Περί του βιβλίου «Θησαυρός Αγίων» και περί Παρακλήσεων

[ybulbu]

Διαβάζοντας την εισαγωγή του βιβλίου «Θησαυρός Αγίων», την οποία και παραθέτω, μου δημιουργήθηκαν οι εξής απορίες, κάποιες από τις οποίες είναι βέβαια δύσκολο να απαντηθούν.

-Ποιοι οι ποιητές των κανόνων της πρώτης εκδόσεως του τόμου «Θησαυρός Αγίων»; Το υλικό, δηλαδή, προέρχεται από συλλογή ήδη υπαρχόντων κανόνων ή ήταν ο Σεραφείμ Αργυρουπόλεως ο Βυζάντιος ο υμνογράφος τους;
-Υπάρχουν κανόνες παλαιοί ή όλοι χρονολογούνται τα τελευταία 100-200 χρόνια;
-(Προς τους έχοντες παλαιότερες εκδόσεις του έργου): Ποιοι κανόνες του βιβλίου προέρχονται από το πρωτότυπο, ποιοι συμπληρώθηκαν από παλαιά χειρόγραφα όπως λέγεται και ποιοι είναι του Γερασίμου; Γιατί 1-2 είναι ενυπόγραφοι του Γερασίμου μόνο. Θα μπορούσε να ανεβεί πουθενά ψηφιοποιημένο το πρωτότυπο;

Και, οι ουσιωδέστερες:
-Από πότε άρχισαν να ενσωματώνονται στη λατρεία οι Παρακλητικοί κανόνες πλην της Θεοτόκου; Σε εκδόσεις Ωρολογίων συναντώνται και οι ικετήριοι:

• εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, Θεοκτίστου Μοναχού του Στουδίτου
• εις τον Άγγελον τον φύλακα της του ανθρώπου ζωής, Ιωάννου μοναχού του Μαυρόποδος και
• εις τους Αγγέλους και πάντας τους Αγίους, του Ιωσήφ του Υμνογράφου

όμως πουθενά δεν μαρτυρείται λειτουργική χρήση. Σημειωτέον πως, από μια πρόχειρη και σύντομη έρευνα στις ακολουθίες που έχει η ανέμη, δεν βρήκα να συμπεριλαμβάνονται παρακλήσεις.
-Πόσο ορθό είναι να λέγονται και μάλιστα στη θέση που λέγονται στις πανηγύρεις των ενοριών, δηλαδή μετά τον Εσπερινό της επαύριον; Μήπως η ενσωμάτωσή τους στην λατρεία συνιστά κάποιον πλεονασμό ή κάποιον ευσεβισμό; Πάντως, κάποιες ιστοσελίδες αναφέρονται στο εν λόγω βιβλίο σαν «βιβλίο λαϊκής χρήσης».

Αντίστοιχες απορίες υφίστανται και για την παραγωγή και χρήση των Χαιρετισμών των Αγίων στα χρόνια που δεν ακολουθούμε το Ασματικό Τυπικό, όπως και για τα καινοφανή Εγκώμια, όμως ας λύσουμε πρώτα αυτό το θέμα.

 

[Π. Δαβίδ]

Πολύ χρήσιμες πληροφορίες παίρνουμε από τις ακροστιχίδες των κανόνων. Πχ ο παρακλητικός κανών στον Προφήτη Ηλία είναι ο β΄ κανών της Εορτής του, ο παρακλητικός κανών στον Αγ. Δημήτριο έχει τροπάρια από τον κανόνα του Αγ. Ισαύρου και κάποια από έναν εκ των οκτωήχων κανόνων προς τον άγιο.

Το βιβλίο γνώρισε εξαιρετική διάδοση, αν και ποτέ δεν έλαβε επίσημη έγκριση και έχει κάποιες καινοτομίες: α) λείπει το μεσώδιο κάθισμα (άρα μία μνημόνευση λιγότερη ) β) το κοντάκιο είναι μάλλον ιδιόμελο γ) το μετά τον Ν΄ ψαλμό στιχηρό είναι συχνά "προσόμοιο" (αλλά όχι ακριβώς) είτε του "Μεταβολή των θλιβομένων" είτε του "Ουδείς προστρέχων επί σοι" .

