Ποιά η διαφορά μεταξύ "Μητροπολιτικού" και "Καθεδρικού" Ναού;

chanendes

Ιωάννης Π. Αχιλλιάς
Ποιά η διαφορά μεταξύ "Μητροπολιτικού" και "Καθεδρικού" Ναού;
Ξέρω δύο πρόχειρα παραδείγματα πόλεων στις οποίες πρόκειται για διαφορετικούς ναούς.
Στη Θεσσαλονίκη π.χ.
Μητρολιτικός Ναός είναι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Καθεδρικός Ναός η Αγία Σοφία
και Πολιούχος ο Άγιος Δημήτριος.

Αν ο Μητροπολιτικός Ναός είναι η [καθ]έδρα του Μητροπολίτη, ποιά η διαφορά του απ' τον Καθεδρικό;;;
 

karastamatis ioannis

Ιωάννης Καρασταμάτης
Ποιά η διαφορά μεταξύ "Μητροπολιτικού" και "Καθεδρικού" Ναού;
Ξέρω δύο πρόχειρα παραδείγματα πόλεων στις οποίες πρόκειται για διαφορετικούς ναούς.
Στη Θεσσαλονίκη π.χ.
Μητρολιτικός Ναός είναι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Καθεδρικός Ναός η Αγία Σοφία
και Πολιούχος ο Άγιος Δημήτριος.

Αν ο Μητροπολιτικός Ναός είναι η [καθ]έδρα του Μητροπολίτη, ποιά η διαφορά του απ' τον Καθεδρικό;;;

Στην επαρχια ενος Επισκοπου μπορει να υπαρχουν δυο η και περισσοτερες πολεις. Καθεμια απο αυτες εχει και το δικο της Μητροπολιτικο Ναο. Ο Καθεδρικος Ναος αυτης της επαρχιας ομως, ειναι μονο ο κεντρικος Ναος της πολης στην οποια εχει την εδρα του ο Επισκοπος.
 

chanendes

Ιωάννης Π. Αχιλλιάς
Σωστό ακούγεται όπως το θέτετε...
Αν όμως ήταν έτσι θα υπήρχε ένας Καθεδρικός [=στην έδρα] και περισσότεροι Μητροπολιτικοί [= στις άλλες πόλεις].

Εδώ μιλάμε όμως για σύμπτωση Μητροπολιτικού και Καθεδρικού στην ίδια πόλη... και η Θεσσαλονίκη είναι μόνο ένα απ' τα πολλά παραδείγματα...
 

karastamatis ioannis

Ιωάννης Καρασταμάτης
Σωστό ακούγεται όπως το θέτετε...
Αν όμως ήταν έτσι θα υπήρχε ένας Καθεδρικός [=στην έδρα] και περισσότεροι Μητροπολιτικοί [= στις άλλες πόλεις].

Εδώ μιλάμε όμως για σύμπτωση Μητροπολιτικού και Καθεδρικού στην ίδια πόλη... και η Θεσσαλονίκη είναι μόνο ένα απ' τα πολλά παραδείγματα...

Εχετε δικιο αλλα...δεν γνωριζω περισσοτερα πανω στο θεμα...:eek:
 
E

emakris

Guest
Πάντως από γλωσσικής απόψεως το "καθεδρικός" είναι αντιδάνειο από τις ευρωπαϊκές γλώσσες (π.χ. γαλλικό cathédrale). Συνεπώς εικάζω ότι πρόκειται περί νεωτερισμού, πιθανόν χάριν μεγαλοπρεπείας.
 
Στον Καθεδρικό Ναό γίνονται οι επίσημες τελετές π.χ. Δοξολογίες για Εθνικές Επετείους και τα παρόμοια.
Ο Μητροπολιτικός Ναός είναι αυτός στον οποίο λειτουργεί ο Μητροπολίτης και βρίσκεται δίπλα στην Μητροπολιτική κατοικοία.
Πολιούχος είναι ο προστάτης της πόλης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Στη Θεσσαλονίκη π.χ.
Μητρολιτικός Ναός είναι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Καθεδρικός Ναός η Αγία Σοφία
και Πολιούχος ο Άγιος Δημήτριος.
Στην πόλη της Λάρισας ο Πολιούχος Άγιος Αχίλλιος, είναι και Μητροπολιτικός και Καθεδρικός.
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Ποιά η διαφορά μεταξύ "Μητροπολιτικού" και "Καθεδρικού" Ναού;
Ξέρω δύο πρόχειρα παραδείγματα πόλεων στις οποίες πρόκειται για διαφορετικούς ναούς.
Στη Θεσσαλονίκη π.χ.
Μητρολιτικός Ναός είναι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς
Καθεδρικός Ναός η Αγία Σοφία
και Πολιούχος ο Άγιος Δημήτριος.

Αν ο Μητροπολιτικός Ναός είναι η [καθ]έδρα του Μητροπολίτη, ποιά η διαφορά του απ' τον Καθεδρικό;;;
Πολύ ωραία απορία! Από μικρός την είχα...

Στον Καθεδρικό Ναό γίνονται οι επίσημες τελετές π.χ. Δοξολογίες για Εθνικές Επετείους και τα παρόμοια.
Ο Μητροπολιτικός Ναός είναι αυτός στον οποίο λειτουργεί ο Μητροπολίτης και βρίσκεται δίπλα στην Μητροπολιτική κατοικοία.
Πολιούχος είναι ο προστάτης της πόλης.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πόλη της Θεσσαλονίκης.
Και όμως, δεν είναι ξεκάθαρο παράδειγμα η πόλη της Θεσσαλονίκης. Δοξολογίες και επίσημες τελετές γίνονται στον Άγ. Δημήτριο. Θεοφάνεια νομίζω στην Αγ. Σοφία. Εσπερινός της Συγχωρήσεως στη Μητρόπολη. Η Δοξολογία για την απελευθέρωση της πόλης μας έγινε στον τότε Μητροπολιτικό της Ναό, του Αγ. Μηνά (βέβαια, δεν ξέρω αν ήταν συνάμα και Καθεδρικός).
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Μή συγχέετε τόν μητροπολιτικό ναό μέ τόν μητροπολίτη. Καμμία σχέση. Δέν παίρνει τήν ὀνομασία ἀπό τόν μητροπολίτη. Ὅλες οἱ πόλεις δέν ἔχουν μητροπολίτη, ἀλλά ἔχουν μητροπολιτικό ναό. Ἄλλες εἶχαν καί ἔχουν ἐπίσκοπο καί ἄλλες ἀρχιεπίσκοπο.

Ὁ καθεδρικός ἀναφέρεται στήν (καθ)ἕδρα τοῦ ἐπισκόπου ἤ μητροπολίτου ἤ ἀρχιεπισκόπου.

 
Last edited:

chanendes

Ιωάννης Π. Αχιλλιάς
Ὁ καθεδρικός ἀναφέρεται στήν (καθ)ἕδρα τοῦ ἐπισκόπου ἤ μητροπολίτου ἤ ἀρχιεπισκόπου.

για να το λέτε εσείς πάτερ, έτσι θα είναι... ωστόσο αν "ο καθεδρικός ἀναφέρεται στήν (καθ)ἕδρα" πώς επεκράτησε να θεωρείτε ο Μητροπολιτικός ως ο κεντρικότερος και επισημότερος Ναός μιας πόλης;
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
για να το λέτε εσείς πάτερ, έτσι θα είναι... ωστόσο αν "ο καθεδρικός ἀναφέρεται στήν (καθ)ἕδρα" πώς επεκράτησε να θεωρείτε ο Μητροπολιτικός ως ο κεντρικότερος και επισημότερος Ναός μιας πόλης;
Δέν καταλαβαίνω τί θέλεις νά πεῖς. Ἡ «μητρόπολη» ὡς ναός σημαίνει καί εἶναι ὁ κεντρικός ναός μιᾶς πόλης. Τό «επισημότερος» δέν ξέρω τί σημαίνει. Αὐτό τί σχέση ἔχει μέ τόν καθεδρικό; Ἐνδεχομένως σέ «διαβαθμίσεις» ὁ καθεδρικός (=τῆς ἕδρας τοῦ ἐπισκόπου) νά εἶναι «ἀνώτερος».

