Περί των στίχων των κανόνων

[Γεώργιος Σάββας]

Κατὰ τὶς δεσποτικὲς ἑορτὲς δὲν παραλείπεται ἡ στιχολογία τῶν ᾠδῶν, διότι οἱ κανόνες τους ἦταν οἱ πρώτοι ποὺ συνετέθησαν (ἐξ ἀφορμῆς τῶν ᾠδῶν) γιὰ τὶς ᾠδὲς τῶν μεγάλων ἑορτῶν, ἀκόμη καὶ τοῦ Πάσχα ἀρχικά (Ὑποτύπωσις τῶν Στουδίου θ' αἰ. (Dmitrievskij τ. 1 σ. 226)).

Ἡ α’ ᾠδή, ἄλλωστε, εἶναι αὐτὴ τοῦ ἑβραϊκοῦ πάσχα, ὁ δὲ κανόνας τοῦ πάσχα Ἰ. τοῦ Δαμασκηνοῦ περιλαμβάνει καὶ β’ ᾠδή (χφ. Vat. gr. 780, πεντηκοστάριο τοῦ ἔτους 1170 φφ. 12v-13r), ὁμοίως καὶ αὐτὸς τοῦ Ἀνδρέου Κρήτης (χφ. Vat. gr. 771 πεντηκοστάριο ια’ αἰ. φ. 194r-v ἔκδ. Πεντηκοστάριον 1738).

Οἱ κανόνες συνετέθησαν γιὰ τὶς θεμελιώδεις βιβλικὲς ᾠδές. Οἱ περισσότεροι ὅμως παρεξήγησαν τὸ κεφ. οβ’ τῶν Ἀπορουμένων καὶ τὸ ἐξέλαβαν ὅτι ἀφορᾶ τὴ στιχολογία τῶν ᾠδῶν, ἐνῶ ἀφορᾶ τὰ ἐφύμνιά τους. Βλ. τυπικὸ μονῆς Κασούλων ιβ'-ιγ' αἰ. (Dmitrievskij τ. 1 σ. 814) καὶ χφ. Βατοπεδίου 320 τραπεζουντιακὸ τυπικὸ τοῦ ἔτους 1346 (Dmitrievskij τ. 3 σ. 450).

σας παρακαλώ πολύ, υπάρχει προς παράθεση το λειτουργικό κείμενο της β' ωδής του πασχαλίου κανόνος Ιωάννου;

 

[π. Μάξιμος]

σας παρακαλώ πολύ, υπάρχει προς παράθεση το λειτουργικό κείμενο της β' ωδής του πασχαλίου κανόνος Ιωάννου;

Β' ᾠδὴ Πάσχα

Β' ᾠδὴ τοῦ σημερινοῦ κανόνος τοῦ πάσχα: «Ἰωάννου μοναχοῦ... Πρόσεχε οὐρανὲ καὶ λαλήσω, ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Πατρός, ἑκὼν καταβέβηκεν ἐπὶ τῆς γῆς κλίνας οὐρανούς, καὶ γέγονεν ἄνθρωπος ἵνα τὸν ἄνθρωπον σώσῃ ὡς φιλάνθρωπος. Πρόβατον διὰ τὴν ἀκακίαν, καὶ τῆς ἀρχαίας τοῦ Ἀδὰμ γυμνώσεως εἴληπται...

analogion.com

 

[Ad. Ypantia]

Εφύμνια θ' ωδής υπάρχουν στα σλαβικά κείμενα για όλο το δωδεκάορτο, όπως και άλλες εορτές (Σύναξη Προδρόμου), ενώ στα εν χρήσει ελληνικά κείμενα δεν υπάρχουν (π.χ. για τη Γέννηση της Θεοτόκου ή την Πεντηκοστή). Το να είναι νέες συνθέσεις δεν αποκλείεται, πιθανολογώ όμως ότι είναι μεταφράσεις από την ελληνική. Εξάλλου μεγαλυνάριο για την Θ' ωδή της Πεντηκοστής διεσώθη στην επτανησιακή (και συγκεκριμένα στη ζακυνθινή) μουσική παράδοση. Ατυχώς η κριτική έκδοση των λειτουργικών βιβλίων δεν έχει προχωρήσει ακόμη-και αν ποτέ γίνει ίσως προκαλέσει αντιδράσεις ανάλογες με αυτές που έγιναν παλαιότερα στη Ρωσία

Πατέρ, ευλογείτε,
Υπάρχει κάποια μελέτη ή βιβλίο που να συζητά αυτό το θέμα με περισσότερες λεπτομέρειες; Ή μπορείτε να υποδείξετε κάποια σλαβονικά χειρόγραφα που περιέχουν αυτούς τα εφύμνια της θ' Ωδής από τους Κανόνες των Δεσποτικών και Θεομητορικών Εορτών;

 

[Π. Δαβίδ]

Πατέρ, ευλογείτε,
Υπάρχει κάποια μελέτη ή βιβλίο που να συζητά αυτό το θέμα με περισσότερες λεπτομέρειες; Ή μπορείτε να υποδείξετε κάποια σλαβονικά χειρόγραφα που περιέχουν αυτούς τα εφύμνια της θ' Ωδής από τους Κανόνες των Δεσποτικών και Θεομητορικών Εορτών;

Ο Κύριος, αγαπητή μου αδελφή.
Δεν πιστεύω να έχει γίνει ειδική μελέτη.
Υπάρχουν τα εφύμνια αυτά στα εν χρήσει Μηναία του Πατριαρχείου Μόσχας και σε παλαίτυπα βιβλία που εκδίδουν φωτοστατικώς οι Παλαιόπιστοι και περιέχουν κείμενα πριν από τη διόρθωση του Πατριάρχου Νίκωνος.