Αναζήτηση στη Μουσιπαιδεία
Αριστοτέλης
Ο Αριστοτέλης ακολουθεί την ίδια γραμμή σκέψης, όπως και ο Πλάτων, οι απόψεις του όμως είναι πιο φιλελεύθερες και λιγότερο αλύγιστες.
Ηρμοσμένος
... , εναρμονισμένος. Ο Σέξτος Εμπειρικός (VI, 13) γράφει: "οί τε μέγα δυνηθέντες εν φιλοσοφία, καθάπερ και Πλάτων, τον σοφόν όμοιόν φασιν είναι τω μουσικώ, την ψυχήν ηρμοσμένην έχοντα" (εκείνοι που ... τον τόνο προκαλεί λύπη πόνο ). Το ρήμα αρμόττομαι σήμαινε επίσης κουρδίζω ένα όργανο· Πλάτων (Πολιτ. 349Ε): "αρμοττόμενος λύραν" (κουρδίζοντας τη λύρα)· στον Φαίδωνα ( ...
Αλφαβητάριο και μουσική
... που περιελάμβανε 3 συστατικά: τα γράμματα, τη μουσική και τη γυμναστική (Ξενοφών: "Πολιτεία Λακεδαιμονίων", Πλάτων: "Πρωταγόρας",κ.λπ.). Το πόσο συνδέονταν τα γράμματα με τη μουσική αυτοαποδεικνύεται από το ότι ...
Άμουσος
... , εκείνος που δεν ξέρει ή δεν έχει κάποιο αίσθημα ή κλίση για τη μουσική. Ο Πλάτων (Πολιτ. 455Ε) λέει: "αλλ' έστι και γυνή μουσική, η δ' αμουσος φύσει ... καλλιέργειας ή μόρφωσης· επίσης, η έλλειψη μελωδικότητας, μουσικής καλαισθησίας. Αντίθ. εύμουσος και ευμουσία. Ο Πλάτων (Νόμοι Β', 670Α) λέει ότι η αύλησις αύληση και η κιθάρισις κιθάριση (χωρίς όρχηση ...
Αρμονία
... αρμονίες). Επίσης, συγγραφείς του 5ου και του 4ου αι. π.Χ., ανάμεσα στους οποίους ο Πλάτων , ο Αριστοτέλης και ο Ηρακλείδης Ηρακλείδης Ποντικός , χρησιμοποιούσαν τον όρο αρμονία με την ίδια σημασία. Ο Πλάτων (Πολ. Ι', 617Β) λέει: "εκ πασών οκτώ ουσών χορδών, φωνών μίαν αρμονίαν ξυμφωνείν" (από όλες τις οκτώ χορδές μια αρμονία σχηματίζεται)
Ευάρμοστος
... i>Νόμοι Β', 655Α): "εύρυθμον και ευάρμοστον, εύχρων δε μέλος" (εύρυθμη και εναρμονισμένη και καλά χρωματισμένη μελωδία). ευαρμοστία· καλό, αρμονικό κούρδισμα ή ταίριασμα, προσαρμοστικότητα. Πλάτων (Πρωταγόρας 326Β): "πάς γάρ ο βίος του ανθρώπου ευρυθμίας τε και ευαρμοστίας δείται" (γιατί όλη η ζωή του ανθρώπου χρειάζεται καλή ρυθμική και αρμονική τακτοποίηση ...
Ήθος
... ) σε κάθε χρόνο και για κάθε ηθική πράξη ("προς πάντα και πάσαν εσπουδασμένην πράξιν")". Ο Πλάτων, για να αναφέρουμε μια από τις αναρίθμητες φιλοσοφικές εκφράσεις του πάνω σε αυτό το θέμα, ... μουσική· τα ανθρώπινα ήθη εξαρτιόνταν από το ήθος της μουσικής. Φιλόσοφοι, κυρίους ο Δάμων , ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης , έδιναν ιδιαίτερη έμφαση σε αυτή τη σημασία στα γραφόμενά τους. Κακή μουσική ...
