Περί της στιχολόγησης ή μη του Θεός Κύριος στους Παρακλητικούς Κανόνες της Περιόδου του Δεκαπενταύγουστου

Καλησπέρα και χρόνια Πολλά σε όλους.

Με βάση το τυπικό της Εκκλησίας το Θεός Κύριος το ψάλλουμε μετά στίχου ή άνευ στους Παρακλητικούς Κανόνες αυτής της περιόδου? Το ρωτάω διότι έχω ακούσει και τις δύο περιπτώσεις (με δικαιολόγηση ο καθενας από την μεριά του)και δεν γνωρίζω ποιο είναι το ορθό.

Θα εκτιμούσα πολύ την βοήθεια σας και τις γνώσεις σας, ειδικά από τους παλιότερους όπως ο π.Μάξιμος, οι κ. Κιαμηλίδης, Τσακίρογλου, Γιάννου και λοιποί δάσκαλοι μας εκ του διαδικτύου που έχουν και την μεγαλύτερη πείρα όλων ημών επί της Ψαλτικής.

Σας ευχαριστώ!
 

MTheodorakis

Παλαιό Μέλος


Ὅλα τὰ Εὐχολόγια τουλάχιστον ἀπὸ τὸ 1602 καὶ ὅλα τὰ Ὡρολόγια τουλάχιστον ἀπὸ τὸ 1757 ὁρίζουν «μετὰ τῶν στίχων».
 
Θα ήθελα πολύ να ακούσω την αιτιολόγηση αυτών που υποστηρίζουν ότι πρέπει να ψάλλεται χωρίς στίχους. Το Θεός Κύριος ανήκει στον καθ' υπακοήν τρόπο ψαλμωδίας. Επομένως, δεν θα μπορούσε να ψάλλεται χωρίς στίχους.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Κατά σύμπτωσιν μέ ρώτησε κάποιος φίλος τό μεσημέρι τηλεφωνικῶς (ὄχι ὁ Sofis Konstantinos, πού δέν τόν γνωρίζω, ἀλλά ἔγραψε καί στό προφίλ μου).
Ἡ ἀπάντησή μου ἦταν ἠ ἑξῆς: Ἡ Παράκληση εἶναι κατ' ἐπιτομήν ὄρθρος. Τό Κύριε εἰσάκουσον ἀντικαθιστᾶ τόν ἑξάψαλμο. Ἡ Παράκληση δέν τελεῖται ὅπως στό Ὡρολόγιον, ἀλλά σύμφωνα μέ τό ἰσχῦον ΤΜΕ. Τό α΄ ἀντίφωνον τῶν ἀναβαθμῶν τοῦ δ΄ ἤχου εἶναι τῆς τάξεως τοῦ εὐαγγελίου τοῦ ὄρθρου, κάτι ὅμως πού δέν προκρίθηκε ἀπό τό ἰσχῦον Τυπικό, ὅπως καί οἱ εἱρμοί τοῦ κανόνος. Σ᾿ αὐτή τήν ἐπιτομή δέν λέμε τούς στίχους. Ἔτσι τό βρῆκα ἀπό μικρός καί τό τηρῶ. Τό ΤΜΕ γράφει: «εἶτα ψάλλεται ὑπὸ τῶν Χορῶν εἰς ἦχον δ΄ τὸ Θεὸς Κύριος τετράκις» (πρβλ. κι ἐδῶ).


 
Θα ήθελα όλους ανεξαιρέτως να σας ευχαριστήσω που μπήκατε στον κόπο να μου απαντήσετε.

