[Ερώτηση] Πολυχρονισμοί Μεγάλων Ωρών Χριστουγέννων

Anatolij

Ἀνατόλιος ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου
Χαίρετε! Καλή χρονιά!
Μήπως γνωρίζει κάποιος που μπορώ να βρω το κείμενο των πολυχρονισμών της Θ΄ μεγάλης ώρας των Χριστουγέννων, τα οποία διαβάζονται στις Μονές μετά την επαγγελία του δοξαστικού «Σήμερον γεννάται» και προ της ψαλμωδίας του ιδίου;
Για να γίνω πιο κατανοητός, ο κανονάρχης επαγγελεί τέτοιο κείμενο στο πρώτο κομμάτι του CD του Βατοπαιδίου «Υμνοι των Θεοφανείων».
Ευχαριστώ εκ των προτέρων!
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Στή θέση πού ἀναφέρεις προβλέπεται ἀπό ΤΔ 1638 ἐν DIII, 526 καί ΤΔ 1909, 128.
Περισσότερα στό ΤΑΣ 2010, 195 (26). Ἐκεῖ παρατίθεται κι ὁ γνωστότερος τύπος πολυχρονισμοῦ ἡγουμένου καί ἀδελφότητος.


 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Ἐνῶ ἀναφέρεσαι στήν θ΄ τῶν Χριστουγέννων
Μήπως γνωρίζει κάποιος που μπορώ να βρω το κείμενο των πολυχρονισμών της Θ΄ μεγάλης ώρας των Χριστουγέννων, τα οποία διαβάζονται στις Μονές μετά την επαγγελία του δοξαστικού «Σήμερον γεννάται» και προ της ψαλμωδίας του ιδίου;
καί ἀπάντησα ἐπ᾿ αὐτοῦ,
Στή θέση πού ἀναφέρεις προβλέπεται ἀπό ΤΔ 1638 ἐν DIII, 526 καί ΤΔ 1909, 128.
Περισσότερα στό ΤΑΣ 2010, 195 (26). Ἐκεῖ παρατίθεται κι ὁ γνωστότερος τύπος πολυχρονισμοῦ ἡγουμένου καί ἀδελφότητος.
μετά ἀναφέρεις «Υμνοι των Θεοφανείων»
Για να γίνω πιο κατανοητός, ο κανονάρχης επαγγελεί τέτοιο κείμενο στο πρώτο κομμάτι του CD του Βατοπαιδίου «Υμνοι των Θεοφανείων».
Ευχαριστώ εκ των προτέρων!
Θυμὠμουν γιά πολυχρονισμό στό τέλος τοῦ Μ. Ἁγιασμοῦ τῆς παραμονῆς στό ΤΑΣ (πρβλ. καί ΤΑΣ 2010).

Τώρα βρῆκα αὐτό πού λές (ἐδῶ ἀπό 4:05) καί ὅποιος ξέρει κάτι γι᾿ αὐτές τίς «στερεώσεις» καί «πολυχρονισμούς» ἄς πεῖ.


 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Χαίρετε! Καλή χρονιά!
Μήπως γνωρίζει κάποιος που μπορώ να βρω το κείμενο των πολυχρονισμών της Θ΄ μεγάλης ώρας των Χριστουγέννων, τα οποία διαβάζονται στις Μονές μετά την επαγγελία του δοξαστικού «Σήμερον γεννάται» και προ της ψαλμωδίας του ιδίου;
Για να γίνω πιο κατανοητός, ο κανονάρχης επαγγελεί τέτοιο κείμενο στο πρώτο κομμάτι του CD του Βατοπαιδίου «Υμνοι των Θεοφανείων».
Ευχαριστώ εκ των προτέρων!

Ἄν θέλεις πάντως τὶς σελίδες ἀπὸ τὸ φυλλάδιο τοῦ συγκεκριμένου CD μπορῶ νὰ τὶς ἀνεβάσω.
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Οἱ μεγάλες ὧρες ὀνομάστηκαν βασιλικές «γιατὶ ὅταν τὶς τελοῦσαν στὸ ναὸ τοῦ ἱεροῦ παλατίου τῆς Κωνσταντινουπόλεως παρευρισκόταν καὶ ὁ βασιλεύς» (Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὰ θέματα τεῦχος ζ' σ. 74), ἐξ οὗ καὶ οἱ πολυχρονισμοί.
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium


Οἱ μεγάλες ὧρες ὀνομάστηκαν βασιλικές «γιατὶ ὅταν τὶς τελοῦσαν στὸ ναὸ τοῦ ἱεροῦ παλατίου τῆς Κωνσταντινουπόλεως παρευρισκόταν καὶ ὁ βασιλεύς» (Ἰ. Φουντούλη Λειτουργικὰ θέματα τεῦχος ζ' σ. 74), ἐξ οὗ καὶ οἱ πολυχρονισμοί.
Ἡ παραμονὴ τῶν Χριστουγέννων στὰ μέσα τοῦ 14ου αἰῶνα ἀπὸ τὸν ψευδο-Κωδινό, μὲ στοιχεία τυπικῆς διάταξης καὶ γιὰ τὰ πολυχρόνια.

Kodinos (pseudo), Περὶ ὀφφικίων, Traité des Offices, ἔκδ. J. Verpeaux, Paris 1966, σ. 189-194.

Τῇ κδʹ τοῦ Δεκεβρίου, καθ' ἥν ἐστιν ἡ τῶν Χριστουγέννων παραμονή, τοῦ βασιλέως εἰς τὸν ὄρθρον μὴ ἐξελθόντος κατὰ τὴν ἐξ ἔθους αὐτῷ συνήθειαν, ἀλλ' ἐν τῷ ἑαυτοῦ κελλίῳ εὑρισκομένου, φέρουσι μετὰ τὴν ἀπόλυσιν οἱ κανονάρχαι καὶ ἱστῶσιν εἰκονοστάσιον, εἰς ὃ κρέμανται ἅγιαι εἰκόνες τῆς τε γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ ἕτεραι τρεῖς ἢ καὶ τέσσαρες. Ἔμπροσθεν δὲ τούτου ἀναλόγιον, ἐφ' οὗ ἐπίκειται ἅγιον εὐαγγέλιον. Καὶ οἱ μὲν ἱερεῖς ἵστανται πλησίον τῶν ἁγίων εἰκόνων μετὰ τῶν ἱερατικῶν στολῶν,

οἱ δ' ἀναγνῶσται μέσον τοῦ τρικλίνου κατὰ πρόσωπον τοῦ βασιλέως μετὰ τῶν ἱματίων καὶ ἐπιρριπταρίων αὐτῶν φοροῦντες καὶ καμίσια ἐπάνω τῶν ἱματίων, ὁ μέντοι πρωτοψάλτης καὶ ὁ δομέστικος λευκά, ὁ λαμπαδάριος δὲ κρατῶν τὸ χρυσοῦν διβάμπουλον, ὁ μαΐστωρ καὶ πάντες οἱ ψάλται πορφυρᾶ, οἱ κανονάρχαι δὲ μετὰ ἱματίων μόνων καὶ ἀσκεπεῖς.

Καὶ μετὰ ταῦτα ὁ πρωτοβεστιαρίτης τε, ὁ μέγας ἑταιρειάρχης, ὁ πριμμικήριος τῆς αὐλῆς, οἱ ἑταιρειάρχαι, καὶ ὅσοι φέρουσι δικανίκια καὶ ὑπηρετοῦσιν, εἰσάγουσι τοὺς ἄρχοντας εἰς τὴν τοῦ βασιλέως παράστασιν ὥστε τοῦτον πληρωθῆναι τὸν οἶκον. Καὶ μετὰ τοῦτο ἐξέρχεται ὁ βασιλεὺς τοῦ κελλίου αὐτοῦ, τοῦ μεγάλου δομεστίκου εἰς τὴν θύραν ἱσταμένου καὶ τὴν τοῦ βασιλέως φέροντος σπάθην. Ἅμα οὖν τῷ τὸν βασιλέα φανῆναι οἱ ψάλται αὐτίκα ψάλλουσι τὸ πολυχρόνιον. Ψαλλόντων δὲ τούτων ὁ βασιλεὺς ἀπέρχεται καὶ ἀσπάζεται τὰς ἁγίας εἰκόνας. Εἶθ' ὑποστρέψας ἵσταται πλησίον τοῦ θρόνου αὐτοῦ, τοῦ μὲν μεγάλου δομεστίκου κατὰ τὸ ἀριστερὸν μέρος ἱσταμένου τοῦ βασιλέως μετὰ τῆς σπάθης, ὡς εἴρηται, τοῦ δὲ λαμπαδαρίου κάτωθεν τοῦ μεγάλου δομεστίκου τὸ διβάμπουλον μεθ' ἡμμένης λαμπάδος φέροντος, ἧς δὴ λαμπάδος τὰ μὲν ἄκρα εἰσὶ διὰ κινναβάρεως βεβαμμένα, τὸ δὲ μέσον διὰ πεταλίου κεχρυσωμένον ἔχοντος σταυροὺς ἐντὸς κύκλων κοκκίνους. Τῆς οὖν τῶν ὡρῶν ἐνάρξεως γενομένης φέρει αὐτίκα παιδόπουλον τοῦ βεστιαρίου τὸ τοῦ βασιλέως δικανίκιον,
.... *