Καρικόν
... Ο Πλάτων στους Νόμους (800Ε) λέει: "καρική τινι μούση προπέμπουσι τους τελευτήσαντας" (με ...
Προσωδία
(α) ένα τραγούδι με συνοδεία οργάνου. Πολυδ. (IV, 64): "και γαρ Πλάτων... τας προς κιθάραν ωδάς προσωδίας αρέσκει καλείν" (και ο Πλάτων... προτιμά αρέσκεται να ονομάζει προσωδίες τις ωδές με συνοδεία κιθάρας). Ησ. : "προσωδία μετ' οργάνου ωδή". Πρβ. Ε.Μ. 690. (β) Προσωδία (συχνά στον πληθ., προσωδίαι)· ο ιδιαίτερος τονισμός των λέξεων κατά την ομιλία· η ...
Τρίγωνον
... ακριβής αριθμός των χορδών του δεν ήταν γνωστός· ανήκε όμως στα πολύχορδον πολύχορδα όργανα που καταδίκαζαν ο Πλάτων (Πολιτ. Γ', 399D) και ο Αριστόξενος (Αθήν. Δ', 182F, 80).
Ύδραυλις
... πως η αρχή της παραγωγής ήχων με υδραυλική πίεση του αέρα ήταν μια ιδέα που ο Πλάτων εφάρμοσε σ' ένα νυχτερινό ρολόι, σαν μια μεγάλη κλεψύδρα, στο οποίο οι ώρες ηχούσαν με ... του κατασκευάσματος νυκτερινόν ποιήσαντα ωρολόγιον εοικός τω υδραυλικώ, οίον κλεψύδραν μεγάλην λίαν" (λέγεται πως ο Πλάτων έδωσε κάποια ιδέα της κατασκευής της ύδραυλης , γιατί είχε κατασκευάσει ένα νυχτερινό ρολόι όμοιο προς ...
Χαλαρός
Πλάτων (Πολιτ. Γ', 398Ε): "Ιαστί, ή δ' ος, και λυδιστί, αίτινες χαλαραί καλούνται" (Η ιωνική, είπε, και η λυδική αρμονία , που ονομάζονται χαλαρές).
Άρσις
έτσι ονομαζόταν από τους αρχαίους Έλληνες μετρικούς το "ασθενέστερο" από τα δύο μέρη κάθε μετρικού ποδός (δηλαδή, το με ασθενέστερη δύναμη απαγγελόμενο). Τόσο ο Πλάτων όσο και ο Αριστόξενος Αριστόξενο ς το ονομάζουν "άνω χρόνο". Το άλλο μέρος (το περισσότερο τονιζόμενο) ονομαζόταν Άρσις-θέσις θέσις .
Δώριος αρμονία
... δωριστί δωριστί δωριστί . Μπορεί να παρομοιαστεί με μια σύγχρονη κατιούσα κλίμακα: "μι-ρε-ντο-σι-λα-σολ-φα-μι" (με μερική ασφαλώς αναντιστοιχία διαστημάτων). Ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης της απέδωσαν σταθερότητα και ισορροπία
Έκφυλα όργανα
... τον σκινδαψό, το τρίγωνος τρίγωνο και τον φοίνικα. Ο Πλάτων ονόμαζε αυτά τα όργανα "πολύχορδα" και τα καταδίκαζε απερίφραστα ("Πολιτεία" Γ', 399D).
