Πώς να ψέλνονται τα Λειτουργικά και το «Άξιον Εστίν»;

[π. Μάξιμος]

Πάτερ, θα μπορούσατε να εξηγήσετε τί εννοείτε εδώ; Ειλικρινώς δεν μπορώ να καταλάβω, ίσως γιατί δεν είμαι θεολόγος...

Ευχή,

δ.

Νομίζω, ὅτι εἶσαι πολύ ἔξυπνος καί καταλαβαίνεις. Καί ὡς φιλόλογος, αὐτό πάει σέ συνέχεια τοῦ προηγουμένου «τῆς διασπάσεως τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς», ἀλλά καί τοῦ σέ ἑπόμενο μήνυμά μου «Δέν θεωρῶ καλυπτήριους ὕμνους τά ὅποια λειτουργικά». Καί ὁ νοῶν (νοεῖς) νοείτω...
Καί αὐτό βέβαια σέ σχέση μέ ὅσα (ἐπαναλαμβάνω) ἔχουν γραφεῖ. Ἡ ἀπάντηση ὑπάρχει στά προηγούμενα τόσα πολλά μηνύματα...

 

[tsak77]

Νομίζω εδώ Χρήστο ότι είσαι υπερβολικός.

Μα αυτός ήταν και ο σκοπός μου αγαπητέ Πέτρο, εξ ου και οι φατσούλες στο τέλος του μηνύματός μου.

 

[dkalpakidis]

Πάτερ, θα μπορούσατε να εξηγήσετε τί εννοείτε εδώ; Ειλικρινώς δεν μπορώ να καταλάβω, ίσως γιατί δεν είμαι θεολόγος...

Ευχή,

δ.

π.χ.

[FONT=&quot]Ιερεύς: [εκφώνως][/FONT][FONT=&quot]
[/FONT]
[FONT=&quot]Τὸν ἐπινίκιον ὕμνον ᾄδοντα, βοῶντα, κεκραγότα, καὶ λέγοντα· [/FONT]

[FONT=&quot]Χορός:[/FONT]
[FONT=&quot]Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης, ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ τῆς δόξης σου.
Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.
Ὡσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις.[/FONT]

[FONT=&quot][Μετά από τον επινίκιο ύμνο [/FONT][FONT=&quot]ο Ιερεύς επεύχεται:][/FONT][FONT=&quot]
[/FONT][FONT=&quot]Μετὰ τούτων καὶ ἡμεῖς τῶν μακαρίων δυνάμεων, Δέσποτα φιλάνθρωπε, βοῶμεν καὶ λέγομεν· Ἅγιος εἶ καὶ πανάγιος, σὺ καὶ ὁ μονογενής σου Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμά σου τὸ Ἅγιον. Ἅγιος εἶ καὶ πανάγιος καὶ μεγαλοπρεπὴς ἡ δόξα σου. Ὃς τὸν κόσμον σου οὕτως ἠγάπησας, ὥστε τὸν Υἱόν σου τὸν μονογενῆ δοῦναι, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόλυται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. 'Ὃς ἐλθὼν καὶ πᾶσαν τὴν ὑπὲρ ἡμῶν οἰκονομίαν πληρώσας, τῇ νυκτί, ᾖ παρεδίδοτο, μᾶλλον δὲ ἑαυτὸν παρεδίδου ὑπέρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς, λαβὼν ἄρτον ἐν ταῖς ἁγίαις αὐτοῦ καὶ ἀχράντοις καὶ ἀμωμήτοις χερσίν, εὐχαριστήσας καὶ εὐλογήσας, ἁγιάσας, κλάσας, ἔδωκε τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ Μαθηταῖς καὶ Ἀποστόλοις, εἰπὼν· [/FONT]

[FONT=&quot][εκφώνως][/FONT][FONT=&quot]
[/FONT][FONT=&quot]Λάβετε, φάγετε, τοῦτό μού ἐστὶ τὸ Σῶμα, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν κλώμενον εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν.[/FONT]

 

[petrosgrc]

Με συγχωρείς Δημήτρη, αλλά νομίζω ότι η τελευταία δημοσίευση δεν απαντά ευθέως (ή τουλάχιστον δεν μπορώ εκ πρώτης όψεως να το αντιληφθώ) στο ερώτημα του Δημήτρη σχετικά τα όσα είπε ο π. Μάξιμος για διαφορετική θεολογική θεώρηση των ύμνων της Αναφοράς. Διόρθωσέ με αν κάνω λάθος.

