Ὅλοι μας μάθαμε ἀπό τό σπίτι μας ἀκουστικά τή γλῶσσα μας. Ὅταν πήγαμε σχολεῖο γνωρίσαμε πῶς γράφονται οἱ λέξεις καί φράσεις πού ξέραμε. Μάθαμε γραφή καί ἀνάγνωση. Ἔτσι πιστεύω συνέβη μέ τούς περισσοτέρους μας καί μέ τήν ἐκκλησιαστική μας μουσική. Γιατί δέν ἀναφέρομαι σ᾿ αὐτούς πού δέν μεγάλωσαν μέσα στήν ἐκκλησία καί ἔμαθαν τήν ἐκκλ. μουσική, ὅπως μαθαίνουμε μιά ξένη γλῶσσα, ἀρχίζοντας ἀνάποδα, ἀπό τό ἀλφάβητο, χωρίς νά ἔχουμε ἀκούσει καί χωρίς νά ζοῦμε σέ χώρα πού μιλιέται ἡ γλῶσσα πού μαθαίνουμε.
Ἔτσι κι ἐγώ, ὅταν ἦρθε ἡ ὥρα νά μπορῶ νά ἔχω πρόσβαση στά μουσικά κείμενα, διεπίστωσα ὅτι αὐτά πού εἶχα μάθει σχετικά μέ τά τροπάρια τῶν Ὡρῶν κατεγράφοντο στόν «κύριο», ὅπως παραθέτω συνημμένως. Ἐξυπακούεται ὅτι εἶχα ἐπαφή μέ τίς ἐν λόγῳ ἀκολουθίες καί δέν ἤμουν ὁ ψάλτης τῆς Κυριακῆς τό πρωί μόνον —οὔτε κἄν τοῦ ἑσπερινοῦ τοῦ Σαββάτου— ὅπως συνήθως, δυστυχῶς, συμβαίνει.
Ἀναφορικά μέ τήν «κυρία» ἄς ποῦμε ὅτι δέν εἶναι καί μεγάλη διαφορά τό τροπάριο τῆς Γ΄ Ὥρας, ἄν θά ψαλεῖ σέ πλ. β΄ ἤ β΄, ἄν καί εἶναι ἀσυνεπές μέ τόν χαρακτηρισμό τοῦ ἤχου, ὁ αὐτός μέ τό τροπάριο τῆς Α΄ Ὥρας. Ἀλλά τό τροπάριο τῆς Θ΄ δέν βγαίνει μέ τίποτε, δέν λέγεται ἀπό κανέναν ποτέ ἔτσι (κατά τριφωνίαν ἐκ τοῦ Γα). Ψάλλεται ἐκ τοῦ Νη καί μάλιστα στήν τρίτη ἐπανάληψη (ἤ καί τίς 3 φορές) τό νέ[κρωσον] κτυπάει ἄνω Νη καί κατεβαίνει στόν Δι στό σον.
Ὁ «κύριος» δέν ἔχει τούς μακαρισμούς. Ἐγώ τούς ἔμαθα σέ πλ. β΄ ἀλλά εἱρμολογικό, ὅπως π.χ. τό Παναγία Δέσποινα Θεοτόκε... ἤ τό Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς... τοῦ Μ. Ἀποδείπνου ἤ καλύτερα τόν στίχο τοῦ Μ. Κανόνος Ἐλέησόν με ὁ Θεός ἐλέησόν με. Σέ πλ. δ΄ ἐκ τοῦ Νη δέν προσφέρεται, οὔτε βγαίνει μέ τίποτε, καθόσον καθυστερεῖ. Ὅσοι διάβασαν σέ κάποια λειτουργικά βιβλία ὅτι ψάλλονται σέ πλ. δ΄ πειραματίζονται ὅταν τά ἐκτελοῦν ἐκ τοῦ Νη.
Ὁ συνεφημέριός μου π. Θεολόγος Γρύλλης μοῦ εἶπε, ὅτι στήν Μονή Ἰωάννου Θεολόγου τῆς Πάτμου τούς λένε (μακαρισμούς) σέ πλ. δ΄ σύντομα ἐκ τοῦ Γα ὅμως. Γιά τό Κύριε τῶν δυνάμεων μοῦ εἶπε, ὅτι στήν ἴδια Μονή (πού ὡς γνωστόν ὁ πατέρας του διετέλεσε ἐπί πολλά χρόνια Πρωτοψάλτης) τό ψάλλουν στό γνωστό μέλος ἐκ τοῦ Γα, πρός τό τέλος ὅμως τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί στά 3 Μ. Ἀπόδειπνα τῆς Μ. Ἑβδομάδος τό λένε σέ πλ. β΄.