Επίτριτον
... που χαρακτήριζε την "συλλαβή" ή " διατεσσάρων διατεσσάρων " (4η "καθαρή"), λεγόταν επίτριτος_λόγος επίτριτος λόγος . Συγκεκριμένα, ο Πλάτων χρησιμοποιεί το ουδέτερο επίτριτον στα διαστήματα των μουσικών τόνων, ονομάζοντας «επίτριτο λόγο»
Θεραπευτική Μουσική
... Αλλά και ο Πλάτων ("Νόμοι") θεωρεί ότι οι ψυχοπάθειες θεραπεύονται με συνδυασμένη χρήση χορού και μουσικής
Καταβαυκαλώ
Αρχαίο ελλ. ρήμα, αντίστοιχω του «νανουρίζω». Ως προς τη «μουσική κατακοίμηση» των βρεφών, γράφει ο Πλάτων στους «Νόμους» του (Ζ΄ 790)
Λυδιστί αρμονία
λύδιος τρόπος . Ονομαζόταν και "λύδιον είδος" ή "λύδιον μέλος". Ο Πλάτων χαρακτηρίζει τη λυδιστί αρμονίαν ως νωχελή και εκθηλυμένη, αναφέροντας ότι γι' αυτόν ακριβώς το λόγο χρησιμοποιόταν από τις αυλητρίδες και τους κιθαρωδούς στις εορτές.
Λυρική ποίηση
... . Στην κλασική Εποχή, αντ’ αυτού μεταχειρίζονταν τον όρο «μέλος» Πλάτων
Μανότης
... αντίστοιχα χαρακτηρίζουμε ορισμένους ήχους πυκνούς ή χαλαρούς" (δεν προσδιορίζει όμως σε τί: σε αρμονικούς; σε ηχητικό ύψος; σε ένταση; σε μικροδιαστήματα; σε ρυθμική αγωγή
. Ο Πλάτων επίσης μεταχειρίζεται τον όρο «μανότης» ("Νόμοι" Ζ' 812D) μάλλον με την έννοια του χαμηλού ηχητικού ύψους. Γράφει συγκεκριμένα για συνδυασμό ψηλών και χαμηλών φθόγγων, ...
Ομηρίδαι
... Τόσο ο Ισοκράτης όσο και ο Πλάτων ("Ίων") αφήνουν να εννοηθεί ότι στον 4ο π.Χ. αι. οι Ομηρίδαι ήταν κριτές στους αγώνες ραψωδών στα Παναθήναια.
Σιμωνίδης ο Κείος
... Ο Πλάτων τον κατατάσσει στους 7 σοφούς και δεν αμφισβητήθηκε ποτέ από κανέναν ούτε η ποιητική επιδεξιότητα ούτε η πολυμάθειά ούτε η αξία του.
Σώφρων
... Ο Πλάτων Πλάτων ήταν αυτός που τον έκανε γνωστό στη "μητροπολιτική" Ελλάδα και αργότερα χρησίμευσε ως πρότυπο
Τζιτζίκι
Ο Πλάτων Πλάτων χαρακτηρίζει το έντομο αυτό "μουσ& 8182;ν & 8017;ποφήτην" ("Φαίδρος", 262 D).
Χαλαρά ιαστί
Ονομασία που έδινε ο Πλάτων στην ιαστί αρμονία.
Ψιλή αύλησις
Παίξιμο αυλού, που δεν συνοδεύει τραγούδι ή άλλο όργανο (δηλαδή "σόλο αυλητική"). Ο Πλάτων Πλάτων ("Νόμοι") την επικρίνει (όπως άλλωστε και την "ψιλήν κιθάρισιν") γιατί δεν εννοούσε την ύπαρξη της Μουσικής χωριστά από τον λόγο.
Αγαθοκλής
Ο Πλάτων (Πρωτ. VΙΙΙ, 316Ε) αναφέρει τον Αγαθοκλή ως "μεγάλο σοφιστή" που, όπως ο Πυθοκλείδης και πολλοί άλλοι, από φόβο για το φθόνο των άλλων, χρησιμοποιούσαν τη μουσική ως ...
