Προβληματισμοί περί β΄ και πλ. β΄ ήχων

[π. Χρήστος Μουσελίμης]

Κατ' ἀρχὴν θὰ ἤθελα νὰ εὐχηθῶ σὲ ὅλα τὰ μέλη τοῦ Ψαλτολογίου καλὸ ὑπόλοιπο τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καὶ καλὴ Ἀνάσταση.

Θὰ ἤθελα νὰ μοιραστῶ τοὺς προβληματισμούς μου πάνω σὲ κάποιες ἀπὸ τὶς διάφορες ἀπόψεις ποὺ μπόρεσα νὰ διαβάσω.
1ον) Διάβασα ὅτι ἀναλύθηκε μὲ εἰδικὸ μηχάνημα ἡ φωνὴ ψαλτῶν ἀπὸ παλαιὲς ἡχογραφήσεις καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο διαπιστώθηκε, ἄν κατάλαβα καλὰ, ὅτι ἰσχύουν αὐτὰ ἤ τὰ ἄλλα διαστήματα κλίμακας κ.ο.κ. Θεωρῶ ὅτι γιὰ να εἶναι ἀσφαλῆ τὰ συμπεράσματα αὐτῆς τῆς μεθόδου πρέπει: α) Τὸ δεῖγμα τῶν ψαλτῶν νὰ εἶναι μεγάλο καὶ ἀντιπροσωπευτικό, β) Νὰ ληφθεῖ ὑπ' ὄψιν ὅτι αὐτὸ ποὺ ἀναλύεται δὲν εἶναι κλίμακα μόνο, ἀλλὰ κλίμακα μὲ ἕλξεις κλπ, γ) Τυχὸν σφάλματα στὶς μετρήσεις νὰ καταγραφοῦν καὶ νὰ συμπεριληφθοῦν στὰ συμπεράσματα.
2ον) Ὀ Δοσίθεος Κατουνακιώτης καὶ ὁ Ναυπλιώτης στὸν β΄ ἦχο ἐκτελοῦν ὅμοιες διφωνίες (8-12-8-12); (Προσωπικὰ, δὲν νομίζω ὅτι ἰσχύει κάτι τέτοιο)
3ον) Στὸ Δοξαστάριο τοῦ Ἰακώβου σὲ μέλη τοῦ πλ. τοῦ β΄ τίθεται στὸν Γα (τὸν σκληρό) ἡ φθορὰ τοῦ ἔσω θεματισμοῦ, ὡς Βου. Εἴτε τὸ ποῦμε μὲ διαστήματα χρυσάνθου (ὅμοια διφωνία), εἴτε μὲ διαστήματα ἐπιτροπῆς, ὁδηγούμαστε μὲ μαθηματικὴ ἀκρίβεια (πάρτε μολύβι καὶ χαρτὶ καὶ εἶναι εὐκολο να τὸ διαπιστώσετε) σὲ ἄνοδο τῆς βάσης κατά τι μικρότερο διάστημα τοῦ ἡμιτονίου.
4ον) Συστατικὰ τοῦ κάθε ἤχου δὲν εἶναι μόνο τὰ διαστήματα ἤ ἡ κλίμακα. Μήπως ἄν δοῦμε τὸν κάθε ἦχο συνολικὰ, ὁδηγηθοῦμε σὲ πιὸ σίγουρα συμπεράσματα;
5ον) Ἔκκληση πρὸς τὴν μουσικὴ ἐπιστημονικὴ κοινότητα: Ἄς βρεθεῖ ἡ χρυσὴ τομὴ σὲ αὐτὰ τὰ θέματα ποὺ διχάζουν καὶ ἄς ἐνωποιηθοῦν ὅλες οἱ θεωρίες σὲ μία ποὺ νὰ ἀποτυπώνει στὸ μέγιστο δυνατὸ βαθμὸ τὴν πράξη, νὰ σέβεται τὴν παράδοση, ἀλλὰ νὰ προχωρεῖ μπροστὰ καὶ νὰ εἶναι προσιτὴ σὲ ὅλους ὅσους θέλουν νὰ μάθουν τὴν Ἐκκλησιαστική μας Μουσική.
Εὐχαριστῶ ἐκ τῶν προτέρων γιὰ τὸν χρόνο σας. Συγχωρέστε με γιὰ τὴν πολυλογία...