Γνωρίζω πως το Ευχολόγιο καθώς και όλα τα βιβλία που περιέχουν τους παρακλητικούς κανόνες εμπεριέχουν τους στίχους στο Θεός Κύριος και το α' αντίφωνο των αναβαθμών κ.ά. τα οποία παραλείπονται κατά την τάξη του ΤΜΕ.
(Εκεί προφανώς έγκειται το γεγονός παραλείψεων κάποιων σημείων)

Να είστε όλοι καλά και σας εύχομαι από καρδιάς Καλή Παναγιά!!
 

dimitris

Παλαιό Μέλος
Σήμερα ἄν ψάλλουμε τήν παράκληση ὠς ἤθισται θά τελειώσουμε σέ ἕνα τέταρτο μέ εἴκοσι λεπτά.
Ποῦ σαι Θανάση Βέγγο;
Τά διάσωσον τοῦ ὡρολογίου δέν τά λέμε ὅλα.
Τά λέμε στακάτα καί γρήγορα καί ...ὄχι παρακλητικά.
Οἱ πιστοί δέν πηγαίνουν γιά ἕνα τεταρτάκι καί πολλοί πηγαίνουν ἀπ τή
μέση. Τί νά εὐχαριστηθοῦνε;
Ἀκούω ἀπ τόν δάσκαλό μου τόν ἀείμνηστο Σύρκα , τήν παράκληση πού περισσότερο μάθημα μου ἔκανε ἐντός τοῦ ναοῦ , κι αὑτός ἔτσι τό παρέλαβε ἀπό τήν Πόλη καί τόν Καμαράδο καί μου κάνει ἐντύπωση ἡ ἄνεση τοῦ χρόνου ἀλλά καί τό ταπεινό, παρακλητικό τῆς φωνῆς.
Εύτυχῶς τά ἔγραψα γιά νά μάθω κι έγώ πού δέν ἔμαθα ἀλλά καί οἱ νεώτεροι.
Μπεῖτε στό psaltiri.org καί στήν εὔρεση πληκτρολογεῖστε ΠΑΡΑΚΛ
Δῶστε λίγο σημασία στήν Χρονική ἀγωγή πού κάπου δέν ἐφαρμὸζει ὡδειακό τρόπο, στακάτο, κάπου καθυστεροί τούς χρόνους ἀλλά ἐσκεμμένα καί ἐντέχνως χωρίς νά φεύγει ἀπ τόν χρόνο.
Θἀ δεῖτε ἐκεῖ καί θα ακούστε και Στανίτσα, ἔντεχνα καί πατριαρχικά, καμία σχέση μέ τούς ...1000 μαθητές του.

Ἀλλά δῶστε λίγο βάση στόν Σύρκα γιατί τά εἶπε σάν μάθημα ἐντός ναοῦ.
 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής

Εὐχαριστοῦμε πολύ κ. Λέκκα γιά ὅσα γράψατε, ἄκρως ἐνδιαφέροντα καί συγκινητικά. Θά μποροῦσαν νά ἀποτελέσουν ἄλλο θέμα περί τοῦ τρόπου ψαλμώδησης τῆς Μικρᾶς καί Μεγάλης Παρακλήσεως. Καί συμφωνοῦμε ἀπόλυτα!
Ἐπί τοῦ θέματος, στόν Σύρκα δέν ἀκούγεται κάτι σχετικά μέ τούς στίχους τοῦ Θεὸς Κύριος, ἐνῶ στόν Στανίτσα καί στίς πολλές ἠχογραφήσεις πού ἔχουμε, σίγουρα δέν λέει στίχους. Αὐτό παραλάβαμε.
Ἡ διεξαγωγή τῶν ἀκολουθιῶν, πού δέν γίνεται ἀκριβῶς ὅπως στό Ὡρολόγιον, δέν σημαίνει ὅτι θά τελειώσουμε σέ ἕνα τέταρτο μέ εἴκοσι λεπτά. Ἡ πάνω ἀπό 30 χρόνια ἐμπειρία μου, θέλει τόν ἑσπερινό μέ τήν Παράκληση 1:30 ὥρα, ἄνευ κηρύγματος. Καί σέ χρονική ἀγωγή ἴσως καί ἀργότερη ἀπό Σύρκα καί Στανίτσα.
Εὐχαριστοῦμε πού ὑπενθυμίσατε συμπληρωματικῶς καί τό θέμα τῶν Διάσωσον... στή Μεγάλη Παράκληση. Διαβᾶστε ἐδῶ.

