Διαφωνώ με τον Στέφανο ότι κάποτε το φόρουμ θα μείνει με λίγους κι αυτό γιατί πάντα θα υπάρχει κάτι για όλους. Αυτό στο οποίο εμμέσως συμφωνώ, αν το λέει, είναι ότι κάποτε υπήρχαν περισσότερα για όλους. Θα εξηγήσω τι εννοώ.
Με κριτήριο το στοιχείο της ιδεολογίας,μπορεί να γίνει ένας άτυπος και αδρός διαχωρισμός των θεμάτων που συζητιούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:α) τα γνωστικά και β) τα ιδεολογικά.
Τα πρώτα αφορούν ανταλλαγή μουσικο-ψαλτικών γνώσεων και εμπειριών και μοίρασμα μουσικο-ψαλτικού υλικού.
Τα δεύτερα άπτονται θεμάτων στα οποία υπεισέρχεται έμμεσα ή άμεσα κάποιας μορφής ιδεολογία. (Υπάρχει και πεδίο όπου τα παραπάνω αλληλοεπικαλύπτονται, αλλά αυτό ας πούμε ότι καταλήγει στο δεύτερο σκέλος).
Το όποιο πρόβλημα κατά τη γνώμη μου εστιάζεται στη δεύτερη κατηγορία θεμάτων, με αιχμές το ότι εκεί: α) έχει διαμορφωθεί ένας κυρίαρχος ιδεολογικός τόνος που σε δεδομένες στιγμές λειτουργεί σχεδόν συντεταγμένα, β) υπάρχουν φωνές πολύ ισχυρές που σκεπάζουν τις άλλες, είτε με το ύφος, είτε με τη ρητορική, είτε με το ειδικό τους βάρος.
Το αποτέλεσμα είναι να υποβαθμίζεται η ψυχολογική ελευθερία έκφρασης για ορισμένα άτομα (τονίζω το ορισμένα). Προσοχή: δεν λέω ούτε θα πω ποτέ ότι δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση, λέω ότι δεν είναι οι ψυχολογικές και συναισθηματικές συνθήκες κατάλληλες για ορισμένα άτομα: οι πιο χαμηλών τόνων ή όσοι δεν επιθυμούν ή δεν αντέχουν ή δεν βρίσκουν νόημα στο να μετατρέπεται ο διάλογος σε αντιπαράθεση, αποτρέπονται από το να συμμετέχουν (στα θέματα της δεύτερης κατηγορίας).
(Η αίσθησή μου είναι ότι αυτό το πρόβλημα δεν διορθώνεται εύκολα όσο είναι ίδια η φύση των ανθρώπων, όπως θα έλεγε ο Θουκυδίδης, δεδομένου μάλιστα ότι όσο περνά ο καιρός και οι μεν νέοι παλιώνουν, οι δε παλιοί γίνονται παλιότεροι, οι όποιες αποτρεπτικές τους συμπεριφορές ισχυροποιούνται, όπως και οι πεποιθήσεις που τις δημιουργούν).
Αποτέλεσμα είναι ότι κάποια άτομα επιλέγουν περισσότερο να παρακολουθούν και λιγότερο να εκφράζονται, ή το συνηθέστερο, και κατ΄ εμέ υγιέστερο, περιορίζουν τη συμμετοχή τους στα καθαρά ψαλτο-γνωστικά θέματα, κι αυτό οδηγεί -και αισθάνομαι ότι όλο και περισσότερο θα οδηγεί- σε ένα φόρουμ δύο επιπέδων και δύο ταχυτήτων. Δεν υπάρχει, με άλλα λόγια, θέμα ποιότητας του φόρουμ, ούτε θέμα δημοκρατικότητας στη λειτουργία του, υπάρχει όμως θέμα ψυχολογίας της επικοινωνίας του.
Αυτό βέβαια δεν μειώνει καθόλου την αξία και την προσφορά του φόρουμ και θα ήταν μικρόψυχος κάποιος που θα το έλεγε αυτό. Κάθε μέρα το φόρουμ μεγαλώνει ως παρακαταθήκη γνώσης και υλικού που μοιράζεται δωρεάν και μας κάνει όλους σοφότερους. Είναι ένα ανοιχτό ψαλτικό Πανεπιστήμιο. Και όσο αυξάνονται τα μέλη του, μόνο καλό μπορεί να κάνει στην ψαλτική μας. Όχι το φόρουμ ως χώρος ψαλτικής γνώσης, κατάρτισης και σοφίας, αλλά το φόρουμ ως χώρος ελεύθερης και απροϋπόθετης επικοινωνίας που δίνει χαρά, αυτό είναι που κάπως πάσχει, κατά τη γνώμη μου.
Τέλος: έχω μιλήσει συχνά (με αφορμή κυρίως κοινωνικά θέματα) για μια γωνιά ανθρωπιάς στον απρόσωπο χώρο του διαδικτύου. Εννοείται πως όποιος επιλέγει να βλέπει το διαδίκτυο μόνο απρόσωπα και μηχανιστικά, θα θεωρήσει γραφική όλη την παραπάνω προσέγγιση και αυτό είναι δικαίωμά του. Είναι όμως μια προσέγγιση. Και μάλιστα όχι μόνο ενός, αλλά πολλών, όπως αισθάνομαι και συζητώ, και αυτό δεν δικαιούται κανείς να το αγνοήσει.