 

[apostoloskalpakidis]

Την ευχή σας .
στο :
1)και εγώ θεωρώ τις όποιες μετρήσεις επισφαλής , όχι λόγω του αντιπροσωπευτικού δείγματος , αλλά και την φύση του ανθρώπινου φωνητικού οργάνου που δεν "μπαίνει " σε ντιρεκτίβες . και όπως λέει και ο πολύς Μανουήλ Βρυένιος οι φθόγγοι άλλως φέρονται εν αναβάσει και άλλως εν καταβάσει .
2)συμφωνώ μαζί σας
3)και τι μ αυτό ; εδώ έχουμε περιπτώσεις που τελειώνει σε άλλον τόνο ( μια φωνή πάνω ) βλέπε : Τω τριτω της ερωτήσεως .
4)συμφωνώ απόλυτα
5)Μία είναι η θεωρία ,όπως και να χει .

 

[domesticus]

1ον) Διάβασα ὅτι ἀναλύθηκε μὲ εἰδικὸ μηχάνημα ἡ φωνὴ ψαλτῶν ἀπὸ παλαιὲς ἡχογραφήσεις καὶ μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο διαπιστώθηκε, ἄν κατάλαβα καλὰ, ὅτι ἰσχύουν αὐτὰ ἤ τὰ ἄλλα διαστήματα κλίμακας κ.ο.κ. Θεωρῶ ὅτι γιὰ να εἶναι ἀσφαλῆ τὰ συμπεράσματα αὐτῆς τῆς μεθόδου πρέπει: α) Τὸ δεῖγμα τῶν ψαλτῶν νὰ εἶναι μεγάλο καὶ ἀντιπροσωπευτικό, β) Νὰ ληφθεῖ ὑπ' ὄψιν ὅτι αὐτὸ ποὺ ἀναλύεται δὲν εἶναι κλίμακα μόνο, ἀλλὰ κλίμακα μὲ ἕλξεις κλπ, γ) Τυχὸν σφάλματα στὶς μετρήσεις νὰ καταγραφοῦν καὶ νὰ συμπεριληφθοῦν στὰ συμπεράσματα.

Οἱ συνάδελφοι ποὺ ἀσχολήθηκαν μὲ τὶς μετρήσεις δὲν ἔκαναν μία καὶ δύο ἀλλὰ περισσότερες καὶ κατὰ κύριο λόγο ὁ Χ. Συμεωνίδης συνδύασε τὰ ἀποτελέσματα καὶ μὲ σχετικὴ θεωρητικὴ ἔρευνα.Μᾶλλον δὲν παρακολουθήσατε ὅλες τὶς ἀναρτήσεις, καθως ὁ Συμεωνίδης κάθε φορὰ χρησιμοποιοῦσε ἀρκετὰ παραδείγματα.
Φυσικὰ μιλᾶμε γιὰ ἀναρτήσεςι σὲ forum ἄρα καὶ περιορισμένης ἐμβέλειας κείμενο, ἐνδεικτικὸ ὅμως για τις δυνατὀτητες τῆς μεθόδου.

Πέραν αὐτοῦ ὅσο περισσότερα ἐργαλέια ἔχουμε τόσο καλύτερα θὰ κατανοήσουμε κάθε σκοτεινὸ σημεῖο τῶν παλαιῶν

 

[evangelos]

Το δείγμα δεν είναι δείγμα αλλά είναι όλοι οι ψάλτες.
Οι μετρήσεις που έχω κάνει δείχνουν πέραν της όμοιας διφωνίας και περιπτώσεις που η διφωνία βου-δι είναι μεγαλύτερη από την δι-ζω στον β ήχο. Δεν είναι όμως το πρόβλημα τα διαστήματα καθεαυτά αλλά ότι δεν γνωρίζουμε πως γίνεται η σωστή παραλλαγή των ήχων.
Δεν είναι τα διαστήματα καθαυτά επαναλαμβάνω το ζητούμενο, αλλά ο τρόπος που συνεργάζονται τα συστήματα των φθόγγων. Ο τρόπος που σχετίζονται ο τροχός το δια τεσσάρων και το δια τριών είναι η αιτία των διαστημάτων. τα διαστήματα είναι απλά το αποτέλεσμα το οποίο ποικίλει αναλόγως την περίπτωση.
Στην όμοια διφωνία νομίζουμε ότι το βουγαδι είναι διαφορετικό από το δικεζω όμως δεν είναι! νομίζουμε ότι είναι.... Πολύ απλά μπορείτε να το διαπιστώσετε έτσι: χωρίστε ένα μονόχορδο με λόγους σύμφωνα με την όμοια διφωνία και παίξτε το Άγιος ο Θεός μια από δι και μια από βου για δι. Θα διαπιστώσετε του λόγου το αληθές.