 

[dkalpakidis]

Τα είπε ο π. Μάξιμος νωρίτερα

Νομίζω, ὅτι εἶσαι πολύ ἔξυπνος καί καταλαβαίνεις.... αὐτό πάει σέ συνέχεια τοῦ προηγουμένου «τῆς διασπάσεως τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς», ἀλλά καί τοῦ σέ ἑπόμενο μήνυμά μου «Δέν θεωρῶ καλυπτήριους ὕμνους τά ὅποια λειτουργικά». Καί ὁ νοῶν (νοεῖς) νοείτω...
Καί αὐτό βέβαια σέ σχέση μέ ὅσα (ἐπαναλαμβάνω) ἔχουν γραφεῖ. Ἡ ἀπάντηση ὑπάρχει στά προηγούμενα τόσα πολλά μηνύματα...

Κι εγώ ανέβασα ένα δείγμα...
πως είναι να μην θεωρείς κάτι ως καλυπτήριο ύμνο.

 

[petrosgrc]

Σύμφωνοι, αλλά από πού συμπεραίνεται ότι κάτι τέτοιο συνιστά διαφορετική θεολογική θεώρηση;

 

[π. Μάξιμος]

Σύμφωνοι, αλλά από πού συμπεραίνεται ότι κάτι τέτοιο συνιστά διαφορετική θεολογική θεώρηση;

Ἄκουσε Πέτρο (ἦρθα καί στό ναό γιά τόν ἑσπερινό). Δέν ἐπανῆλθε ὁ ἐρωτήσας καί ἐπανέρχεσαι ἐσύ. Ἀναφέρθηκα σέ «θεολογικό πρόβλημα» (καί ὄχι «διαφορετική θεολογική θεώρηση των ύμνων της Αναφοράς»· μήν ἀλλάζεις τά λόγια), ὅρος πού ἄν κάνεις τόν κόπο νά διαβάσεις ὅλο τό θέμα χρησιμοποιεῖται στή συζήτηση καί τόν μεταχειρίστηκα. Μπορεῖ νά εἶναι ἄστοχος ἤ ὄχι θεο -λογικός, εἶναι ὅμως λογικός. Ἐπαναλαμβάνω ὅτι ἔγραψα μέ τήν προϋπόθεση τῆς ἀναγνώσεως ὅλης τῆς συζητήσεως καί ἄλλων. Δέν ἐπανέρχομαι. Κακῶς ἴσως καί τό ὑπεννόησα, ἀλλά πάλι παίρνοντας ἀφορμή ἀπό προηγούμενα μηνύματα, ὅπου κάποιος ἔχει γράψει ὅτι (ὁ ἰδιαίτερος μελισμός τῶν λειτουργικῶν) εἶναι καί θέμα τοῦ τρόπου ἀποδόσεως τῶν εὐχῶν· κάτι πού δέν τό νομίζω ἐγώ. Βεβαίως αὐτό εἶναι ἄλλο θέμα, πού ἔχει κλείσει.

 

[dkalpakidis]

Όπως είπε κι ο π. Μάξιμος :

Καί βέβαια δέν πρέπει νά ἐπαναλαμβάνουμε τά ἴδια. Ἔχουν γραφτεῖ πάρα πολλά πού ὁ καθένας μπορεῖ νά ἐνημερωθεῖ καί νά βγάλει τά συμπεράσματά του...

Αν διαβάσεις τα μηνύματα θα καταλάβεις ποιές είναι οι ενστάνσεις!