Αγάθων
... Ήταν από τους κύριους συνδαιτυμόνες στο Συμπόσιο του Πλάτων Πλάτωνα
Αθλοθέτης
κριτής στους Αγώνες. Επειδή στους Αγώνες γίνονταν και μουσικοί διαγωνισμοί, οι αθλοθέτες έκριναν επίσης και διαγωνισμούς σε μουσική. Πρβ. Πλάτων, Νόμοι VI, 764Ε
Ακοή
... ο μαθητής, ο οπαδός ενός δασκάλου. Αριστόξενος Αρμ. (II, 30,18): "τους πλείστους των ακουσάντων παρά Πλάτωνος" (τους πλείστους που παρακολούθησαν τη διδασκαλία του Πλάτωνα ). Επίσης, στο ίδιο (ΙΙ, 31, 13): "τοις μέλλουσιν ακροάσθαι παρ' αυτού (του Αριστοτέλους)" (σ' εκείνους που σκοπεύουν να γίνουν μαθητές του του Αριστοτέλης Αριστοτέλη ).
Ακρόασις
... ακρόασιν παθείν" (Τέτοια ήταν η κατάσταση, όπως ο Αριστοτέλης συνήθιζε συχνά να διηγείται, των πιο πολλών από το ακροατήριο, που παρακολουθούσαν τις διαλέξεις του Πλάτων Πλάτωνα περί Καλού). Η φράση "τους πλείστους των ακουσάντων" θα μπορούσε να μεταφραστεί "των πλείστων που παρακολουθούσαν τίς διαλέξεις".
Ακροατής
κάποιος που παρακολουθεί σειρά μαθημάτων (μαθητής ή οπαδός), ή ακούει μια ομιλία, μουσική εκτέλεση κτλ. Ο Πλάτων (Νόμοι Β', 668C) λέει: "ποιηταί τε και ακροαταί και υποκριταί" (ποιητές και ακροατές και ηθοποιοί).
Αρμονία των σφαιρών
... Καθώς λέει ο Πλάτων , η αστρονομία και η μουσική είναι αδελφές επιστήμες.
Ασύμφωνος
μη σύμφωνος, ένας ήχος που δε συμφωνεί με έναν άλλο· διάφωνος. Η έλλειψη συμφωνίας ή η μη ύπαρξη συμφωνίας ήταν ασυμφωνία. Πλάτων (Πολιτεία Γ', 402D): "ει δ' άξύμφωνος είη ουκ αν ερώη" (αν όμως ήταν κανείς ασύμφωνος δεν είχε αρμονία ψυχής και σώματος , δε θα τον αγαπούσε ο αληθινός μουσικός ).
Αχόρευτος
Ο Πλάτων (Νόμοι Β', 654Α-Β) γράφει: "Ουκούν ο μεν απαίδευτος αχόρευτος έσται, τον δε πεπαιδευμένον κεχορευκότα θετέον;" (Να δεχτούμε πως ο απαίδευτος άνθρωπος είναι χωρίς εξάσκηση στο χορό και ο μορφωμένος με εξάσκηση στο χορό
Δάμων
. ο Πλάτων τον αναφέρει με ξεχωριστή εκτίμηση και σεβασμό. Στην Πολιτεία (Δ', 424C) ο Δάμων αναφέρεται από τον Σωκράτη σε μια φράση που δείχνει βαθύ σεβασμό στις απόψεις του για την ηθική αξία της ...
Δράκων
(περ. τέλος 5ου / αρχές 4ου αι. π.Χ.)· Αθηναίος μουσικός, μαθητής του Δάμων Δάμωνα . Αναφέρεται, και ως δάσκαλος του Πλάτων Πλάτωνα στη μουσική
Δώριος
Ο Πλάτων (Λάχης XIV, 188D) λέει ότι αληθινός μουσικός είναι εκείνος που έχει ρυθμίσει τη ζωή του με λόγια και με έργα (στην πράξη) όχι σύμφωνα με την ιωνική ή τη φρυγική ή τη λυδική ...