Ο Αργυρουπόλεως Σεραφείμ (ο οποίος εχρημάτισε και Μητροπολίτης Άρτης βλ. http://www.imartis.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=112) συνέγραψε και άλλες ακολουθίες, οι οποίες είναι βασικά διασκευές (αρκετά επιτυχημένες για να πω την αλήθεια) αρχαίων ύμνων.

 

[MTheodorakis]

-Υπάρχουν κανόνες παλαιοί ή όλοι χρονολογούνται τα τελευταία 100-200 χρόνια;

Παρακλητικοὶ κανόνες (μόνο ὁ κανόνας καὶ μεσώδια) Ἰωσὴφ τοῦ ὑμνογράφου (+886) στὸν Ἰησοῦ Χριστό, πρόδρομο, καὶ τοὺς μάρτυρες ὑπάρχουν στὸ χφ. Λειμῶνος 30.

Ἁγίου Νικολάου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ μυστικοῦ (+925) Κανὼν παρακλητικὸς εἰς τὸν ἅγιον Νικόλαον (μόνο ὁ κανόνας· χφ. Λειμῶνος 30 φφ. 278v-282r ἔκδ. L.G. Westerink, Nicholas I, Patriarch of Constantinople, Miscellaneous Writings [Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Series Washingtonensis 20. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, 1981] σσ. 114-126).

13 Νοεμβρίου. Ἰ. Χρυσοστόμου. «Εἰς τὴν παννυχίδα κανὼν παρακλητικὸς τοῦ Χρυσοστόμου· ἀπὸ γ’ οὐδέν· ἀπὸ f’ τὸ κοντάκιον Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν» (τυπικὸ Εὐργέτιδος ια’-ιβ’ αἰ. ἔκδ. Dmitrievskij τ. 1 σ. 400). «Ὁ κανὼν παρακλητικός. Ἦχος β’ ᾠδὴ α’. Ἐν βυθῷ κατέστρωσε ποτέ» (A. Kominis and G. Schirò, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 3. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1972).

1 Ἰανουαρίου. «Ὁ κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Ἕκτον μέλισμα, Βασίλειε, προσδέχου· Ἰωσήφ. Ἦχος πλ. β’ ᾠδὴ α’. Ὡς ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας». (Α. Proiou and G. Schirò, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 5. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1971).

27 Ἰανουαρίου. «Κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Ἕκτη δέησις τῷ Χρυσοστόμῳ πρέπει· Ἰωσήφ Ἦχος πλ. β’. ᾠδὴ α’. Κύματι θαλάσσης» (ὅπ. πρ.).

῞Ενα ἀρχέτυπο εἶναι ὁ κανόνας τοῦ ἁγίου Θεοδώρου, τὸν ὁποῖο, ἀφοῦ πρῶτα «ἐξερχόμεθα ἐν τῷ νάρθηκι» (Dmitrievskij τ. 3 σ. 77α), ψάλλουμε «δίχα τῶν εἱρμῶν» (ὅπ. πρ. σ. 77γ), μετὰ τὰ προηγιασμένα τῆς Παρασκευῆς τῆς α’ ἑβδομάδας τῶν νηστειῶν (χφφ. Δρέσδης Α-104 τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας α’ ἥμισυ ια’ αἰ. pdf σ. 56 καὶ σημερινὸ τριῴδιο).

Γιὰ τὴν ἴδια περίπτωση: «Τῇ ἑσπέρᾳ κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Σῶν δωρεῶν, ἔνδοξε, πλοῦτόν μοι δίδου. Ἦχος β’. ᾠδὴ α’. Ἐν βυθῷ κατέστρωσε ποτέ. Στεφανῖτα μάρτυς τοῦ Χριστοῦ (G. Schirò and E. Tomadakis, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 6. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1974).

 

[π. Μάξιμος]

Τό 1998 μοῦ δώρησαν μιά ἄλλη ἔκδοση παρόμοια, ἀπό τίς ἐκδόσεις "ΑΣΤΕΡΟΣ" (ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ), 512 σελίδων, πού τώρα εἶδα στό δίκτυο ὅτι ὁ ἕνας τόμος ἔχουν γίνει δύο ἀπό 500 σελίδες ὁ καθένας. Καταλαβαίνετε παραγωγή...
Ὁπωσδήποτε κάποιοι εἶναι γιά κατ᾿ οἶκον χρήση, ἄλλοι ψάλλονται καί σέ ναούς φερώνυμους τῶν ἁγίων.