Υ.Γ. με πρόλαβε ο π. Μάξιμος με το #147 μήνυμα

 

[Emmanouil Giannopoulos]

Με μια σύντομη παρέμβαση θα ήθελα να πω ότι σαφώς και συνιστά πρόβλημα το γεγονός ότι ο λαός του Θεού ακούει ξεκάρφωτες εκφωνήσεις από τον διάκονο και τον ιερέα, χωρίς να συμμετέχει στην εξέλιξη του μυστηρίου και στην Αναφορά του λαού του Θεού στον Δημιουργό του. Και πιθανότατα το πρόβλημα είναι και θεολογικό και πρέπει να κοιταχτεί και να λυθεί με τέτοια κριτήρια. Με τικριτήρια θα το δούμε; με μουσικά; Η συμμετοχή του λαού καταντά ακρόαμα ακατάληπτο, σχεδόν "μαγικό", και επιπλέον τα χρησιμοποιούμενα μεγαλόφωνα και αργά "λειτουργικά" συνεπικουρούν τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση.
Γράφτηκε σε άλλο θέμα (Παρατονισμοί...) ότι "Στην εκκλησία δεν ερχόμαστε για να κατανοήσουμε". Πρέπει να διακρίνουμε τι εννοούμε με αυτή τη φράση. Ασφαλώς και δεν επιδιώκουμε να κατανοήσουμε λογικά τη μυστηριακή διάσταση της λατρείας, και το συντελούμενο, ειδικά στα μυστήρια της εκκλησιάς μας με κορυφαίο την Θεία Λειτουργία. Αυτά είναι προϊόντα της Θείας Χάριτος. Τα αναγνώσματα όμως, οι ύμνοι, οι ευχές γράφτηκαν για να διδάσκουν τον λαό για να προσεύχεται η εκκλησία εν ενί στόματι και μιά καρδία. Και όταν εκφράζουμε προσωπική άποψη και λέμε ότι "ο λόγος δεν κατανοείται αλλά μυσταγωγείται", αυτό τι σημαίνει: ότι δεν είναι ανάγκη να γίνεται πάντα κατανοητός; Ότι η μυσταγωγία του λόγου αποκλείει, ή είναι αντίθετη με την κατανόησή του; Δηλαδή δεν μπορούν να συνυπάρχουν τα δύο; Ασφαλώς και μπορούν και πρέπει:

Μυσταγωγῶν Σου Κύριε τοὺς μαθητὰς ἐδίδασκες λέγων.....

Ἄπιτε - τοῖς μαθηταῖς* ὁ Λόγος ἔφη - τὸ Πάσχα* ἐν ὑπερῴῳ τόπῳ,* ᾧ νοῦς ἐνίδρυται,* οἷς μυσταγωγῶ, σκευάσατε* ἀζύμῳ ἀληθείας λόγῳ,* τὸ στερρὸν δὲ τῆς χάριτος* μεγαλύνατε.

Υπό αυτή την έννοια ασφαλώς και η μη συμμετοχή του λαού διά του ιερέως στις ευχές της Αγίας Αναφοράς είναι πρόβλημα και μάλιστα μέγιστο!

Από την άλλη, είναι βέβαιο ότι μάλλον δεν μπορούμε πάντα να ψάλλουμε τα κατά παράδοσιν αρχαία εκφωνητικά μέλη. Και είναι αλήθεια και αυτό:
μήνυμα 133: "μπορεῖ καί νά φανεῖ ὅτι ὑπῆρχαν «λειτουργικά» καί στόν ἐνόρδινο ἦχο ἤ νά δικαιολογοῦνται, ἀλλά μέ λιτή μελῳδία, πού δέν θά εἶναι εἰς βάρος τῆς διασπάσεως τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς."
Μάλιστα!
Σε παλαιότερη (πριν από 20 χρόνια τουλάχιστον) συζήτησή μου με πατριαρχικό ψάλτη, μου έλεγε ότι θυμόταν πως πράγματι περί τα μέσα του 20ου αιώνα στην Πόλη έψαλαν απλά και πολλές φορές σχεδόν στη βάση του ήχου την Αγία Αναφορά.

