Χαίρετε όλοι, ένα θέμα για το οποίο απ' όσο γνωρίζω δεν υπάρχει γενικά ξεκάθαρη επίσημη (επιστημονική) απάντηση και το οποίο πολύ προβληματισμό έχει προκαλέσει παλαιότερα και πρόσφατα είναι αυτό του ορισμού της πρωτοτυπίας και διασκευής στα έργα ψαλτικής (γραπτά και ηχητικά). Σχετική κουβέντα έγινε ήδη παλαιότερα στο θέμα Εκδόσεις συνθέσεων Κωνσταντίνου Πρίγγου και πατρότητα αυτών και πρόσφατα ήρθε ξανά στην επιφάνεια στην νομική του μορφή στο θέμα Περί της δημοσίευσης έργων του ΑΠΜΧΕ Κωνσταντίνου Πρίγγου στην ιστοσελίδα μας.
Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η γενική περίπτωση. Ιδού τα ερωτήματά μου:
α) Υπάρχει δημοσιευμένη επιστημονική μελέτη που αποφαίνεται περί του τί εστί πρωτοτυπία τί διασκευή και τί απλά καταγραφή της λαϊκής παράδοσης όσον αφορά την ψαλτική; Αν όχι, είναι εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο;
β) Πώς ορίζεται ένα «πρωτότυπο έργο» στην ψαλτική; Ειδικές περιπτώσεις υπάρχουν πολλές φυσικά, προσόμοια, ιδιόμελα, παπαδική, καλοφωνικοί ειρμοί, λειτουργικά κτλ. Έχω ακούσει και την άποψη οτι στην ψαλτική δεν υπάρχει κάν πρωτότυπο έργο, εφόσον η νέα δημιουργία είναι κατά μίμηση παλαιάς παράδοσης και όχι προϊόν της φαντασίας του δημιουργού ή νεωτεριστική διασκευή τα οποία απορρίπτονται συνήθως από το σώμα της ψαλτικής όταν παρατηρηθούν (σαν μή «παραδοσιακά») ή αφομοιώνονται και γίνονται «παραδοσιακά». Σχετικό είναι και το θέμα Νεωτερισμός και Ψαλτική Παράδοση.
γ) Πώς ορίζεται η «διασκευή» πρωτότυπου ψαλτικού έργου; Πάλι υπάρχουν περιπτώσεις π.χ. εξήγηση σε άλλη γραφή (π.χ. παλαιά->νέα γραφή, κλασσική->αναλυτική, προσαρμογή σε άλλη γλώσσα), αλλαγή λίγων γραμμών, προσθήκη ισοκρατημάτων , διαστολών ρυθμικών μέτρων και άλλων στοιχείων και άλλα που μπορούν να προστεθούν εδώ εν καιρώ.
δ) Πώς ορίζεται η έννοια της «λαϊκής παράδοσης» στην ψαλτική; Τα περισσότερα μέλη που ψάλλουμε είναι επώνυμα και έχουν εκδοθεί επώνυμα. Τί είναι αυτό που ξεχωρίζει κάποια από αυτά σαν «λαϊκή παράδοση» και άλλα όχι; Σχετικό είναι και το θέμα Τί είναι παράδοση; που είχα ανοίξει παλαιότερα.
ε) Ποιές οι νομικές προεκτάσεις των πιό πάνω ορισμών; Μερικές αναφορές έγιναν ήδη στο θέμα Περί της δημοσίευσης έργων του ΑΠΜΧΕ Κωνσταντίνου Πρίγγου στην ιστοσελίδα μας. Συγκεκριμένα μία περίπτωση είναι το:
στ) Το ηθικό (πνευματικό) δικαίωμα σε κάθε πνευματική δημιουργία είναι ώς γνωστόν αναφαίρετο δικαίωμα του δημιουργού (δηλαδή ένα έργο του δεν μπορεί να το εκδόσει άλλος εμφανίζοντάς το σαν δικό του ενώ δεν είναι). Ποιές οι προεκτάσεις αυτού στην ψαλτική περίπτωση; Πολλές περιπτώσεις φυσικά υπάρχουν που το ίδιο μέλος ουσιαστικά εκδίδεται κάτω από διαφορετικά ονόματα. Αυτό βέβαια συνδέεται με τα Ατομικά δικαιώματα και εκκλησιαστική δημιουργία (αλλά αυτό ας το συζητήσουμε στο οικείο θέμα εκεί).
