Προτάσεις για βελτίωση μελλοντικής επανέκδοσης των έργων του Κ. Πρίγγου

[Dimitri]

Αρκετή κριτική έχει γίνει από διάφορα μέλη του φόρουμ σχετικά με τις πρόσφατες επανεκδόσεις των έργων του Κ. Πρίγγου από την Αποστολική Διακονία. Πιστεύω οτι θα ήταν χρήσιμο να συγκεντρωθούν σε ένα θέμα προσωπικές προτάσεις βελτίωσης και διόρθωσης λαθών της τρέχουσας έκδοσης με σκοπό οι εκδότες να τα λάβουν υπόψην τους σε μελλοντική επανέκδοση. Δεν ζητάω να γίνει (ξανά) κριτική του έργου σε αυτό το θέμα, πόσο μάλλον να ακουστούν χαρακτηρισμοί και προσωπικές κόντρες. Ζητάω μια σύντομη λίστα από συγκεκριμένες αλλαγές που θα κάνατε εάν είσασταν εσείς επιμελητές μιας νέας επανέκδοσης. Με σκοπό εποικοδομητικό και την ελπίδα οτι ίσως ληφθούν υπόψην στο μέλλον από την ΑΔ. Π.χ.

- Κατάργηση ή τροποποίηση ισοκρατημάτων (με συγκεκριμένες προτάσεις εάν χρειάζεται)

- Κατάργηση ή τροποποίηση ρυθμικών διαστολών (με συγκεκριμένες προτάσεις εάν χρειάζεται)

- Κατάργηση ή τροποποίηση υφεσοδιέσεων (με συγκεκριμένες προτάσεις εάν χρειάζεται)

- Σελ. τάδε, προσθήκη παρεστιγμένου

- Σελ. τάδε, προσθήκη τροπαρίου

- Σελ. τάδε, χωρισμός συλλαβών

- Σελ. τάδε, διόρθωση τυπογραφικού λάθους

- Σελ. τάδε, διόρθωση παύσης

- κτλ.

Ευχαριστώ.

 

[ybulbu]

Είναι σημεία αμφιλεγόμενα μεταξύ όλων των σχολών της μουσικής μας τα ισοκρατήματα, η ρυθμική απόδοση και οι έλξεις. Αλλού γίνονται έντονες, αλλού καθόλου. Ακόμη και μέσα στην ίδια σχολή οι διάφοροι φορείς της τέχνης αποδίδουν διαφορετικά. Εξηγούμαι:
-Σχετικά με τα ισοκρατήματα: άλλοι είναι συντηρητικότεροι (πχ οι τελευταίοι πατριαρχικοί ψάλτες, βεβαιώνοντας πως αυτή είναι η παράδοση), άλλοι αλλάζουν ισοκρατήματα τακτικότερα (πχ στα κείμενα του Στανίτσα. Σημειωτέον πως στην Πόλη είχε λιγότερα ισοκρατήματα στις χορωδιακές του εμφανίσεις από ότι στα Αθηναϊκά χρόνια).
-Σχετικά με τις έλξεις: ακόμη και σε συγκεκριμένο άκουσμα άλλοι λένε ότι γίνεται έλξη και άλλοι το αρνούνται. Ακόμη και σε ανάλυση με τον φασματογράφο υπάρχουν ποικιλίες απόψεων του τι έχει στο μυαλό του ο ερμηνευτής και τι κάνει. Επίσης, υπάρχει τόση διένεξη για το αν πρέπει να αναγράφονται οι έλξεις κι αν ο ερμηνευτής μπορεί απλά να τις αγνοήσει.
-Σχετικά με τις διαστολές: Στο τελευταίο συνέδριο ακούσαμε πολλά και μάλλον μπερδεύτηκαν χειρότερα τα πράγματα. Υπάρχουν πράγματι σχολές που ψάλλουν νότα-νότα το κείμενο με απλό χρόνο και άλλες που τρέχουν στο ψάλσιμο, άλλες πάλι που αποδίδουν με κάποιο ρυθμό σε πιο άνετο χρόνο, άλλες που ψάλλουν δίσημα και άλλες τετράσημα κλπ.

Προκειμένου να έχει ευρεία ανταπόκριση το κείμενο πιστεύω πως πρέπει να αφαιρεθούν όλα αυτά τα πρόσθετα στοιχεία. Θα μου πείτε, εσύ αλλού έλεγες πως πρέπει να μείνει το χρώμα του Πρίγγου ακριβώς και οποιαδήποτε αλλαγή προς την ουδετεροποίηση (αφαίρεση παρεστιγμένων, παύσεων κλπ) το μειώνει. Ναι, το πιστεύω, διότι ένα κείμενο παραδίδεται με το ύφος του συγγραφέα του και χρησιμοποιείται σαν σημείο αναφοράς όπως εγκρίθηκε από αυτόν. Οποιαδήποτε, όμως, πρόσθετα στοιχεία περιορίζουν πολύ περισσότερο τα πράγματα στην εκτέλεση.

Τώρα, για αναλυτικές επισημάνσεις, θα προσπαθήσω να βοηθήσω μόλις βρω χρόνο. Ας μας βεβαιώσουνε, όμως, πρώτα πως υπάρχει η πρόθεση για διορθώσεις και αφαιρέσεις των προσθηκών στοιχείων για να μην ψάχνουμε τσάμπα.

