[Ερώτηση] Σε ποιον χορό "ανήκει" το αποστολικό ανάγνωσμα;

[pan_lampadarios]

Χριστός Ανέστη! Θα ήθελα να ρωτήσω: το Αποστολικό Ανάγνωσμα ποιος το λέει, ο Πρωτοψάλτης, ο Λαμπαδάριος (είτε σε Πανήγυρι, είτε τις Κυριακές κ.λπ.). Υπάρχει διευκρίνηση σε κάποια εγκύκλιο ή κανονισμό ή μόνο κατά παράδοση; Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων...

 

[karastamatis ioannis]

Χριστός Ανέστη! Θα ήθελα να ρωτήσω: το Αποστολικό Ανάγνωσμα ποιος το λέει, ο Πρωτοψάλτης, ο Λαμπαδάριος (είτε σε Πανήγυρι, είτε τις Κυριακές κ.λπ.). Υπάρχει διευκρίνηση σε κάποια εγκύκλιο ή κανονισμό ή μόνο κατά παράδοση; Σας ευχαριστώ εκ των προτέρων...

Ανηκει δικαιωματικα και με το νομο αποκλειστικα στον Πρωτοψαλτη. Ο λαμπαδαριος ψαλλει το ''Ελεησον ημας'' του ''Δυναμις'', και αμεσως μετα ο Πρωτοψαλτης αρχιζει να απαγγελει το αποστολικο αναγνωσμα.

 

[Nikos L.]

Δικαιωματικά και με το νόμο στον χειροθετημένο προς τούτο, Αναγνώστη.

 

[Ηλίας Παπαδόπουλος]

Πάλι θα αναφέρω την μεγαλοψυχία των Πρωτοψαλτών της επαρχίας.
Τον Απόστολο τον λέει ο Λαμπαδάριος, εκτός μερικών εξαιρέσεων:
1. Όταν η εκκλησία είναι γεμάτη κόσμο, τον λέει ο Πρωτοψάλτης γλυτώνοντας τον Λαμπαδάριο από το αμάρτημα της κενοδοξίας.
2. Όταν ο Απόστολος είναι από αυτούς που είναι "ωραίοι" και αγαπητοί. Τότε ο Πρωτοψάλτης λέει τον Απόστολο για να διδάξει τον Λαμπαδάριο ώστε κάποτε κι αυτός να τον λέει ωραία.
3. Όταν το αριστερό κλίτος είναι γεμάτο (με ΜΟΗ 30):wink:
4. Όταν λειτουργεί ο Αρχιερεύς τον λέει ο Πρωτοψάλτης, μην τυχόν και κάνει κανένα λάθος ο Λαμπαδάριος και εκτεθεί στα μάτια του Αρχιερέως.

 

[dkalpakidis]

Ανηκει δικαιωματικα και με το νομο αποκλειστικα στον Πρωτοψαλτη. Ο λαμπαδαριος ψαλλει το ''Ελεησον ημας'' του ''Δυναμις'', και αμεσως μετα ο Πρωτοψαλτης αρχιζει να απαγγελει το αποστολικο αναγνωσμα.

Από που εξάγεις αυτό το συμπέρασμα;

 

[ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΙΑΚΟΣ]

Στον Ι. Ναό που ψάλλω, την μιά Κυριακή τον λέει ο Δεξιός και την άλλη ο Αριστερός. Το ίδιο έχω συναντήσει και αλλαχού. Παλαιότερα, σε άλλον Ι. Ναό που έψαλλα τον έλεγε πάντα ο Αριστερός. Επομένως, είναι νομίζω θέμα τοπικών συνηθειών και συμφωνιών. Αυτό που γράφουν κάποιοι "κατά νόμον", οφείλουν να το τεκμηριώσουν!

 

[Nikos L.]

Αυτό που γράφουν κάποιοι "κατά νόμον", οφείλουν να το τεκμηριώσουν!