 

[ilias nektarios]

Θα ηθελα και εγω μια σκεψη μου να αναφερω:
Π.χ. ο Αγιος Ιωαννης ο Χρυσοστομος,σε ποια γλωσσα εγραψε την Θ. Λειτουργια;
Λογικα στη γλωσσα που μιλουσε,αρα οχι στη σημερινη δικη μας απλη δημοτικη.
Οποτε αυτο δεν σημαινει,οτι ο τοτε απλος κοσμος καταλαβαινε(ισως,λεμε τωρα) τα νοηματα καλυτερα,τουλαχιστον μεχρι τη μετατροπη της γλωσσας απο αρχαια,καθαρευουσα και μετα δημοτικη,απο την σημερινη μας εποχη,που στους περισσοτερους ακουγονται τα ''εκκλησιαστικα γραμματα'',σαν ακαταλαβιστικα;
Και συμφωνω οτι ''ο λογος δεν κατανοειται,αλλα μυσταγωγειται''.
Αλλα καμια φορα,δεν θα πρεπει σε καποιες περιπτωσεις να δινουμε λιγο το βαρος και στα νοηματα των λογων;
Και λεω λιγο,γιατι αν δωσουμε πολυ βαρος,θα...πεσουμε!!...:wink:
Δηλ. δεν θα ακουμε π.χ.''Πατερ ημων'' και ''Πιστευω''στο τελος,αλλα διαλεξη!...:wink:

 

[Γιώργος Μ.]

Έχετε δίκιο ότι οι πιστοί της εποχής του αγίου άκουγαν περίπου τη γλώσσα τους στη Λειτουργία, ενώ εμείς όχι.

Από την άλλη όμως ο άγιος δεν είχε λόγο να επιλέξει κάποια προγενέστερη γλωσσική μορφή για τη λειτουργία, ενώ εμείς έχουμε.

υγ Τα δύο τελευταία σχόλια ίσως να μεταφερθούν στο θέμα "η δημοτική στη θεία Λειτουργία"

 

[π. Μάξιμος]

Ὁ καθηγητής κ. Στάθης εἶχε κάνει μιά ἐνδιαφέρουσα εἰσήγηση στό Γ' ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ μέ θέμα «Ἡ ψαλτική ἔκφραση τοῦ μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας»· ἄς ἀνατρέξετε στά ἐκδοθέντα πρακτικά·

Τά ἐκδοθέντα πρακτικά (βιβλίο μέ ὅλες τίς εἰσηγήσεις) εἶδα ὅτι ὑπάρχει ψηφιοποιημένο ὁλόκληρο ἐδῶ. Ἡ εἰσήγηση τοῦ κ. καθηγητοῦ στίς σσ. 253-273.

 

[Dimitri]

Ίσως έχουν αναφερθεί ήδη αλλά τα μεταφέρω και εδώ από τα πρόσφατα μεταφερθέντα του Βουδούρη (τόμος 18, σελ 201 - 202):

§108. Ἑν τῷ πατριαρχικῷ ναῷ μέχρι τοῦ πρωτοψάλτου Γρηγορίου δέν ἐψάλλοντο ἄλλα λειτουργικά ἐκτός τῶν κατά χῦμα ψαλλομένων τοιούτων· οὔτε ἄλλο Ἄξιον ἐστιν ἐκτός τοῦ συνηθισμένου τοιούτου.

§109. Ἐπί πατριαρχείας Γρηγορίου τοῦ Ε’ πολλοί περιέτρεχον τήν Κωνσταντινούπολιν καί παρώτρυνον καί αὐτόν τόν πατριάρχην εἰς νεωτερισμούς καί εἰς τήν μουσικήν· ὁ πατριάρχης διέταξεν ὅπως οὐδείς τῶν ἐκκλησιαστικῶν μουσικῶν ψάλλῃ ἐν ῷ εὑρίσκεται ναῷ νέον μουσικόν μέλος, ἐάν μή προηγουμένως λάβῃ τήν ἐπί τούτῳ ἔγκρισιν τοῦ πατριαρχείου.