Έγχορδα
... αριθμό χορδών, που σπάνια ξεπερνούσε τις δώδεκα (βλ. λ. λύρα ), ενώ εκείνα της οικογένειας του ψαλτηρίου είχαν πάντα μεγάλο αριθμό χορδών (μέχρι σαράντα). Αυτά τα όργανα ονομάζονταν πολύχορδον πολύχορδα , ιδιαίτερα από τον Πλάτωνα που τα καταδίκαζε (Πολιτ. Γ', 399D).
Επάδω
τραγουδώ με συνοδεία κάποιου οργάνου· τραγουδώ σαν σε επωδή (Δημ., LSJ). Πρβ. Πλάτων Νόμοι Β', 666C.
Επωδός
... Πλάτων (Νόμοι Γ, 903Β): "επωδών γε μήν προσδεισθαί μοι δοκει μύθων έτι τινών" ( μιλά ο Αθήναιος , αλλά ακόμα χρειάζεται, όπως μου φαίνεται, μερικά λόγια συμβουλευτικά , ...
Ετεροφωνία
ο όρος χρησιμοποιήθηκε από τον Πλάτωνα στους Νόμους (Ζ' 812D)· μιλώντας για την εκπαίδευση των νέων, λέει: "ο δάσκαλος της λύρας και ο μαθητής του πρέπει να χρησιμοποιούν το όργανο αυτό με τέτοιο τρόπο, ώστε η μελωδία να αναπαράγεται (να επαναλαμβάνεται) στη λύρα μόνο (απλά) νότα προς νότα. Αλλά ως προς την ετεροφωνία και την ποικιλία της λύρας, όταν οι χορδές ηχούν μια ...
Εύρυθμος
στη μουσική, αυτός που έχει καλή ρυθμική σύσταση· ρυθμικός. εύρυθμα κρούματα· ρυθμικά μουσικά κομμάτια. εύρυθμον μέλος· ρυθμική, ωραία, χαριτωμένη μελωδία. Βλ. Πλάτων Νόμοι Β', 655Α
Ηρακλείδης
Μαθητής και οπαδός του Πλάτων Πλάτωνα , διορίστηκε, σύμφωνα με τη Σούδα , αντικαταστάτης του κατά τη διάρκεια της απουσίας του δασκάλου του στη Σικελία.
Θεόφραστος
μαθητής του Πλάτωνα στην Ακαδημία·
Ιώνιος
... (οκτάχορδο διαπασών ), sol - sol, δηλ. την ακόλουθη ( διάτονον διατονικό γένος ): sol fa mi re do si la sol 1 1/2 1 1 1/2 1 1 Ο Πλάτων την ονόμαζε χαλαρά ιαστί (πρβ. λ. δώριος_αρμονία αρμονία ).
Καταύλησις
Πλάτων (Νόμοι Ζ', 790Ε): "όταν οι μητέρες θέλουν να νανουρίσουν τα παιδιά που δύσκολα αποκοιμούνται, τραγουδούν ή παίζουν μια μελωδία σ' αύτά (...μελωδίαν τινά καταυλούσιν)"
Κατεπάδω
Πλάτων (Μένων 80Α)·Ο Μένων στον Σωκράτη: "και νυν, ως γε μοι δοκείς, γοητεύεις με, φαρμάττεις και ατεχνώς κατεπάδεις" (και τώρα, όπως μου φαίνεται, με σαγηνεύεις, μου 'δίνεις φίλτρα και με γοητεύεις με μάγια με μαγικά λόγια ).
Κιθάρισις
Πλάτων (Νόμοι 669Ε): "μέλος δ' αύ και ρυθμόν άνευ ρημάτων ψιλή κιθαρίσει και αυλήσει προσχρώμενοι..." (και πάλι χρησιμοποιώντας τη μελωδία και το ρυθμό χωρίς λόγια στην ψιλή κιθάριση και αύληση). ...