Πάντως ξαναδιαβάζοντας τή συζήτηση καί ψάχνοντας στό δίκτυο γιά τό τί ἰσχύει ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος, ἀλλά καί ἐκτός Ὀρθοδοξίας στήν Εὐρώπη, διαπιστώνω ὅτι ἐνίοτε ὑπάρχει ταύτιση μητροπολιτικοῦ καί καθεδρικοῦ (ὅπως π.χ. Ἀθήνα, Βόλος), στό ἐξωτερικό δέ (ὅπως ὑπενόησε καί ὁ κ. Μακρῆς) καθεδρικός μᾶλλον ἐννοεῖται ὁ μητροπολιτικός/μητρόπολη, χωρίς ἀπαραίτητα νά εἶναι ἕδρα ἐπισκόπου.

Ἐκεῖ πού τά ἔχουν ξεχωρίσει σημαίνει αὐτό πού ἔγραψα. Αὐτή εἶναι ἡ ἔννοια.

Σημ. α) Καθεδρικός σημασιολογικά νομίζω ὅτι ταυτίζεται μέ τόν πατριαρχικό, ὅπως στό Φανάρι καί ἄλλες ἕδρες πατριαρχῶν (στήν Ἀλεξάνδρεια καί Κάιρο βλέπω «Καθεδρικός-Πατριαρχικός»).
Σημ. β) Τόν τίτλο τοῦ μητροπολίτη ἐλάχιστοι εἶχαν παλαιότερα· μή βλέπεις σήμερα...
Σημ. γ) Δές καί στή νομολογία (ὡς νομικός) ἄν ἀναφέρεται αὐτή ἡ διάκριση.
Σημ. δ) Μήπως ἦταν φαινομενική ἡ ἀρχική σου ἐρώτηση καί θέλεις νά δείξεις ταύτιση; Ὅπου ὅμως διακρίνεται ἰσχύουν ὅσα δείξαμε (ἕδρα/κατοικία ἐπισκόπου — κεντρικός ναός πόλεως).


 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Δέν καταλαβαίνω τί θέλεις νά πεῖς. Ἡ «μητρόπολη» ὡς ναός σημαίνει καί εἶναι ὁ κεντρικός ναός μιᾶς πόλης. Τό «επισημότερος» δέν ξέρω τί σημαίνει. Αὐτό τί σχέση ἔχει μέ τόν καθεδρικό; Ἐνδεχομένως σέ «διαβαθμίσεις» ὁ καθεδρικός (=τῆς ἕδρας τοῦ ἐπισκόπου) νά εἶναι «ἀνώτερος».

Πάντως ξαναδιαβάζοντας τή συζήτηση καί ψάχνοντας στό δίκτυο γιά τό τί ἰσχύει ἐντός καί ἐκτός Ἑλλάδος, ἀλλά καί ἐκτός Ὀρθοδοξίας στήν Εὐρώπη, διαπιστώνω ὅτι ἐνίοτε ὑπάρχει ταύτιση μητροπολιτικοῦ καί καθεδρικοῦ (ὅπως π.χ. Ἀθήνα, Βόλος), στό ἐξωτερικό δέ (ὅπως ὑπενόησε καί ὁ κ. Μακρῆς) καθεδρικός μᾶλλον ἐννοεῖται ὁ μητροπολιτικός/μητρόπολη, χωρίς ἀπαραίτητα νά εἶναι ἕδρα ἐπισκόπου.