§110. Τήν ἐποχήν ἐκείνην παρετηρήθη ὅτι ἕκαστος ψάλτης ἔψαλλε ἰδίας ἐμπνεύσεως Ἄξιον ἐστιν· Γρηγόριος ὁ Ε’ διά νά παύσῃ τό κακῶς τοῦτο γινόμενον διέταξε πάντας τούς τότε μουσικούς διδασκάλους τῆς ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως ὅπως μελοποιήσωσιν ἕκαστος ἀπό ἕν Ἄξιον ἐστιν, ὅπερ νά ἀποστείλωσιν εἰς τόν πατριάρχην, ἄνευ τῆς ὑπογραφῆς τοῦ ποιητοῦ· ἐστάλησαν δέ πολλά τοιαῦτα ποιήματα παρά πολλῶν· ἐνεκρίθη τότε πατριαρχικῶς καί συνοδικῶς τό ποίημα εἰς ἦχον δεύτερον Ἄξιον ἐστιν τοῦ πρωτοψάλτου Γρηγορίου, ὅπερ ἐπεγράφη τό συνηθισμένον καί τοῦτο σήμερον ψάλλεται εἰς τάς λειτουργίας τοῦ Χρυσοστόμου.

§111. Γεώργιος ὁ Ραιδεστηνός μετά τήν ἀποχώρησιν ἐκ τοῦ πατριαρχικοῦ ναοῦ, ψάλλων ἐν τῷ ναῷ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῶν Χίων προέβη εἰς μελοποίησιν λειτουργικῶν εἰς ἦχον δεύτερον. Ἕως τότε ὅλοι οἱ ψάλται τοῦ Γαλατᾶ ἔψαλλον τά κατά χῦμα Λειτουργικά ὅπως τοῦτο ἐγίνετο καί εἰς τόν πατριαρχικόν ναόν. Τό παράδειγμα τοῦ Ραιδεστηνοῦ ἐμιμήθησαν κατόπιν καί οἱ λοιποί ψάλται τῶν ἰερῶν ναῶν τοῦ Γαλατᾶ μελοποιήσαντες ἴδια λειτουργικά καί Ἄξιον ἐστιν εἰς διαφόρους ἦχους· ἔκτοτε ἤρχισεν ἡ κατάπτωσις τοῦ ἀρχαίου μέλους.

 

[dkalpakidis]

§108. Ἑν τῷ πατριαρχικῷ ναῷ μέχρι τοῦ πρωτοψάλτου Γρηγορίου δέν ἐψάλλοντο ἄλλα λειτουργικά ἐκτός τῶν κατά χῦμα ψαλλομένων τοιούτων· οὔτε ἄλλο Ἄξιον ἐστιν ἐκτός τοῦ συνηθισμένου τοιούτου.

Τώρα πώς γίνεται να υπάρχουν άπειρες συνθέσεις λειτουργικών- άλλες σεμνές κι άλλες όχι και τόσο...- κι όλοι όσοι τις ψάλλουν να υποστηρίζουν ότι ακολουθούν την γνήσια πατριαρχική ψαλτική παράδοση είναι άλλο μεγάλο θέμα....

