[Ερώτηση] Περί των απολυτικίων που ψάλλονται κατά το "Ο υψωθείς εν τω Σταυρώ"

[Pavlos79]

Παρατηρούμε πως ο Ιωάννης Πρωτοψάλτης στο Αναστασιματάριό του (έκδ. Ρηγόπουλου), στην Παράκληση, καταγράφει λίγο διαφορετικά το "Τη Θεοτόκω εκτενώς νυν προσδράμωμεν..." και το "Ου σιωπήσωμεν" από τη γνωστή μελωδία του προλόγου του, που είναι το "Ο υψωθείς...", θυμίζοντας τα συνήθη απολυτίκια του Τετάρτου.
Αυτό είναι κανόνας; Δηλαδή, όταν έχουμε ένα απολυτίκιο που έχει ως αυτόμελο το "Ο υψωθείς", όπως π.χ. το απολυτίκιο των αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης (15 Ιουλίου) θα το ψάλλουμε όπως το "Τη Θεοτόκω" του Ιωάννου ή θα ακολουθήσουμε τη γνωστή μελωδία του αυτομέλου "Ο υψωθείς", την οποία ακολουθούμε όταν ψάλλουμε προσόμοια καθίσματα ή κοντάκια; Μήπως γίνονται και τα δύο και απλά επιλέγουμε;

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Βλ. εδώ και εδώ και εδώ και εδώ και εδώ και εδώ.

Οι πρόλογοι που ως απολυτίκια ψάλλονται διαφορετικά είναι οι εξής:
Χορός αγγελικός (ΠΑ αντί για ΔΙ)
Τον τάφον σου σωτήρ (ΠΑ αντί για ΔΙ)
Ο υψωθείς (ΔΙ, όπως Τη Θεοτόκω)
Κατεπλάγη Ιωσήφ (ΔΙ μαλακό χρωματικό αντί για νενανώ)
Το προσταχθέν (ΓΑ αντί για ΝΗ)

 

[Εμμανουήλ Αβραμίδης]

Ο κανόνας είναι το απολυτίκιο να ακολουθεί τον τρόπο των παραδεδομένων Θεός Κύριος. Επομένως, ψάλλονται στην ίδια βάση και το ίδιο γένος.

 

[Pavlos79]

Για τον Τάφον σου Σωτήρ, Χορός αγγελικός και Κατεπλάγη Ιωσήφ, καμία ένσταση [το Χορός αγγελικός, μάλιστα, καταγράφεται και ως κάθισμα εκ του Πα (βλ. κάθισμα Υπαπαντής σε Σύρκα και Στανίτσα, αν δεν κάνω λάθος)]. Για το Προσταχθέν δεν το γνώριζα, αλλά επισημαίνω πως στον Ακάθιστο που ψάλλεται ως απολυτίκιο, επικράτησε να ψάλλεται εκ του Νη (βλ. και Ακάθιστο Ι. Αρβανίτη, όπου καταλήγει το τελευταίο Θεός Κύριος στον Νη, για να ταιριάξει με το απολυτίκιο). Όσο για το Φαιδρόν, αναφέρω πως ο Στέφανος το απολυτίκιο του Θεοδώρου Στρατηλάτου "Στρατολογία αληθεί" το καταγράφει με τη γνωστή μελωδία του "Ο υψωθείς", οπότε ίσως από τότε να υπήρχε η πρακτική να ψάλλεται και ως απολυτίκιο με τη γνωστή μελωδία.
Ευχαριστώ πολύ πάντως.