Περί του ήχου του «Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε»

[Dimitri]

Στα κείμενα του π. Leo αναφέρεται με δύο ήχους Δ' και Πλ. Δ'

Κοντάκιον Ἦχος δ' ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ Ἦχος πλ. δ' ΤΟ ΑΚΟΥΤΕ​

Εἰ καὶ ἐν τάφῳ κατῆλθες ἀθάνατε, ἀλλὰ τοῦ ᾍδου καθεῖλες τὴν δύναμιν, καὶ ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστὲ ὁ Θεός, γυναιξὶ Μυροφόροις φθεγξάμενος· Χαίρετε, καὶ τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν.

Ο Βουδούρης στο Πεντηκοστάριον Α' προφανώς καταγράφοντας την Πατριαρχική παράδοση το παρουσιάζει σαν Πλ. Β' εκ του ΔΙ (μαλακή χρωματική φθορά). Δεν θα μου έκανε εντύπωση εάν άλλα βιβλία το έχουν απλά σαν Β' ήχο.

Πώς πρέπει να επιγράφεται και να ψάλλεται το μέλος αυτό; Φαντάζομαι απαντήσεις έχουν δοθεί σε άλλα σχετικά θέματα αλλά το ανοίγω και ξεχωριστά για να υπάρχει.

Ευχαριστώ.

 

[tsak77]

Πώς πρέπει να επιγράφεται και να ψάλλεται το μέλος αυτό; Φαντάζομαι απαντήσεις έχουν δοθεί σε άλλα σχετικά θέματα αλλά το ανοίγω και ξεχωριστά για να υπάρχει.

Δεν έχω δει ακόμη λειτουργικό βιβλίο στο οποίο να επιγράφεται σε άλλον ήχο πέρα του πλαγίου του τετάρτου. Οι όποιες παραλλαγές παρατηρούνται από μένα τουλάχιστον μόνο σε ότι αφορά ψαλτικές εργασίες, όπως η συλλογή του Πρωγάκη. Αν έχει κάποιος υπόψη του να επιγράφεται σε λειτουργικό βιβλίο σε τέταρτο ή δεύτερο, καλό θα είναι να το γνωστοποιήσει. Το Ωρολόγιο του Πατριαρχικού τυπογραφείου του 1900, το αντίστοιχο της Αποστολικής Διακονίας, το Πεντηκοστάριο του 1890 του Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιανού, καθώς και το Πεντηκοστάριο της Αποστολικής Διακονίας, το έχουν όλα σε πλάγιο του τετάρτου. Πιθανόν η κατά παράδοση αλλαγή ήχου να έχει τις ίδιες ρίζες - λόγους με την ψαλμώδηση και άλλων ύμνων (π.χ. των προκειμένων του Εσπερινού) σε μαλακό χρώμα.

 

[Ι. Μ. ΕΣΦΙΓΜΕΝΟΥ ΑΓ.ΟΡΟΥΣ]

η κατά παράδοση αλλαγή ήχου να έχει τις ίδιες ρίζες - λόγους με την ψαλμώδηση και άλλων ύμνων (π.χ. των προκειμένων του Εσπερινού) σε μαλακό χρώμα.

Ἀκριβῶς αὐτό συμβαίνει ἀγαπητέ μας ἀδελφέ! Ὅπως τά προκείμενα ψάλλονται σέ Δί πάντα (τουλάχιστον στό Ὄρος) ἔτσι καί τό κοντάκιο αὐτό. Ὅλα τά μέλη πού ψάλλονται ἀπό τό ἱερατεῖο, σέ αὐτόν τόν ἥχο λέγονται. Τό ἴδιο καί στό Πατριαρχεῖο, ἀλλά καί στά Ἱεροσόλυμα, ὅπου βέβαια γράφτηκε καί παρεδόθη ὁ ὕμνος αὐτός.

 

[MTheodorakis]

Στὰ χφφ. καὶ παλαίτυπα συναντῶ μόνο πλ. δ'.

 

[Dimitri]

Ὅλα τά μέλη πού ψάλλονται ἀπό τό ἱερατεῖο, σέ αὐτόν τόν ἥχο λέγονται.

Σε Δεύτερο εννοείτε πάτερ; Σε Τέταρτο χρωματικό; Σε Πλάγιο του Δευτέρου ειρμολογικό; Ο κανόνας αυτός που αναφέρετε μάλλον δεν ισχύει, εκτός και εννοείτε κάτι άλλο από αυτό που καταλαβαίνω. Μάλλον οι εξαιρέσεις είναι πιό πολλές από τις εφαρμογές του στα ψαλλόμενα από το ιερατείο (π.χ. «Μνήσθητι κύριε ως αγαθός», «Ότε καταβάς», «Η παρθένος σήμερον», «Επεφάνης».... καθώς και προκείμενο «Τίς θεός μέγας»).

 

[karastamatis ioannis]

Ἀκριβῶς αὐτό συμβαίνει ἀγαπητέ μας ἀδελφέ! Ὅπως τά προκείμενα ψάλλονται σέ Δί πάντα (τουλάχιστον στό Ὄρος) ἔτσι καί τό κοντάκιο αὐτό. Ὅλα τά μέλη πού ψάλλονται ἀπό τό ἱερατεῖο, σέ αὐτόν τόν ἥχο λέγονται. Τό ἴδιο καί στό Πατριαρχεῖο, ἀλλά καί στά Ἱεροσόλυμα, ὅπου βέβαια γράφτηκε καί παρεδόθη ὁ ὕμνος αὐτός.

Tην ευχη σας Πατερες! Απ'οτι γνωριζω, τα προκειμενα ψαλλονται οπως λετε ΜΟΝΟ οταν το ΄΄Φως ιλαρον΄΄ ψαλλεται. Συμφωνειτε?

 

[ilias nektarios]

Ο Καραμανης το εχει σε Β' ηχο.

 

[Νίκος Γεωργιάδης]

Πριν μερικά χρόνια σε ναό της Χαλκιδικής έψαλα το κοντάκιο αυτό σε δ' ήχο(μαλακή χρωματική) απ' τη Θ. Λειτουργία του Χρύσανθου.Έτυχε να βρίσκεται δίπλα μου ο αείμνηστος Αβραάμ Ευθυμιάδης ο οποίος παραθέριζε κάθε καλοκαίρι σε εκείνη την περιοχή. Μόλις το άκουσε μου έκανε παρατήρηση ,λέγοντάς μου οτι ο ήχος του κοντακίου είναι ο πλ.δ' και σ' αυτόν πρέπει να το ψέλνουμε.

 

[farlekas 1980]

Βαρυνουσας σημασιας ειναι η θεση ενος μεγαλου μουσικου-μελοποιου αλλα και Τυπικαρη (μνμ 10)!

 

[emakris]

Αυτό ακριβώς είναι ο ορισμός του "επείσακτου μέλους", όρος που απορρίπτεται από μια μερίδα μουσικολογούντων. Όταν δηλ. ένα μέλος κατατάσσεται σε κάποιον ήχο σύμφωνα με τα λειτουργικά βιβλία, αλλά έχει επικρατήσει να ψάλλεται σε κάποιον άλλο (ή και σε κάποιον άλλο). Πολύ έξυπνα ο Φαρλέκας βάζει μαρτυρία του πλ. δ΄ και εν συνεχεία δηλώνει τετράφωνη ανάβαση με επιβολή μαλακού χρώματος, ώστε να περάσει στον πραγματικό ήχο που θα ψαλεί το μέλος.
Εάν το έβλεπε αυτό κάποιος σύγχρονος μπουρδο-θεωρητικός, θα έλεγε: "Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο κλάδο του πλ. δ΄. Ονομάζεται πλ. δ΄ τετράφωνος μαλακός χρωματικός". Λίγες φορές έχουμε ακούσει τέτοιες βαθυστόχαστες αναλύσεις για κάποια αθώα επείσακτα μέλη;;;

