Δεν έχω παρακολουθήσει το θέμα και τυχαία το βλέπω αυτή τη στιγμή με όσα μηνύματα έχουν απομείνει. Απλώς θα ήθελα να πω ότι, σύμφωνα με το Νόμο, αντικείμενο πνευματικών δικαιωμάτων είναι όχι η ιδέα αυτή καθαυτή, αλλά η μορφή της. Έτσι όπως το βλέπω εγώ, στην περίπτωση της γραμματοσειράς προστατεύεται η εξωτερική μορφή που έχει πάρει η γραμματοσειρά, δηλ. το αρχείο .ttf ή, τέλος πάντων, η τελική μορφή της γραμματοσειράς καθώς και τα δομικά στοιχεία κατασκευής της (π.χ. το αρχείο του προγράμματος κατασκευής της γραμματοσειράς) και όχι η ιδέα για το πώς θα πρέπει να είναι η γραμματοσειρά (αν θα μοιάζει με κάποια παλιά, αν οι χαρακτήρες θα είναι έντονοι, πλαγιαστοί κλπ.).
Πνευματικά δικαιώματα και ψαλτικές γραμματοσειρές
- Thread starter nikosthe
- Start date
[Σημείωμα συντονιστή] Μετέφερα το προηγούμενο μήνυμα από το θέμα Το πρόγραμμα Μελωδός σε νέο θέμα εδώ καθότι εκτός θέματος εκεί και επειδή έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστεί αυτόνομο.
Δηλαδή Νίκο, λές οτι εάν κάποιος αντιγράψει επακριβώς το σχήμα των χαρακτήρων μιας υπάρχουσας γραμματοσειράς και δημιουργήσει καινούργια (με άλλο πιθανόν πρόγραμμα) η οποία είναι απαράλλακτη στην εμφάνιση με την προηγούμενη, είναι νόμιμος;
Χωρίς να είμαι ειδικός, παρά μόνο από όσα έχω καταλάβει: Καταρχήν να ξεχωρίσουμε δύο πράγματα: εάν κάποιο έργο δεν έχει τις προϋποθέσεις προστασίας από το νόμο, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι είναι και παράνομο. Η μίμηση δηλ. μιας γραμματοσειράς (με την προϋπόθεση φυσικά ότι το όνομα της νέας γραμματοσειράς θα είναι διαφορετικό από την "πρωτότυπη") δεν αποτελεί αναγκαστικά παρανομία, εφόσον ο "μιμητής" απλώς παίρνει την ιδέα περί σχηματισμού της γραμματοσειράς, η οποία, όπως είπαμε, δεν προστατεύεται, και κάθεται μόνος του και φτιάχνει κάτι δικό του από την αρχή. Αυτό δεν του το απαγορεύει κανείς. Όμως το δημιούργημά του αυτό είναι αμφίβολο εάν πληροί τις προϋποθέσεις του νόμου ώστε να τύχει προστασίας. Κι αυτό γιατί ο Νόμος απαιτεί το δημιούργημα να είναι "πρωτότυπο".Τι σημαίνει πρωτότυπο, ο νόμος δεν το διευκρινίζει. Αυτό έχει ερμηνευτεί ότι σημαίνει δύο πράγματα:
α) στατιστική μοναδικότητα, δηλ. το έργο σου να είναι μοναδικό, να μη μοιάζει με προηγούμενα και να μην υπάρχει περίπτωση να κάτσει κάποιος άλλος χωρίς να το έχει δει και να φτιάξει το ίδιο
β) δημιουργικό ύψος, δηλ. να περιέχει έστω κάποια στοιχεία που μαρτυρούν ατομικότητα, ότι το έργο οφείλεται σε σένα προσωπικά.
Όμως ειδικά για τα προγράμματα των υπολογιστών, ο νόμος διευκρινίζει την πρωτοτυπία:
Απαντώ λοιπόν: αν αντιγράφεις επακριβώς μια γραμματοσειρά, πιστεύω ότι όντως είσαι νόμιμος, με την προϋπόθεση ότι απλώς παίρνεις την ιδέα, η οποία δεν προστατεύεται, και κάνεις εξαρχής δικό σου έργο (σχεδιάζεις π.χ. από την αρχή τη γραμματοσειρά, δεν παίρνεις έτοιμο το αρχείο και το περνάς από επεξεργασία, ώστε να αντιγράψεις το σχήμα των γραμμάτων) και φυσικά δεν χρησιμοποιείς το ίδιο όνομα γραμματοσειράς. Όμως το ότι είσαι νόμιμος, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το έργο σου θα προστατευτεί, αφού η προστασία έχει επιπρόσθετες προϋποθέσεις και συγκεκριμένα αυτήν της πρωτοτυπίας.
