Πρόταση να ανακηρυχθεί η Βυζαντινή μουσική ως Intangible Cultural Heritage of Humanity (Άϋλη Πολιτισμική Κληρονομιά της Ανθρωπότητος) από την UNESCO

[angelos]

Αγαπητά μέλη του Ψαλτολογίου,

'Ολοι εμείς που συμμετέχουμε στο Ψαλτολόγιο ως συμβάλλοντες ή ωφελούμενοι (όπως εγώ) συμφωνούμε οτι η Βυζαντινή Μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος της λατρείας της Εκκλησίας, αλλά και επίσης αποτελεί πολιτιστικό επιτεύγμα ανυπολόγιστης αξίας. Για αυτό το λόγο θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στην ύπαρξη της Intangible Cultural Heritage List of Humanity (Κατάλογος "Αϋλων" ή "Μη Ψηλαφητών" πολιτισμικών κληρονομιών της Ανθρωπότητος) της UNESCO.

H UNESCO έχει δημιουργήσει μια διεθνή διαδικασία μέσω της οποίας ένας λαός μπορεί να προτείνει την περίληψη και ανάδειξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς στον παγκόσμιο κατάλογο. H διαδικασία αυτή αφορά σε έργα πολιτισμού που δεν διαιωνίζονται αυτόματα (όπως τα μνημεία), αλλά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά μόνο με ενεργή προσπάθεια και με σχέση μαθητείας.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00001

Θα ήθελα να υποβάλω την πρόταση/ιδέα να αναληφθεί μια προσπάθεια να συμπεριληφθεί η Βυζαντινή Μουσική είτε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Αϋλων Κληρονομιών της Ανθρωπότητος (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00173), είτε στον Κατάλογο των Κληρονομιών που χρειάζονται Επείγουσα Διαφύλαξη (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00174). Η διαδικασία είναι ετήσια και απαιτεί τη συμμετοχή τουλάχιστον ενός δήμου ή κοινότητος, καθώς και ενός εκπροσώπου του Υπουργείου Πολιτισμού. Η προθεσμία είναι στις 31 Μαρτίου κάθε έτους, αλλά προφανώς απαιτεί μερικούς μήνες προετοιμασίας.

Μέχρι τώρα, η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει την Μεσογειακή Δίαιτα (σε συνεργασία με άλλες χώρες), και για το 2012 έχει ζητήσει την κατοχύρωση της τεχνικής καλλιέργειας της μαστίχας Χίου. Σε αντίθεση, η Τουρκία έχει κατοχυρώσει έξι καλλιτεχνικές πρακτικές (συμπεριλαμβανομένου του Θεάτρου Σκιών), και η Αλβανία έχει ήδη κατοχυρώσει τη λαική ισό-πολυφωνική "της" (sic!) μουσική.

Δεν μεταθέτω την προσωπική μου ευθύνη. Μετά χαράς θα συμβάλλω στην συγγραφή και υποβολή της πρότασης με όλες μου τις δυνάμεις. 'Ομως, δε διαθέτω τις εξειδικεύμενες γνώσεις ούτε τις απαραίτητες προσβάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο. Υποβάλλω την ιδέα στην ευρύτερη κοινότητα του Ψαλτολογίου, και ελπίζω σε δημιουργική συζήτηση και ανάληψη πρωτοβουλιας που θα συμβάλλει στην ανάδειξη και κατοχύρωση της Βυζαντινής Μουσικής σε παγκόσμιο επίπεδο.

 

[Μελωδός]

Αγαπητά μέλη του Ψαλτολογίου,

'Ολοι εμείς που συμμετέχουμε στο Ψαλτολόγιο ως συμβάλλοντες ή ωφελούμενοι (όπως εγώ) συμφωνούμε οτι η Βυζαντινή Μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος της λατρείας της Εκκλησίας, αλλά και επίσης αποτελεί πολιτιστικό επιτεύγμα ανυπολόγιστης αξίας. Για αυτό το λόγο θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στην ύπαρξη της Intangible Cultural Heritage List of Humanity (Κατάλογος "Αϋλων" ή "Μη Ψηλαφητών" πολιτισμικών κληρονομιών της Ανθρωπότητος) της UNESCO.

