αρθρωση , χωρίς ίχνος ρινοφωνίας... Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ.

 

[nikosthe]

Πάντως, για να λέμε τα πράγματα με τ' όνομά τους, παρατηρείται σήμερα στον ψαλτικό κόσμο μια "Ιακωβομανία", ανεξαρτήτως της αναμφισβήτητης αξίας του Ιακώβου Ναυπλιώτη. Σε κάθε εποχή και σε κάθε μουσική υπάρχουν πάντα εκτελεστικές τάσεις. Την εποχή εκείνη λοιπόν υπήρχε όντως περισσότερη ρινοφωνία, τόσο στη βυζαντινή όσο και στο τραγούδι (ρεμπέτικο - αμανέ) και το βλέπουμε και σε εκτελέσεις άλλων ψαλτών και τραγουδιστών της εποχής (στο γνωστό δίσκο με τον Γεροθεοδώρου και άλλους παλιούς ψάλτες με ηχογραφήσεις από τις αρχές του αιώνα). Μετά όμως (και κυρίως μετά το Στανίτσα, κατ' εμέ) το ψαλτικό στυλ άλλαξε. Είναι φαινόμενο που παρατηρείται γενικώς στην παράδοση, στο παίξιμο των οργάνων κλπ. Και όταν μεν η αλλαγή γίνεται από κάποιον που γνωρίζει την παράδοση από πρώτο χέρι, όπως το Θρασύβουλο Στανίτσα, εκεί τα αποτελέσματα είναι ευεργετικά. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι ο κάθε ψαλτάκος θα το παίξει Στανίτσας, αφού ο άρχων ήταν ένας και μοναδικός...

Θα συμφωνήσω με το Χάρη (και το έχω ξαναγράψει παλαιότερα) στο ότι η μύτη είναι ανοιχτή στη σωστή φωνητική τοποθέτηση και συμμετέχει γλυκαίνοντας τον ήχο, είναι κάτι άλλωστε που το λένε όλοι οι καλοί δάσκαλοι της φωνητικής τέχνης. Όμως αυτό που γράφηκε, ότι ο Ιάκωβος έψαλε "χωρίς ίχνος ρινοφωνίας", προσωπικά δεν μου κάθεται καθόλου... Τώρα, κακά τα ψέματα: ότι ο Ιάκωβος είχε περισσότερο ένρινη εκφορά απ' ότι συνηθίζεται σήμερα, τηρώντας το ύφος της εποχής του, αυτό νομίζω είναι ηλίου φαεινότερο. Μην τρελαθούμε τελείως, ας συμφωνήσουμε τουλάχιστον στα βασικά που βγάζουν μάτι (ή μάλλον... αυτί!). Δεν θα έλεγα λοιπόν ότι ο Ιάκωβος είναι πρότυπο φωνητικής μίμησης για τον καθένα. Μάλιστα θα τολμούσα να πω ότι μόνο για λίγους θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο. Κι αυτό γιατί το εντονότερα ρινόφωνο στυλ αυτής της εποχής έχει πλέον ξεπεραστεί.

Ας μη μένουμε λοιπόν προσκολλημένοι στο παρελθόν. Θαυμάζουμε τον Ιάκωβο και τον ακούμε, όπως ακούμε και το Βαμβακάρη να τραγουδάει ρεμπέτικα. Το να ζορίσουμε όμως τη φωνή μας, προσπαθώντας να μιμηθούμε αυτό το στυλ, αποτελεί άρνηση του μεταπλαστικού χαρακτήρα της (οποιασδήποτε) παράδοσης, η οποία δεν μένει στατική, αλλά προχωράει φυσικώ τω τρόπω μέσω των γνησίων εκφραστών της. Το να υιοθετηθούν εκ νέου, μέσα στην πορεία αυτή, πρακτικές του παρελθόντος, δεν αποκλείεται, και αυτό όμως θα γίνει αβίαστα και όχι με ξερή μίμηση, που φέρνει εξαιρετικά αμφιλεγόμενα ακουστικά αποτελέσματα.

 

[haris1963]

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό των ψαλτών και των τραγουδιστών της εποχής εκείνης, δεν είναι η «ρινοφωνία», αλλά η απαραίτητη χρήση της μύτης λόγω ...έλλειψης μικροφώνων. Όντως μπορεί ποτέ να μην ξαναγυρίσουμε σε αυτό τον τρόπο παραγωγής της φωνής, απλά γιατί έχουμε τα μικρόφωνα να πολλαπλασιάζουν τη φωνή μας, χωρίς να χρειάζεται η παραγωγή ιδιαίτερα μεγάλης έντασης από τον ψάλλοντα (ή τον τραγουδιστή).

