[Ερώτηση] Πότε καθιερώθηκε να ψάλλεται «Τοῦ δείπνου σου...» την Μεγάλη Πέμπτη και «Σιγησάτω...» το Μέγα Σάββατο;

Πότε καθιερώθηκε να ψάλλεται «Τοῦ δείπνου σου...» την Μεγάλη Πέμπτη και «Σιγησάτω...» το Μέγα Σάββατο αντί του συνηθισμένου χερουβικού ύμνου «Οἱ τὰ χερουβίμ...»; Υπάρχουν μαρτυρίες για ψαλμωδία του συνηθισμένου χερουβικού εκείνες τις ημέρες;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Τὸ «Τοῦ δείπνου σου...» μαζί μὲ τὸ «Οἱ τὰ χερουβίμ...» εἰσήχθησαν τὸ 574 (Κ. Καραγκούνη Παραλειπόμενα περὶ τοῦ χερουβικοῦ ὕμνου σσ. 42-43), τὸ δὲ «Σιγησάτω...» χρονολογεῖται μεταξὺ δ’ – α’ ἥμισυ στ’ αἰ. (ὅπ. πρ. σ. 71). Ἡ θέσπιση τοῦ «Σιγησάτω...» γιὰ τὸ Μ. Σάββατο χρονολογεῖται μεταξὺ ια' - ιβ' αἰ. (ὅπ. πρ. σ. 78).
 
Last edited:


Ἡ θέσπιση τοῦ «Σιγησάτω...» γιὰ τὸ Μ. Σάββατο χρονολογεῖται μεταξὺ ια' - ιβ' αἰ. (ὅπ. πρ. σ. 78).

Πάντως στον Δρέσδης, ενώ δεν γίνεται νύξη για το χερουβικό του Μεγάλου Σαββάτου, δεν αγνοείται η ύπαρξή του (βλ. μνήμη εγκαινίων 23 Δεκεμβρίου).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Ὕμνος ψαλλόμενος τῇ ἁγίᾳ πέμπτῃ εἰς τὴν εἴσοδον τῶν ἁγίων καὶ ἀντὶ κοινωνικοῦ. Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ σήμερον, Υἱὲ Θεοῦ, κοινωνόν με παράλαβε· οὐ μὴ γὰρ τοῖς ἐχθροῖς σου τὸ μυστήριον εἴπω[1]· οὐ φίλημά σοι δώσω, καθάπερ Ἰούδας· ἀλλ' ὡς ὁ Λῃστὴς ὁμολογῶ σε· Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ σου»

(χφ. Μόσχας State Historical Museum 129 (ψαλτήριον Chludov) περὶ τὸ ἔτος 850 φ. 167v).



[1] «Πάντων τῶν μαθητῶν τὸν θεῖον ἄρτον ἐν ταῖς χερσὶ δεξαμένων ἐκ τῶν χειρῶν Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, φόβῳ τε καὶ πίστει μετειληφότων, μόνος Ἰούδας λαβὼν ἔκρυψε τοῦτον καὶ τοῖς Ἰουδαίοις ἐκφανίσας τὸ μυστήριον ἐξεπόμπευσε· τούτου γὰρ ἕνεκα, ὥς φασι, τό· ῾῾οὐ μὴ γὰρ τοῖς ἐχθροῖς σου τὸ μυστήριον εἴπω᾿᾿ πρόσκειται ἐπὶ ῾῾Τοῦ δείπνου σου τοῦ μυστικοῦ...᾿᾿»
(Νικολάου καὶ Θεοδώρου Ἀνδίδων Προθεωρία κεφαλαιώδης (1085-1095) § 25 (P.G. τ. 140 στ. 449C)).
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Ἐμμετρη παράφραση τοῦ ὕμνου:

«Δείπνου, Βασιλεῦ, τῶν ἄνω μυστηρίων
Πέφρικα τὴν φλόγωσιν ἐκ μετουσίας
Οὐ μὴ γὰρ εἴπω τοῖς μισοῦσι τὴν χάριν
Οὐ δ' αὖ φίλημα πλῆρες ὄν κακουργίας
Ἀλλ' ὡς ὁ ληστὴς ἐν ταπεινώσει ξένῃ
Μνήσθητι κράζω σοῦ παναθλίου δούλου
Ἵνα μὴ λείψω οὐρανῶν βασιλείας»

(σύμμικτο χφ. Paris. gr. 269 ιε' αἰ. φ. 345r).
 
Top