Κόννος
Πλάτων (Ευθύδημος 272C)· ομιλεί ο Σωκράτης: "...ός εμέ διδάσκει έτι και νυν κιθαρίζειν" (... τον Κόννο, το γιο του Μητρόβιου, τον κιθαριστή, που με διδάσκει ακόμα να παίζω την κιθάρα)· "εμού τε καταγελώσι και τον Κόννον καλούσι γεροντοδιδάσκαλον" ( έτσι, όταν τα παιδιά, οι συμμαθητές μου, μας βλέπουν, με περιγελούν και αποκαλούν ...
Λέξις
... Πλάτων (Νόμοι, 816D): "κατά λέξιν τε και ωδήν και κατά όρχησιν" (σύμφωνα με τη λέξη τις λέξεις , το τραγούδι και την όρχηση).
Λύρα
... ότι ήταν το κατεξοχήν εθνικό όργανο για την εκπαίδευση των νέων, μπορούμε να καταλάβουμε γιατί ο ελληνικός λαός, όπως και ορισμένοι από τους πιο μεγάλους ποιητές και συγγραφείς - Πίνδαρος , Πλάτων , Αριστοτέλης - δεν μπορούσε να δεχτεί εύκολα καινοτομίες σχετικά μ' ένα τέτοιο ιερό όργανο.
Μάγαδις
...ο Πλάτων καταδίκαζε (Πολιτ. Γ', 399D) και ο Αριστόξενος ονόμαζε "ξένα" (έκφυλα όργανα).
Μανός
Πλάτων (Νόμοι Ζ', 812D): "και δη και πυκνότητα μανότητι και τάχος βραδυτήτι" κτλ. (όταν προκύπτει συνδυασμός πυκνότητας και χαλαρότητας δηλ. ψηλών και χαμηλών φθόγγων , ταχύτητας και ...
Μαρσύας
ο Πλάτων ονόμαζε τον αυλό "όργανο του Μαρσύα".
Μέλος
Ο Πλάτων (Πολιτεία Γ', 398D) καθορίζει τα συστατικά μέρη ή στοιχεία του μέλους ως εξής: "το μέλος έχει τρία στοιχεία, τις λέξεις, τη μελωδία και το ρυθμό" ("λόγος, αρμονία, ρυθμός ...
Μελωδία
τραγούδι, μελωδία· επίσης, η πράξη του τραγουδήματος. Πλάτων (Νόμοι 935Ε)
Μονωδία
Ο Πλάτων (Νόμοι ς', 764D-E) δίνει καθαρά στον όρο μια γενική σημασία, όταν εισηγείται να κρίνουν τους σολίστ (εκτελεστές που διαγωνίζονται μόνοι, σε "μονωδία") άλλοι δικαστές (κριτές) και άλλοι εκείνους που διαγωνίζονται σε χορικό τραγούδι (χορωδία)
Μουσική
Όπως λέει ο Πλάτων (Πολιτ. Β', 376D-Ε), για ό,τι αφορούσε το σώμα ήταν η γυμναστική, ενώ για ό,τι αφορούσε την ψυχή ήταν η μουσική ("Έστι δε που η μεν επί σώματι γυμναστική, η δ' ...
Μουσικός
... και δυνάμενος επ' ακριβείας το πρέπειν τηρήσαί τε και κρίναι" (μουσικός είναι ο έμπειρος στη μελωδική σύνθεση κι εκείνος που μπορεί με ακρίβεια να παρατηρεί και να κρίνει ό,τι είναι σωστό). Πρβ. Πλάτων Πολιτ. Γ', 398Ε και 402D.
Όρχησις
από λίγους αρχαίους συγγραφείς που ασχολήθηκαν με την τέχνη της όρχησης και με τους διάφορους χορούς της εποχής τους. Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί να γίνει στα ακόλουθα έργα: Πλάτων, Νόμοι Ζ
Παιδικός
παιδικός χορός, χορός αγοριών. Πλάτων (Νόμοι B', 664C): "ο Μουσών χορός ο παιδικός".