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να χρησιμοποιείται ελάχιστα η δίοδος του αέρα από τη μύτη (σε πολλές περιπτώσεις η μύτη δε χρησιμοποιείται καθόλου και η δίοδος αυτή «κλείνει» τελείως), με αποτέλεσμα πολλές φορές πιο συναισθηματικές και ευχάριστες στο σύγχρονο αυτί (ενισχυμένες από τους ενισχυτές και τα ηχεία ωστόσο) φωνές. Με τον (συνηθισμένο) σύγχρονο τρόπο παραγωγής της φωνής, οι ψάλτες και οι τραγουδιστές των αρχών του 20ου αιώνα (και όλων των αιώνων πριν από αυτόν), απλά θα τραυμάτιζαν γρήγορα και θα κατέστρεφαν ανεπανόρθωτα τη φωνή τους (αν ήθελαν να ακουστούν πέρα από τα 10 μέτρα).

Ναι, και ο Ιάκωβος και ο Μανέας (και ο Νταλγκάς και ο Σοφρωνίου) χρησιμοποιούν και τη μύτη. Περισσότερο από την πλειοψηφία των σύγχρονων ψαλτών και τραγουδιστών. Ωστόσο, «ρινόφωνους» (ότι δηλαδή στο ηχόχρωμά τους ακούγεται περισσότερο η μύτη), δε θα τους έλεγα με τίποτα.

 

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Έχουμε ως σημείο αναφοράς τον Ιάκωβο Ναυπλιώτη γιατί είναι η πιο σημαντική και η πιο παλιά φωνητική καταγραφή της ζώσας παράδοσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

άρα έχει +1 λόγω παλαιότητας, αφού όσο πιο παλιά πάμε, τόσο πιο σωστά και ανεπηρέαστα ήταν τα πράγματα(

Από εκεί κι ύστερα δεν θεωρώ ότι οι πάντες μπορούν και πολύ περισσότερο δεν θεωρώ ότι οφείλουν να ακολουθήσουν το στυλ ψαλσιματος του Ναυπλιώτη. Σε κάποιους ταιριάζει σαν πουκάμισο (π.χ. ο Μακαριστός πρώην Πατρών Νικόδημος) και άλλοι γίνονται φαιδροί προσπαθώντας ντε και καλά να μιμηθούν αυτή τη μουσική φόρμα (ονόματα δε λέμε...). Δόξα τω Θεώ υπάρχουν πολλοί εξίσου παραδοσιακοί ψάλτες από όπου μπορεί ο καθένας να επηρεασθεί αναλόγως με το τί του ταιριάζει και τί του αρέσει. Εγώ προσωπικά, αν και τον θαυμάζω και τον ακούω προσεκτικά, δε θα μπορούσα να ψάλω ποτέ με αυτόν τον τρόπο και δεν το προσπάθησα.

ε, καλά, ούτε κι εγώ....μόνο κάτι αναλύσεις και ψιλολαρυγγισμούς και διαστήματα το καταδύναμιν.....

Σχετικά πάντως με τη μύτη και τα διαστήματα, δε νομίζω ότι έχει καμμία σχέση η ακρίβεια των διαστημάτων με το γεγονός ότι χρησιμοποιεί μύτη. Δε μας λέει κανείς ότι αν δε χρησιμοποιούσε μύτη, δε θα έλεγε αυτά τα σωστά διαστήματα.

Πέρα από αυτά, όντως μάλλον κάτι άλλο εννοούσε ο δάσκαλός σου, γιατί το ένρινοή όχι της φωνής δεν επηρεάζει τα διαστήματα.

μου είπε ο δάσκαλος: όταν ψέλνεις χρησιμοποιώντας τη μύτη σου δεν σε βοηθάει να πιάνεις τα σωστά διαστήματα.....τι εννοούσε άραγε;

Το νιώθω, δε χρειάζεται κανείς να μου το αποδείξει ούτε με φασματογράφο ούτε με βιβλία θεωρίας.

προσωπικά μόνο τον Θεό αποδέχομαι χωρίς αποδείξεις (άσχετα ότι υπάρχουν κιόλας.....)

Το ξέρω ότι δεν απαντώ ευθέως, αλλά νομίζω ότι δε θα ωφελήσει στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαντικά το να αναλωθούμε σε μουσικολογικές λεπτομέρειες οι οποίες ενδεχομένως να μη μας δώσουν ποτέ ασφαλή συμπεράσματα.