H UNESCO έχει δημιουργήσει μια διεθνή διαδικασία μέσω της οποίας ένας λαός μπορεί να προτείνει την περίληψη και ανάδειξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς στον παγκόσμιο κατάλογο. H διαδικασία αυτή αφορά σε έργα πολιτισμού που δεν διαιωνίζονται αυτόματα (όπως τα μνημεία), αλλά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά μόνο με ενεργή προσπάθεια και με σχέση μαθητείας.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00001

Θα ήθελα να υποβάλω την πρόταση/ιδέα να αναληφθεί μια προσπάθεια να συμπεριληφθεί η Βυζαντινή Μουσική είτε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Αϋλων Κληρονομιών της Ανθρωπότητος (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00173), είτε στον Κατάλογο των Κληρονομιών που χρειάζονται Επείγουσα Διαφύλαξη (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00174). Η διαδικασία είναι ετήσια και απαιτεί τη συμμετοχή τουλάχιστον ενός δήμου ή κοινότητος, καθώς και ενός εκπροσώπου του Υπουργείου Πολιτισμού. Η προθεσμία είναι στις 31 Μαρτίου κάθε έτους, αλλά προφανώς απαιτεί μερικούς μήνες προετοιμασίας.

Μέχρι τώρα, η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει την Μεσογειακή Δίαιτα (σε συνεργασία με άλλες χώρες), και για το 2012 έχει ζητήσει την κατοχύρωση της τεχνικής καλλιέργειας της μαστίχας Χίου. Σε αντίθεση, η Τουρκία έχει κατοχυρώσει έξι καλλιτεχνικές πρακτικές (συμπεριλαμβανομένου του Θεάτρου Σκιών), και η Αλβανία έχει ήδη κατοχυρώσει τη λαική ισό-πολυφωνική "της" (sic!) μουσική.

Δεν μεταθέτω την προσωπική μου ευθύνη. Μετά χαράς θα συμβάλλω στην συγγραφή και υποβολή της πρότασης με όλες μου τις δυνάμεις. 'Ομως, δε διαθέτω τις εξειδικεύμενες γνώσεις ούτε τις απαραίτητες προσβάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο. Υποβάλλω την ιδέα στην ευρύτερη κοινότητα του Ψαλτολογίου, και ελπίζω σε δημιουργική συζήτηση και ανάληψη πρωτοβουλιας που θα συμβάλλει στην ανάδειξη και κατοχύρωση της Βυζαντινής Μουσικής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Σαν ιδέα το παραπάνω μου φαίνεται αρκετά καλό, όμως έχω να διατυπώσω δύο ενστάσεις:
1ον: Ζούμε σε μία περίοδο που είτε θέλουμε να το παραδεχτούμε είτε όχι, η ψαλτική τέχνη βρίσκεται σε εμφανή κρίση και κύριο μέλημα όλων μας πρέπει να είναι η διάσωση της και μάλιστα μία διάσωση της "παραδοσιακής" μας ψαλτικής τέχνης. Επομένως, ποιά πράκτικη σημασία θα είχε η ένταξη της Βυζαντινής Μουσικής σε μία τέτοια κατηγορία εαν σε 50-100 χρόνια η ψαλτική έχει παρηκμάσει εντελώς ή έχει αποτιναχθεί από την εκκλησία και τα μυστήριά της;
2ον: Είμαστε ικανοί ακόμα και γι αυτο το θέμα να τσακωθούμε οι μεν με τους δε και νομίζω ότι καταλαβαίνετε πολύ καλά τι εννοώ!!!:wink:

 

[evangeloskarp]

Αγαπητά μέλη του Ψαλτολογίου,

'Ολοι εμείς που συμμετέχουμε στο Ψαλτολόγιο ως συμβάλλοντες ή ωφελούμενοι (όπως εγώ) συμφωνούμε οτι η Βυζαντινή Μουσική είναι αναπόσπαστο μέρος της λατρείας της Εκκλησίας, αλλά και επίσης αποτελεί πολιτιστικό επιτεύγμα ανυπολόγιστης αξίας. Για αυτό το λόγο θα ήθελα να επιστήσω την προσοχή σας στην ύπαρξη της Intangible Cultural Heritage List of Humanity (Κατάλογος "Αϋλων" ή "Μη Ψηλαφητών" πολιτισμικών κληρονομιών της Ανθρωπότητος) της UNESCO.

H UNESCO έχει δημιουργήσει μια διεθνή διαδικασία μέσω της οποίας ένας λαός μπορεί να προτείνει την περίληψη και ανάδειξη της πολιτιστικής του κληρονομιάς στον παγκόσμιο κατάλογο. H διαδικασία αυτή αφορά σε έργα πολιτισμού που δεν διαιωνίζονται αυτόματα (όπως τα μνημεία), αλλά μεταφέρονται από γενιά σε γενιά μόνο με ενεργή προσπάθεια και με σχέση μαθητείας.