Ευχαριστώ.
Με ενδιαφέρει ιδιαίτερα η γενική περίπτωση. Ιδού τα ερωτήματά μου:
α) Υπάρχει δημοσιευμένη επιστημονική μελέτη που αποφαίνεται περί του τί εστί πρωτοτυπία τί διασκευή και τί απλά καταγραφή της λαϊκής παράδοσης όσον αφορά την ψαλτική; Αν όχι, είναι εφικτό να γίνει κάτι τέτοιο;
β) Πώς ορίζεται ένα «πρωτότυπο έργο» στην ψαλτική; Ειδικές περιπτώσεις υπάρχουν πολλές φυσικά, προσόμοια, ιδιόμελα, παπαδική, καλοφωνικοί ειρμοί, λειτουργικά κτλ. Έχω ακούσει και την άποψη οτι στην ψαλτική δεν υπάρχει κάν πρωτότυπο έργο, εφόσον η νέα δημιουργία είναι κατά μίμηση παλαιάς παράδοσης και όχι προϊόν της φαντασίας του δημιουργού ή νεωτεριστική διασκευή τα οποία απορρίπτονται συνήθως από το σώμα της ψαλτικής όταν παρατηρηθούν (σαν μή «παραδοσιακά») ή αφομοιώνονται και γίνονται «παραδοσιακά». Σχετικό είναι και το θέμα Νεωτερισμός και Ψαλτική Παράδοση.
γ) Πώς ορίζεται η «διασκευή» πρωτότυπου ψαλτικού έργου; Πάλι υπάρχουν περιπτώσεις π.χ. εξήγηση σε άλλη γραφή (π.χ. παλαιά->νέα γραφή, κλασσική->αναλυτική, προσαρμογή σε άλλη γλώσσα), αλλαγή λίγων γραμμών, προσθήκη ισοκρατημάτων , διαστολών ρυθμικών μέτρων και άλλων στοιχείων και άλλα που μπορούν να προστεθούν εδώ εν καιρώ.
δ) Πώς ορίζεται η έννοια της «λαϊκής παράδοσης» στην ψαλτική; Τα περισσότερα μέλη που ψάλλουμε είναι επώνυμα και έχουν εκδοθεί επώνυμα. Τί είναι αυτό που ξεχωρίζει κάποια από αυτά σαν «λαϊκή παράδοση» και άλλα όχι; Σχετικό είναι και το θέμα Τί είναι παράδοση; που είχα ανοίξει παλαιότερα.
ε) Ποιές οι νομικές προεκτάσεις των πιό πάνω ορισμών; Μερικές αναφορές έγιναν ήδη στο θέμα Περί της δημοσίευσης έργων του ΑΠΜΧΕ Κωνσταντίνου Πρίγγου στην ιστοσελίδα μας. Συγκεκριμένα μία περίπτωση είναι το:
στ) Το ηθικό (πνευματικό) δικαίωμα σε κάθε πνευματική δημιουργία είναι ώς γνωστόν αναφαίρετο δικαίωμα του δημιουργού (δηλαδή ένα έργο του δεν μπορεί να το εκδόσει άλλος εμφανίζοντάς το σαν δικό του ενώ δεν είναι). Ποιές οι προεκτάσεις αυτού στην ψαλτική περίπτωση; Πολλές περιπτώσεις φυσικά υπάρχουν που το ίδιο μέλος ουσιαστικά εκδίδεται κάτω από διαφορετικά ονόματα. Αυτό βέβαια συνδέεται με τα Ατομικά δικαιώματα και εκκλησιαστική δημιουργία (αλλά αυτό ας το συζητήσουμε στο οικείο θέμα εκεί).
Ευχαριστώ.
Last edited: