[Ερώτηση] Ποιὰ ἡ μουσικὴ πορεία τοῦ δημοτικοῦ τραγουδιοῦ "Φώτα το φεγγαράκι μου";

[Musikermann]

Ἀπεύθύνομαι ἄλλη μία φορὰ στοῦς ἀγαπητούς καὶ μουσικοτάτους συμ-φορουμίτες καὶ ρωτάω αὐτὴ τὴ φορὰ ὄχι σἐ ποιό ἦχο ἀλλὰ ποιὰ ἡ μουσική πορεία (δηλαδἠ ἡ ἠχητική του βάση καὶ κατασκευή) τοῦ δημοτικοῦ πού έπισυνάπτω. Ἔχοντας μείνει ἱκανοποιημένος ἀπὸ τὴν προηγούμενη φορὰ (γιὰ τὸ "Βασίλω Καλαματιανή") καὶ ἐπειδὴ αὐτὸ τὸν καιρό διδάσκομαι τὸ παραδοσιακὸ μας τραγούδι σὺν τοῖς ἄλλοις, θέτω διαφορετικὰ τὸ ἐρώτημα καὶ ζητῶ τὴν βοήθεια σας (τὴν ὁποία ἔχω σκοπὸ να ζητήσω πολλάκις στὸ μέλλον )
Μία ἐπισήμανση καὶ στό ῥυθμό θὰ ἤταν ἄκρως ἱκανοποιητική.

 

[Κωνσταντινου Αλεξανδρος]

Ήχος Α' κατά το μακάμ ουσάκ. Πα

Εισαγωγή:Έχουμε δύο καταλήξεις στον Πα και αμέσως ανεβαίνει διατονικώς στο άνω τετράχορδο έως του Νη' και αφού κατέβει έως του Πα καταλήγει στον Δι.
Στην επανάληψη της εισαγωγής ομοίως, με κατάληξη όμως στον Πα.

Στροφή: Η φωνή ανοίγει εκ του Νη στον Γα όπου κάνει περαστικό σαμπάχ, πατάει προς στιγμήν στον Βου και έπειτα από του Νη πάει προς τον Δι, ανεβαίνει διατονικώς έως του Νη' και κατεβαίνει καταλήγοντας στον Πα, έπειτα απο του Κε ανεβαίνει διατονικώς έως του Νη', κατεβαίνει και εκ του Νη πάει στον Δι και αμέσως ανεβαίνει διατονικώς έως του Νη', κατεβαίνει και καταλήγει στον Πα.

Η μορφή είναι:
Εισαγωγή
Α' Στροφή
Ανταπόκριση
Β' Στροφή
Εισαγωγή
Γ' Στροφή
Ανταπόκριση
Δ' Στροφή.

Στην Ανταπόκριση πάει απο του Δι ανεβαίνοντας διατονικώς έως του Νη', κατεβαίνει και εκ του Νη πάει στον Δι και αμέσως ανεβαίνει διατονικώς έως του Νη', κατεβαίνει και καταλήγει στον Πα.

[Λέω "διατονικά" εννοώντας ότι κάνει "διατονική συμπεριφορά" (Δι-Κε-Ζω-Νη' στην άνοδο, Νη'-Ζω ύφεση-Κε-Δι στην κάθοδο) κάτι που στην ΒΜ εννοείται στους διατονικούς ήχους εκτός αν γίνει άλλη επισήμανση, στην παραδοσιακή μουσική όμως υπάρχουν πάμπολλες περιπτώσεις όπου και η άνοδος γίνεται με Ζω ύφεση (το "ύφεση" γενικώς...)]

Αυτά περιληπτικώς.

Θέλω να ρωτήσω όμως τον φίλο Musikermann... απο ποίον διδάσκεσαι το παραδοσιακό τραγούδι? Αν έχεις αυτές τις απορίες ο δάσκαλός σου δεν μπορεί να σου τις λύσει? Και τι διδάσκεσαι ακριβώς γιατί δεν νομίζω να υπάρχει "διδακτέα ύλη" (όπως δηλαδή στην εκμάθηση ευρωπαϊκής μουσικής στα ωδεία) στην παραδοσιακή όπου και όπως τέλος πάντων αυτή διδάσκεται.

Γενικώς θέλω να πω με όλη την καλή διάθεση (δεν αναφέρομαι σε καμία περίπτωση στον ως άνω φίλο που δεν γνωρίζω τι γνώσεις έχει πανω στη ΒΜ, και που στο κάτω κάτω ο καθ' ένας μπορεί να ρωτήσει ότι θέλει) πως θεωρώ αυτονόητο κάποιος που ασχολείται με τη ΒΜ μερικά χρόνια να μπορεί να κάνει μια τέτοια υποτυπώδη "μορφολογική-τροπική ανάλυση"....εάν όχι..ίσως πρέπει να αναρωτηθούν μερικοί για μερικά πράγματα.......

 

[emakris]

Ούτε τα όργανα ούτε η φωνή ανεβαίνουν και κατεβαίνουν "διατονικώς" από τον Δι στον Νη και τούμπαλιν. Στη συγκεκριμένη φράση τα όργανα παίζουν Κε-Κε δίεση-Ζω-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Κε-Γα κ.λπ., ενώ η φωνή στο αντίστοιχο σημείο τραγουδά ως επί το πλείστον Κε-Ζω ύφεση-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Γα κ.λπ.
Ο ρυθμός είναι αργός επτάσημος (7/8, με δομή 3+2+2).