ευχαριστώ πολύ για την απάντηση πάντως! ούτως ή άλλως το είπα ότι δεν θέλω να σχολιαστεί η θεωρία, γιατί δεν με ενδιαφέρει στην παρούσα φάση....πήγα να μπλεχτώ λίγο, αλλά κατάλαβα ότι υπάρχουν πολλά άλλα που πρέπει να μάθω πρώτα και μετά να αναλωθώ στη θεωρία, τις μετρήσεις κτλ κτλ.....το καλό είναι ότι πήρα μια γερή ιδέα περί του τί εστί η επιστήμονική πλευρά της μουσικής μας :wink:

Δε νομίζω πως μπορεί να χαρακτηριστεί ρινόφωνος ο Ιάκωβος

έτσι όπως το θέτετε ναι, δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.....ότι χρησιμοποιεί και τη μύτη του αυτό είναι δεδομένο και μάλλον έχει να κάνει με το ότι

Σε κάθε εποχή και σε κάθε μουσική υπάρχουν πάντα εκτελεστικές τάσεις. Την εποχή εκείνη λοιπόν υπήρχε όντως περισσότερη ρινοφωνία

έλα όμως που ο δάσκαλός μου μού λέει συνεχώς: Δεν έχεις σωστή άρθρωση και σωστή εκφορά των φθόγγων....ψέλνεις με τη μύτη
Εγώ ρινοφώνως δεν ψέλνω....χρησιμοποιώ τη μύτη μου φυσιολογικά όπως ακριβώς και όταν μιλάω.....

Δεν θα μπω σε άλλες παραμέτρους, όπως οι αναλύσεις και η «εξήγηση» που κάνει στα μέλη που ερμηνεύει, στοιχεία που αντλεί από τη ζώσα παράδοση της οποίας σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες ήταν αυθεντικός φορέας και εκφραστής.

αυτό είναι ένα +1 ακόμα, δηλαδή το ότι υπάρχουν πολλές μαρτυρίες και όλες λένε το ίδιο πράγμα....

Μετά όμως (και κυρίως μετά το Στανίτσα, κατ' εμέ) το ψαλτικό στυλ άλλαξε.

μάλλον από Πρίγγο θα έλεγα, γιατί είχε μεν Ιακωβο-στοιχεία αλλά είχε άλλη φωνή και ο Στανίτσας μιμήθηκε (με την καλή έννοια) τον Πρίγγο, διατηρώντας κι αυτός τη δική του χροιά....

η μύτη είναι ανοιχτή στη σωστή φωνητική τοποθέτηση και συμμετέχει γλυκαίνοντας τον ήχο, είναι κάτι άλλωστε που το λένε όλοι οι καλοί δάσκαλοι της φωνητικής τέχνης.

ο δάσκαλός μου έχει και δίπλωμα ορθοφωνίας, τραγουδούσε και όπερες κτλ και πιστεύει ότι η μύτη δεν χωράει πουθενά στην ψαλτική....μόνο το στόμα.

Το να ζορίσουμε όμως τη φωνή μας, προσπαθώντας να μιμηθούμε αυτό το στυλ

έχει αναφερθεί πολλές φορές και σε άλλα θέματα....αυτός είναι ο ορισμός της κακώς εννοούμενης μίμησης....

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό των ψαλτών και των τραγουδιστών της εποχής εκείνης, δεν είναι η «ρινοφωνία», αλλά η απαραίτητη χρήση της μύτης λόγω ...έλλειψης μικροφώνων.

γιατί χρησιμοποιώντας τη μύτη, η ένταση της φωνής ανεβαίνει; το ανάποδο δεν θα έπρεπε να ισχύει;

ευχαριστώ για τις απαντήσεις!!! αναμένω για περισσότερα (αν υπάρχουν....)

 

[Παπαδόπουλος Δαυίδ]

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό των ψαλτών και των τραγουδιστών της εποχής εκείνης, δεν είναι η «ρινοφωνία», αλλά η απαραίτητη χρήση της μύτης λόγω ...έλλειψης μικροφώνων. Όντως μπορεί ποτέ να μην ξαναγυρίσουμε σε αυτό τον τρόπο παραγωγής της φωνής, απλά γιατί έχουμε τα μικρόφωνα να πολλαπλασιάζουν τη φωνή μας, χωρίς να χρειάζεται η παραγωγή ιδιαίτερα μεγάλης έντασης από τον ψάλλοντα (ή τον τραγουδιστή).

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να χρησιμοποιείται ελάχιστα η δίοδος του αέρα από τη μύτη (σε πολλές περιπτώσεις η μύτη δε χρησιμοποιείται καθόλου και η δίοδος αυτή «κλείνει» τελείως), με αποτέλεσμα πολλές φορές πιο συναισθηματικές και ευχάριστες στο σύγχρονο αυτί (ενισχυμένες από τους ενισχυτές και τα ηχεία ωστόσο) φωνές. Με τον (συνηθισμένο) σύγχρονο τρόπο παραγωγής της φωνής, οι ψάλτες και οι τραγουδιστές των αρχών του 20ου αιώνα (και όλων των αιώνων πριν από αυτόν), απλά θα τραυμάτιζαν γρήγορα και θα κατέστρεφαν ανεπανόρθωτα τη φωνή τους (αν ήθελαν να ακουστούν πέρα από τα 10 μέτρα).