§111. Γεώργιος ὁ Ραιδεστηνός μετά τήν ἀποχώρησιν ἐκ τοῦ πατριαρχικοῦ ναοῦ, ψάλλων ἐν τῷ ναῷ τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῶν Χίων προέβη εἰς μελοποίησιν λειτουργικῶν εἰς ἦχον δεύτερον. Ἕως τότε ὅλοι οἱ ψάλται τοῦ Γαλατᾶ ἔψαλλον τά κατά χῦμα Λειτουργικά ὅπως τοῦτο ἐγίνετο καί εἰς τόν πατριαρχικόν ναόν. Τό παράδειγμα τοῦ Ραιδεστηνοῦ ἐμιμήθησαν κατόπιν καί οἱ λοιποί ψάλται τῶν ἰερῶν ναῶν τοῦ Γαλατᾶ μελοποιήσαντες ἴδια λειτουργικά καί Ἄξιον ἐστιν εἰς διαφόρους ἦχους· ἔκτοτε ἤρχισεν ἡ κατάπτωσις τοῦ ἀρχαίου μέλους.

κάπου έγραψα κι εγώ για κατάπτωση μέλους αλλά θεωρήθηκα υπερβολικός...

 

[π. Μάξιμος]

[Σημείωμα συντονιστή (ΔΚ)] Αυτό και τα επόμενα μηνύματα μεταφέρθηκαν από το θέμα Εισόδια της Θεοτόκου.

Σημ.: Τις καταβασίες τις ψάλλαμε από το κέντρο του ναού, παράκληση κάποιου βοηθού.

Γιά τά «λειτουργικά» δέν σέ παρεκάλεσε; (ἀντί "αὐτοσχεδιασμοῦ"

ΥΓ. Ἐγώ λειτούργησα στό ἐνοριακόν μας παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου εἴπαμε τά κατά παράδοσιν λειτουργικά εἰς κλιτόν καί ἀναπαύθηκα.

 

[Λάτρης Β.Μ.]

Γιά τά «λειτουργικά» δέν σέ παρεκάλεσε; (ἀντί "αὐτοσχεδιασμοῦ"

Όχι είχε φύγει για κάποια δουλειά του
Ήμουν διστακτικός για κάτι τέτοιο, γιατί πέρυσι που κάναμε το ίδιο εγχείρημα μόνο που δεν μας κράξαν (κυρίως οι γυναίκες) για το στρίμωγμα και τα σπρωξίματα
(έχω κάποια κιλά παραπάνω)!!!

 

[kostaeri]

Γιά τά «λειτουργικά» δέν σέ παρεκάλεσε; (ἀντί "αὐτοσχεδιασμοῦ"

ΥΓ. Ἐγώ λειτούργησα στό ἐνοριακόν μας παρεκκλήσιον τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς, ὅπου εἴπαμε τά παράδοσιν λειτουργικά εἰς κλιτόν καί ἀναπαύθηκα.

όπου σας συμφέρει, πάτερ, παράδοση ε...
ευλόγησον!

 

[tsak77]

όπου σας συμφέρει, πάτερ, παράδοση ε...
ευλόγησον!

Θεωρώ ότι αστειεύεται ο Κώστας, απλά να αναφέρω ότι ουδείς αναμάρτητος, ειδικά στο θέμα της παράδοσης. Νομίζω ότι το ζητούμενο είναι κυρίως να παλεύουμε για αυτήν όπου μας παίρνει και όχι εν γνώση μας και κυρίως εκούσια να ξεφεύγουμε από αυτήν, προτρέποντας μάλιστα και άλλους να πράξουν το ίδιο.

Υ.Γ. Αν και δεν γράφω στο παρόν θέμα λόγω της μονοτονίας των επιλογών μου, θαυμάζω πραγματικά το μεράκι των φίλων της κοινότητας μέσω των δικών τους! Συνεχίστε έτσι!!! :wink:

 

[π. Μάξιμος]

όπου σας συμφέρει, πάτερ, παράδοση ε...
ευλόγησον!