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες στην ιστοσελίδα: http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00001

Θα ήθελα να υποβάλω την πρόταση/ιδέα να αναληφθεί μια προσπάθεια να συμπεριληφθεί η Βυζαντινή Μουσική είτε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο Αϋλων Κληρονομιών της Ανθρωπότητος (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00173), είτε στον Κατάλογο των Κληρονομιών που χρειάζονται Επείγουσα Διαφύλαξη (http://www.unesco.org/culture/ich/index.php?lg=en&pg=00174). Η διαδικασία είναι ετήσια και απαιτεί τη συμμετοχή τουλάχιστον ενός δήμου ή κοινότητος, καθώς και ενός εκπροσώπου του Υπουργείου Πολιτισμού. Η προθεσμία είναι στις 31 Μαρτίου κάθε έτους, αλλά προφανώς απαιτεί μερικούς μήνες προετοιμασίας.

Μέχρι τώρα, η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει την Μεσογειακή Δίαιτα (σε συνεργασία με άλλες χώρες), και για το 2012 έχει ζητήσει την κατοχύρωση της τεχνικής καλλιέργειας της μαστίχας Χίου. Σε αντίθεση, η Τουρκία έχει κατοχυρώσει έξι καλλιτεχνικές πρακτικές (συμπεριλαμβανομένου του Θεάτρου Σκιών), και η Αλβανία έχει ήδη κατοχυρώσει τη λαική ισό-πολυφωνική "της" (sic!) μουσική.

Δεν μεταθέτω την προσωπική μου ευθύνη. Μετά χαράς θα συμβάλλω στην συγγραφή και υποβολή της πρότασης με όλες μου τις δυνάμεις. 'Ομως, δε διαθέτω τις εξειδικεύμενες γνώσεις ούτε τις απαραίτητες προσβάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση και το Υπουργείο. Υποβάλλω την ιδέα στην ευρύτερη κοινότητα του Ψαλτολογίου, και ελπίζω σε δημιουργική συζήτηση και ανάληψη πρωτοβουλιας που θα συμβάλλει στην ανάδειξη και κατοχύρωση της Βυζαντινής Μουσικής σε παγκόσμιο επίπεδο.

Το σκεφτήκατε καλά ;

 

[Γιώργος Μ.]

Η ανάλυση που κάνει ο φίλος μας δείχνει ότι και καλά το σκέφτηκε και γνώση του πράγματος έχει και τον ευχαριστούμε πολύ.
Μια πρώτη ένσταση, όχι μόνο δική μου, αλλά και πιθανόν των διοργανωτών, θα μπορούσε να είναι η ταύτιση της βυζαντινής μουσικής με εθνικό και δη αποκλειστικά ελληνικό είδος. Αυτό θα χρειαζόταν αρκετή συζήτηση.

 

[andreashadjistylli]

Είμαι στη διάθεση σας αν και εσείς το θέλεται να το υποβάλω μέσω του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου και των Τοπικών Κοινοτικών συμβουλίων απλά επειδή είμαι πολύ ασχετος με τη Βυζαντινή μουσική (2ετής), θα χρειαστώ τη βοήθεια σας για μια άψογη πρόταση.
Ο Θεός δεν θα αφήσει να χαθεί η Παράδοση τόσων αιώνων
Ανδρέας

 

[mmamais]

Αν δεν υπήρχε Θεός, ο δρόμος θα ήταν ένας: Η Β.Μ θα χανόταν στην Ελλάδα.

Εφόσον όμως υπάρχει και μας σώζει αδυνατώ να πιστέψω το παραπάνω. Μάλλον θα γίνει κάτι που έχει ξαναγίνει: Θα την απεμπολήσουμε τελείως, θα την αγκαλιάσουν οι ξένοι (ήδη το κάνουν) και μετά θα τρέχουμε να μας την ξανα-μάθουν.

Κατά τη γνώμη μου πάντα.

