[Ερώτηση] Σειρά Κανόνων Τριωδίου

[ixadin]

Σήμερα μελετώντας το Τυπικό από τα Δίπτυχα, διαπίστωσα κάτι που μου έκανε εντύπωση. Από τα ελάχιστα που γνωρίζω, η σειρά των κανόνων είναι προηγούνται τα αναστάσιμα, ενώ πάντα τελευταία είναι τα του Μηναίου.

Εκτός των Κυριακών προβλέπεται ότι στους Κανόνες προηγούνται αυτοί του Μηναίου και έπονται του Τριωδίου. Αντιθέτως, τις Κυριακές η σειρά αντιστρέφεται. Προφανώς στο σκεπτικό της διατάξεως αυτής υπάρχει η περίπτωση ότι το Τριώδιο δεν έχει πάντα κανόνες με 8 ωδές. Σήμερα όμως, Σάββατο της Α΄ Εβδομάδος είχε πλήρη κανόνα.

Μήπως γνωρίζει κανείς το λόγο αυτό;

 

[MTheodorakis]

Τὰ τριῴδια ἕπονται καθὼς καταλήγουν σὲ τριαδικὸ (εἰς τὸ Δόξα), κατὰ δὲ τὰ Σάββατα προηγεῖται πάντοτε τὸ μηναῖο, ἐκτὸς ἄν ὁ ἅγιος ἑορτάζεται εἰς η' (ΤΑΣ κεφ. 6 καὶ Ἀπορούμενα ΤΑΣ κεφ. νε').

 

[ixadin]

Ευχαριστώ για την απάντησή σας

 

[MTheodorakis]

Κατὰ τὶς καθημερινὲς τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς ἡ προτεινόμενη ἀρχικὴ ὀρθὴ τάξη τῶν κανόνων εἶναι:

Ἱστῶμεν στίχους 16. Προηγοῦνται τὰ τριῴδια εἰς στίχους 6 (μαζὶ μὲ τὸν εἱρμὸ ἀπὸ τὸ ἐκκλησιαστικὸ εἱρμολόγιο)+6 καὶ ἕπεται τὸ Μηναῖο εἰς 4

(χφφ. ΕΒΕ 788 τυπικὸ Εὐεργέτιδος μεταξὺ τῶν ἐτῶν 1098-1118 (Dmitrievskij τ. 1 σσ. 421, 424), Paris. gr. 1569 τυπικὸ Εὐεργέτιδος ιβ’ αἰ. φφ. 44r, 45v, Σινὰ 1094 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φφ. 39r, 71v, 1096 ΤΑΣ ιβ’ αἰ. φφ. 91v, 158r, 1097 τυπικὸ Συμεὼν ἀρχιεπισκόπου Σινὰ τοῦ ἔτους 1214 φ. 118v, 1101 Σιναϊτικὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1311 φ. 192v, 1103 Σιναϊτικὸ τυπικὸ ιδ’ αἰ. φ. 76r).


Μὲ αὐτὴ τὴ σειρὰ δὲν περισσεύουν ἀνακόλουθα τροπάρια μετὰ τὸ τελευταῖο θεοτοκίο, ἰδίως τὰ Σάββατα, καὶ αὐτὴν τὴν κανονικὴ μορφὴ ἔχουν τὰ τριῴδια στὰ χφφ., τὸ θεοτοκίο ἐπισφραγίζει τὸ τελευταῖο τριῴδιο.

Ἄλλωστε στὸν καὶ ἑσπερινὸ προηγοῦνται τὰ στιχηρὰ προσόμοια τοῦ Τριῳδίου καὶ κατὰ τὸ ὑπόλοιπο ἔτος οἱ κατανυκτικοὶ κανόνες τῆς Παρακλητικῆς, οἱ προεόρτιοι καὶ τῶν ἑορτῶν μὲ τριαδικὰ (σὲ μεθέορτα) προηγοῦνται τῶν τοῦ Μηναίου. Ἡ προτεραιότητα τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς δὲν εἶναι οἱ ἅγιοι τῆς ἡμέρας, ἀλλὰ ἡ μετάνοια καὶ ἡ ἄσκηση.


Ὅταν συνετέθησαν τὰ τριῴδια, στὶς ἀρχὲς τοῦ θ’ αἰ., τὰ τροπολόγια σπανίως εἶχαν ἀκολουθία ἁγίου τῆς ἡμέρας, ἰδίως γιὰ τοὺς μῆνες Μάρτιο-Ἀπρίλιο. Ψαλλόταν μόνο τὰ τριῴδια (ὅπως προβλέπουν τὰ τυπικὰ τῆς στουδιτικῆς οἰκογένειας) καὶ κατακλείονταν μὲ τριαδικὸ (ὁμοῦ οἱ δύο χοροὶ) καὶ θεοτοκίο. Τὸν ι’ αἰ. προστέθηκε τὸ (πλῆρες) μηναῖο. Τὸν ιβ’ αἰ. στὴν προσπάθεια διατηρηθεῖ ἡ ψαλμωδία τοῦ τριαδικοῦ μὲ ἑνωμένους τοὺς χορούς, τὸ μηναῖο ἐκτοπίστηκε στὴν ἀρχή.

 

[MTheodorakis]

Γενικὰ τὸ Τριῴδιον κατὰ τὴν μεγάλη τεσσαρακοστὴ δὲν προϋποθέτει τὴ χρήση πλήρους Παρακλητικῆς, διότι τὸ τριῴδιο (ἀρχὲς θ’ αἰ.) μὲ σταυρώσιμα τροπάρια Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, ἀποστολικὰ Πέμπτης καὶ νεκρώσιμα Σαββάτων, ὡς αὐτοτελὲς τροπολόγιο, προηγήθηκε τῆς πλήρους παρακλητικῆς (τέλη θ’ αἰ.).