 

[karastamatis ioannis]

Ούτε τα όργανα ούτε η φωνή ανεβαίνουν και κατεβαίνουν "διατονικώς" από τον Δι στον Νη και τούμπαλιν. Στη συγκεκριμένη φράση τα όργανα παίζουν Κε-Κε δίεση-Ζω-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Κε-Γα κ.λπ., ενώ η φωνή στο αντίστοιχο σημείο τραγουδά ως επί το πλείστον Κε-Ζω ύφεση-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Γα κ.λπ.
Ο ρυθμός είναι αργός επτάσημος (7/8, με δομή 3+2+2).

Ετσι ακριβως ειναι. Και ο ρυθμος ειναι ο λεγομενος πρωτος επιτριτος επτασημος.

 

[emakris]

Να σημειώσω ακόμη ότι η εκτέλεση είναι ελαφρώς "οθωμανοποιημένη" ως προς την ενορχήστρωση. Οι νταϊρέδες και τα ούτια δίνουν ένα χρώμα ξένο προς το συγκεκριμένο είδος. Οπότε δικαιολογημένα εν μέρει πήγε το μυαλό του φίλου σε μακάμι. [Βέβαια θα μου πει κάποιος: εσένα δεν σε ενοχλούν οι ηλεκτρικές κιθάρες και τα αρμόνια, σε πείραξαν τα ούτια; Αυτό ευχαρίστως να το συζητήσουμε σε κάποιο άλλο thread].
Επίσης εγώ το ξέρω σε γρηγορότερο, χορευτικό τέμπο, αλλά αυτό είναι σχετικό.

 

[Κωνσταντινου Αλεξανδρος]

Ούτε τα όργανα ούτε η φωνή ανεβαίνουν και κατεβαίνουν "διατονικώς" από τον Δι στον Νη και τούμπαλιν. Στη συγκεκριμένη φράση τα όργανα παίζουν Κε-Κε δίεση-Ζω-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Κε-Γα κ.λπ., ενώ η φωνή στο αντίστοιχο σημείο τραγουδά ως επί το πλείστον Κε-Ζω ύφεση-Νη-Ζω ύφεση-Κε-Δι-Γα κ.λπ.
Ο ρυθμός είναι αργός επτάσημος (7/8, με δομή 3+2+2).

Όντως η φωνή ανεβαίνει με Ζω ύφεση, τώρα το άκουσα καλύτερα, είχα επηρεαστεί απ την εισαγωγή (είναι η περίπτωση που λέω πιο πάνω στις αγκύλες).

 

[emakris]

Στην εκτέλεση παίζει βιολί και έτσι ακούγονται και τα συρσίματα (τα οποία δεν είναι κανονικές νότες αλλά συρσίματα) γι αυτό αναφέρετε το Κε-Κε δίεση-Ζω-Νη'. Αυτό δεν είναι διατονικό?? (αν το έπαιζα εγώ στο κανονάκι πως θα έκανα το σύρσιμο αυτό προς τα πάνω τη στιγμή που δεν γίνεται απο τη φύση του οργάνου?)

Δεν είναι glissando, είναι κανονικότατη νότα με δική της χρονική αξία. Ακούστε το προσεκτικά. Και στο κανονάκι έτσι θα το παίζατε: Κε-Κε δίεση (ή Ζω ύφεση)-Ζω φυσικός-Νη-Ζω ύφεση-Κε. Είναι αυτό που στην ευρωπαϊκή μουσική λέγεται "χρωματική" κίνηση.

 

[Κωνσταντινου Αλεξανδρος]

Σωστά!! Έχετε δίκιο, λάθος μου! Το άκουσα μάλλον επιπόλαια!! Έτσι είναι!


*δεν τροποποιώ το αρχικό μου μήνυμα για να φανεί ο συλλογισμός κι ας είναι σε κάποια σημεία λάθος

 

[emakris]

...δεν τροποποιώ το αρχικό μου μήνυμα για να φανεί ο συλλογισμός κι ας είναι σε κάποια σημεία λάθος.

Πολύ σωστά! Συζήτηση κάνουμε, όχι... εξετάσεις. Καθένας μπορεί να αποκομίσει κάτι από τον άλλο.

 

[PAPAZ DIMITRIOS]

Δεν είναι glissando, είναι κανονικότατη νότα με δική της χρονική αξία. Ακούστε το προσεκτικά. Και στο κανονάκι έτσι θα το παίζατε: Κε-Κε δίεση (ή Ζω ύφεση)-Ζω φυσικός-Νη-Ζω ύφεση-Κε. Είναι αυτό που στην ευρωπαϊκή μουσική λέγεται "χρωματική" κίνηση.

Και να αναφέρουμε Στάθη και Αλέξη ότι το glissando(γλίστρημα) αναφέρεται σε τρόπο παιξίματος οργάνου για όσους από τους αδελφούς δεν έχουν συνηθίσει τον όρο.Απαντάται βέβαια και στο τραγούδι(π.χ ισοκράτημα στο πολυφωνικό ηπειρώτικο τραγούδι),αλλά όχι σε τέτοια κλίμακα.Ειδικά για το βιολί εδώ και για το τραγούδι εδώ.