Τό πρόβλημα τοῦ Γιάννη, ἀπ᾿ ὅ,τι κατάλαβα, εἶναι γιατί νά ψάλλονται παρακλήσεις μέ τόν μεθέορτο ἑσπερινό (1ο μου μήνυμα) στούς πανηγυρίζοντες ναούς. Καί μᾶλλον τόν ἀπασχολεῖ τό πρόγραμμα τῆς πανηγύρεως τοῦ ναοῦ πού ψάλλει. Νομίζω ὅτι σ᾿ ἕνα ναό πανηγυρίζοντα, πού τό προσκύνημα συνεχίζεται καί τήν ἑσπέρα τῆς κυριωνύμου ἡμέρας, καλόν εἶναι νά καλύπτεται μέ λατρευτική ἐκδήλωση/ἀκολουθία/ες ἰσόχρονη περίπου μέ τόν ἑσπερινό τῆς πανηγύρεως, ὥστε νά μήν εἶναι "βουβός" ὁ ναός. Αὐτό εἶναι θεμιτό. Ἄν ὑπάρχει πρόβλημα μέ τή συμμετοχή τῶν ψαλτῶν, τί νά πῶ; Καί σέ μᾶς δέν ἔρχεται ποτέ ὁ πρωτοψάλτης. Ἔρχεται ὁ λαμπαδάριος καί πολλοί ἄλλοι φίλοι ψάλτες. Αὐτά εἶναι καί θέμα συνεννοήσεως.

Ὅσο γιά τό θέμα ἐγκωμίων ἤ χαιρετισμῶν, ἔχει γραφεῖ σέ ἄλλα σημεῖα ὅτι αὐτά δέν ἐγκρίνονται ἀπό τήν Ἱ. Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος γιά λατρευτική χρήση. Ἔχει "καταγγελθεῖ" ὅμως ἡ χρήση τους. Προσωπικῶς δέν ἔχω καμμία ἐμπειρία.

Ἐπίσης γιά τό ἄν στήν Ἀνέμη ὑπάρχουν καί παρακλητικοί κανόνες, νομίζω ὅτι στίς περισσότερες ἀκολουθίες συμπεριλαμβάνονται καί παρακλητικοί κανόνες, ἀλλά καί ἐγκώμια καί οἶκοι, ἀνεξαρτήτως πῶς χρησιμοποιοῦνται.

 

[MTheodorakis]

-Από πότε άρχισαν να ενσωματώνονται στη λατρεία οι Παρακλητικοί κανόνες πλην της Θεοτόκου; Σε εκδόσεις Ωρολογίων συναντώνται και οι ικετήριοι:

• εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, Θεοκτίστου Μοναχού του Στουδίτου
• εις τον Άγγελον τον φύλακα της του ανθρώπου ζωής, Ιωάννου μοναχού του Μαυρόποδος και
• εις τους Αγγέλους και πάντας τους Αγίους, του Ιωσήφ του Υμνογράφου

όμως πουθενά δεν μαρτυρείται λειτουργική χρήση.

Στὸ ὡρολόγιο ἐκδ. 1580 συναντῶ γιὰ πρώτη φορὰ τοὺς κανόνες Εἰς τὸν Κύριον καὶ Εἰς τοὺς ἀγγέλους καὶ ἁγίους πάντες, στὴν δὲ ἐκδ. 1632 τοῦ Φύλακος.
Στὴν πατριαρχικὴ ἔκδ. 1900 ἔχουν ἀφαιρεθεῖ, ὅπως καὶ οἱ χαιρετισμοὶ τοῦ Σταυροῦ, οἱ δὲ τῆς ἁγίας Τριάδος ἔχουν εἰσαχθεῖ πρόσφατα

 

[skoump]

Καλησπέρα υπάρχει κάποιος που να διαθέτει το βιβλίο κ να μπορεί να το ανεβάσει σε pdf μορφή;

 

[MTheodorakis]

Διαβάζοντας την εισαγωγή του βιβλίου «Θησαυρός Αγίων», την οποία και παραθέτω, μου δημιουργήθηκαν οι εξής απορίες, κάποιες από τις οποίες είναι βέβαια δύσκολο να απαντηθούν.

