Προκείμενα που κατακλείουν αναγνώσματα

emakris

Μέλος
Γνωρίζει κάποιος γιατί στο τέλος του Όρθρου της Μ. Πέμπτης υπάρχει Προκείμενο, χωρίς να ακολουθεί ανάγνωσμα;
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος
Ἀκολουθεῖ προφητεία Ἱερεμίου μετατιθεμένη ἀπὸ τῆς ἕκτης ὥρας «διὰ τὸ μὴ πάντας συνάγεσθαι εἰς τὰς γ' ἤ εἰς τὰς στ' ὥρας» (Dmitrievskij τ. 3 σσ. 11, 205).
 

emakris

Μέλος
Ευχαριστώ, αλλά αναφέρομαι στο Προκείμενο που υπάρχει αμέσως μετά την προφητεία του Ιερεμίου, χωρίς να ακολουθεί κάποιο άλλο ανάγνωσμα. Αγαπητός φίλος, τον οποίο επίσης ευχαριστώ, μου υπενθύμισε ότι και σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει Προκείμενο χωρίς ανάγνωσμα, όπως στους Εσπερινούς. Εδώ, ωστόσο, νομίζω ότι είναι διαφορετική περίπτωση, διότι έχει προηγηθεί ήδη και Προκείμενο (άλλο) και ανάγνωσμα. Κάτι άλλο πρέπει να συμβαίνει.
 

emakris

Μέλος
Το ίδιο συμβαίνει και στους Εσπερινούς της Τετάρτης και της Παρασκευής της Τυρινής, οπότε παλαιότερα ετελείτο και Προηγιασμένη. Δεν το είχα προσέξει, μου το επεσήμανε ο φίλος που ανέφερα και προηγουμένως.
 
Last edited:

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
https://analogion.com/forum/index.php?threads/Ἀναγνώσματα-τριθέκτης.10917/post-78586

«Ὅπως γράφει ὁ μακαριστός καθηγητής Ἰω. Φουντούλης στήν εἰσαγωγή τῆς Τριθέκτης (Κείμενα Λειτουργικῆς) πρόκειται γιά προκείμενο πού κατακλείει τό ἀνάγνωσμα. Ἕνα τό εἰσάγει καί ἕνα τό κλείνει. Ἔχεις δίκιο γιά τήν ἀπορία, ἀλλά πρόκειται περί εἰδικῆς τάξεως, πού τήν βλέπουμε καί στό ΤΑγΣ (J. Mateos Le Typicon de la Grande Eglise, τ. II, Roma 1963, σ. 4 κ.ἑ) καί ἡ ὁποία περιελήφθη μετά τῶν ἀναγνωσμάτων ἀκριβῶς περί τό μέσον τῆς ἕκτης μοναχικῆς ὥρας στό ἐν χρήσει μοναχικόν Τριῴδιον.

Ἀλλά μήπως καί τό «Κατευθυνθήτω» στόν ἑσπερινό μετά Προηγιασμένης, δέν εἶναι ἕνα προκείμενο; Καί στόν ᾀσματικό ἑσπερινό, στό η΄ ἀντίφωνο, προκείμενο δέν ὑπάρχει πρό τῶν ψαλμῶν τοῦ λυχνικοῦ; Καί τό μετά τήν εἴσοδο προκείμενο τοῦ μοναχικοῦ, πάντα εἰσάγει ἀνάγνωσμα; Μήν ξεχνᾶμε καί τό διπλό προκείμενο τῆς Παννυχίδος, ὅπως αὐτό ἔχει μεταφερθεῖ στήν τάξη τοῦ εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου. »
 

emakris

Μέλος
Σεβαστή η διατύπωση του μακαριστού (άλλαξα αναλόγως και τον τίτλο του thread), αλλά είναι περισσότερο περιγραφή, παρά ερμηνεία του φαινομένου. Μήπως τελικά έχει κάποια σχέση με πιθανή τέλεση Προηγιασμένης; Σκέψεις κάνω...
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Μέ τήν ἀλλαγή τίτλου τώρα μπλέκουμε δύο διαφορετικά θέματα καί ξεφεύγουμε ἀπό τό πλαίσιο τῆς ἑνότητος «Μεγάλη Ἑβδομάδα».
Ξεκινήσατε μέ τά ἀναγνώσματα ἀπολίθωμα τῆς ᾀσματικῆς Τριθέκτης τήν Μ. Πέμπτη καί πήγατε στίς Προηγιασμένες Τετάρτης καί Παρασκευῆς τῆς Τυροφάγου καί τῆς Μ. Παρασκευῆς θά συμπλήρωνα ἐγώ.
Ὁ μακαριστός γιά τήν Τριθέκτη εἶναι σαφής ὅτι «πρόκειται περί εἰδικῆς τάξεως».
Ἐσεῖς σέ ποιά περίπτωση «πιθανής τέλεσης Προηγιασμένης» ἀναφέρεστε;
 

emakris

Μέλος
Εξ όνυχος τον λέοντα... Πιθανώς όλα αυτά να συνδέονται μεταξύ τους. (Ευχαρίστως να μετακινηθεί το thread σε άλλη ενότητα).
 