 

[Μανώλης Παπαδάκης]

H Βυζαντινή Μουσική δεν πρόκειται να χαθεί, όπως κατάφερε να επιβιώσει επί χαλεπούς καιρούς (400 έτη Τουρκοκρατίας, και πιο πριν Ενετοκρατία και άλλοι), γιατί υπήρχαν στυλοβάτες (Πέτρος, Ιάκωβος και τόσοι και τόσοι άλλοι) και κρυφά σχολειά..Σίγουρα ως τέχνη θα εξελίσσεται, βέβαια στα αυστηρά πλαίσια της παράδοσης μας ..αλλά θα υπάρχει, όπως θα υπάρχει και στο μέλλον και ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός, όσο κι αν κάποιοι μας πολεμούν και θέλουν να μας εξαφανίσουν..
Είναι ελπιδοφόρο ό,τι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι (και στην επαρχία) με γνώση και αγάπη που μεταλαμπαδεύουν στην νέα γενιά την Βυζαντινή μας Μουσική..

Θεωρώ ό,τι η πρόταση που έκανε το μέλος angelos είναι σημαντική και πρέπει όλοι να βοηθήσουμε να γίνει πραγματικότητα.

 

[John Plemmenos]

Αγαπητοί συνάδελφοι και φιλόμουσοι,
το θέμα της συμπερίληψης της βυζαντινής εκκλησιαστικής μουσικής στον κατάλογο της άυλης πολιτισμικής κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, αν και ακούγεται εκ πρώτης όψεως δελεαστικό και πολλά υποσχόμενο, εντούτοις ενέχει αρκετά και σοβαρά προβλήματα που αφορούν τη συμβατότητά του.
Σε αδρές γραμμές, για να ενταχθεί μία τεχνική, παράδοση ή μορφή τἐχνης στην άυλη πολιτισμική κληρονομιά, πρέπει να πληροί τρεις προϋποθέσεις: α) να αποδεικνύεται η συνέχειά της (για τουλάχιστον 100 χρόνια) και να μην είναι προϊόν αναβίωσης, β) να μεταδίδεται προφορικά από γενιά σε γενιά και να μην είναι κομμάτι του γραπτού (διδαγμένου) πολιτισμού και γ) να εκπροσωπεί μια τοπική κοινότητα (έστω και αν έχει πανελλήνια διάδοση).
Ας σημειωθεί επίσης ότι η πρόταση πρέπει να συνοδεύεται από πλήρη φάκελλο με οπτικοακουστικό και άλλο (γραπτό) υλικό που να αποδεικνύει στα μάτια των ξένων κριτών τους ισχυρισμούς της πρότασης. Το Άγιον Όρος δεν δικαιούται να συμμετάσχει ως παραδειγματική κοινότητα της Ελλάδος λόγω του ότι είναι αυτοδιοίκητο.
Από τις τρεις παραπάνω προϋποθέσεις, η βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική ασφαλώς πληροί την πρώτη (υπάρχουν άλλωστε και ηχογραφήσεις που καλύπτουν τα 100 τελευταία χρόνια), υπολείπεται όμως στις επόμενες δύο, διότι, ναι μεν η προφορικότητα παίζει κάποιο ρόλο στο λεγόμενο ύφος (π.χ. πατριαρχικό), όταν διδάσκεται από τον δάσκαλο στον μαθητή, αλλά ο πυρήνας της μουσικής βασίζεται σε γραπτό κείμενο. Πρόκειται δηλαδή καθαρά για γραπτή μορφή πολιτισμού που αναπτύχθηκε (και ακόμα αναπτύσσεται) κυρίως στα αστικά κέντρα. Η δε η τρίτη προϋπόθεση, της παραδειγματικής κοινότητας, είναι δύσκολο να εξασφαλισθεί, διότι πρέπει να αποδειχθεί ότι μια συγκεκριμένη τεχνική ή παράδοση (π.χ. ερμηνεία σημαδοφώνων, εκφορά φωνής κλπ.) συνδέεται με μια συγκεκριμένη τοπική ομάδα.
Συμπληρώνω επίσης ότι, σύμφωνα με τη σύμβαση της ΟΥΝΕΣΚΟ, προτεραιότητα θα δίνεται σε αυτές τις παραδόσεις που είναι συμβαττές με τα διεθνή όργανα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και με τις προϋποθέσεις του αμοιβαίου σεβασμού μεταξύ κοινοτήτων, ομάδων ή ατόμων.
Αυτά ως μια πρώτη έκθεση των προβλημάτων που αφορούν το παρόν ζήτημα. Παρόλα αυτά ο διάλογος για το θέμα μπορεί να φέρει κάποιο αποτέλεσμα (το οποίο και εύχομαι).
Με σαρακοστιανούς χαιρετισμούς
Ιωάννης Πλεμμένος
μουσικολόγος - ερευνητής της Ακαδημίας Αθηνών

 

[ΠΑΛΗΚΑΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ]

Εννοείτε πως Ναι!