-Ποιοι οι ποιητές των κανόνων της πρώτης εκδόσεως του τόμου «Θησαυρός Αγίων»; Το υλικό, δηλαδή, προέρχεται από συλλογή ήδη υπαρχόντων κανόνων ή ήταν ο Σεραφείμ Αργυρουπόλεως ο Βυζάντιος ο υμνογράφος τους;
-Υπάρχουν κανόνες παλαιοί ή όλοι χρονολογούνται τα τελευταία 100-200 χρόνια;
-(Προς τους έχοντες παλαιότερες εκδόσεις του έργου): Ποιοι κανόνες του βιβλίου προέρχονται από το πρωτότυπο, ποιοι συμπληρώθηκαν από παλαιά χειρόγραφα όπως λέγεται και ποιοι είναι του Γερασίμου; Γιατί 1-2 είναι ενυπόγραφοι του Γερασίμου μόνο. Θα μπορούσε να ανεβεί πουθενά ψηφιοποιημένο το πρωτότυπο;

Και, οι ουσιωδέστερες:
-Από πότε άρχισαν να ενσωματώνονται στη λατρεία οι Παρακλητικοί κανόνες πλην της Θεοτόκου; Σε εκδόσεις Ωρολογίων συναντώνται και οι ικετήριοι:

• εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, Θεοκτίστου Μοναχού του Στουδίτου
• εις τον Άγγελον τον φύλακα της του ανθρώπου ζωής, Ιωάννου μοναχού του Μαυρόποδος και
• εις τους Αγγέλους και πάντας τους Αγίους, του Ιωσήφ του Υμνογράφου

όμως πουθενά δεν μαρτυρείται λειτουργική χρήση. Σημειωτέον πως, από μια πρόχειρη και σύντομη έρευνα στις ακολουθίες που έχει η ανέμη, δεν βρήκα να συμπεριλαμβάνονται παρακλήσεις.
-Πόσο ορθό είναι να λέγονται και μάλιστα στη θέση που λέγονται στις πανηγύρεις των ενοριών, δηλαδή μετά τον Εσπερινό της επαύριον; Μήπως η ενσωμάτωσή τους στην λατρεία συνιστά κάποιον πλεονασμό ή κάποιον ευσεβισμό; Πάντως, κάποιες ιστοσελίδες αναφέρονται στο εν λόγω βιβλίο σαν «βιβλίο λαϊκής χρήσης».

Σὲ χφφ. τῆς μονῆς Κρυπτοφέῤῥης Ρώμης σώζονται παρακλητικοὶ κανόνες «εἰς τὸν Κύριον» Ἰωάννου (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 81r-86v), «εἰς τὸν Κύριον» (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 16v-23v), «εἰς τὸν Κύριον» Γεωργίου μοναχοῦ (Δ. γ. 10 φφ. 164r-167v), «εἰς τὸν Κύριον» (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 16v-23v), «εἰς τὴν Θεοτόκον» Κοσμᾶ μοναχοῦ (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 127r-130v), «εἰς τὴν Θεοτόκον» Ἰγνατίου (χφ. Δ. γ. 1 παρακλητικὴ ι’ αἰ. φφ. 140r-141r), «εἰς τὴν Θεοτόκον» Ἀλυπίου μοναχοῦ (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 107v-112v), «εἰς τὴν Θεοτόκον» Στεφάνου (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 130v-134v), ἄλλοι τρεῖς «εἰς τὴν Θεοτόκον» (χφφ. Δ. γ. 10 φφ. 74v-81r, 103v-107v, Δ. γ. 1 φφ. 56r-63v), «Ἕτερος εἰς τὸν Κύριον καὶ τὴν Θεοτόκον ἐπὶ συμφοραῖς καὶ θλίψεσιν» (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 9v-16v), «εἰς τὸν Κύριον καὶ τὴν Θεοτόκον» Κοσμᾶ μοναχοῦ (χφ. Δ. γ. 10 φφ. 64r-69r), «εἰς τὴν ἁγίαν Θεοτόκον καὶ Μιχαὴλ τὸν ἀρχιστράτηγον καὶ εἰς τοὺς ἁγίους Ἀκινδύνους καὶ εἰς τὸν ἅγιον Νικόλαον» Ἰωσὴφ τοῦ Ξένου, τοῦ Σικελοῦ, τοῦ ὑμνογράφου (χφ. Δ. γ. 1 φφ. 86v-88r), «εἰς τοὺς ἁγίους πάντας» (χφ. Δ. γ. 1 φφ. 132r-135r), «εἰς Μιχαὴλ τὸν ἀρχάγγελον καὶ εἰς τοὺς ἁγίους τεσσαράκοντα μάρτυρας καὶ εἰς τὸν ἅγιον Εἰρήναρχον καὶ εἰς τὸν ἅγιον Νικόλαον» (χφ. Δ. γ. 1 φ. 88r). Τὰ παραπάνω ἐλήφθησαν ἀπὸ τὸ ἄρθρο Ε. Τωμαδάκη Κανόνες τῆς Παρακλητικῆς (Ἐπετηρὶς Ἑταιρείας Βυζαντινῶν σπουδῶν τ. 39-40 (1972-1973) σσ. 253-274).