Ναι, και ο Ιάκωβος και ο Μανέας (και ο Νταλγκάς και ο Σοφρωνίου) χρησιμοποιούν και τη μύτη. Περισσότερο από την πλειοψηφία των σύγχρονων ψαλτών και τραγουδιστών. Ωστόσο, «ρινόφωνους» (ότι δηλαδή στο ηχόχρωμά τους ακούγεται περισσότερο η μύτη), δε θα τους έλεγα με τίποτα.

Ίσα ίσα η χρήση της μύτης είναι αυτή που αφαιρεί την ενταση,για να βγάλεις ενταση θα πρέπει η μύτη να συμμετχει ελαχιστα εως καθόλου...Και βέβαια το μέλος είναι ποιο γλυκο ΜΕ τη μικρή συμετοχη της μύτης ενώ χωρίς είναι ποιο ξερό...Οσο για τον Ιάκωβο...Εκτός απο τα διαστήματα χρόνους κ.λ.π. είναι πολυ κουραστικό-υπερβολικο αυτό το ερινο ψαλσιμο......

 

[haris1963]

Ίσα ίσα η χρήση της μύτης είναι αυτή που αφαιρεί την ενταση,για να βγάλεις ενταση θα πρέπει η μύτη να συμμετχει ελαχιστα εως καθόλου...Και βέβαια το μέλος είναι ποιο γλυκο ΜΕ τη μικρή συμετοχη της μύτης ενώ χωρίς είναι ποιο ξερό...Οσο για τον Ιάκωβο...Εκτός απο τα διαστήματα χρόνους κ.λ.π. είναι πολυ κουραστικό-υπερβολικο αυτό το ερινο ψαλσιμο......

Για άλλο πράγμα μιλάμε...

 

[Tzanakos_B]

Συνάδελφοι , διαβάζοντας όλα αυτά τα ενδιαφέροντα που γράφετε , σχετικα με την ορθοφώνία ΄, τον Ι. Ναυπλιώτη , την Ρινοφωνία κ.τ.λ. , θα ήθελα να συνεισφέρω λίγα, από την πολύχρονη εμπειρία μου και τα Ακούσματά μου... 1. Η Γραμματική μας διαχωρίζει τα σύμφωνα σε άηχα κ, π , τ, ... , υγρά ή λαρυγκικά λ, ρ, ένρινα μ , ν . συριστικά , διπλά ξ [ κ+σ ] , ψ [ π+σ ].Μας ενδιαφέρουν κυρίως τα ένρινα μ , ν , γιατι με κλειστή τη μύτη δεν ακούγονται. Η ορθοφωνία , περιλαμβάνει την ορθή [ σωστή ] προφορά των συλλαβών καί λέξεων , τόσο στην ομιλία όσον και στην μουσική , [ τραγούδι - ψαλμωδία ]. πολύ σωστά γράφτηκε ότι με κλειστή μύτη, δεν μπορούμε να μιλήσουμε και να ψαλλουμε...!!! Η σωστή χρήση στόματος και μύτης ,λεγεται ορθοφωνία,!!! Στην Ευρωπα ι κή Μουσική το στόμα είναι πιό ανοιχτο , οι τραγουδιστές , έχουν διαφορετικό ύφος [ τρόπο εκτέλεσις ] , στην Εκκλ. Βυζ. Μουσική , το στόμα είναι πιό κλειστό και το ύφος διαφορετικό.. Δεν περιορίζομαι στον Ναυπλιώτη γιά την εκφορα της φωνής. Προσωπικά μου αρέσει περισσότερο ο Πρίγγος , ο Στανίτσας , ο Καραμάνης... Ρινόφωνο , θα χαρακτήριζα τον αείμνηστο Χατζημάρκο , ο οποίος στα τεριρέμ , χρησιμοποιούσε πολυ την μεγάλη μύτη του και τον μιμήθηκαν πολλοί... Μεγάλο ρόλο παίζει η χροιά της φωνής , η οποία ειναι μοναδική και χαρακτηριστική σε κάθε άνθρωπο, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα.... Εάν ο καλός δάσκαλος μας λέγει οτι ψάλλουμε ρινόφωνα και δεν εκφέρουμε σωστά τα γράμματα και τις συλλαβές , τότε προφανώς, έχει δίκιο και πρέπει να εξασκηθούμε στην ορθοφωνία..!!! Ο Στανίτσας έλεγε πάντα. Θα διαλέξεις τον ψάλτη που σου ταιριάζει , σου πάει και θα ακολουθήσεις το ύφος του..!!! Σήμερα με τα μικρόφωνα η προσπάθειά μας , ειναι πολυ πιό εύκολη.. !!! Φιλικά. Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ.