Πήκτις
Η πήκτις, ωστόσο, ανήκε μαζί με τη μάγαδι και τη σαμβύκη στα λεγόμενα πολύχορδον πολύχορδα όργανα, που καταδίκαζε ο Πλάτων (Πολιτ. Γ', 399D)
Πλήκτρον
κατασκευαζόταν από σκληρό ξύλο, ελεφαντόδοντο, κέρατο ή μέταλλο και, όπως συχνά φαίνεται σε παραστάσεις αγγείων, ήταν μακρύ και ογκώδες. Με αυτό χτυπούσαν τις χορδές. Πλάτων (Νόμοι Ζ', 795Α): "εν κερατίνοις πλήκτροις".
Ποίησις
Ο Πλάτων (Συμπόσ. 205Β) δίνει την ακόλουθη ερμηνεία του όρου: "ποίησις είναι κάτι πολύ πλατύ· όταν κάτι από την ανυπαρξία προχωρεί στην ύπαρξη, η αιτία είναι ολότελα ποίησις, ...
Πολυαρμόνιον
όργανον· όργανο ικανό να δώσει πολλές και διάφορες αρμονίες· πάνω στο οποίο μπορούν να παιχθούν πολλές αρμονίες. Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε από τον Πλάτωνα στην Πολιτεία (Γ', 399D), μαζί με τον όρο πολύχορδα: "πολυαρμόνια και πολύχορδα". Category:Αρχαία Ελληνική Μουσική
Πολυχορδία
Ο Πλάτων, ο κύριος, ίσως, υπερασπιστής της ολιγοχορδίας, της απλότητας και της παράδοσης, καταδίκαζε τη χρήση πολύχορδων και πολυαρμόνιων οργάνων.
Πολύχορδον
... Στην κατηγορία των πολύχορδων οργάνων ανήκαν τα όργανα της οικογένειας του ψαλτήριον ψαλτηρίου , συγκεκριμένα η μάγαδις , η πήκτις , ο φοίνιξ ή φοινίκιον, η σαμβύκη και άλλα. Πρβ. Πλάτων
Πρόκλος
Υπομνήματα στον Τίμαιο, την Πολιτεία και άλλα έργα του Πλάτωνα , στα οποία δίνει πληροφορίες σχετικά με τις μουσικές αντιλήψεις του φιλοσόφου.
Πυθοκλείδης
Ο Πυθοκλείδης αναφέρεται από τον Πλάτωνα στον Πρωταγόρα (VIII, 316Ε) ανάμεσα στους σοφιστές που, όπως ο Αγαθοκλής και πολλοί άλλοι, "από φόβο για το φθόνο των άλλων, χρησιμοποιούσαν τη μουσική σαν πρόσχημα και ...
Ρυθμός
Ο Πλάτων (Νόμοι Β', 665Α) καθορίζει: "τη δή της κινήσεως τάξει ρυθμός όνομα είη" (ρυθμός ονομάζεται η τάξη της κινήσεως).
Σαμβύκη
... περιάγουσαν". Ο εκτελεστής της σαμβύκης λεγόταν σαμβυκιστής, και όταν ήταν γυναίκα σαμβυκίστρια. Η σαμβύκη, καθώς και η μάγαδις , ο φοίνιξ , η πήκτις και άλλα όργανα καταδικάζονταν από τον Πλάτων Πλάτωνα (Πολιτ. Γ', 399D)
Σύστημα
... υπάρχει μαρτυρία σε αρχαίους συγγραφείς ( Πλάτωνα , Αριστείδη , Νικόμαχο , Πλούταρχο ) για τη χρήση, ιδιαίτερα σε προκλασικούς χρόνους, "λειψών" κλιμάκων ή κλιμάκων με μικρότερο αριθμό φθόγγων από εκείνον του ...