Παρακλητικοὶ κανόνες (μόνο ὁ κανόνας καὶ μεσώδια) Ἰωσὴφ τοῦ ὑμνογράφου (+886) στὸν Ἰησοῦ Χριστό, πρόδρομο, καὶ τοὺς μάρτυρες ὑπάρχουν στὸ χφ. Λειμῶνος 30 α’ ἥμισυ ιδ’ αἰ. Ἐπίσης: παρακλητικοὶ κανόνες εἰς τοὺς ἁγίους Λουκιλλιανὸν καὶ Θεόδωρον στρατηλάτην ὑπάρχουν στὸ χφ. Σινὰ 620 μηναῖο Ἰουνίου ι’ αἰ. (Τ. Π. Θέμελη Τὰ μηναῖα ἀπὸ τοῦ ια’ μέχρι τοῦ ιγ’ αἰῶνος Ἐκκλ. Φάρος λ’ (1931) σ. 539), τοῦ ἁγίου Θεοδώρου στὸ χφ. Σινὰ 779 παρακλητικὴ ι’ αἰ., ἐνῶ εἰς τοὺς ἁγίους ἑπτὰ Μακκαβαίους καὶ ἕτερος εἰς τοὺς ἁγίους ἑπτὰ παῖδας ἐν Ἐφέσῳ περιέχει τὸ χφ. Σινὰ 631 μηναῖο Αὐγούστου ι’-ια’ αἰ. (Τ. Π. Θέμελη Τὰ μηναῖα ἀπὸ τοῦ ια’ μέχρι τοῦ ιγ’ αἰῶνος Ἐκκλ. Φάρος λ’ (1931) σ. 556).

Ἁγίου Νικολάου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ μυστικοῦ (+925) Κανὼν παρακλητικὸς εἰς τὸν ἅγιον Νικόλαον (μόνο ὁ κανόνας· χφ. Λειμῶνος 30 φφ. 278v-282r ἔκδ. L.G. Westerink, Nicholas I, Patriarch of Constantinople, Miscellaneous Writings [Corpus Fontium Historiae Byzantinae. Series Washingtonensis 20. Washington, D.C.: Dumbarton Oaks, 1981] σσ. 114-126).

13 Νοεμβρίου: Ἰ. Χρυσοστόμου. «Εἰς τὴν παννυχίδα κανὼν παρακλητικὸς τοῦ Χρυσοστόμου· ἀπὸ γ’ οὐδέν· ἀπὸ στ’ τὸ κοντάκιον Ἐκ τῶν οὐρανῶν ἐδέξω τὴν θείαν χάριν» (τυπικὸ Εὐεργέτιδος ιβ' αἰ. σ. 400). 13 Νοεμβρίου: «Ὁ κανὼν παρακλητικός. Ἦχος β’ ᾠδὴ α’. Ἐν βυθῷ κατέστρωσε ποτέ» (A. Kominis and G. Schirò, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 3. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1972).

1 Ἰανουαρίου: «Ὁ κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Ἕκτον μέλισμα, Βασίλειε, προσδέχου· Ἰωσήφ. Ἦχος πλ. β’ ᾠδὴ α’. Ὡς ἐν ἠπείρῳ πεζεύσας». (Α. Proiou and G. Schirò, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 5. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1971).

27 Ἰανουαρίου: «Κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Ἕκτη δέησις τῷ Χρυσοστόμῳ πρέπει· Ἰωσήφ Ἦχος πλ. β’. ᾠδὴ α’. Κύματι θαλάσσης» (Α. Proiou and G. Schirò, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 5. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1971).