 

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Ίσα ίσα η χρήση της μύτης είναι αυτή που αφαιρεί την ενταση,για να βγάλεις ενταση θα πρέπει η μύτη να συμμετχει ελαχιστα εως καθόλου...Και βέβαια το μέλος είναι ποιο γλυκο ΜΕ τη μικρή συμετοχη της μύτης ενώ χωρίς είναι ποιο ξερό...Οσο για τον Ιάκωβο...Εκτός απο τα διαστήματα χρόνους κ.λ.π. είναι πολυ κουραστικό-υπερβολικο αυτό το ερινο ψαλσιμο......

σόρρυ, αλλά εμένα μ'αρέσει και μ'ανακουφίζει (όταν θέλω να κοιμηθώ γρήγορα, βάζω Ιάκωβο και κοιμάμαι σαν πουλάκι τσίου )

Συνάδελφοι , διαβάζοντας όλα αυτά τα ενδιαφέροντα που γράφετε , σχετικα με την ορθοφώνία ΄, τον Ι. Ναυπλιώτη , την Ρινοφωνία κ.τ.λ. , θα ήθελα να συνεισφέρω λίγα, από την πολύχρονη εμπειρία μου και τα Ακούσματά μου... 1. Η Γραμματική μας διαχωρίζει τα σύμφωνα σε άηχα κ, π , τ, ... , υγρά ή λαρυγκικά λ, ρ, ένρινα μ , ν . συριστικά , διπλά ξ [ κ+σ ] , ψ [ π+σ ].Μας ενδιαφέρουν κυρίως τα ένρινα μ , ν , γιατι με κλειστή τη μύτη δεν ακούγονται. Η ορθοφωνία , περιλαμβάνει την ορθή [ σωστή ] προφορά των συλλαβών καί λέξεων , τόσο στην ομιλία όσον και στην μουσική , [ τραγούδι - ψαλμωδία ]. πολύ σωστά γράφτηκε ότι με κλειστή μύτη, δεν μπορούμε να μιλήσουμε και να ψαλλουμε...!!! Η σωστή χρήση στόματος και μύτης ,λεγεται ορθοφωνία,!!! Στην Ευρωπα ι κή Μουσική το στόμα είναι πιό ανοιχτο , οι τραγουδιστές , έχουν διαφορετικό ύφος [ τρόπο εκτέλεσις ] , στην Εκκλ. Βυζ. Μουσική , το στόμα είναι πιό κλειστό και το ύφος διαφορετικό.. Δεν περιορίζομαι στον Ναυπλιώτη γιά την εκφορα της φωνής. Προσωπικά μου αρέσει περισσότερο ο Πρίγγος , ο Στανίτσας , ο Καραμάνης... Ρινόφωνο , θα χαρακτήριζα τον αείμνηστο Χατζημάρκο , ο οποίος στα τεριρέμ , χρησιμοποιούσε πολυ την μεγάλη μύτη του και τον μιμήθηκαν πολλοί... Μεγάλο ρόλο παίζει η χροιά της φωνής , η οποία ειναι μοναδική και χαρακτηριστική σε κάθε άνθρωπο, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα.... Εάν ο καλός δάσκαλος μας λέγει οτι ψάλλουμε ρινόφωνα και δεν εκφέρουμε σωστά τα γράμματα και τις συλλαβές , τότε προφανώς, έχει δίκιο και πρέπει να εξασκηθούμε στην ορθοφωνία..!!! Ο Στανίτσας έλεγε πάντα. Θα διαλέξεις τον ψάλτη που σου ταιριάζει , σου πάει και θα ακολουθήσεις το ύφος του..!!! Σήμερα με τα μικρόφωνα η προσπάθειά μας , ειναι πολυ πιό εύκολη.. !!! Φιλικά. Β. ΤΖΑΝΑΚΟΣ.

το συμπέρασμα είναι όλο εδώ

Μεγάλο ρόλο παίζει η χροιά της φωνής , η οποία ειναι μοναδική και χαρακτηριστική σε κάθε άνθρωπο, όπως τα δακτυλικά αποτυπώματα....

εγώ 1 πράγμα θέλω να πω: Α ΓΕΙΑ ΣΟΥ!!! (αν και κλεμμένο από μια συνέντευξη του Λεωνίδα Αστέρη !!! χωρίς παρεξήγηση
τη φράση που παρέθεσα εννοώ κλεμμένη, όχι το α γεια σου......)