Σημ. δ) Μήπως ἦταν φαινομενική ἡ ἀρχική σου ἐρώτηση καί θέλεις νά δείξεις ταύτιση; Ὅπου ὅμως διακρίνεται ἰσχύουν ὅσα δείξαμε (ἕδρα/κατοικία ἐπισκόπου — κεντρικός ναός πόλεως).
Στο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, Μητροπολιτικός είναι ο ναός της Μητροπόλεως, ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εκεί είναι η έδρα της Μητροπόλεως, αφού εκεί είναι τα γραφεία, εκεί και η κατοικία του μητροπολίτου. Καθεδρικός είναι ο ναός της του Θεού Σοφίας. Αδυνατώ να κατανοήσω την ουσιαστική διαφορά στις έννοιες. Εκτός και αν πρόκειται για τίτλους με σκοπό να αναδειχθούν περισσότεροι ναοί.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Στο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, Μητροπολιτικός είναι ο ναός της Μητροπόλεως, ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εκεί είναι η έδρα της Μητροπόλεως, αφού εκεί είναι τα γραφεία, εκεί και η κατοικία του μητροπολίτου. Καθεδρικός είναι ο ναός της του Θεού Σοφίας. Αδυνατώ να κατανοήσω την ουσιαστική διαφορά στις έννοιες. Εκτός και αν πρόκειται για τίτλους με σκοπό να αναδειχθούν περισσότεροι ναοί.
Ναί. Ἤθελα νά γράψω, ὅτι ἐκεῖ πού τά ἔχουν ξεχωρίσει, ἴσως δέν ξέρουν κι αὐτοί τί ἐννοοῦν. Φυσικά θά ὑπάρχουν καί ἱστορικοί λόγοι, πού δέν συμπίπτουν μέ τό σήμερα. Ἴσως ἀναδυφήσετε οἱ Θεσσαλονικεῖς...

Ὅπως ἐδῶ, πού γράφει ὅτι ἀναβαθμίστηκε σέ καθεδρικό ἤ ἐδῶ μέ παρόμοιες ἀναφορές.


 

pransot

Πράντζος Σωτήρης
Στην Ι.Μ. Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως έχουμε τον Μητροπολιτικό Ναό Αγ. Γεωργίου και τον καθεδρικό Αγ. Ιωάννου Προδρόμου.

Το μητροπολιτικό μέγαρο (κατοικία μητροπολίτου-γραφεία) βρίσσκεται δίπλα στον καθεδρικό ναό. Το όλο συγκρότημα είναι νεότερο, ενώ ο μητροπολιτικός ναός είναι παλαιότερος. Ο Μητροπολίτης τις πλεόν επίσημες ημέρες (Χριστούγεννα-Πάσχα) λειτουργεί στον μητροπολιτικό.

Στη δική μου αντίληψη έχει διαμορφωθεί ως εξής:
μητροπολιτικός- ο πρώτος τη τάξει ναός στη μητρόπολη
καθεδρικός- σημαντικός ναός που θέλουμε να ξεχωρίσουμε από τους υπόλοιπους

Βεβαίως γνωρίζω ότι σε πολλά μέρη -κωμοπόλεις της επαρχίας υπάρχουν ναοί που ονομάζονται μητροπολιτικοί χωρίς υπάρζει έδρα μητροπόλεως. Έτσι μπορεί στα όρια μιας μητροπόλεως να υπάρχουν 2-3 μητροπολιτικοί ναοί σε διαφορετικούς οικισμούς.
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Στην Ι.Μ. Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως έχουμε τον Μητροπολιτικό Ναό Αγ. Γεωργίου και τον καθεδρικό Αγ. Ιωάννου Προδρόμου.

Το μητροπολιτικό μέγαρο (κατοικία μητροπολίτου-γραφεία) βρίσσκεται δίπλα στον καθεδρικό ναό. Το όλο συγκρότημα είναι νεότερο, ενώ ο μητροπολιτικός ναός είναι παλαιότερος. Ο Μητροπολίτης τις πλεόν επίσημες ημέρες (Χριστούγεννα-Πάσχα) λειτουργεί στον μητροπολιτικό.