 

[tsak77]

Εγώ αυτό που θα έκανα θα ήταν κυρίως οι διορθώσεις στα σημεία που η έκδοση του Παπανδρέου έχει τυπογραφικά λάθη και πουθενά αλλού. Ίσως να αφαιρούσα και τις λίγες διαστολές που υπάρχουν στην έκδοση αυτή, εφόσον το βιβλίο αυτό δεν έχει σκοπό διδακτικό (αυτά είναι ορισμένα ούτως ή άλλως από το Υπουργείο) αλλά ψαλτικό και ως εκ τούτου η ύπαρξή τους μου είναι προσωπικά εντελώς άχρηστη, αντιθέτως δε αποτελεί σπατάλη σελίδων και χαρτιού. Εφόσον όμως ο χωρισμός των τρισήμων και τετρασήμων υφίσταται, δεν θα τους αφαιρούσα λόγω σεβασμού στον συγγραφέα, ο οποίος το δέχτηκε έτσι.

Για την σκοπιμότητα του χωρισμού σε μέτρα συνεπτυγμένου ρυθμού, είμαι κάθετα αντίθετος. Αφενός δεν προσφέρει τίποτε που να αφορά στο σύνολο του ψαλτικού κόσμου, αφετέρου το έργο του Πρίγγου σκοπό έχει την ανάδειξη των μελών όπως ψάλλονταν στον Πατριαρχικό Ναό και δεν θεωρώ ότι πρέπει να γίνεται με τον οποιονδήποτε τρόπο βήμα πάνω στο οποίο όλοι εμείς οι νεώτεροι θα εφαρμόσουμε τις όποιες διδασκαλίες μας, ή γενικά αυτά που μάθαμε, αποδεκτά από όλους ή όχι. Το παραπάνω χωρίς να κάνω κριτική ούτε να διεκδικώ διαμάχες, απλά αυτή είναι η λογική που πρεσβεύω για ένα έργο όπως του Πρίγγου όχι μόνο σε ότι αφορά στην εισαγωγή διαστολών, αλλά γενικότερα στην φιλοσοφία με την οποία πρέπει να αντιμετωπίζεται ένα τέτοιο έργο.

Για το ισοκράτημα όπως έχουμε ήδη αναφέρει και αλλού, έχουμε καταλήξει ότι ο καθένας κάνει ότι τον βολεύει, επομένως η όποια αναγραφή του στο βιβλίο, το περιορίζει αναγνωστικά. Στην αναλυτικότητα της γραφής, δεν θα πείραζα απολύτως τίποτε, διότι ως γνωστόν ο Πρίγγος είχε αποδεχτεί και εγκρίνει το μεγαλύτερο τουλάχιστον μέρος του έργου αυτού, με την μορφή γραφής που είχε.

Το να γράφουμε ότι ακούμε από τις ηχογραφήσεις του, πιστεύω ότι διαφωνεί με τον ίδιο που υποστήριζε το: "Απλή γραφή, μεγαλοπρεπείς εκτελέσεις". Όπως λένε και οι φιλόλογοι για την έκφρασή μας, αλλιώς γράφουμε και αλλιώς μιλάμε, έτσι και εδώ, αλλιώς γράφουμε και αλλιώς ψάλλουμε... if you know what i mean .

 

[nikosthe]

Ζητάω μια σύντομη λίστα από συγκεκριμένες αλλαγές που θα κάνατε εάν είσασταν εσείς επιμελητές μιας νέας επανέκδοσης.

Η δική μου πρόταση είναι αρχικώς να διορθωθούν αυτά που πρέπει να διορθωθούν εξάπαντος: τα σημεία δηλ. του μουσικού κειμένου που είναι όχι απλώς διαφορετικά από το κείμενο του Πρίγγου, αλλά που διαφοροποιούν τη μουσική εκτέλεση από αυτήν του Πρίγγου. Ας συμφωνήσουμε σ' αυτό και στα υπόλοιπα βλέπουμε. Θα έχετε αναλυτικά και με πλήρη ευκρίνεια ΟΛΑ τα σημεία αυτά σε χωριστή ιστοσελίδα που ετοιμάζω, γιατί εδώ δε μας παίρνει (ελπίζω σύντομα). Κι όπως έγραψα κι αλλού για το στόχο της προσπάθειας αυτής:

Αυτό ακριβώς είναι το θέμα: δεν καταφερόμαστε εναντίον κανενός. Δεν έχουμε να χαλάσουμε τίποτα ούτε [...] με το φίλο Γιώργο Κωνσταντίνου, ούτε με την Αποστολική Διακονία, πού έχει αναλάβει όντως μεγάλο έργο, ούτε με κανέναν. Αυτό που θέλουμε είναι να εκδοθεί ξανά το Αναστασιματάριο όπως ακριβώς το έγραψε ο Πρίγγος: σίγουρα με διόρθωση των προφανών λαθών, σίγουρα σε καλύτερη εκτύπωση, σίγουρα με καλύτερη γραμματοσειρά, όχι όμως αλλοιωμένο, όπως είναι τώρα. Οι αρμόδιοι έχουν αποδείξει ότι μπορούν να το κάνουν. Το μόνο που τους λείπει είναι η αναλυτική επισήμανση των λαθών και η θέληση. Το πρώτο θα τους το δώσουμε εμείς σύντομα. Το δεύτερο όμως θα πρέπει να το επιδείξουν αυτοί. Ας το ευχηθούμε, για το καλό της μουσικής μας.

Αναμείνατε.

 

[souldatos]

Στη Μεγάλη Εβδομάδα θα ήταν καλό να ενσωματωθούν όλα τα μέλη του παραρτήματος στην κανονική θέση τους στο κύριο μέρος του βιβλίου. Αν το επιθυμεί ο εκδότης, θα μπορούσε να μπει μια υποσημείωση ότι πρόκειται για νεότερες προσθήκες με σκοπό τη διευκόλυνση των ψαλτών.