Τώρα, αν προσωπικά δεν έχω σωστή άρθρωση των συλλαβών και των γραμμάτων και το κατά πόσο ρινόφωνα ψάλλω, θα το διαπιστώσετε ιδίοις ωσί εν ευθέτω χρόνω (χωρίς να έχω επηρεαστεί απ΄τις "συμβουλές" του δασκάλου μου......θα ακουστεί η φυσιολογική χροιά της φωνής μου....).

 

[nikosthe]

έλα όμως που ο δάσκαλός μου μού λέει συνεχώς: Δεν έχεις σωστή άρθρωση και σωστή εκφορά των φθόγγων....ψέλνεις με τη μύτη
Εγώ ρινοφώνως δεν ψέλνω....χρησιμοποιώ τη μύτη μου φυσιολογικά όπως ακριβώς και όταν μιλάω.....

Και ποιος σου είπε ότι... μιλάς σωστά; Αν μιλάς ακατάπαυστα για κάποιες ώρες (οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί θα καταλάβουν τι εννοώ...) και μετά απ' αυτό η φωνή σου είναι χάλια, σημαίνει ότι δεν μιλάς σωστά. Τα έχουμε ξαναπεί, ο φυσιολογικός τρόπος φώνησης είναι αυτός των μωρών, με το διάφραγμα και ανοιχτή τη ρινική κοιλότητα. Όταν μεγαλώνεις χαλάει το πράμα. Η φωνητική απλώς σε βοηθάει να επανακτήσεις και να ακούσεις το φυσικό χρώμα της φωνής σου, χωρίς τις αλλοιώσεις της καθημερινότητας, που φθείρουν τη φωνή.

ο δάσκαλός μου έχει και δίπλωμα ορθοφωνίας, τραγουδούσε και όπερες κτλ και πιστεύει ότι η μύτη δεν χωράει πουθενά στην ψαλτική....μόνο το στόμα.

Μα τότε πώς περνάει η φωνή προς τα πάνω, ώστε να γίνει η λεγόμενη "μάσκα" που λένε στην όπερα και να χρησιμοποιηθούν οι κρόταφοι ως αντηχεία, αν δεν είναι ανοιχτή η μύτη (χωρίς να τραγουδάς με αυτήν); Δεν γνωρίζω το δάσκαλό σου, αλλά γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί με δίπλωμα ορθοφωνίας που δεν τραγουδούν σωστά και ζορίζουν τη φωνή. Και προσοχή: άλλο ορθοφωνία άλλο φωνητική! Το δεύτερο μας ενδιαφέρει, δηλ. η φυσική εκφορά της φωνής ανεξαρτήτως της μουσικής που τραγουδάς. Η ορθοφωνία, με την έννοια της υποχρεωτικής άρθρωσης των φωνηέντων κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο, δεν μας ενδιαφέρει καθόλου (ίσως μόνο τους ομιλητές), αφού στην παραδοσιακή και βυζαντινή μουσική υπάρχουν πολλοί τρόποι εκφοράς των φωνηέντων, αναλόγως της σχολής και της τοπικής παράδοσης. Τι θα πούμε δηλαδή, ότι οι Κρητικοί ή οι Πόντιοι δεν ξέρουν... ορθοφωνία;; Αν είναι δυνατόν...

Ναι, και ο Ιάκωβος και ο Μανέας (και ο Νταλγκάς και ο Σοφρωνίου) χρησιμοποιούν και τη μύτη. Περισσότερο από την πλειοψηφία των σύγχρονων ψαλτών και τραγουδιστών. Ωστόσο, «ρινόφωνους» (ότι δηλαδή στο ηχόχρωμά τους ακούγεται περισσότερο η μύτη), δε θα τους έλεγα με τίποτα.

Συμφωνώ. Αυτό εννοούσα κι εγώ με τον όρο "ρινοφωνία". Μπορεί να μην ισχύει κατά γράμμα ο όρος, όπως λες, αλλά νομίζω αυτό θα εννοούσαν και όλοι εκείνοι που κατηγορούσαν τους ψάλτες της εποχής εκείνης ως "ρινόφωνους", προφανώς σε αντιδιαστολή με τον τρόπο εκφοράς της ευρωπαϊκής μουσικής και της τετραφωνίας, η οποία διεδίδετο αλματωδώς τότε, ακόμα και στην εκκλησιαστική μουσική. Αλίμονο βέβαια αν πούμε κάτι για τις τεράστιες φωνές του Νταλγκά και του Σοφρωνίου ή τις συγκρίνουμε με τις σημερινές ξενέρωτες... Το ύφος αυτό είχε μια λεβεντιά που σήμερα δεν παρατηρείς.

Σημειωτέον πάντως ότι και η φωνητική της δυτικής μουσικής (όπερα) έχει αλλάξει σήμερα και αυτή σημαντικά από το στυλ των αρχών του 20ου αιώνα (από την Κάλλας και μετά κυρίως, λένε οι ειδικοί, η οποία δηλ. ήταν κάτι σαν... θηλυκός Στανίτσας!)