Κι εμάς έτσι είναι πάνω κάτω. Η Ιερά Μητρόπολις Ιεραπύτνις και Σητείας έχει έδρα την Ιεράπετρα όπου κι ευρισκεται ο Καθεδρικός ναός δίπλα στην οικία του Μητροπολίτη και υπάρχει κι ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός όπου τελούνται οι μεγάλες εορτές και δοξολογίες. Στην Σητεία υπάρχει μόνο Καθεδρικός Ναός στον οποίο τελούνται επίσης οι δοξολογίες στις επετείους κ.λπ.

Άρα γενικεύοντας (πιθανόν) ο Μητροπολιτικός ναός είναι ένας και ευρίσκεται στην έδρα του Μητροπολίτη. Ενώ Καθεδρικοί Ναοί μπορεί να είναι περισσότεροι από ένας, ευρίσκονται στα μεγάλα αστικά κέντρα και πλησίον του Μητροπολιτικού μεγάρου ή οικίας.
 
Κι εμάς έτσι είναι πάνω κάτω. Η Ιερά Μητρόπολις Ιεραπύτνις και Σητείας έχει έδρα την Ιεράπετρα όπου κι ευρισκεται ο Καθεδρικός ναός δίπλα στην οικία του Μητροπολίτη και υπάρχει κι ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός όπου τελούνται οι μεγάλες εορτές και δοξολογίες. Στην Σητεία υπάρχει μόνο Καθεδρικός Ναός στον οποίο τελούνται επίσης οι δοξολογίες στις επετείους κ.λπ.

Άρα γενικεύοντας (πιθανόν) ο Μητροπολιτικός ναός είναι ένας και ευρίσκεται στην έδρα του Μητροπολίτη. Ενώ Καθεδρικοί Ναοί μπορεί να είναι περισσότεροι από ένας, ευρίσκονται στα μεγάλα αστικά κέντρα και πλησίον του Μητροπολιτικού μεγάρου ή οικίας.

Οι Καθεδρικοι Ναοί στην Επικράτεια ειναι οσες και οι εν τη Επικρατεια Μητροπολεις... Μητροπολιτικοι Ναοι ειναι πολλοι περισσοτεροι. Η Μητροπολη Ύδρας εχει Μητροπολιτικους Ναους σε όλες τις Αρχιερατικές Περιφέρειες της, σε αριθμό νομίζω 4 ναούς: σε Αιγινα, Σπετσες, Κρανιδι καιΠορο. Καθεδρικό Ναό εχει μονο στην Ύδρα, το Ναο που διακονώ, οπου συμπιπτει να ειναι και Μητροπολιτικός, αλλα οσες φορές τον ανέφερα σαν Μητροπολιτικό (εν αγνοια μου και εγω), με διορθώσαν σαν να τον υποβάθμιζα... Αυτα τα λιγο γνωριζω και αν ειναι λαθός διορθώστε με παρακαλώ...
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Οι Καθεδρικοι Ναοί στην Επικράτεια ειναι οσες και οι εν τη Επικρατεια Μητροπολεις... Μητροπολιτικοι Ναοι ειναι πολλοι περισσοτεροι. Η Μητροπολη Ύδρας εχει Μητροπολιτικους Ναους σε όλες τις Αρχιερατικές Περιφέρειες της, σε αριθμό νομίζω 4 ναούς: σε Αιγινα, Σπετσες, Κρανιδι καιΠορο. Καθεδρικό Ναό εχει μονο στην Ύδρα, το Ναο που διακονώ, οπου συμπιπτει να ειναι και Μητροπολιτικός, αλλα οσες φορές τον ανέφερα σαν Μητροπολιτικό (εν αγνοια μου και εγω), με διορθώσαν σαν να τον υποβάθμιζα... Αυτα τα λιγο γνωριζω και αν ειναι λαθός διορθώστε με παρακαλώ...