῞Ενα ἀρχέτυπο εἶναι ὁ κανόνας τοῦ ἁγίου Θεοδώρου, τὸν ὁποῖο, ἀφοῦ πρῶτα «ἐξερχόμεθα ἐν τῷ νάρθηκι» (Dmitrievskij τ. 3 σ. 77α), ψάλλουμε «δίχα τῶν εἱρμῶν» (Dmitrievskij τ. 3 σ. 77γ), μετὰ τὰ προηγιασμένα τῆς Παρασκευῆς τῆς α’ ἑβδομάδας τῶν νηστειῶν (χφ. Δρέσδης Α 104 πραξαπόστολος-τυπικὸ Μεγάλης Ἐκκλησίας α’ ἥμισυ ια’ αἰ. ἔκδ. K. Akentiev 2007 σ. 56 καὶ σημερινὸ Τριῴδιο).

Γιὰ τὴν ἴδια περίπτωση: «Τῇ ἑσπέρᾳ κανὼν παρακλητικὸς φέρων ἀκροστιχίδα· Σῶν δωρεῶν, ἔνδοξε, πλοῦτόν μοι δίδου. Ἦχος β’. ᾠδὴ α’. Ἐν βυθῷ κατέστρωσε ποτέ. Στεφανῖτα μάρτυς τοῦ Χριστοῦ (G. Schirò and E. Tomadakis, Analecta hymnica graeca e codicibus eruta Italiae inferioris, vol. 6. Rome: Istituto di Studi Bizantini e Neoellenici. Università di Roma, 1974).



Στὸ Ὡρολόγιον ἐκδ. 1580 συναντῶ γιὰ πρώτη φορὰ τοὺς κανόνες Εἰς τὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστὸν (Βλ. καὶ χφφ. ψαλτήρια Ohrid Naroden muzej gr. 20 τέλος ιγ’-ἀρχὲς ιδ’ αἰ. φφ. 447r-450v, Φλωρεντίας Plutei 05.17 ψαλτήριο ιδ' αἰ. φφ. 359r-371r, ὅπου ἐπιγράφεται «Κοσμᾶ μοναχοῦ τοῦ Κυπαρισσιώτου» (φ. 359r) καὶ περιλαμβάνει ἐπιπλέον τροπάρια) καὶ Εἰς τοὺς ἀγγέλους καὶ ἁγίους πάντες[1], στὴν δὲ ἔκδ. 1632 τὸν «τοῦ φύλακος»[2]. Στὴν πατριαρχικὴ ἔκδ. 1900 αὐτὰ ἔχουν ἀφαιρεθεῖ, ὅπως καὶ οἱ χαιρετισμοὶ τοῦ Σταυροῦ, οἱ δὲ τῆς ἁγίας Τριάδος ἔχουν εἰσαχθεῖ πρόσφατα.




Κανών ἱκετήριος εἰς τὰς ἐπουρανίους δυνάμεις καὶ εἰς πάντας τοὺς ἁγίους

Τὸ α' τροπάριο τῆς θ' ᾠδῆς εἶναι:

«Ὦ θεῖαι Ἐξουσίαι καὶ Χερουβείμ...»

(Ὡρολόγιον ἐκδ. 1535 καὶ 1563),

καὶ ὄχι «Ὡς θεῖαι Ἐξουσίαι...».

​

[1] Καὶ στὸ χφ. Σινὰ 665 ἀνθολόγιο ιδ’ αἰ. φφ. 115r-116r.



[2] Βλ. καὶ χφφ. Vindob. Theol. gr. 78 θεοτοκάριο α’ ἥμισυ ιδ’ αἰ. φφ. 83r-87v (τὸ κάθισμα, τὰ στιχηρὰ προσόμοια καὶ ἡ εὐχὴ λείπουν), Φλωρεντίας Plutei 05.17 ψαλτήριο ιδ' αἰ. φφ. 316r-325v (τὰ στιχηρὰ προσόμοια καὶ ἡ εὐχὴ λείπουν), Σινὰ 676 ἀνθολόγιο ιδ’-ιε’ αἰ. φ. 35r-v, 2069 ψαλτήριο ιστ’ αἰ. φφ. 5v-15r.