 

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Και ποιος σου είπε ότι... μιλάς σωστά; Αν μιλάς ακατάπαυστα για κάποιες ώρες (οι συνάδελφοι εκπαιδευτικοί θα καταλάβουν τι εννοώ...) και μετά απ' αυτό η φωνή σου είναι χάλια, σημαίνει ότι δεν μιλάς σωστά. Τα έχουμε ξαναπεί, ο φυσιολογικός τρόπος φώνησης είναι αυτός των μωρών, με το διάφραγμα και ανοιχτή τη ρινική κοιλότητα. Όταν μεγαλώνεις χαλάει το πράμα. Η φωνητική απλώς σε βοηθάει να επανακτήσεις και να ακούσεις το φυσικό χρώμα της φωνής σου, χωρίς τις αλλοιώσεις της καθημερινότητας, που φθείρουν τη φωνή.

επειδή δεν είμαι εκπ/κος ακόμα (εννοώ ότι μπορεί να γίνω στο μέλλον...είτε μουσικής είτε σε κάποιον κλάδο της επιστήμης της κτηνιατρικής) και επειδή δεν μιλάω και πάρα πολύ στην καθημερινότητά μου και όταν το κάνω είναι χαμηλόφωνο επίτηδες γιατί ξέρω αυτά τα προβλήματα από...δεύτερο χέρι
αφού και οι 2 οι γονείς μου είναι εκπ/κοι....
καταλαβαίνω ότι μιλάω "σωστά" επειδή μπορώ να αλλάζω κατά βούληση τη χρήση της μύτης και αυτό ακούγεται, τουλάχιστον σε μένα, ακόμα κι όταν είναι σε μικρό ποσοστό....

Μα τότε πώς περνάει η φωνή προς τα πάνω, ώστε να γίνει η λεγόμενη "μάσκα" που λένε στην όπερα και να χρησιμοποιηθούν οι κρόταφοι ως αντηχεία, αν δεν είναι ανοιχτή η μύτη (χωρίς να τραγουδάς με αυτήν); Δεν γνωρίζω το δάσκαλό σου, αλλά γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλοί με δίπλωμα ορθοφωνίας που δεν τραγουδούν σωστά και ζορίζουν τη φωνή.

https://www.youtube.com/watch?v=uGl1_X-wSTM
πηγαίνετε στο 1:11:13 και πείτε μου πώς ακούγεται...
εμένα μου είπε να μην ψέλνω με τη μύτη....ακόμα όμως δεν μπορώ να καταλάβω τι εννοεί.....

Και προσοχή: άλλο ορθοφωνία άλλο φωνητική! Το δεύτερο μας ενδιαφέρει, δηλ. η φυσική εκφορά της φωνής ανεξαρτήτως της μουσικής που τραγουδάς. Η ορθοφωνία, με την έννοια της υποχρεωτικής άρθρωσης των φωνηέντων κατά έναν συγκεκριμένο τρόπο, δεν μας ενδιαφέρει καθόλου (ίσως μόνο τους ομιλητές), αφού στην παραδοσιακή και βυζαντινή μουσική υπάρχουν πολλοί τρόποι εκφοράς των φωνηέντων, αναλόγως της σχολής και της τοπικής παράδοσης. Τι θα πούμε δηλαδή, ότι οι Κρητικοί ή οι Πόντιοι δεν ξέρουν... ορθοφωνία;; Αν είναι δυνατόν...

κι αυτό το θέμα τέθηκε....κι εμείς εδώ στην Καρδίτσα έχουμε ένα συγκεκριμένο ιδίωμα.....απ΄τα φωνήεντα "μπερδεύουμε" το α με το ε και ακούγεται όπως στο 34:48 αυτού https://www.youtube.com/watch?v=uGl1_X-wSTM
επίσης, το ο το κάνουμε να ακούγεται λίγο σαν ου, όχι πάντα όμως...κυρίως αν είναι στην αρχή της λέξης, όπως στη λέξη "όταν"....δεν το προφέρουμε καθαρά αλλά λέμε κάτι σαν "ουόταν"....
απ'τα σύμφωνα, το λ και το ν τα κάνουμε σαν της Αμαλίας (αν και όχι τόσο έντονα εκτός εξαιρέσεων...) απ'το Παρά Πέντε....
γι'αυτό, μου έχει πει κιόλας ότι δεν έχω και καθαρή άρθρωση....εγώ τί έπρεπε να του πω;

Αυτά.....