"Λειτουργική-Τελετουργική π. Κων Παπαγιάννη, σελ 116.
βέβαια, κ το εγκόλπιον του ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ, για τον αναγνώστη γράφει ή τον Προεστώτα, αν θυμάμαι καλα.

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Σύμφωνα με τη νεώτερη πατριαρχική παράδοση γινόταν το εξής:

"Ὁ πρωτοκανονάρχης ἀναγινώσκει κατὰ τὰς μεγάλας καὶ επισήμους ἑορτὰς τὸν Ἀπόστολον ἱστάμενος εἰς τὰς κατωτέρας βαθμίδας τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου, λειτουργοῦντος τοῦ Πατριάρχου· ἐνῶ ὁ Πατριάρχης ὁσάκις ἁπλῶς χοροστατεῖ, ὁ Ἀπόστολος ἀναγινώσκεται ὑπὸ τοῦ [β΄] κανονάρχου ἀπὸ τῆς παρὰ τὸ ἀναλόγιον τοῦ ἀριστεροῦ χοροῦ θέσεως, κειμένης ἀπέναντι ἀκριβῶς τοῦ πατριαρχικοῦ θρόνου". Άγγελος Βουδούρης. Οι μουσικοί χοροί της Μ.τ.Χ.Ε. κατά τους κάτω χρόνους.
"Οἱ Κανονάρχες διαβάζουν ἢ ψάλλουν μόνοι τους: [...] Τὸν Ἀπόστολο ἀπέναντι ἀπὸ τὸν θρόνο, δίπλα στὸ ἀριστερὸ ἀναλόγιο, στὰ λεγόμενα ἡγεμονικὰ στασίδια ἕνα σκαλὶ πιὸ κάτω. (Τὸν στίχο τὸν λένε στραμμένοι πρὸς τὸ Ἱερὸ καὶ τὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα στραμμένοι πρὸς τὸ λαό). Ὅταν ὅμως συμπέσει νὰ λειτουργεῖ ὁ Πατριάρχης, στὸ κάτω σκαλὶ τοῦ Θρόνου". Πρωτοπρεσβύτερος Σεραφείμ Φαράσογλου. Οι κανονάρχες του Πατριαρχικού Ναού.
Οι αγκύλες και η υπογράμμιση δικές μου. Τα σκούρα γράμματα βρίσκονται στο άρθρο.

Σήμερα, στον Πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό, την ανάγνωση συνήθως κάνει ο Αˊ Δομέστικος από αναλογίου.

Τα ανωτέρω μπορούν να εφαρμοσθούν μόνο σε ναούς που έχουν αρκετούς βοηθούς κατάλληλα εκπαιδευμένους.

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Συμπληρωματικά με τα υπόλοιπα, όταν δεν υπάρχουν βοηθοί (οπότε μιλάμε μόνο για αˊ και βˊ ψάλτη), τον Απόστολο θα πει ο έτερος (αυτός δηλαδή που δεν έψαλε τελευταίος). Εκεί το θέμα είναι πρακτικό.

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Δικαιωματικά και με το νόμο στον χειροθετημένο προς τούτο, Αναγνώστη.

http://analogion.com/forum/showthread.php?p=85379#post85379

Αρκεί βέβαια και οι ψάλτες να έχουν κανονική χειροθεσία.

 

[karastamatis ioannis]

Από που εξάγεις αυτό το συμπέρασμα;

Απο τα βιωματα μου, τη μακροχρονη μαθητεια μου και την εμπειρια μου.

 

[alexchrys]

Στη δική μου ενορία πάντως τον Απόστολο λέει όποιος έψαλε την παραμονή (Σάββατο πρωί). Οι ψάλτες μοιράζονται μισά-μισά τα Σάββατα κάθε μήνα.

 

[Λεωνίδας]

Μία καλή λύση εἶναι νά ἀπαγγέλεται ὁ ἀπόστολος ἀπό μουσαφίρηδες ψάλτες, τιμῆς καί ἀγάπης ἕνεκεν.