Ἑκεῖνο πού μέ χαροποιεῖ πραγματικά εἶναι ὅτι καί σύ τώρα παραδέχεσαι (ἔμμεσα) ὅτι αὐτή εἶναι ἡ παράδοση!!!
Καί χαίρομαι πού πολλοί ἔχουμε συνειδητοποιήσει μέσω τοῦ φόρουμ κάποια πράγματα καί ἔχουμε ἀναθεωρήσει ἀπόψεις.
Τό θέμα ἔχει ἀναλυθεῖ ἐκτενῶς ἀλλοῦ.
Χαίρομαι πού καί κάποιοι ἄλλοι ἐντός καί ἐκτός τοῦ φόρουμ μάθαμε κάποια πράγματα, κι ἄς μήν τά τηροῦμε. Ἀρκεῖ πού ξέρουμε.
Ὁπωσδήποτε ἡ παράδοση δέν εἶναι στατική, ἀλλά ἐδῶ εἶναι θέμα θεολογίας τῆς λατρείας καί συγκεκριμένα οὐσιαστικῆς κατανόησης τοῦ τί εἶναι θ. λειτουργία.
Ἐξηγώντας σέ κάποιον πρωτοψάλτη περί τοῦ νοήματος τῶν λειτουργικῶν, ἡ ἀπάντηση πού μοῦ ἔδωσε ἦταν ὅτι «ἔτσι τά παραλάβαμε ἀπό τούς πατέρες μας». Ἐγώ ἔσκασα στά γέλια. Καί πολλοί σήμερα γελᾶτε μέ μιά τέτοια ἀπάντηση, ἐνῶ δέν θά τό κάνατε πρίν.
Χάρηκα ὅμως ἐκ τῶν ὑστέρων, πού τώρα πλέον, ἄν καί συνεχίζει νά ψάλλει λειτουργικά «ἔντεχνα» στούς 8 καί πλέον ἤχους, ἔμαθε ὅτι δέν εἶναι αὐτή ἡ παράδοση. Αὐτό μέ ἀναπαύει.

Νά εἶσαι καλά Κώστα!!!

 

[dimskrekas]

Ὁπωσδήποτε ἡ παράδοση δέν εἶναι στατική, ἀλλά ἐδῶ εἶναι θέμα θεολογίας τῆς λατρείας καί συγκεκριμένα οὐσιαστικῆς κατανόησης τοῦ τί εἶναι θ. λειτουργία.

Πάτερ Μάξιμε, την ευχή σας!

Δε θα είναι αρεστό φοβούμαι το μήνυμά μου σε πολλούς εδώ μέσα! Θεολόγος δεν είμαι, όσο μπόρεσα διάβασα, και πάλι κατά το μέτρον της αντίληψής μου κατανόησα σχετικά. Θα πρότεινα όσοι γνωρίζουν να μην εμμένουν σε εκφράσεις που (μπορεί να) εγείρουν αντιδράσεις. Ταπεινώς θεωρώ ότι ένας ψάλτης του Όρους, ένας ψάλτης του Πατριαρχείου, της Θεσσαλονίκης, των Αθηνών- για να αναφέρουμε τα σημαντικότερα κέντρα του ελληνόφωνου ψαλτικού κόσμου- και όταν δεν απαγγέλλει τα λειτουργικά σε κλιτόν μέλος την ίδια θεολογία πρεσβεύει όπως και όταν ψάλλει λειτουργικά σε κάθε ήχο, και άλλα είναι τα κριτήρια βάσει των οποίων θα μπορούσε κάποιος να αποφανθεί για το ποιόν κατανόησης (και βίωσης) του μυστηρίου της Θ. Λειτουργίας. Περί αυτού όμως δηλώνω παντελώς αναρμόδιος, και αναρωτιέμαι για το ποιός πράγματι κατέκτησε ( και διατηρεί ασινές) το χάρισμα της διακρίσεως να αποφαίνεται σχετικώς και ειδικώς. Τολμώ να επισημάνω ότι μόνη η επιλογή των λειτουργικών σε κλιτό, δεν εξασφαλίζει αυτόματα και τη θεολογική ακεραιοφροσύνη των ψαλλόντων, πολλώ δε μάλλον η μη απαγγελία των μελών σε κλιτό, προκειμένου περί των ύμνων της Αναφοράς, δε συνιστά κατ΄ανάγκην άλλη θεολογία.

Δ.


Εύξασθε,
Δ.