 

[domesticus]

Αυτό που είναι χαρακτηριστικό των ψαλτών και των τραγουδιστών της εποχής εκείνης, δεν είναι η «ρινοφωνία», αλλά η απαραίτητη χρήση της μύτης λόγω ...έλλειψης μικροφώνων. Όντως μπορεί ποτέ να μην ξαναγυρίσουμε σε αυτό τον τρόπο παραγωγής της φωνής, απλά γιατί έχουμε τα μικρόφωνα να πολλαπλασιάζουν τη φωνή μας, χωρίς να χρειάζεται η παραγωγή ιδιαίτερα μεγάλης έντασης από τον ψάλλοντα (ή τον τραγουδιστή).

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, να χρησιμοποιείται ελάχιστα η δίοδος του αέρα από τη μύτη (σε πολλές περιπτώσεις η μύτη δε χρησιμοποιείται καθόλου και η δίοδος αυτή «κλείνει» τελείως), με αποτέλεσμα πολλές φορές πιο συναισθηματικές και ευχάριστες στο σύγχρονο αυτί (ενισχυμένες από τους ενισχυτές και τα ηχεία ωστόσο) φωνές. Με τον (συνηθισμένο) σύγχρονο τρόπο παραγωγής της φωνής, οι ψάλτες και οι τραγουδιστές των αρχών του 20ου αιώνα (και όλων των αιώνων πριν από αυτόν), απλά θα τραυμάτιζαν γρήγορα και θα κατέστρεφαν ανεπανόρθωτα τη φωνή τους (αν ήθελαν να ακουστούν πέρα από τα 10 μέτρα).

Ναι, και ο Ιάκωβος και ο Μανέας (και ο Νταλγκάς και ο Σοφρωνίου) χρησιμοποιούν και τη μύτη. Περισσότερο από την πλειοψηφία των σύγχρονων ψαλτών και τραγουδιστών. Ωστόσο, «ρινόφωνους» (ότι δηλαδή στο ηχόχρωμά τους ακούγεται περισσότερο η μύτη), δε θα τους έλεγα με τίποτα.

Ὅποιοι ἔχουμε ψάλλει γιὰ καιρὸ χωρὶς μικρόφωνο κατανοοῦμε πλήρως τὰ παραπάνω.

Γιὰ δοκίμασε, ὅταν ἐχεις νὰ γεμίσει ναὸ μόνο μὲ τὴν φυσικὴ σου φωνὴ, νὰ δεῖς ποὺ πάνε οἱ διάφορες τεχνικές.

 

[tb---]

Καλό είναι να υπάρχει ένα μέτρο και επίγνωση της κατάστασης, γιατί πρατηρώ και πολύ έντονο το φαινομενο "παγωτό" μετά ψιθύρου, και τα ενισχυτικά με ένα κάρο εφέ στο φούλ.
Απ την άλλη βέβαια είναι ευκαιρία για τις αυξήσεις των προιόντων τύπου --->http://www.earcare.gr/Elacin_ER_25dB_custom_p-1001967.aspx

 

[Π. Δαβίδ]

Ο κ. Μιχαλάκης έχει αποκλεισθεί από το φόρουμ και παραμένει αποκλεισμένος από αυτό.
Παρακαλούνται τα μέλη να μην μεταφέρουν εδώ τις απόψεις του.
Ευχαριστώ για τη συνεργασία.

 

[ΒΑΙΟΣ ΝΤΕΛΗΣ]

Απαντήσεις-συμπεράσματα:
1)η θεωρία του χρυσάνθου καθώς και πολλές μαρτυρίες και ψαλτικές προσωπικότητες επιβεβαιώνουν την ορθότητα του Ιακώβου
2) η χρήση της μύτης α) δεν παρακωλύει την σωστή εκτέλεση των διαστημάτων
β) έχει να κάνει με την εποχή και την περιοχή που ζει κάθε άνθρωπος και το πώς μαθαίνει καθώς μεγαλώνει να τη χρησιμοποιεί....

Τα παραπάνω ισχύουν μέχρι αποδείξεως του εναντίου....
Ευχαριστώ!

 

[domesticus]

Απαντήσεις-συμπεράσματα:
1)η θεωρία του χρυσάνθου καθώς και πολλές μαρτυρίες και ψαλτικές προσωπικότητες επιβεβαιώνουν την ορθότητα του Ιακώβου


2) η χρήση της μύτης α) δεν παρακωλύει την σωστή εκτέλεση των διαστημάτων
β) έχει να κάνει με την εποχή και την περιοχή που ζει κάθε άνθρωπος και το πώς μαθαίνει καθώς μεγαλώνει να τη χρησιμοποιεί....

Τα παραπάνω ισχύουν μέχρι αποδείξεως του εναντίου....
Ευχαριστώ!

Μπορεῖς λοιπὸν νὰ ... ὀσφραίνεσαι τὰ διαστήματα ὅσο θέλεις ...