 

[dimskrekas]

Αυτό ακριβώς είναι ο ορισμός του "επείσακτου μέλους", όρος που απορρίπτεται από μια μερίδα μουσικολογούντων. Όταν δηλ. ένα μέλος κατατάσσεται σε κάποιον ήχο σύμφωνα με τα λειτουργικά βιβλία, αλλά έχει επικρατήσει να ψάλλεται σε κάποιον άλλο (ή και σε κάποιον άλλο). Πολύ έξυπνα ο Φαρλέκας βάζει μαρτυρία του πλ. δ΄ και εν συνεχεία δηλώνει τετράφωνη ανάβαση με επιβολή μαλακού χρώματος, ώστε να περάσει στον πραγματικό ήχο που θα ψαλεί το μέλος.
Εάν το έβλεπε αυτό κάποιος σύγχρονος μπουρδο-θεωρητικός, θα έλεγε: "Πρόκειται για έναν ιδιαίτερο κλάδο του πλ. δ΄. Ονομάζεται πλ. δ΄ τετράφωνος μαλακός χρωματικός". Λίγες φορές έχουμε ακούσει τέτοιες βαθυστόχαστες αναλύσεις για κάποια αθώα επείσακτα μέλη;;;

Εγκρατέστατος περί τα θεωρητικά, δύσηχος όμως στο επίθετο πρωτοψάλτης Θεσσαλονίκης αναγκάστηκε να αλλάξει το επώνυμό του σε κάτι επείσακτον αφού το αρχικό προκαλούσε θυμηδία στους άλλους και μάλλον αμηχανία στον ίδιο. Σίγουρα πάντως δεν είναι μπουρδολόγος..

Δ.

 

[farlekas 1980]

Εγκρατέστατος περί τα θεωρητικά

, δύσηχος όμως στο επίθετο

πρωτοψάλτης

Θεσσαλονίκης αναγκάστηκε να αλλάξει το επώνυμό του σε κάτι επείσακτον αφού το αρχικό προκαλούσε θυμηδία στους άλλους και μάλλον αμηχανία στον ίδιο. Σίγουρα πάντως δεν είναι μπουρδολόγος..

Δ.

Ειναι εφικτο κατι τετοιο ???

 

[haris1963]

Ειναι εφικτο κατι τετοιο ???

Μόνο αν το μικρό όνομα κάποιου, είναι ἰδιο με αυτού στη φωτο του προφἰλ σου...

 

[farlekas 1980]

Τι να πω ; Στα τριαντα περιπου χρονια που βρισκομαι στο χωρο της Β.Μ , δεν γνωρισα καποιον που να ειναι two in one ! Γνωρισα σπουδαιους πρωτοψαλτες η σπουδαιους θεωρητικους ! Αυτα τα δυο δεν πανε μαζι ! Φυσικη επιλογη ; Ισως.......

Υ.Γ 1
Ο Αρχων Μουσικοδιδασκαλος τ. Μ .τ .Χ .Ε αειμνηστος Κωνσταντινος Πανας , υπηρξε οπως εχει αναφερθει και στο οικειο θεμα , αριστος μελοποιος και μεγαλος θεωρητικος . Δεν υπηρξε ομως ποτε ψαλτης λογω αφωνιας (ψαλτικης) .

Υ.Γ2
Αν δε με απατα η μνημη μου εχω προτεινει και στο παρελθον στους συντονιστες για το λογο που προανεφερα , να μετακινηθει το ονομα του Κ.Πανα απο τους Ιεροψαλτες και να γινει ιδιαιτερο θεμα για τους θεωρητικους . Εκει θεωρω σκοπιμο να μεταφερθει και το ονομα του Σ.Καρα .
Ευχαριστω !