emakris

Μέλος
Νομίζω ότι εντόπισα μια πιθανή λύση για το ζήτημα της μοναχικής Στ΄ Ώρας κατά τη Μ. Τεσσαρακοστή (διότι, για τους προαναφερθέντες Εσπερινούς της Τυρινής, μπορούμε ίσως να θεωρήσουμε ότι, παλαιότερα, το β΄ προκείμενο ακολουθείτο από το "Κέλευσον", ένα ακόμη ανάγνωσμα και τη λοιπή Προηγιασμένη).
Στο Τριώδιο (συμβουλεύτηκα τις εκδόσεις Βενετίας 1586 και 1856), για το πρωί της Καθαράς Δευτέρας παρέχεται πλήρης τυπική διάταξη, ως πρότυπο και για τις λοιπές ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής. Εκεί λοιπόν, μετά το β΄ προκείμενο της Στ΄ Ώρας δεν υπάρχει σιωπή, αλλά αναφέρεται: "Είτα γίνεται ανάγνωσις εις τον [sic] Κλίμακα". Πιθανόν γι' αυτό να τίθεται το "ορφανό" προκείμενο.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στο Τριώδιο (συμβουλεύτηκα τις εκδόσεις Βενετίας 1586 και 1856), για το πρωί της Καθαράς Δευτέρας παρέχεται πλήρης τυπική διάταξη, ως πρότυπο και για τις λοιπές ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής. Εκεί λοιπόν, μετά το β΄ προκείμενο της Στ΄ Ώρας δεν υπάρχει σιωπή, αλλά αναφέρεται: "Είτα γίνεται ανάγνωσις εις τον [sic] Κλίμακα". Πιθανόν γι' αυτό να τίθεται το "ορφανό" προκείμενο.
Πολυαγαπητέ μου καί πολυσέβαστέ μου Κε Καθηγητά, μέ τήν παντοτινή μου ἐκτίμηση, ἀφενός καί στά ἐν χρήσει Τριῴδια ὑπάρχουν αὐτές οἰ ὁδηγίες καί ἀφετέρου σᾶς παρακαλῶ μήν ἐπιμένετε γιά "ορφανό" προκείμενο. Ἔχει ἀπαντηθεῖ δεόντως. Δέν χρειάζεται νά ἀκολουθεῖ ἀνάγνωσμα πάντοτε. Δόθηκαν παραδείγματα. Ἔτσι ἄς δοῦμε καί τήν ἄλλη ἑρμηνεία τοῦ ὅρου «προκείμενον». Εἶναι ὁ στίχος πού προτάσσεται τοῦ ψαλμοῦ («πρόκειται») καί προψάλλεται, ἐνῷ ὕστερα ὑποψάλλεται κατά τήν στιχολογία τοῦ ψαλμοῦ (πρβλ. Φουντούλη ΑΛΑ 344).

(διότι, για τους προαναφερθέντες Εσπερινούς της Τυρινής, μπορούμε ίσως να θεωρήσουμε ότι, παλαιότερα, το β΄ προκείμενο ακολουθείτο από το "Κέλευσον", ένα ακόμη ανάγνωσμα και τη λοιπή Προηγιασμένη).
«Φῶς Χριστοῦ...» καί «Κατευθυνθήτω...» πᾶνε μαζί καί προβλέπονται κατά τίς Προηγιασμένες τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί τῆς Μ. Ἑβδομάδος ἔως τήν Μ. Τετάρτη.
Στίς Προηγιασμένες τῆς Τυρινῆς ἔχουμε ἔνα ἀνάγνωσμα καί τό β΄ προκείμενο «λειτουργεῖ» σάν τό «Κατευθυνθήτω», χωρίς «Κέλευσον» καί «Φῶς Χριστοῦ...». Μετά τό β΄ προκείμενο ἡ μεγάλη ἐκτενής, κατηχούμενα κλπ τῶν προηγιασμένων (ΤΑγΣ).
Τά αὐτά καί στήν Προηγιασμένη τῆς Μ. Παρασκευῆς. Χωρίς «Φῶς Χριστοῦ...» καί «Κατευθυνθήτω...». Ὅπως τά βλέπετε στό Τριῴδιον καί μετά τό Εὐαγγέλιον ἡ μεγάλη ἐκτενής καί τά λοιπά τῶν προηγιασμένων (ΤΑγΣ καί Φουντούλη ΑΛΑ 262).
 

emakris

Μέλος
Σεβαστέ μου πάτερ, εγώ δεν επιμένω για τίποτα, υποθέσεις κάνω, διότι το "γιατί" της περιπτώσεως, όχι, δεν "έχει απαντηθεί δεόντως". Παρεμπιπτόντως, τις παλαιές εκδόσεις του Τριωδίου τις κοίταξα όχι για να "κομίσω γλαύκα...", αλλά για να βεβαιωθώ ότι η συγκεκριμένη διάταξη δεν αποτελεί νεώτερη προσθήκη.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Σεβαστέ μου πάτερ, εγώ δεν επιμένω για τίποτα, υποθέσεις κάνω, διότι το "γιατί" της περιπτώσεως, όχι, δεν "έχει απαντηθεί δεόντως".
Ὅπως νομίζετε!

Παρεμπιπτόντως, τις παλαιές εκδόσεις του Τριωδίου τις κοίταξα όχι για να "κομίσω γλαύκα...", αλλά για να βεβαιωθώ ότι η συγκεκριμένη διάταξη δεν αποτελεί νεώτερη προσθήκη.
Ἐκ τοῦ ΤΑΣ παμπάλαιη.

Καλή καρδιά!!!
 

emakris

Μέλος
Πάντως, επειδή δεν έχω χρόνο για ειδικές, εις βάθος μελέτες σε ζητήματα τυπικής τάξεως (προτιμώ τα... σημαδόφωνα, τα διαστήματα και τα σχετικά), ομολογώ ότι ωφελήθηκα ιδιαιτέρως από όσα έγραψαν μέχρι στιγμής οι εκλεκτοί συνομιληταί.
 
Top