Ψάλλονται οὖν αἱ ὧραι, ἥ τε πρώτη, ἡ τριθέκτη καὶ ἡ ἐννάτη, μετὰ τῶν τροπαρίων. Εἰς μέντοι τὸ τελευταῖον τῆς ἐννάτης ὥρας τροπάριον λέγει ὁ πρωτοψάλτης τὸ· δόξα, καὶ ψάλλεται εἶτα καὶ τὸ· καὶ νῦν καὶ ἀεί. Καὶ οὐ ψάλλεται ἐκ δευτέρου μὲν τὸ τροπάριον, ἀναγινώσκεται δὲ ὑπὸ τοῦ κανονάρχου, ὃς καὶ μετὰ τὸ ἀναγνῶναι λέγει οὕτω· «πολυχρόνιον ποιήσαι ὁ θεὸς τὴν ἁγίαν βασιλείαν σας εἰς πολλὰ ἔτη», «πολυχρόνιον ποιήσαι ὁ θεὸς τὴν κραταιὰν καὶ ἁγίαν βασιλείαν σας εἰς πολλὰ ἔτη», καὶ πάλιν ἐκ τρίτου, «πολυχρόνιον ποιήσαι ὁ θεὸς τὴν θεοπρόβλητον, θεόστεπτον καὶ θεοφρούρητον κραταιὰν καὶ ἁγίαν βασιλείαν σας εἰς πολλὰ ἔτη»· εἶτα ἐπευφημίζει ἡ παράστασις λέγουσα «πολυχρόνιον ποιήσαι ὁ θεὸς τὴν ἁγίαν βασιλείαν σας εἰς πολλὰ ἔτη»· καὶ ψάλλεται τὸ τροπάριον αὖθις, ἐπεὶ τὸ «καὶ νῦν καὶ ἀεὶ» προερρέθη.

Τοὺς μὲν οὖν ψαλμοὺς τῶν ὡρῶν ἀναγινώσκει ὁ ἀρχιδιάκονος, τὴν προφητείαν καὶ τὸν ἀπόστολον ὁ πρωταποστολάριος, τῶν δὲ εὐαγγελίων τὸ μὲν πρῶτον ὁ πρωτοπαπᾶς, τὰ δέ γε λοιπὰ ἱερεῖς ἕτεροι. Μετὰ δὲ τὴν ἀπόλυσιν τῶν ὡρῶν τοῦ βασιλέως ἀπελθόντος αὖθις καὶ τὰς ἁγίας εἰκόνας ἀσπασαμένου, καὶ μετὰ τοῦτο εἰς τὸ κελλίον αὐτοῦ εἰσελθόντος, λύεται ἡ παράστασις μέχρις ἂν ἡ τῆς λειτουργίας προσήκουσα ἔλθῃ ὥρα, καὶ τότε συμψάλλεται καὶ ὁ ἑσπερινὸς ὕμνος.

ΥΓ. «Ἐντυπωσιακὸ» πὼς στὴν ἡσυχαστικὴ μοναστικὴ ἀκολουθία ἔχουν παρεισφρύσει στοιχεία ἀπὸ τὴν αὐτοκρατορικὴ ἐθιμοτυπία, ποὺ μάλιστα ἀντὶ νὰ ξεχαστοῦν «ἀναζωπυρώνονται» σήμερα καὶ μάλιστα μὲ τεράστια καὶ πομπώδη κείμενα πολυχρονισμῶν, βρίθοντα στόμφου. Ἡ δὲ σύντομη θεολογικὴ περιγραφὴ, ποὺ προηγεῖται, μᾶλλον περιτύλιγμα καὶ φτηνὴ δικαιολογία δύναται νὰ χαρακτηρισθεῖ τῆς κομπαστικῆς περιαυτολογίας. Ὁλόκληρη ἀκολουθία τῶν Μεγάλων Ὡρῶν δὲν ἀρκεῖ νὰ ἀναδείξει τὸ θεολογικὸ νόημα τῆς ἑορτῆς; Ἀντὶ νὰ ἐμπνέονται οἱ μοναχοὶ ἀπὸ τὴν ἔρημο, ἐμπνέονται ἀπὸ τὴν κοσμικὴ ἐξουσία τοῦ Μεγάλου Παλατίου ...:rolleyes:

[/SIZE]
 

Anatolij

Ἀνατόλιος ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου
Πάτερ Μάξιμε και κύριε Δομέστικε, σας ευχαριστώ πολύ!
Εμείς παλαιά κάναμε τους πολυχρονισμούς όπως ήταν γραμμένοι σε ένα ρώσικο μηναίο, για τους Πατριάρχες, τον ηγούμενο και την μονή, αλλά άκουσα το Βατοπαιδινό στο CD των Θεοφανείων και υποθέτω ότι έχει όμοιο και για τα Χριστούγεννα.
Εἰδα το ΤΔ 1909 και το ΤΑΣ 2010, αλλά κείμενα δεν βρίκα... Εκεί γράφει για τα Θεοφάνεια ότι βρίσκεται στο Μηναίο Κωνσταντινουπόλεως 1843, όμως έντυπο δεν το έχω και στο διαδύκτιο δεν υπάρχει. Ούτε στα χειρόγραφα του Δημητριέφσκυ δεν βρίκα κάτι τέτοιο, μόνο το «Σῶσαι Χριστὸς ὁ Θεός...»
Ελπίζω να προλάβω μέχρι αύριο να τα βρώ. Αν όχι, τουλάχιστον για τα Θεοφάνεια θα τους κάνουμε. Γι' αυτό παρακαλώ τον κ. Δομέστικο να ανεβάσει το φυλλάδιο.
Ευχαριστώ και πάλι!
 

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Πάτερ Μάξιμε και κύριε Δομέστικε, σας ευχαριστώ πολύ!
Εμείς παλαιά κάναμε τους πολυχρονισμούς όπως ήταν γραμμένοι σε ένα ρώσικο μηναίο, για τους Πατριάρχες, τον ηγούμενο και την μονή, αλλά άκουσα το Βατοπαιδινό στο CD των Θεοφανείων και υποθέτω ότι έχει όμοιο και για τα Χριστούγεννα.
Εἰδα το ΤΔ 1909 και το ΤΑΣ 2010, αλλά κείμενα δεν βρίκα... Εκεί γράφει για τα Θεοφάνεια ότι βρίσκεται στο Μηναίο Κωνσταντινουπόλεως 1843, όμως έντυπο δεν το έχω και στο διαδύκτιο δεν υπάρχει. Ούτε στα χειρόγραφα του Δημητριέφσκυ δεν βρίκα κάτι τέτοιο, μόνο το «Σῶσαι Χριστὸς ὁ Θεός...»
Ελπίζω να προλάβω μέχρι αύριο να τα βρώ. Αν όχι, τουλάχιστον για τα Θεοφάνεια θα τους κάνουμε. Γι' αυτό παρακαλώ τον κ. Δομέστικο να ανεβάσει το φυλλάδιο.
Ευχαριστώ και πάλι!

Ὁρίστε οἱ σελίδες τοῦ φυλλαδίου σὲ .jpg καὶ τὸ κείμενο σὲ .doc μέσω OCR. Ἴσως ὑπάρχουν κάποια λαθάκια στὶς βαρεῖες, ἔλεγξέ το πρὶν τὸ χρησιμοποιήσεις.
 

Attachments

  • ScanImage001.jpg
    ScanImage001.jpg
    287.2 KB · Views: 53
  • ScanImage002.jpg
    ScanImage002.jpg
    238.2 KB · Views: 50
  • ΦΗΜΗ.doc
    38 KB · Views: 24

domesticus

Lupus non curat numerum ovium
Παραθέτω τοὺς πολυχρονισμούς τῶν Μεγάλων Ὡρῶν Χριστουγέννων, Θεοφανείων, Μεγάλης Παρασκευῆς.
Προέλευση: Μεθοδίου ἱερομονάχου, Τυπικόν, (ἐπιμ. Ἰ. Φουντούλη), Ἅγιον Ὄρος 2016, σ. 423-428. Ἡ σύνθεση τοῦ ἔργου ἔγινε τὸ 1890.
 

Attachments

  • polixronismoi eortwn.pdf
    2 MB · Views: 105
Last edited:
Top