Ποιό Αναστασιματάριο να διδάξω;

Κύριε giorgosgoudi είστε καθηγητής ή δάσκαλος της βυζαντινής;
Επειδή η πολύ "φιλολογία" δεν βγάζει συμπέρασμα....
Έχετε ανακατέψει τα του δήθεν Πέτρου, με τα του Δανιήλ, και εν τέλει του Καραμάνη.
Ο μαθητής που θα σας διαβάσει, τι θα καταλάβει;
Από ποιο Αναστασιματάριο θα διδαχθεί;
Αυτό δεν είναι το θέμα;
 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου
Ἀπαντῶντας στὰ ἀρχικὰ ἐρωτήματα·
...αφού υπάρχουν τόσα αναστασιματάρια και το βασικό διδακτικό βιβλίο (Αναστασιματάριο Ιωάννη) πιστεύω ότι πολλοί δεν το χρησιμοποιούν πια (άλλοι επιζητώντας κάτι πιο "παραδοσιακό" άλλοι κάτι πιο "καλλιτεχνικό") γιατί παραμένει αυτό στη διδακτέα ύλη και δεν αντικαθίσταται;
Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή του τω καιρώ εκείνω;
Υπάρχει κανείς που το χρησιμοποιεί ακόμα;
- Διότι ὁ νόμος ποὺ προβλέπει τὴν ὕλη ᾨδείων καὶ μουσικῶν σχολῶν δὲν ἔχει ἀλλάξει ἀπὸ τὸ 1957.
- Βάσει τῶν ἐκδόσεων τῆς ἐποχῆς, πρόκειται γιὰ μᾶλλον τὸ πληρέστερο μὲ πλήρη χωρισμὸ μεταξὺ ἀργοῦ καὶ συντόμου.
- Ὅπως ἔχει ἤδη ἀπαντηθεῖ, χρησιμοποιεῖται σὲ πολλὰ ἀναλόγια, κάτι κατὰ τὴν γνώμη μου εὐτυχές, γιὰ λόγους ἄσχετους μὲ τὸ θέμα.
 

pransot

Πράντζος Σωτήρης
1. Δεν διδάσκω σε μαθητές μου συστηματικά ψαλτική.
2. Ο γιος μου είναι σε ηλικία που διδάσκεται το Αναστασιματάριο
3. Έχω διδάξει παλαιότερα και θυμάμαι τις δικές μου ψαλτικές εμπειρίες ως μαθητευόμενος.
Με βάση τα παραπάνω:
Δεν ξέρω αν θα επέλεγα Ιωάννη ή Πέτρο (έχω διδαχθεί συστηματικά και τα δύο Αναστασιματάρια σε διαφορετικές ηλικίες).
Του Ιωάννη έχει ως βασικά πλεονεκτήματα το ότι είναι πιο κοντά στα περισσότερα ακούσματα και θα το βρεις στατιστικά σε περισσότερα αναλόγια.
Του Πέτρου είναι όντως απλούστερο και, όταν το συνηθίσεις, ωραιότερο.
Αυτό το οποίο για εμένα είναι πολύ σημαντικότερο είναι ότι θα προτιμούσα ένα από αυτά θεωρώντας πως κατά τη διδασκαλία θα πρέπει:
1. Στο μάθημα ο μαθητής να μελετά το κείμενο χωρίς καθόλου αναλύσεις και να εξασκείται στην παραλλαγή και στην σταθερότητα των διαστημάτων, στην εκμάθηση των κλασσικών θέσεων.
2. Στο αναλόγιο να ακούει ή ακολουθεί το δάσκαλο στο ίδιο κείμενο, όπου με φυσικό τρόπο θα αποδίδεται η ερμηνεία του μέλους.
Έτσι εμπειρικά θα περάσει με τα χρόνια από την μετροφωνία στην ερμηνεία του μέλους χωρίς κονσερβοποίηση των αναλύσεων, που οδηγεί πολλάκις και σε ασταθή τοποθέτηση των φθόγγων.
Για έναν πιο έμπειρο μαθητευόμενο ψάλτη μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα σύγχρονα αναλυτικά κείμενα, κυρίως για μελέτη και εμπλουτισμό, αφού το κλασσικό έχει γίνει κτήμα και μπορεί να το ψάλει ο μαθητής από στήθους.
Βλέπω πολλές δομικές παρενέργειες σε μαθητευόμενους που διδάσκονται τα βασικά από αναλελυμένα κείμενα. Μεγαλώνουν, αποκτούν εμπειρία, μπορούν να ψάλλουν πολύ καλά αυτά που γνωρίζουν, αλλά σε άλλα κείμενα (είτε απλούστερα είτε διαφορετικά) συλλαβίζουν μουσικά, καθώς δεν έχουν μυηθεί με φυσικό τρόπο στη διαδοχή των μουσικών θέσεων και διαβάζουν φθόγγο φθόγγο.
 