α) στατιστική μοναδικότητα, δηλ. το έργο σου να είναι μοναδικό, να μη μοιάζει με προηγούμενα και να μην υπάρχει περίπτωση να κάτσει κάποιος άλλος χωρίς να το έχει δει και να φτιάξει το ίδιο
β) δημιουργικό ύψος, δηλ. να περιέχει έστω κάποια στοιχεία που μαρτυρούν ατομικότητα, ότι το έργο οφείλεται σε σένα προσωπικά.
Όμως ειδικά για τα προγράμματα των υπολογιστών, ο νόμος διευκρινίζει την πρωτοτυπία:
Για να τύχει προστασίας λοιπόν ένα πρόγραμμα υπολογιστή, θα πρέπει να είναι προσωπικό σου δημιούργημα, με την έννοια ότι θα πρέπει να διαφοροποιείται από παρεμφερή προγράμματα και όχι να αποτελεί πιστή αντιγραφή τους. Προσοχή: άλλο ομοιότητα άλλο πιστή αντιγραφή. Ένα πρόγραμμα "παρόμοιο" με κάποιο άλλο, μπορεί να προστατεύεται αν έχει δικά του πρωτότυπα στοιχεία (π.χ. διαφορές Microsoft Office με Open Office). Αν ενταχθεί εδώ και η δημιουργία γραμματοσειράς, προφανώς ισχύει το ίδιο.
Απαντώ λοιπόν: αν αντιγράφεις επακριβώς μια γραμματοσειρά, πιστεύω ότι όντως είσαι νόμιμος, με την προϋπόθεση ότι απλώς παίρνεις την ιδέα, η οποία δεν προστατεύεται, και κάνεις εξαρχής δικό σου έργο (σχεδιάζεις π.χ. από την αρχή τη γραμματοσειρά, δεν παίρνεις έτοιμο το αρχείο και το περνάς από επεξεργασία, ώστε να αντιγράψεις το σχήμα των γραμμάτων) και φυσικά δεν χρησιμοποιείς το ίδιο όνομα γραμματοσειράς. Όμως το ότι είσαι νόμιμος, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι το έργο σου θα προστατευτεί, αφού η προστασία έχει επιπρόσθετες προϋποθέσεις και συγκεκριμένα αυτήν της πρωτοτυπίας.
Γιώργος Μ.
Γιώργος Μπάτζιος
Nίκο, ομολογώ ότι με εντυπωσίασε η ανάλυσή σου και συγχαρητήρια.
Τώρα, χωρίς να μπαίνω καθόλου στη διαφορά των συγκεκριμένων αξιολογότατων προσώπων, αλλά μιλώντας γενικά, αφού το θέμα αυτονομήθηκε κι έχει αρκετό ενδιαφέρον: νομικά, με το γράμμα του νόμου που λέμε, μπορεί να είναι ακριβώς έτσι, δηλαδή το αρχικό δημιούργημα να μην πληροί τα χαρακτηριστικά του πρωτότυπου, ώστε να προστατεύεται κλπ. κλπ. Ωστόσο, ηθικά, ή ας πούμε δεοντολογικά, δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το θέμα γενικά της αντιγραφής ιδεών;
ΥΓ Ξαναλέω ότι μιλώ γενικά, όχι επί της διαφοράς των συγκεκριμένων προσώπων.
Τώρα, χωρίς να μπαίνω καθόλου στη διαφορά των συγκεκριμένων αξιολογότατων προσώπων, αλλά μιλώντας γενικά, αφού το θέμα αυτονομήθηκε κι έχει αρκετό ενδιαφέρον: νομικά, με το γράμμα του νόμου που λέμε, μπορεί να είναι ακριβώς έτσι, δηλαδή το αρχικό δημιούργημα να μην πληροί τα χαρακτηριστικά του πρωτότυπου, ώστε να προστατεύεται κλπ. κλπ. Ωστόσο, ηθικά, ή ας πούμε δεοντολογικά, δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το θέμα γενικά της αντιγραφής ιδεών;
ΥΓ Ξαναλέω ότι μιλώ γενικά, όχι επί της διαφοράς των συγκεκριμένων προσώπων.