 

[Τσερκέζης Χαράλαμπος]

Ανηκει δικαιωματικα και με το νομο αποκλειστικα στον Πρωτοψαλτη. Ο λαμπαδαριος ψαλλει το ''Ελεησον ημας'' του ''Δυναμις'', και αμεσως μετα ο Πρωτοψαλτης αρχιζει να απαγγελει το αποστολικο αναγνωσμα.

Δικαιωματικά και με το νόμο στον χειροθετημένο προς τούτο, Αναγνώστη.

Συμπληρωματικά με τα υπόλοιπα, όταν δεν υπάρχουν βοηθοί (οπότε μιλάμε μόνο για αˊ και βˊ ψάλτη), τον Απόστολο θα πει ο έτερος (αυτός δηλαδή που δεν έψαλε τελευταίος). Εκεί το θέμα είναι πρακτικό.

Και στην περίπτωση που και οι δύο ψάλτες (χωρίς βοηθούς) έχουν χειροθεσία, ποιός λέει τον Απόστολο, ο έχων τα πρεσβεία της χειροθεσίας;;
Οπότε στην περίπτωση αυτή το Ελέησον ημάς και αντἰστοιχα τον Απόστολο θα τα λέει μονίμως το ίδιο άτομο μέχρι να πεθάνει;

(Σκοπός του μηνύματος είναι να καταδείξει τις "παρενέργειες" που θα υπήρχαν αν εφαρμόζαμε στο χώρο μας τα πρεσβεία χειροθεσίας με ακρίβεια - δεν μας φτάνουν όλα τα άλλα που ήδη έχουμε, όλα τα χε η Μαριορή...)

Στην ενορία μου, ανεξαρτήτως πρεσβειών ιεροσύνης, οι 2 ιερείς προεξάρχουν (συλλειτουργούντες πάντοτε) εναλλάξ τις Κυριακές, αλλά και τις μεγάλες εορτές ανά έτος (πχ Ανάσταση, τη μια χρονιά την κάνει ο ένας, την άλλη ο άλλος). Οπότε όλα αυτά (και συναφώς το ποιός θα πει τον Απόστολο) "οικονομούνται" με καλή διάθεση εκατέρωθεν.

 

[EIRYK EMNOSHELE]

"Λειτουργική-Τελετουργική π. Κων Παπαγιάννη, σελ 116.
βέβαια, κ το εγκόλπιον του ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ, για τον αναγνώστη γράφει ή τον Προεστώτα, αν θυμάμαι καλα.

Από αυτό το αρχειο: http://analogion.com/forum/showpost.php?p=83035&postcount=5 οι δύο σχετικές σελίδες

 

[Nikos L.]

Και στην περίπτωση που και οι δύο ψάλτες (χωρίς βοηθούς) έχουν χειροθεσία, ποιός λέει τον Απόστολο, ο έχων τα πρεσβεία της χειροθεσίας;;
Οπότε στην περίπτωση αυτή το Ελέησον ημάς και αντἰστοιχα τον Απόστολο θα τα λέει μονίμως το ίδιο άτομο μέχρι να πεθάνει;

(Σκοπός του μηνύματος είναι να καταδείξει τις "παρενέργειες" που θα υπήρχαν αν εφαρμόζαμε στο χώρο μας τα πρεσβεία χειροθεσίας με ακρίβεια - δεν μας φτάνουν όλα τα άλλα που ήδη έχουμε, όλα τα χε η Μαριορή...)

Στην ενορία μου, ανεξαρτήτως πρεσβειών ιεροσύνης, οι 2 ιερείς προεξάρχουν (συλλειτουργούντες πάντοτε) εναλλάξ τις Κυριακές, αλλά και τις μεγάλες εορτές ανά έτος (πχ Ανάσταση, τη μια χρονιά την κάνει ο ένας, την άλλη ο άλλος). Οπότε όλα αυτά (και συναφώς το ποιός θα πει τον Απόστολο) "οικονομούνται" με καλή διάθεση εκατέρωθεν.