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Το Αναστασιματάριο του Ιωάννου είναι κατ' εμέ ακατάλληλο για διδασκαλία σε αρχάριους μαθητες, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος του και για αυτό θα αναφερω χαρακτηριστικά κάποια παραδείγματα. Στα σύντομα στιχηρά του πλ. δ΄, στο στιχηρό «Χαῖρε Σιὼν ἁγία», στη φράση «ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» έχει φθορά σκληρου χρώματος, πράγμα το οποίο δεν το διδάσκεις σε έναν αρχάριο. Στο αργό «Κύριε ἐκέκραξα» του α΄ ήχου, κάνει κατάληξη στο ζω και μετά ανεβαίνει στον δι υπερβατά ενώ στη φράση «ἐν τῷ κεκραγέναι με πρὸς Σὲ» έχει τρίγοργο! Όταν προσπαθείς να μάθεις ένα κομμάτι σε έναν αρχάριο, δεν βοηθάει, αντί να δώσεις έμφαση στις θέσεις και τους δεσπόζοντες φθόγγους του ήχου, να προσπαθείς να τον βάλεις να εκτελέσει «με το καλημέρα σας» τρίγοργο ή να ανέβει αμέσως από τον ζω στον δι υπερβατά. Τα περισσότερα Εωθινά δε είναι παντελώς ακατάλληλα διότι περιέχουν αυτούσιες θέσεις του Ιακώβου (π.χ. η αρχή τού «Ὢ τῶν σοφῶν σου κριμάτων Χριστὲ») ή φθορές με λυρικού τύπου ερμηνείες (ζυγός στο «Τὰ τῆς Μαρίας δάκρυα»). Αυτά για έναν αρχάριο δεν είναι κατάλληλος τρόπος να εισαχθεί στον τρόπο λειτουργίας της οκτωηχίας σε αντίθεση με το Αναστασιματάριο του Πέτρου το οποίο είναι πολύ πιο ομαλό και δίνει ακριβώς την ποιότητα και την υποδειγματική λειτουργία των ήχων με βάση την κλίμακά τους και τους δεσπόζοντες φθόγγους τους.

σ.σ.: Σχετικά με τον Μότσαρτ και τον Πέτρο που αναφέρθηκε, εγώ τον Μότσαρτ τον βλέπω ως τον απόλυτο κλασικιστή όπως και ο Πέτρος, δεν βλέπω να έχει καμμία συνάφεια με τον Νικόλαο Σμύρνης γιατἰ ο τελευταίος «σπάει» τις συμβἀσεις της βυζαντινής μουσικής και κάνει πιο ελεύθερες συνθέσεις σε σύγκριση με τον Μότσαρτ ως προς την ευρωπαϊκή μουσική.
 
Last edited:

giorgosgoudi

Νέο μέλος
Πέτρο, ακριβώς αυτά τα παραδείγματα που αναφέρεις είναι οι λόγοι που συνιστώ εγώ αυτό το βιβλίο αντί των άλλων. Περιέχει συμπυκνωμένη όλη τη βυζαντινή θεωρία και η καλή γνώση του είναι σαν ένα μικρό πτυχίο.