Αν θέλεις να σου απαντήσω ψυχρά και τυπικά, θα σου πω ότι όχι αγαπητέ Γεώργιε, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Αντιθέτως, θα υπήρχε πρόβλημα αν ίσχυε το αντίθετο: αν δηλ. ο κάθε δημιουργός ήταν υποχρεωμένος να πάρει άδεια από καθεμία προέλευση των ιδεών στις οποίες βάσισε το έργο του. Σκέψου το κι αλλιώς: υπάρχει άραγε στην ουσία πρωτότυπο έργο; Φυσικά και όχι: ακόμα κι αυτός που φτιάχνει μια γραμματοσειρά εξαρχής, από κάπου εμπνέεται: είτε από κάποια παλιά βιβλία, είτε από παραστάσεις που έχει από άλλες γραμματοσειρές και δεν ξέρω κι εγώ από πού. Άρα η ιδέα δεν είναι ασφαλές κριτήριο πρωτοτυπίας και θα οδηγήσει σ' έναν κυκεώνα δύσκολων καταστάσεων, γι' αυτό κι ο Νόμος ορθώς αποφεύγει να την προστατεύσει. Φαντάσου π.χ. όλοι οι κατασκευαστές netbooks να έπαιρναν την άδεια από αυτόν που είχε την πρώτη ιδέα, τον Nicolas Negreponte με τον υπολογιστή των 100 δολλαρίων ή όλοι οι κατασκευαστές προγραμμάτων να πλήρωναν δικαιώματα σ'αυτόν που πρώτος φαντάστηκε το διπλό κλικ για ν' ανοίγουν τα προγράμματα... Ζήτω που καήκαμε!
Αν θες να σου απαντήσω "δεοντολογικά" που λες κι εσύ, θα σου πω ότι κατ' εμέ ο καθένας θα πρέπει να μνημονεύει τις πηγές του, ως ένα ελάχιστο ευχαριστώ σε ανθρώπους που κοπίασαν, για να μπορεί αυτός να έχει τις ιδέες που θεωρεί "δικές του". Αυτός δηλ. που φτιάχνει μια πρωτότυπη γραμματοσειρά, ας πει ένα ευχαριστώ στις πρώτες έντυπες εκδόσεις ή στο συγγραφέα των χειρογράφων, όπου περιεχόταν αρχικά η γραμματοσειρά, από το κόπο των οποίων αυτός πήρε την ιδέα. Αυτός πάλι που μιμείται τη γραμματοσειρά του πρώτου, ας πει κι ένα ευχαριστώ σ' αυτόν που την πρωτοέφτιαξε, ώστε να μπορεί τώρα αυτός να την πάρει και να τη βελτιώσει. Έτσι οικοδομούνται οι σχέσεις εμπιστοσύνης, έτσι προχωράει και διαδίδεται η γνώση: ο καθένας διαθέτει τον κόπο του προς κοινόν όφελος. Αυτή ακριβώς είναι και η φιλοσοφία της κοινότητας του ανοιχτού λογισμικού: άφησε ανοιχτό τον κώδικα του προγράμματος, ώστε να μπορεί ο άλλος να τον πάρει και να προχωρήσει σε κάτι καλύτερο και να πάμε όλοι μαζί μπροστά. Γιατί για να κάνεις κι εσύ αυτό που κάνεις, έχεις στηριχθεί σε κόπους άλλων. Κι αν αυτοί κρατούσαν τις γνώσεις τους για τον εαυτό τους, εσύ δεν θα έφτιαχνες τίποτα. Μνημόνευσέ τους λοιπόν όλους και δώσε τον κόπο σου ως κοινό κτήμα. Κι άμα θες να πληρωθείς, πληρώσου για την υποστήριξη ή χρέωσε τις εταιρείες, που είναι κερδοσκοπικές, και όχι τον απλό κόσμο που απλώς θέλει να κάνει τη δουλειά του.