Αγαπητέ, δεν ξέρω αν παρακολουθούσατε τη Θεία Λειτουργία από τη Μητρόπολη Αθηνών επί Περιστέρη, αλλά αν δείτε, υπήρχε συγκεκριμένο μέλος του δεξιού χορού για τον Απόστολο κ τα αναγνώσματα.... επί μονίμου βάσεως, απ' ό,τι θυμάμαι.... εκεί δεν έκανε κανένας παράπονο;;;
Θα έχουν κ οι δύο ψάλτες χειροθεσία;; τί είδους χειροθεσία;; Αναγνώστου ή ψάλτου;;
υπάρχει και κάπου στο Ψ ένα παλιό τυπικό που ορίζει στη χειροθεσία τί απαγγέλλει ο Αναγνώστης κ τί ψαλμό ψάλλει ο Ψάλτης.

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Συγγνώμη αλλά εγώ δεν μπορώ να καταλάβω τη διαφορά:
Όσο αντικανονικό είναι να ψάλλει κάποιος χωρίς χειροθεσία τόσο αντικανονικό είναι να διαβάζει και τον Απόστολο χωρίς χειροθεσία. Γιατί λοιπόν υπάρχει αυτό το δίλημμα αν η ανάγνωση του Αποστόλου θα γίνει από κανονικώς χειροθετημένο αναγνώστη, από τη στιγμή που ο όποιος προϊστάμενος επιτρέπει την ψαλμωδία σε λαϊκούς (όχι χειροθετημένους). Το δίλημμα είναι κατά τη γνώμη μου ανύπαρκτο.

Με την παραπομπή μου εδώ ήθελα να τονίσω ότι ο χειροθετημένος ψάλτης και ο χειροθετημένος αναγνώστης είναι σήμερα το αυτό.

 

[Τσερκέζης Χαράλαμπος]

Αγαπητέ, δεν ξέρω αν παρακολουθούσατε τη Θεία Λειτουργία από τη Μητρόπολη Αθηνών επί Περιστέρη, αλλά αν δείτε, υπήρχε συγκεκριμένο μέλος του δεξιού χορού για τον Απόστολο κ τα αναγνώσματα.... επί μονίμου βάσεως, απ' ό,τι θυμάμαι.... εκεί δεν έκανε κανένας παράπονο;;;

Όντως αυτό συνέβαινε. Ήταν του αριστερού χορού και για πολλά χρόνια αναγνώστης της Μητροπόλεως. Θυμάμαι και τη φωνή του από τηλεοράσεως. Θυμάμαι και αυτό: Οκτώβριος 2003, Μητρόπολη Αθηνών, καταληκτήρια Θ. Λειτουργία Β΄Συνεδρίου ΒΜ, ψάλλουν δεξιά οι Μαΐστορες του κ. Στάθη, αριστερά η Βυζαντινή χορωδία του Δήμου Ηρακλείου (στην οποία έλαβα μέρος). Στο αριστερό αναλόγιο το πλαϊνό στασίδι κενό με μια ανθοδέσμη. Ήταν το (40ό ή ετήσιο) μνημόσυνο του εν λόγω αναγνώστου. Αιωνία του η μνήμη!

Έγραψα αυτό

το Ελέησον ημάς και αντἰστοιχα τον Απόστολο θα τα λέει μονίμως το ίδιο άτομο μέχρι να πεθάνει;

έχοντας υπόψιν την κακή νοοτροπία των ψαλτών. Πολύ καλά ξέρετε ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να τσακωθούν ψάλτες ακόμη και για την κατάληξη στο "Πιστεύω". Δεν εννοούσα τις ιδανικές καταστάσεις, όπως στη Μητρόπολη Αθηνών. Όπου τα καθήκοντα είναι ξεκαθαρισμένα, σαφώς και δεν υπάρχει πρόβλημα και όλα μπορούν να τηρηθούν όπως αρμόζει.