βεβαίως δεν ξεκινάς από αυτό. έχει προηγηθεί τουλάχιστον ένα έτος ασκήσεων παραλλαγής (που κι αυτές βέβαια είναι ζόρικες)...

Όσον αφορά την αντιστοίχιση, πρέπει να ληφθούν υπόψη εκτός από τα ίδια τα μέλη του καθενός και παράγοντες όπως η μεθοδολογία του, η θεωρητική θεμελίωση και τα ιδεολογικά ρεύματα που τις διέπουν.
 

petrosgrc

Πέτρος Γαλάνης
Έχω μία διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων σχετικά με τη διδασκαλία σε αρχαρίους. Ο αρχάριος, κατ' εμέ, χρειάζεται να κάνει βέβαια ασκήσεις παραλλαγής, αλλά όχι επί μακρόν γιατί μπορεί και να βαρεθεί και να μην έχει την ίδια διάθεση να συνεχίσει τη μουσική. Θεωρώ ότι πρέπει η διδασκαλία της παραλλαγής να γίνεται λελογισμένα με βάση το Αναστασιματάριο του Πέτρου και σχετικά γρήγορα να γίνεται η διδασκαλία των μελών από εκεί· ο μαθητής θα νιώθει επιβράβευση διότι, επειδή τα μέλη αυτά είναι στρωτά και δεν έχουν μουσικές «ανωμαλίες», θα μπορέσει αρκετά γρήγορα (ανάλογα φυσικά και με το ταλέντο και την προσπάθεια) να τα πει σωστά και έτσι θα έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τη μουσική. Δίγοργα, τρίγοργα, παρεστιγμένα κλπ μπορούν να διδαχθούν αργότερα όταν ο μαθητής θα μπει στο Ειρμολόγιο ώστε να έχουν αντιστοιχία με την ύλη. Και εκεί πιστεύω ότι καλύτερο είναι του Πέτρου από τη διασκευή του Ιωάννου που έκανε τα μέλη πιο στριφνά από ό,τι τα έχει ο Πέτρος. Σε κάθε όργανο άλλωστε, ο μαθητής δεν θέλει να κάνει επί μακρόν ασκήσεις, θέλει να μάθει εύκολα και στρωτά κομμάτια να παίζει και το ίδιο ισχύει και για το όργανο που λέγεται ανθρώπινη φωνή.
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Νομίζω πως έχει επανεκδοθεί, αλλά κατανοώ την ένσταση

Ναι, από το Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών.

Η έκδοση του Πέτρου από τον Μαμάη είναι η καλύτερη ότι υπάρχει. Γιατί είναι πλήρης (αργοσύντομο + σύντομο μέρος από το χφ. του Γρηγορίου), έχει ανέκδοτα μέλη (τα γνήσια κεκραγάρια του Πέτρου), δοξολογίες του Πέτρου και Μανουήλ και 2 σειρές εωθινών (όπως νομίζω και τα 2 είτε του Πέτρου, είτε η δεύτερη του Πέτρου του Βυζαντίου).
 

Shota

Παλαιό Μέλος
Η έκδοση του Πέτρου από τον Μαμάη είναι η καλύτερη ότι υπάρχει. Γιατί είναι πλήρης (αργοσύντομο + σύντομο μέρος από το χφ. του Γρηγορίου), έχει ανέκδοτα μέλη (τα γνήσια κεκραγάρια του Πέτρου), δοξολογίες του Πέτρου και Μανουήλ και 2 σειρές εωθινών (όπως νομίζω και τα 2 είτε του Πέτρου, είτε η δεύτερη του Πέτρου του Βυζαντίου).

Ξέχασα να πω• πολύ καλό χαρτί και καθαρή εκτύπωση, και τα 2 ξεκουραστικά για τα μάτια. Επίσης το λίγο μεγαλύτερο σχήμα του βιβλίου σε σχέση με το Αναστασιματάριο εκδ. Ζωής τον κάνει πιο βολικό για το αναλόγιο και την διδασκαλία / άσκηση. Δεν είμαστε όλοι… αετοί.
 
Top