Τελικά κάθε Μητρόπολη έχει το δικό της καθεστώς..!:confused: :(Θα το ψάξω και θα σας απαντήσω με σιγουριά προσεχώς!!:cool:
 

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Στο παράδειγμα της Θεσσαλονίκης, Μητροπολιτικός είναι ο ναός της Μητροπόλεως, ο Άγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εκεί είναι η έδρα της Μητροπόλεως, αφού εκεί είναι τα γραφεία, εκεί και η κατοικία του μητροπολίτου. Καθεδρικός είναι ο ναός της του Θεού Σοφίας. Αδυνατώ να κατανοήσω την ουσιαστική διαφορά στις έννοιες. Εκτός και αν πρόκειται για τίτλους με σκοπό να αναδειχθούν περισσότεροι ναοί.

Στην Κων/πολη Καθεδρικός Ναός θεωρούνταν η Αγία Σοφία στην οποία και τελούνταν όλες οι επίσημες τελετές παρουσία του Αυτοκράτορα. Η Θεσ/νίκη ως συμβασιλεύουσα και θέλοντας να αντιγράψει την πρακτική της Κων/πολης διατήρησε την Αγία Σοφία ως Καθεδρικό Ναό. Μετά το 1453 παρ'ολο του γεγονότος ό,τι η έδρα του Μητροπολίτη ήταν άλλη διατηρήθηκε το καθεστός ως έχει για λόγους παράδοσης. Το ίδιο συμβαίνει και στις Μητροπολιτικές περιοχές της Μονεμβασίας και της Σπάρτης, όπου υπάρχουν Ναοί αφιερωμένοι στην του Θεού Σοφία.
 

Μακρυγιάννης

Κανάλια Μαγνήσιας
Για την ιστορία στην πόλη του Βόλου μπορεί μεν να είναι Μητροπολιτικος ναός ο Άγ. Νικόλαος αλλά Καθεδρικός με προεδρικό διάταγμα είναι η Ευαγγελιστρια της Ν. Ιωνίας. Επίσης εδώ σε κάθε πόλη, κωμόπολη και χωριο ο κεντρικός ναός λέγεται Μητρόπολη και υπάρχουν και οικίματα με αυτή την ονομασία.
 
Last edited:

Μανώλης Παπαδάκης

Πρωτοψάλτης Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Εξω Μουλιανών
Είχα μια συζήτηση επί του θέματος σήμερα μ'ενα συνάδελφο θεολόγο, και μου επιβεβαίωσε την άποψη που διαμόρφωσα, παρ'ολο ό,τι αρχικά είχα άλλη (λανθασμένη) άποψη, βλ. μην.#14.

Λοιπόν Καθεδρικός Ναός είναι ο Ναός όπου βρίσκεται οι έδρα (οικία) του μητροπολίτου. Το λογικό είναι να υπάρχει 1 Καθεδρικός Ναός σε κάθε μητρόπολη όπως 1 κατοικία έχει ο εκάστοτε μητροπολίτης.

Μητροπολιτικός Ναός είναι ο ιερός ναός όπου τελούνται οι επίσημες δοξολογίες και οι μεγαλες εορτές του ενιαυτού ( Χριστούγεννα, ακολουθία της Αναστάσεως κλπ) Μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από έναν όταν μιλαμε για μεγάλες σε έκταση Μητροπόλεις, είτε εάν μια Μητρόπολη έχει στην δικαιοδοσία της 2 ή περισσότερες μεγάλες πόλεις.

Εδώ στην ΙΜ Ιεραπύτνις & Σητείας συμβαίνει αυτο το τελευταίο. Μια Μητρόπολη έχει 2 μεγάλες πόλεις, Ιεράπετρα και Σητεία, άσχετα ό,τι εδώ στην Σητεία επικρατεί (λανθασμένα κατά την άποψη μου) να ονομάζουν τον ΙΝ της Αγίας Αικατερίνας, Καθεδρικό. Μάλλον Μητροπολιτικός θα ήταν το σωστό, αφού η έδρα του Μητροπολίτη είναι στην Ιεράπετρα (Ι.Κ.Ν. Αγίας Φωτεινής)
 
Last edited:
Top