Θα έχουν κ οι δύο ψάλτες χειροθεσία;; τί είδους χειροθεσία;; Αναγνώστου ή ψάλτου;;
υπάρχει και κάπου στο Ψ ένα παλιό τυπικό που ορίζει στη χειροθεσία τί απαγγέλλει ο Αναγνώστης κ τί ψαλμό ψάλλει ο Ψάλτης.

Διαφορά υπάρχει μόνο στο ανάγνωσμα, η ακολουθία είναι κοινή και για τους δύο:

Με την παραπομπή μου εδώ ήθελα να τονίσω ότι ο χειροθετημένος ψάλτης και ο χειροθετημένος αναγνώστης είναι σήμερα το αυτό.

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Στις ενορίες της εδώ μητροπόλεως, δεν έχω ακούσει ποτέ το αποστολικό ανάγνωσμα να λέγεται από τους πρωτοψάλτες, μόνο ο β΄χορός τον λέει.
Πολύ δε περισσότερο δεν τον έχω ακούσει ποτέ από Αναγνώστη (γιατί άραγε);
Εξαίρεση υπάρχει μόνο στην περίπτωση που ο ναός εξυπηρετείται μόνο από έναν ψάλτη και είτε τον διαβάζει αυτός, είτε τον δίνει στους βοηθούς του.

 

[tsak77]

Ανακύπτουν κάποια παράλληλα θέματα. Κατ' αρχήν παρουσία αναγνώστου, το αποστολικό ανάγνωσμα ανήκει σε αυτόν, όπως αναφέρει σε αρκετά σημεία και ο αείμνηστος Φουντούλης στις Λειτουργικές απορίες. Στο τρίτο τεύχος των κειμένων λειτουργικής (Θείαι Λειτουργίαι) του ιδίου, ότι αφορά στους ψάλτες, αναγράφεται γενικά ότι ανήκουν στο λαό, οπότε δεν υφίσταται διαχωρισμός χορών.

Αυτό λοιπόν που ουσιαστικά συζητείται, είναι το τι γίνεται εάν δεν υπάρχει αναγνώστης. Το συλλειτουργικόν της Σιμωνόπετρας αναφέρει ότι το Δύναμις είναι μονόχορο και ψάλλεται από τον Α΄ χορό, κάτι που ίσως γίνεται φανερό και από την αρχαία σύνθεση του ύμνου, του επονομαζομένου συνηθισμένου, στον τρόπο με τον οποίο ενώνονται μελικά τα τρία πρόσωπα της αγίας Τριάδος. Αυτό που ίσως μας οδηγήσει κάπου πιο συγκεκριμένα, θα ήταν η ψαλμωδία του δύναμις, κάτι για το οποίο δεν υπάρχουν κανόνες που να προβλέπονται δογματικά. Για παράδειγμα, στο ναό που διακονώ ψάλλουμε το δύναμις (όταν πρόκειται για αργή μελοποίηση) κατά τον δίχορο διαχωρισμό του ασματικού τρισαγίου της Δοξολογίας:
Χορός Α΄: Άγιος ο Θεός.
Χορός Β΄: Άγιος ισχυρός.
Χορός Α΄: Άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς.
Το αποστολικό ανάγνωσμα απαγγέλεται από τον αναγνώστη ή απουσία του από τον Λαμπαδάριο.
Στην περίπτωση ψαλμώδησης μίας συντομότερης μελοποίησης όπως φαίνεται και στις σελίδες 14-16 αυτής της εργασίας, το δύναμις ψάλλεται μονόχορο και το αποστολικό ανάγνωσμα από τον αναγνώστη ή τον Λαμπαδάριο.