Καί πρός τόν Sofis Konstantinos συμπληρωματικά: Τά λειτουργικά βιβλία, ὅπως πολλάκις ἔχουμε πεῖ, δέν μᾶς παρέχουν τήν ἰσχύουσα τάξη τῶν ἀκολουθιῶν. Τραντακτό παράδειγμα τά Ἐγκώμια τοῦ Μ. Σαββάτου, πού τό Τριῴδιον τά προβλέπει μετά τά ἀπολυτίκια, στήν θέση τοῦ Ψαλτηρίου, ἤτοι τοῦ Ἀμώμου, μέ στίχους τοῦ Ἀμώμου. Ἡ ἰσχύουσα τάξη δέν εἶναι αὐτή. Κάποιοι καί στή μετάθεσή των θέλουν νά προσθέτουν καί τούς στίχους τοῦ Ἀμώμου. Εἶναι ἐκτός ἰσχύουσας τάξεως. Στήν 1η Παράκληση μέ τόν ἑσπερινό τῆς Β΄ Αὐγούστου, τό ἰσχῦον τυπικό σοῦ λέει ὅτι δέν θά τελεσθεῖ ὁ ἑσπερινός ὅπως στό Μηναῖο, ἀλλά ὅπως τόν διατάσσει. Καί πάρα πολλά ἄλλα.


 

tsak77

Χρῆστος Τσακίρογλου

Ἐπί τοῦ θέματος, στόν Σύρκα δέν ἀκούγεται κάτι σχετικά μέ τούς στίχους τοῦ Θεὸς Κύριος, ἐνῶ στόν Στανίτσα καί στίς πολλές ἠχογραφήσεις πού ἔχουμε, σίγουρα δέν λέει στίχους. Αὐτό παραλάβαμε.
Ἡ ἀπουσία στίχων στὸ Θεὸς Κύριος ὅσον ἀφορᾶ στὸν ἀείμνηστο Στανίτσα τηρούνταν μόνο κατὰ τὶς Παρακλήσεις ἢ γενικά; π.χ. ἐδῶ δὲν ψάλλονται.
Πέρα ἀπὸ αὐτά, τὸ ΤΜΕ κάνει ὄντως τὸν διαχωρισμό.
 

ybulbu

Μπουλμπουτζής Ιωάννης
Ἡ ἀπουσία στίχων στὸ Θεὸς Κύριος ὅσον ἀφορᾶ στὸν ἀείμνηστο Στανίτσα τηρούνταν μόνο κατὰ τὶς Παρακλήσεις ἢ γενικά; π.χ. ἐδῶ δὲν ψάλλονται.
Πέρα ἀπὸ αὐτά, τὸ ΤΜΕ κάνει ὄντως τὸν διαχωρισμό.
Γενικά δε λέγανε στίχους στο "Θεός Κύριος" στο Φανάρι, ούτε στον Όρθρο δηλαδή, και το αποδεικνύουν οι σωζόμενες εγγραφές των περιόδων του Πρίγγου και του Στανίτσα. Βέβαια, ούτε και στα Αντίφωνα της Λειτουργίας λέγανε.
 
Πραγματικά είναι άκρως ενδιαφέρουσες και κατατοπιστικές οι αναφορές και οι πληροφορίες όλων των μελών επί του θέματος και γενικότερα επί του τυπικού,το οποίο είναι μια τεράστια πηγή συζητήσεων, αναλύσεων και διαρκούς ενημέρωσης ειδικά σε μας τους νεότερους.