Τεχνίται Διονύσου
... Για τους Διονυσιακούς ωδούς βλ. Πλάτων Νόμοι Ζ', 812Β·
Ύμνος
Πλάτων (Νόμοι Γ', 700Β): "και τι ην είδος ωδής ευχαί προς θεούς, όνομα δε ύμνοι επεκαλούντο" (και ένα είδος ωδής, προσευχές προς τους θεούς, που λέγονταν ύμνοι).
Υποφρύγιος
... re - do - si - la - sol. Πριν από τον Αριστόξενος Αριστόξενο , η δώριος_αρμονία αρμονία αυτή ήταν γνωστή ως ιαστί ή χαλαρά ιαστί (Πλάτων), δηλ. χαλαρά ιωνική. υποφρύγιος τόνος·
Φιλόλαος
Για τα σχόλιά του στους πυθαγόρειους λόγους ορμήθηκε από τον Τίμαιο του Πλάτων Πλάτωνα .
Φωνή
Πλάτων (Πολιτ. Γ', 397Α): "πάντων οργάνων φωνάς" (ήχους όλων των οργάνων)
Χορδή
Ο Πλάτων ονομάζει τον αυλό πολυχορδότατο (που παράγει πολλές νότες).
Χορεία
Πλάτων (Νόμοι Β', 654Α): "χορεία γε μην όρχησίς τε και ωδή το ξύνολόν εστι" (χορεία, βέβαια, είναι το σύνολο χορού και τραγουδιού), βλ. και 665Α.
Χορηγός
Πλάτων (Νόμοι Β', 665Α): "Θεούς δε, έφαμεν, ελεούντας ημάς συγχορευτάς τε και χορηγούς ημίν δεδωκέναι τον τε Απόλλωνα και Μούσας, και δή και τρίτον, έφαμεν, ει μεμνήμεθα Διόνυσον"
Χορωδία
χορικό τραγούδι (και εκτέλεση χορικού τραγουδιού). Ο Πλάτων (Νόμοι ς', 764D-E) κάνει σαφή διάκριση ανάμεσα στη μονωδία και στη χορωδία, προτείνοντας πως άλλοι κριτές πρέπει να οριστούν για εκείνους που διαγωνίζονταν σε μονωδία και άλλοι για εκείνους που διαγωνίζονταν σε χορωδία·
Ψιλός
Ο Πλάτων (Νόμοι Β', 669Ε) επέκρινε την ψιλή κιθάριση και την ψιλή αυληση, το χωρισμό, όπως λέει, του ρυθμού και της μελωδίας από τα λόγια· "είναι αδύνατο να καταλάβεις τί θέλουν ...
Ωδός
Πλάτων (Νόμοι Ζ', 812Β): "τους του Διονύσου εξηκοντούτας ωδούς" (οι εξηντάρηδες τραγουδιστές αοιδοί του Διόνυσου).
Αρμονία σφαιρών
... ο Πλάτων αναφερόμενος στην οξύτητα και τη βαρύτητα του ήχου, επικαλείται λεπτομέρειες από την συμπαντική Πυθαγόρεια ηχητική
Μούσες
ο Πλάτων και ιδίως ο Αριστοτέλης, ωργάνωσαν στις Σχολές τους Συλλόγους (θιάσους) για τη "θεραπεία" των Μουσών.
Νιβαδισμός
... b> ΧΙV 629). Από αυτόν τον χορό προήλθε η σίκινις και οι υπόλοιποι διονυσιακοί χοροί που ονομάσθηκαν: «νύμφαι», «πάνες», «σειληνοί» και «σάτυροι» (Πλάτων "Νόμοι" ζ' 815
Σειρήνες
Παραδόσεις για τις Σειρήνες αναφέρουν οι: Πλάτων, Απολλώνιος ο Ρόδιος, Παυσανίας, οι τραγικοί
http://www.musipedia.gr/wiki/Ειδικό:Αναζήτηση?search=Πλάτων&fulltext=Αναζήτηση&ns0=1&page=12