Προστασία τῶν Χριστιανῶν

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
«Κονδάκιον παρακλητικὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἦχος πλ. β’.

Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς ἀγαθὴ εἰς τὴν βοήθειαν τῶν ἐν πίστει κραζόντων σοι· τάχυνον εἰς πρεσβείαν καὶ σπεύσον εἰς σωτηρίαν ἡ προστατεύουσα ἀεὶ Θεοτόκε τῶν τιμώντων σε»

(χφ. Σινὰ 925 κοντακάριο ι’ αἰ. φ. 115r-v).


«Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσίτρια πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς ἀγαθὴ εἰς τὴν βοήθειαν τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι· Τάχυνον εἰς πρεσβείαν καὶ σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν, ἡ προστατεύουσα ἀεὶ Θεοτόκε, τῶν τιμώντων σε»

(χφ. Σινὰ 782 παρακλητικὴ ι’ αἰ. φ. 97r).


«Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς ἀγαθὴ εἰς τὴν βοήθειαν τῶν πιστῶς προστρεχόντων σοι· Τάχυνον εἰς πρεσβείαν καὶ σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν, ἡ προστατεύουσα ἀεὶ Θεοτόκε, τῶν τιμώντων σε»

(χφ. Σινὰ 778 παρακλητικὴ ια’ αἰ. φ. 380v).


«Κονδάκιον παρακλητικὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἦχος πλ. β’.

Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς ἀγαθὴ εἰς τὴν βοήθειαν τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι· Τάχυνον εἰς πρεσβείαν καὶ σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν, ἡ προστατεύουσα ἀεὶ Θεοτόκε, τῶν τιμώντων σε»

(χφφ. κοντακάρια Βατοπαιδίου 1041 ι’-ια’ αἰ. φ. 277r, Σινὰ 926 ια’-ιβ’ αἰ. φφ. 72v-73r).


«Κονδάκιον παρακλητικὸν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἦχος πλ. β’.

Προστασία τῶν Χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε, μεσιτεία πρὸς τὸν ποιητὴν ἀμετάθετε, μὴ παρίδῃς ἁμαρτωλῶν δεήσεων φωνάς, ἀλλὰ πρόφθασον ὡς ἀγαθὴ εἰς τὴν βοήθειαν ἡμῶν, τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι· Τάχυνον εἰς πρεσβείαν καὶ σπεῦσον εἰς ἱκεσίαν, ἡ προστατεύουσα ἀεὶ Θεοτόκε, τῶν τιμώντων σε»

(χφ. Σινὰ 927 κοντακάριο τοῦ ἔτους 1285 φ. 314r-v).


Ἄρα τὸ «ἡμῶν» εἶναι μεταγενέστερο.

Προτεινόμενη διατύπωση:

«...εἰς τὴν βοήθειαν τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι...».
 

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Η έμφαση στην ποιητική τεχνική έναντι της αφηγηματικότητας είναι ένα σταθερό χαρακτηριστικό της εξέλιξης της υμνογραφίας μέχρι το απόγειό της (περ. 8ος αι.). Ειδικότερα -όπως έχει πολλές φορές και εδώ επισημανθεί- είναι εμφανής η προσπάθεια των υμνογράφων να δημιουργούν συμμετρικές δομές μέσα στα στενά όρια του ύμνου, ειδικότερα του τροπαρίου.
Από τα χαρακτηριστικά δείγματα ποιητικής συμμετρίας είναι το κοντάκιο «Προστασία τῶν Χριστιανῶν». Προσπάθησα να την αποτυπώσω στο παρακάτω σχήμα (με έντονους χαρακτήρες είναι οι πυρήνες των συμμετρικών ζευγών, ενίοτε ομοιοτέλευτοι). Αξίζει να προσέξετε ότι εδώ η συμμετρία δομείται οριζόντια και κάθετα.

1705332828950.png
 
Last edited:

Γιώργος Μ.

Γιώργος Μπάτζιος
Παρόμοια συμμετρία (οριζοντίως και καθέτως) συναντούμε και στο κάθισμα «Πρεσβεία θερμή» του Παρακλητικού Κανόνος της Θεοτόκου.
(έχω τονίσει κι εδώ την εστία της συμμετρίας, και με υπογράμμιση τα [οιονεί] ομοιοτέλευτα).

πρεσβεια θερμη.png
 
Top