Όσον αφορά τώρα το θέμα ακόμα και σε μαγνητοφωνήσεις παλαιών διαδσκάλων ή ακόμα και σε CD πχ της Σιμωνόπετρας όλης της ακολουθίας δεν υπάρχει στιχολογία του Θεός Κύριος.Αλλά όπως όλοι γνωρίζουμε πολλάκις παρατηρείται το φαινόμενο των διαφορετικών απόψεων επί του τυπικού.

Προς τον π.Μάξιμο,είναι αλήθεια και το έχω παρατηρήσει πως όντως τα λειτουργικά βιβλία δεν παρέχουν την ισχύουσα τάξη.Και τα παραδείγματα έχετε δίκιο είναι πολλά,όπως αυτό με τα εγκώμια του Μ.Σαββάτου ή όπως στην πρώτη για φέτος παράκληση που είχε στιχηρά εκ του βαρέως της Κυριακής.Πάντως σας ευχαριστώ που είστε συνεχώς όλοι συνεχώς παρόντες προς επίλυση των αποριών μας...!!Πιστεύτε μας είναι σημαντική η προσφορά σας...

Τέλος σε ένα θέμα που τέθηκε, αυτό της χρονικής διάρκειας των ακολουθιών, έχετε δίκιο, είναι κάτι που παρατηρείται αλλά τείνει κάπως να μειωθεί(θέλω να πιστεύω τουλάχιστον).Πιστεύω πως σιγά σιγά αρχίζει και ο κόσμος να αποζητάει και οι ιεροψάλτες όντες συνειδητοποιημένοι προσδίδουν με το επιβαλλόμενο ύφος και την χρονική αγωγή που απαιτείται το νόημα και την κατάνυξη που επιβάλλεται ειδικά στους παρακλητικούς κανόνες, κι όχι μόνο...κανονικά πρέπει σε όλες τις ακολουθίες.

 

π. Μάξιμος

Γενικός Συντονιστής
Ἡ ἀπουσία στίχων στὸ Θεὸς Κύριος ὅσον ἀφορᾶ στὸν ἀείμνηστο Στανίτσα τηρούνταν μόνο κατὰ τὶς Παρακλήσεις ἢ γενικά; π.χ. ἐδῶ δὲν ψάλλονται.
:):):) Ἀναφέρομαι στίς Παρακλήσεις. Γιά τά ἄλλα, πού ἀναφέρει καί ὁ Γιάννης, γνωστά, μή ἀποδεκτά, ἀλλά σεβαστά καί τά ἔχουμε ἐξηγήσει. Ἄλλωστε «εἶναι θέμα μεγάλο περί στίχων......»...:)

Πέρα ἀπὸ αὐτά, τὸ ΤΜΕ κάνει ὄντως τὸν διαχωρισμό.
Μπορεῖ νά μᾶς ποῦν καί ὅτι ἴσως τούς ἐννοεῖ :wink:. Δέν εἶναι αὐτό τό πρώτιστο ἐπιχείρημά μου, ἀλλά ἡ «αἰσθητική» πού ἔχω γι᾿ αὐτή τήν ἀκολουθία, μέ τίς διαφοροποιήσεις της ἀπό τήν ἀκολουθία τοῦ ὄρθρου, ὅπως τά ἀντιλαμβάνομαι καί τά ἐξήγησα.

... ή όπως στην πρώτη για φέτος παράκληση που είχε στιχηρά εκ του βαρέως της Κυριακής.
Μήν μπερδεύεις τό ἰσχῦον Τυπικό (ΤΜΕ) μέ τά ἐτήσια Δίπτυχα. Αὐτό ἦταν τυπογραφικό σφάλμα. Σέ ἄλλο ἀναφέρομαι.

 
Last edited:

dimitris

Παλαιό Μέλος
Ἐπισυνάπτω μία ἄλλη ἄποψη τοῦ π. Κων. Παπαγιάννη. (στίς ὑποσημειώσεις)
 

Attachments

  • ek tou tipikou p. Papagianni.pdf
    281.3 KB · Views: 58
Top